Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIV, Number 15, 14 April 1916 — HOOMANAO KA HUI OIWI NO KA PIHA ANA HE 14 MAKAHIKI [ARTICLE]

HOOMANAO KA HUI OIWI NO KA PIHA ANA HE 14 MAKAHIKI

No ka pilia ana o na makahiki ho 14 o ke ku ana o ka Almhui Oiwi a na Kane. ka liui kahiko'loa i kukuluia e na Hawaii oiwi ponoi o ka aina makualiine, inaniun o lia hui Hawaii e ao e ku nei i keia la, ua haawi ae ia hui i kokahi anaina hoomanao maloko o ka halepule kahiko o Kaumakapili ma ka Austin lanp, »ia ka po Poakahi iho nei, Aperila 10. "IT;i ae ma ia anaina kn ahalmi n na Wahine Oiwi Hawaii, ka Meia .1. C. Lane, .losej»h .1. Kem, Knpenn Nnopala ,nme na hoaloha lehulehu e ae i konoia. He mau haiolelo hoolana manao ka i .haawiia mai e ka Peresidena S. C. Dwight, J. J. Pern, ka Meia J. C. Laue, Wm. K. Paikuli ame ka Lunahooia Wm. Chung Hoon. a he mau meaai uinnui ka aikilinia, ka meaono aihe ka wailwni ka ]>aninn o nn hana o ia po. TTa hooinnluia ke anainn ma ka hoia S p m. e ka Lunahoomaiu Kahalewai, a pule ke Kahunapule Lapana Keawepooole. O ka mea haiololo mun loa i hoolan» naia mai e ke komit.e hoonohonoho pnpahana oia ka Peresi»lena S. C. Dwight. Wahi ana ma ke ano nui, ma ka mahi* na o Maiaki i hala, i piha ai ka umikumamaha nmkahiki o ke ku ana o ka Ahahni Oiwi, a o ka piha ana no hoi ia iaia o na makahiki he umi-kumama-lia o konn noho )>oresi«lojia ana no kn ahahui. Mai na haueii mai ka nui o na lioa'ianau. ahiki i ka emi loa ana mai a ke kanaono wale no a oi na hoahanaii knlana ( niaikai i keia la. l T a hooikaika oia ma ua ano apau e Hoi hou mni nn' lnln i linnlele i kn nhnhni, he kakaikahi wale no nae na lala i hoi hou mai, a ua haule hopo hon i keia la. ITa liamama ka )mka o ka ahahui no na laln i liaalele mai o hoi hou mai ai, aoho no nae he hoi mai, a ua niiiau iho oia iaia iho ke kumu, nun lehulelni no kana mau haina i koho vtale ai, o kekahi o ia mau kuinu no kona elemnkulo inai paha, a irta p-ela, wahi ana, alaila he oi nku palia ka pono e kohoia i kauka opio elou ma kona he kanaka e hiki ana ke hoo)aulea hou i na hoahanau a e hoi hou mai ai na lnla i hnalele mai i ka ahahui. "He mea kupanaha no," wahi hou nna, "ka haalele ana inai o na honhauau i ka ahahui krthi e hiki ni ke kokuaia aku na hoahanau pilikia, Ua ukii pololoiia aku na 'koi ma'i, un uku pololei ia aku na lilo hoolow'a o na hoahanau i haalele mai i keia ola honua ana. ua ukuia aku na lilo hoolewa o na wahine a na 'hophan.iu i haalele mai i kein ola ana, ua ukuia aku na kokua manawalea i na ame na keiki makna. ole, »a iikuin aku nn hila nie a pau o ka āhahui, a ke kn nei k.i ahnhui me ka aie ole, me kekulii huina dala nni iloko o ka waihona, a oia nao. iloko iho la no o ia mau hnnr* maikai apai'i a ka nhahui, ku mnmao aku la no nae na hoahanau aohe lioi mai.' (Pa'ipa'iia.)

O l<a lua o na mea haiolelo i hoolnu* nnia mai e ka lunahoomnlu, oia no ka Meia John C. Lane. Wahi ana. aole oia i up'ii mua e liaiolelo iina oia e hiki ai 1a iaia he hoomakaukau mua i kekahi mau manao e pomaikai ai na ahahui, a oiai nae he manawa ia no ka honkaka. ana mai i kekahi mau manao Hilii e hoao no oia e kainailio elike me kn hiki.

"l T a lohe mai nei no kakou ika ninau o ka |:eresidena no ke kumu o ke loa ana mai o na lala o ka ahahui; a ua koho whle iho no oia noiia paha ke l<"mu, no kona elemakule mai; ina paha he kanaka opio holomua paha k a lawelaweia ana o na hana o kn ahahui. Ao'io o u manao pela; ma ko 'u manao, mamuli iii.ii o kn niii hpwaliewa loa o nn ahahui a na lala o ko koino ana, hiki pono inin k« uku i konn mnu auhnu ku»inu nia kekahi ahahui ahiki ole i keknhi. īle leliulehn na ahahui linwaii o K-akou e ku nei j kein la, ka Ahahni Kainehameha. Luhalilo, Kauikeaouli, Poola anie Pnuhonua. Ma ko'u manao 'ho he hana pono loa na kn lahui Ilawaii ka hooluii ana i hookahi ahahui oia ' a Ahaliui Puuhonua, e lokahi na ahaliui apau e hoohuiia Inkm iho me ka lo kahi i hookahi ahahui. pela wale no e 'oaa ni ka ikaika. ka holomua anip ka lanakila ai kakou na e'ike me »'n Inhui e ae e ku nei." (I'a'i'pa'iia.)

0 kn Lunnpanliao .los. ,). |>rn Ko ko Hi o nn nion haiololo i lioolnunaia mai. ahi ana, oia koknhi o na luna nui ekolu i koknlu ai i ka Ahahni Oiwi, ua Onla aku o Krank Harvov *oe oia aine Shrn Dwipht,. Oke Kauikoa--OUI i «noa mna o ka ahahui i hookuai i kinolii, aka, niahopo mai ua hoo'oliia ka inoa elike me ia e ku nei i J-oia la. Nana no i hookumu ika Aha* ».ui Kauikeaouli anie ka Ahahui Poo'a, 1,0 ' a ' fl °' a °o ka Ahaliui Kamehameha Mne ka Lunalilo, a ua noiia mai oia c ka Alnhui San Antoni o a na Pukiki e koino ia ahahui, aole nae oia i ae aku. kona inauao o kekahi ona kumu i haule hope ai o na lala mamuli no ia o ka iral<aala ole o ka mea ohi dala i ka"a hana . aole » kii aku ina dala auhau ina hoahanan ika pono; mamuli o 'o hoon.onoenen a hoo n '.lalch a Wale ma ka aoao o ka mea ohi dala, pela t palaka pu ai na boahsna« ahiki i ka • ''huahua loa ana e hiki ole ai e ukn. Ho mea pono loa i ka mea ohi «iala ke maknala i Ue'a amo keia n r ah:na. Mo'n iho, M-ahi ana, owau lfekahi i haule ho-

no loa a ke noho nie nei au i ka ahnhui, maniuli feia o ke kii ole ae o ka iihm ohi «lala i ko'u ma» auhau kuniau n e nele ana paha auan<'i nu la i oa r»omni kni nmmiili o keia hana h**m»h»>nn. (p'ipa 'iia.) O W. K. Paikuli ka eha o na men hwi olelo i hoolaunaia mni. Ma na mo.i <• pili nna i kn makanln, ka inolan»a hni: i °me ko mnkoe nui o I u j»preHi<'ena i kn nhahui ke l ; ale'e Mii o kona inan ina nno. (Pa 'ipa 'iin.) O ka hope loa o na m«>n ha 'i manno a paipai i na Inln, oin kn Lunahooin Wm. < hunji Hoon. lle mnu mnnan hon l'aka knnn e pili nna i ke nlahele e hiki ai i nn honhnnau i haul«> hone Ina a ' hnnlele mni i ka alfehni e hiki ni e hoi hou mai, oia hoi, ma o kn hooopnopnnn hon ana i ke kumukannwai ame na kauawai a kn ahahni, i hiki ni i na hor»hri uau ke hoi hou mai me kn nmnlahi nm* ' i mnma o nn ouhnu. Un hoakaka pu niai oia i ka maikai o ke kulana o kn ihnhi'i o, ku i keia la. me ka loaa o kekahi waihona puipui i ka ahahui e hopohopo ole ia ai, a e haawi pu ana i irnhalo i na lunanui apau no ka ma lamnia o na hana apau me ka pololei. O kn haua hope ioa mamoa o ka hoo ,f tiuia una o ke anaina hoomanao mn ka i>»na kuhikuhi haua i hoomakaukau io « kf> komite. o ia ke ku ana o ke aoa ina apau iluna a mele i ke mele Lahui "Hawaii Ponoi," a pule ke Kahuna pule Keawepooole i ka pule hookuu. mau menai mama ka i kaipuu likr ia mai mahope ibo, a oa komo loa aku •l'iVo o nn hora kuliu o ke aumop ma imia o ka naha ana o ke anaina a boi kela ame keia no ka home.