Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIV, Number 13, 31 March 1916 — MAKAUKAU KE NOIE NOHO MAI KA AHAOLELO Hoakakaia na Kumu Pilikia o ke Kulanakauhale ma ka Palapala Noi E UIIA AKU ANA KA MANAO O KIAAINA L. E. PINKHAM Kau na Manaolana o na Lunakiai me ka Meia i ka Pono i ka Ahaolelo [ARTICLE]

Help Learn more about this Article Text

MAKAUKAU KE NOIE NOHO MAI KA AHAOLELO

Hoakakaia na Kumu Pilikia o ke Kulanakauhale ma ka Palapala Noi

E UIIA AKU ANA KA MANAO O KIAAINA L. E. PINKHAM

Kau na Manaolana o na Lunakiai me ka Meia i ka Pono i ka Ahaolelo

Maliopo o l<n mionoo ana no kokahi niau lu ni'i i liala, i na alaliele e hnna akn ai, i wnlii c loaa mai ai na kokua i ke Aii])uni Kulanakauhāle a KaHina o Honolulu nei, ma na mea pili dala, i waihoia aku ai iloko o ka linia o ka Meia Lane, he palapala noi, i hoomakaukauia, o iwak.ilua-kumamahiku | aoao, maloko o ua palapala la, na kuinu | kupono, no ke kahea ana ae o ke Kiaaina i kuu kuikawa o ka ahaolelo kuloko. E waiho loa ia aku ana kela palapala imua o ke Kiaaina, a nana e noonoo niai, ina ua lawa i'o na kuniu kupono no ke kahea ana i kau kuikawa o ka ahaolelo ame ka ole. Ma ke ano nui, a hoakaka ana kela palapala i ko kulaua leupilikii inaoli i lialawai āku me ke oupuni Kulanakauhale, niamuli niai nae ia o ka pii muhua hua mau o na mea i niakeniakeia no keia kulnnakauhale, a hui pu hoi me j}& ahāeMō 1 hooili inai ai maluna o ke kulanakanhale. me ■kflr liookaiawale ole i leekalii haawinn kupdno. e komo ole ai ke nup-nni iloko o ka pilikia. E Loaa na Kokua 'Mle mea pono e loaa na koleua i ke kulanakauhale o )iJo aiianoi ka papa o na lunakiai i niea hoopilikia aku i ke aupuni kulanakauhale, i 'waiii e lioopakeleia ae ai mai k<? kū-e pili kino ia o ke kanawai kai'aima," wahi o na olelo oloko o ka palApala noi. " E hoopnuiu ka papa o Da lunakiai ;e pau ka hnnaia ana o na alanui, e knohiia, ka haawi ana aku i na kokua .manawale'a; e hoemiia mai na ukuhana, o ka poe i hoakaka ole ia ko lakou mau uku o ke kanawai, a e hoemiia mai hoi na limahana 0 ke kulannkauhale. "Ke mnkemake nei ka papa o na lu'nakiai e hoike aku imua o kou Hanohano e lnwe ae nna ia i keia nlahele, ke hoea mni i kn ipianawa e hiki ole ni ke alo ne; aka nae ke hoakaka aku nei ia 1 kona nianao pna imua o kou Hanohano, o l;a lawe ana ae i keia keehina, he hoohiolo ann in i ka hooponopono kupono ana i na hnna o iee Kulanakauhale o Honolulu nei. "No in inea ke nonoi aku nei kou poe noi i kou Hanghano, e hoohāna aku i kou noonoo akahele ana ,elike me ka hikiwawe e loaa nna no kela mana i haawiia aku ia oe e ke kanawai, a e kahea aku i ka ahaoielo o ke Tcritore o Hawaii, e noho mai ma kekahi kau kuikawa, no ka noonoo ana anie ka hooholo , ana inaluua o ke kulana i hoike muaia ae nei, a e hana mai hoi i mea e hoopauia ae ai keia pilikia, elike ine ia i hoakakaia ae nei maloko nei, a e noiia aku nei, elike me ka ka ahaolelo e manao ai, ame kou Hanohano i ike ai he kupono. A ke noi mau aku nei kou poe noi." j O kela ae ia ka manao nui o ka pala*' pala noi, e waihoia aku ana iimia o kfe | Kiaaina o ke Teritore, no na kumu e \ pono ai e kahea aku oia i kau kuikawa j o ka ahaolelo kuloko, alaila hoakakaia iho )a na kumu o ka pilikia o ke aupuni Kulanakauhale ma ke ano laula . O loaa e komo mau mai ana iloko o ke aupuni kulanakauhale, mahope mai o ka makahiki e pii mahuahua mau ae ana ia i kela ame keia makahiki, eia nae iloko o ia manawa hookahi, e pii mahuahua pu ae ana no na hoolilo mai ka makahiki 1909 mai ua pii | mahuahua ae ia. mai ke $90,211 a i ke $85,705); a o na hoolilo o na aha hookolokolo, iloko o ka 1909, ma kahi o ka $8,688, ua pii ae ia i ka 1915 a i ke $68,739.84.

Ua ncepa|-a alui La hoakaka ana o kela palapala noi, i ka j»ii mahuahu.i «na o na hoolilo ma kela ame keia k«?ena oihana, me ka hiki oie ke hoomahuahuaia ae na loaa makahiki. He loihi maoli kela palapala noi. eia nae e hoakaka piha ana ia i na kahua oiaio, a ke Kiaaina e noouoo mai ai, a ina ua kupono i kona manao e kahea i kau kuikawa o ka ahaolelo, alaila e loheia aku ana no ia mea mai iaia mai. a pela hoi kOll.l hoolp ana p kahea i ahaolelo kuikawa.