Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIV, Number 3, 21 Ianuali 1916 — KU I KA WELIWELI KA HANA A KE KAI MA HANA, MAUI [ARTICLE]

KU I KA WELIWELI KA HANA A KE KAI MA HANA, MAUI

Mr. Solomon Hanohano, Aloha welina kaua:- Ma kou oluolu a me kou ahonui, ina he wahi kaawale kekahi o ka kaua hiwahiwa aha'ilono, a nau hoi ia e hookomo iho i kela poomanao e kau ae la maluna. I ka po, la 7 o keia mahina, ua hoomaka mai la ke kai e hana i kana hana, o ia hoi ka ulupa ana i ka uwapo kumoku o Punahoa. He ku maoli i ka weliweli ka hana a ke kai; ke nana aku, he hale ukana no ka halekuai o Mr. K. Paahao, ua pau loa i ka nahaha, he nui na waiwai iloko i pau i ka lilo i ke kai. O ka hale ukana o Hana Store kekahi i loaa i keia poino, o ia ka hale ukana i oi loa ae o na waiwai i poho, no ka mea, he hale oi ae ia o ka nui. Pau pu me ka hale waapa o ka hui mahiko i ka nahaha. Ao ae i ka la 8, o ia ka Poaono, ua oi loa ae ke kai, no ka mea, ma ka nana aku a na mea apau, ke po'i mai ka nalu, aia paha ma kahi o ekolu-hapaha mile ka mamao; ina o ka mokuahi Kalaudina kekahi e ku ana ia mau hora, a mokukalepa paha, aole no e pakele ana, no ka mea he nalu wale no kahi e ku ai o ka moku. Hookahi waapa lawai'a o na Kepani i pae i uka i pau i ka nahaha, he o ia mau ke kai ia la, a po, ao ae la 9, o ia ka Lapule, ua hoi loa ae ke kai, o ia no hoi ka la i loaa ai kekahi kino kanaka, ua make i ka pae ana mai iuka o kahaone. He Kepani ka mea nana i ike i ke kakaa mai o keia mea i kahaone. Ua kahea mai oia i kekahi kanaka oia o Makaike:"Makaike, he kanaka ua make!" no ka maopopo pono ole i ke kahea mai a keia Kepani, ua olelo aku keia kauaka, "Pehea?" Olelo hou mai no keia Kepani: "Kanaka make!" Me ke kukuhi ana mai o ka lima, o ia ka manawa i hele aku ai keia kanaka e nana pono. I kona ike ana he kino kanaka ua make, o ia kona manawa i kahea ai i kekahi poe. I ka nana pono ia ana o Mr. Kahanu keia kino make, ua hapai ia ae oia mauka. Hiki mai no hoi ka luna Makai Nui Silva ame na makai. He mau olelo ike kekahi i hoikeia ae; nolaila ua kali iki ia aia ahiki mai ke kauka. Hapai loa ia ahiki i ka hale. Ma kahaone o Kapueokahi keia pilikia, mawaena paha o ka hra 1 ame 3 i loaa ai keia kino kanaka o ka auwina Lapule. I ka hiki ana mai o ke kauka, ma kana ike i ke kumu make o Mr. Kahanu, ua make mamuli o ka haule ana iloko o ke kai. Nolaila, ua noho na kiure e noonoo i keia kumu make o keia kanaka; ua kii ia he mau ike mawaho ae ame ka ohana, e hele mai lakou e hoike i ka lakou ike. O kekahi poe ike hoi, ua ike no lakou ia Kahanu i ka po Poaono, ua ona o Kahanu. Nolaila, aole i holopono keia hana a na kiure. Ua kauohaia ka ilamuku nui e hiki mai oia no ka noonoo pono ana no keia pilikia. I ka hiki ana mai o ka ilamuku i ka Poalua nei, ua noho hou na kiure e noonoo pono me ke akahele loa, a ma ka lakou huli pono ana i na ike i loaa mai, ua hooholo ke kiure ua make o Kahanu i piholo iloko o ke kai, no ka ona mai ke kumu make, no ka mea, he mau la kahiohio ia o na Kepani ame na kanaka. Ma ka ike pono ana aku o kau kiu nei i na mea i hanaia e ke kai, o keia ka ino nui i ikeia ma i Hana nei, aole mai kinohi mai. Ua haalele iho o Kahanu Waiwa he wahine ame na keiki ewalu e ola nei, ame kona makuakane. He keiki kupa o Kahanu no Hana nei, he amala kana hana ike ame ke kamana. He mau hoaloha kona e noho nei me ke kaumaha iaia. Me ka Lunahooponopono ko'u aloha ame na keiki lawe kiani o kou papapa'i ka welina F. M. WAHINEAEA. Hana, Maui, Ianuari 12, 1916.