Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIII, Number 53, 31 December 1915 — NA LONO LIKE OLE E PILI ANA I KE KAUA MA EUROPA [ARTICLE]

NA LONO LIKE OLE E PILI ANA I KE KAUA MA EUROPA

Ke Kulana Pale Ikailfa o na Aupuni Hui ma Salonika ATI1ENS, Dee. 27. —Ua hoakaknia ae e ke Keneiala Casti»lnau, ke nlakai o na pualikoa Pnlnni i kein la, lie bar.a paakiki na nn imalikoa Keleinania-Austnn ame Bulgftrs ka lioaUhee nna aku i na koa o nn aupuni o Peleknne nme Pnlnni mai Salonika aku. AVahi aua, ua kukuluia ae e na koa o na aupuni hui kekahi mnu ]>npu ikaika loa mnlaila e hiki ole ai i kekahi o na pualikoa Kelemania ke hookaawaleia lnkou nmilaila aku. Lalapa Hou ke Kaua ma ka Hikina LONDON, Dee. 29.—Ua hoomaka hou ia he mau kaua lehulehu ma na kahua kaua apau ma ka liikina a ma ke komoliana pu ,elike me na lono like ole i loaa mai ianei mai ka ainapuniole mai, o kahi oi loa aku o ka hahana o ka hakaka ma na lalani mauna o ka Vosges, Palani, kahi a na koa Palani i loaa ai kekahi kaua lanakila maluna o na Kelemania ma Hirzstein. O ke kaua ana a na Palani ma keia wahi a loaa ka lanakila ua hooiaioia mai e ke kuhina kaua.ma Berlin. O ke kaua a na Kukini maluna o na Auseturia ina na walii e pili ana | ka Muliwai Dneister ma Bessarabia ua hoikeia niai ianei mai Yienna mai, e •'hoakaka mai ana ia lono ua hoauheeia aku na Kukini me ka nui o nn koa i make a i paa pio mai. * E Kauaia Aku Ana o Suez LONDON, Dee. 29. —Mamuli o na lono lehulehu i hoea mai ianei mai na alahele lehulehu lilte ole mai, ke hoomukaukau mai la ka na Kelemania i kekahi pualikoa nui no ka holo ana ae e kaua ia Aigupita, ka pohakukihi aupupuni o Pelekane, a no ia lono ua hoopiolokeia ae na manao o na luna aupuni maanei i ike oleia kekahi mea o ia ano mamua. % Ma ka lono i hoikeia inai o ka Ilamuku von Mackensen ka i waeia e ka Emepera ponoi no ke alakai ana aku i na pualikoa no ke komo ana aku e kaua i« Aigupita, a ke hoawiwiia mai la na hoomakaukau kaua ana e lilo ai ia kaua 0 kekahi o na kaua weliweli loa iloko o ka moolelo o ke āo. 0 Tureke, ma ka oleloia, e haaleleia iho ana no ia e paa i na koa o na aupuni hui ma ke Dardanelles, ina e hoomau aku ana na aupuni hui i ka lele kaua ana aku malaila, a pela hoi ka hoouna aku i kekahi mau pualikoa no ke alai ana aku i na Pelekane maloko o Mesopotamia. He haalele ana mai keia o na pualikoa Kelemania ame na Auseturia wale no ke holo ae ana no ke kaua ana 1 ke alawai o Suez. Mamuli o keia mau lono ke hooikaika mai la o Beritania Nui i ka hana ana i

inau pai»u imi ke alawai o Suez 110 ke kupale ana niai U'a iele kaua ia ana aku. Ma ka oleloia o na j>ualikoa Inia i kauohaia niai ai e haalele ilio ia l'alani e hoihoiia aku ana e kiai i ke alawai o Suez. E Koopunia Ana na Koa Pelekane-Pa-lani Maloko o SalonLka LONDON, Dee.' 2C.—I kuiike ai me na lono oiaio lo.i i hiki e loaa mai na aupuni Balkans inai ua manaoia i keia manawa ua hoopau wale ia ka manao no ke komo ana ae o K.elemania-Ausetuna e k«ua ia Helene, 110 ke kuinu 110 ka nui o na pilikia i ike inuaia e loaa ana ma o ka lele kaua ana aku maluna o ;ia pa])u a na aupuni hui mamua ae o Salonika, he mau papu a na aupuni hui i inanao ai he hiki ole ke hoaano aku na Kelemania, a o kekahi e ala mai ana he mau mokuahana ana me Helene. lla manaoia me he niea la ua hooholo na kenerala o na aupuni maua waena he hana hua ole ka lele kaua ana ae ia Kalonika. O ka hana pono wale 110 e hanaia oia ka lioopuni ana i na koa o na aupuni hui maloko o Salonika, o keia ka olelo hooholo a Kelenmia i manrvO wale ia aku i keia manawa. No ka hookoia ana aku o keia hana, aia na Bulgars ke eli mai la i mau laina auwaha 110 lakou 110 ka hooilo mawalio loa aku o na palena aina o Helene, pela ka lono i hoikeia mai. Aia ka ma'i hikoko ke paliola la maluua o na pualikoa Bulgars, pela ka lioike a na koa Bulgars i holo mahuka 'mai ka puali Bulgars mai o ka hoike ana ae ma Salonika. ITa hoike pu ia mai o ka uuku o Ue keleawe, lie lako i hoonele nui ia aku ai na Kelemania no kekaki i liala ke ike pu ia la ia nele maloko o Bulgaria, a ke lawe liinanuiia la e ke aupuui na ipuhao keleawe ame na lako kuke keleawe apau e loaa ana maloko o ke aupuni, no ka hana ana i mau lako kaua maloko o na lialehana lako kaua. I kulike me ka lioike i loaa ae i i:a Maves mai Florina, Helene m&i, ua hala ae no Monastir ka Moi Ferdinaiul o Bulgaria i ukaliia-e ke Keikialii Boris ame ka hooilina kalaunu o Kelemania, a i manaoia o kekahi o na keikikane a ko Emepera, me ka ike oleia. He 112,921 Koa Pelekane i Poino ma j Gallipoli | LONDON, Dec. 23. —O ka huina nui 0 na Pelekane i make, hoehaia, a nalowale ma ke kaua i hooukaia ma ke Dardanelles mai ka hoomaka ana mai o ke kaua ahiki i ka la 11 o Dekemaba he 112,921 mau aliikoa ame na koa, elike me ia i lioolahaia ae e ke kuhiua kaaa 1 keia la. Ma ka hoike mua aku a ke kuhina kaua i hoolahaia ae ai e hoakaka ana ia he 90 pa-keneka o na koa i make ai ina Gallipoii lie poē koā i hoi-

hoiia i Aigupita no ka ma'i, aua ola ka liapanui o lakou a hoihol'lioulain'āl' nie ko lakou mau puali. Loaa he Miliona Dala Gula Kelemania i na Kepani ma Tsingtau TOKIO, Doc. 2o. —T T a loaa aku i na Kepani limahana e eli ana ma kahi kokoke i ke kahua o kekahi papu a na Kelemania ma Tsin2tau kekahi pahu (lala gula Kelemania i hiki aku ka huina i ka elua miliona yen (ilala Kepani). TJa manao waleia ua kanuia keia dala gula e ke Keneiala o ka papu mamua o ka haawipioia ana aku o ka papu i na Kepani, a oia no lioi ke koena o ke dala ma ka waihona iloko o kona lima. Ila hoihoiia ae keia huina (lala i ke aupuni o lapana. He 1,000,00 Uhane Pololi ma Polani NEW YORK, Dee. 23.—Ma ka hoakaka a W. H. Hamilton, he hoa no.ke komjte a ka Ahahui Kokua AmeHka, i hoea mai ianei i keia la mal Europa mai, ua oi aku mamua o ka 4,000,000 mau kanaka maloko o Polani i hooneleia i na mea e pono ai ke ola ana, a ke kauka'i ae la lakou i ko lakou ola ia ia'i no ka hanaiia mai me na silpa mailoko mai o na lialekuke. Wahi ana, o ka aina holookoa o Polani i kuekaaia ai e na Uukini he kakaikahi loa na hale i koe e hiki ai ke noho ia. Lanakila Like na Palani me Kelemania LONDON, Dec. 24.—Iīe mau lono i ku-e kekahi i kekahi e pili ana i ke ka* ua e hooukaia mai la ma na lalani mauua Yosges ka i hoopukaia ae e na kuhina kaua ma Parisa a ma Berlin. Ma ka olelo a na Palani ke mau mai la no ko lakou paa ana i na auwaha i lilo mai ai ia lakou mai na Kelemania mai ma Hortsmane me ka hoauheeia aku o na Kelemania i lele kaua mai ai no kekahi mau manawa lehulehu, a ma ka hoike hoi mai Berlin mai ua lilo hou aku ia lakou na auwaha i lilo mai ai i na Palani me ka paapio pu o 1530 mau koa. Ke Kaua e Hooukaia Aku Ana ma Suez GENEVA, Dec. 24.—Ua hoikeia mai ianei ke hoolala mai la na Kelemania e hoohele loa aku i ka lakou kaua ana ahiki i ke alawai oki o Suez ma kekahi manawa ma na la hope o lanuari ae nei, a ke hoomakaukauia mai nei na pualikoa no ia hopena. Ua hoikeia mai aia ke Kenerala von <ler Goltz ma Aleppo i keia manawa e hoakoakoa mai la i kekahi pualikoa Tureke nui no ka hui pu ana mai me na pualikoa Kelemania no ke komo ana aku e kaua ia Aigupita no ka lua o ka manawa. I kulike me ka hoike mai Berlin mai aia he 300,000 koa Pelekane maloko o Aigupita i keia manawa a he 200,000 koa e kiai mai la i ke alawai o Suezj a he 70,000 koa hou i hoea aku i ka pule i

hala 110 ke paniku ana mai i ke kaua aku a na Kelemania. Hoopiliolola Mokuahi Kepani TOKTO, Dec. 24. —Ua hooiaio loa ia mai o ka mokuahi Kepani i hoikeia mai ai ua hoopiholoia e kekahi mokuluu Auseturia ma ka hapa hikina o ke kaiwaenahonua oia ka Yasaka Maru, a e hoi ana ia no na aina hikina mai Ladana mai. He puupuu ikaika loa kela piholo ana mai la o ka Yasaka i ka hui mokuahi lapana, oiai aia iluna o ka moku ho pahu dala gula nona ka waiwaiio he 25,000,000 yen, oiai nae o ka huina inisua i hoopaaia no ka moku he 5,000,000 vrn wale no. Ma ka auwina Poalua i haliaiia niai ai ka Yasaka e ka mokuluu, na ka mokukaua Palani i hookau ae i na ohua ame na luina ma ke aumoe ana iho mai ko' la'kou m'au Wii'apa liilii e kau ana. He mea maopopo Joa ina e lilo ana ka hoopiholoia ana mai la o ka mokualii i kumu na ka hui mokualii e haalele ai i ke alahele o ke alawai o Suez, a e !awe aku ana i ke alahele malalo ae o ka Lae o Good Hope ma nei mua aku. Aole Aeia e Komo Aku Hoko o Heleno. LONDON, Dec. 27. —E hoakaka ana ka mea kakau mēa hou o ka London Daily Mail ma Stenai i ko ka Moi Constantine hoouna ana aku i ke kelekalapa malalo iho nei i ka Emepera William o Keleniania penei "He hana hiki ole ka ae ana alui i na koa Kelemania-Auseturia ame Bulgars e a'e mai maloko o na mokuna aina o Ilelene, malalo o kekahi mau kumu.'' Pohihihi ke Kulana. Ma'i o ka Emepera LONDON, Dee. 27. —E lioakaka ana kekahi lono meahou hoohikilele o ka loaa ana mai i keia kulanakauhale ma ka po nei mai Geneva mai ma ka lono i loaa aku ia kulanakauhale, oia hoi ua lilo ke kulana ma 'i o ka Emepera Kelemania i mea hoohikilele loa i ka noonoo o na kanaka maloko o Berlin, kahi o ka lono i hoikeia aku ai ua kauoha na kauka o ka Emepera iaia e moe malie maluna o kahi moe no ka hoomakaukau ana no kona kahaia aku. Hamama ka Nuku o ke Kal Mannona t, LONDON, Dec. 27. —E lioakaka ana ka lono i hoea mai ianei mai ke Dardanelles mai ua pulumiia aku i ke kaikoo ame ka makani i hala koke aku nei, na maina mai ka nuku aku o ke Kai Marmona, a waiho iho la i ka nuku me ka hamama e hiki ai i na moku ke komo aku me ka pilikia ole. Ua lawe koke na mokuluu a na aupuni hui i keia nuinawa kupono a komo aku la iloko o lee Kai Maimona a hoopoino aku la i na moku Tureke maloko o ia kai. Pehea la ka nui o na poino i hanaia e na mokuluu malaila aole i hoakakaia mai. He Kanawalu Ohua i Make LONDON, Dec. 27.—He kanawalu mau ohua i make ma ka manawa o ke piholo ana o ka mokuahi Palani Yille de la Ciotat. Ua hoopiholoia ka mokuahi maloko o ke Kaiwaenahonua e ka mokuluu i hoike ole aku e kiia aku ana i ke topido. 0 ka hapanui o na ohua ame na luina 1 kau iluna o na waapa ua hoopakeleia. Ua hoikeia mai ianei e ke kanikela Amerika Wilbur Keblinger ma Malta aohe mau Amerika maluna o ka mokuahi Palani i ka wa i hoopiholoia ai. Ua piholo ka moku iloko o 15 wale no minuke. Mawaena o ka poe i ikeia ua make he elua mau wahine ame elua keiki liilii. Hoopiholola Ekolu Mau Mokuahi LONDON, Dec. 27.—Ua hoopiholoia ka mokuahi Belegiana Beernaert, a o na waapa elua e lawe ana i na luina aohe i loaa. Ua hoopiholoia ka mokualii Pelekane Cottingham, ua hoopakeleia na luina, a o na luiiia o ka m\)kuahi Pelekane Yeddo, ua pae pono mai maluna o na waapa me ka palekana. E holo ana ka mokuahi Yed<lo mai Calcutta aku no Nu loka me ka piha ukana i aneane e hiki aku ka waiwaii'o i ka $2,000,000. I Aohe i Hoikeia aku ka Tasaka Maru I e Kiia Aku Ana. WASHINGTON, Dec. 27.—Ua kiia me ke topido me ka hoike mua oleia mai i ka Yasaka Maru, ka mokuahi a ka Hui Nippon Kaisha i hoopiholo'n ai ma ka pule i hala maloko o ke Kaiwaenahonua, ka hoike pili oihana a ke kanikela Amerika Bristow i lioouna mai ai ma ke kelekalap|i i ke keena aupuni mai Port Baid mai. Ma ka hoike a ke Kahikela Bristow i hoouna mai ai ma ke kelekalapa, ka mea nana i ninaninau pono no ka hoopiholoia ana o ka mokuahi Kepani, aole i hoike mai ke aliikoa o ka mokuluu e kiia mai ana ka mokuahi, a aole no hoi i hoao ka moku e holo i pakele ai i ke Uiia aku. O keia ka hoike pili oihana mua i hoea mai i Amerika nei e pili ana i kela poino i hanaia e lilo ai me ka maopopo loa i kumuhana na Amerika e kukakuka ai me na aupuni o na lahui e. Eia hou, ua hoopuniia ia hana me na kumu akea maopopo loa e komo pu aku ai o lapana he niahele iloko o ke kaua. Ua hoakakaia ae oia kekahi o na kumu maopopo a lapana e pane aku ai no kona komo pu ana aku iloko o ke kaua no ka hoopiholoia ana o kekahi o kona mau moku. Ua hoakakaia ae ia mea e pouo o lapana e hoouna aku i kekalii puali-

koa nui i TJuropa ma ko ano ho pane ma kona aoao 110 ka hoopilioloia aua o ka mokuahi e welo ana kona hae a o lawe ana iioi i kona mau makaainana maluna ona. Nui na Koa Tureke i Make I>ELHI, Imlia, Deo. 27—I T a hoikoia mai noi ianei e ke Kenerala Townsend, ke Kenoiala Pelekane nana e hoomalu mai la i na koa PeKikane,.ua -lioauheeia mai na koa Tureke i lele kaua aku ai maluna o na koa Pelekane ma Kutolnmera me ka nui o na koa Turcke i mako. ++*