Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIII, Number 46, 12 Nowemapa 1915 — HE MOOLELO NO NA KAIKAMAHINE ILIHUNE A I OLE Ka Oi Aku o ka U'i Iwaena o na Wahine Apau-He Moolelo i Piha me na Haawina Walohia [ARTICLE]

HE MOOLELO NO NA KAIKAMAHINE ILIHUNE A I OLE Ka Oi Aku o ka U'i Iwaena o na Wahine Apau-He Moolelo i Piha me na Haawina Walohia

/ _ MOKUNA 1.. KA PILI A KEKAIII MAU KEONIMAN'A. F. hoomaka mua ana ka kakou mooleio maloko o ka home o keUahi kanaka opio o Eneki Volokale ka inoa, maloko o ke kulanakauhale o \ r u loka. Oiai he kanaka opio keia, ka mea nona kekahi h< me nani. e ku ana ma ke alanui Elima, eia nae he haku ponoi oia maluna n kona mau waiwai iho, a i ka mea kakau e hoolauna aku nei iaia imua o ka poe heluhelu, he kamaaina oia no kekahi puulu o na kanaka lalawai, o ke konoia ana e hoea aku ma kekahi paina ma--1.«ko o kuna hoine. E pohai ana ma kona pakaukau, i hele a luluu i na meaai o kela anie keia ano he heluna nui o na kanaka opio vyaiwai ame na kanaka hanohano oloko o kela kulanakauhale, aia iwaena o lakou kekahi poe kaulana loa ma ke kahakii ame kekahi mau hana akamai e ae, he poe kanaka lioi i ike nui ia, a i kamaaina ma ka lakou' mau li.ina pakahi. , . « 0 kekahi mau hoaloha o Eneki Volokale o ka hoea ana aku ma kela po, he poe lakou mai ke alanui Wall aki], kahi o na hana pihoihoi e lawelawe mau ia ai. He poe kanaka kekahi i maa i na hana heihei moku. a ma ka olelo pokole ana ae no lakou, he poe lalawai wale 110, i komo iloko o na hana e hoohauoli ia ai ko lakou noonoo. 1 ua pe kanaka opio nei e nonoho ana ma ka aoao o ke pakaukau. a e noke ana hoi i.ka-inu a i ka ai i na meaai like ole, ua hoohele mai la ke kaniailio ana a kekahi o lakou, oia o Paulo Hatigona i ka hoomaoe ana mai ia Eneki VoloWale: *'Ea, pehea la i hiki ai ia oe e Volokale ke nolio elike me keia. me kou komo ole iloko o kekahi mau hana hoopihoihoi noonoo," wahi a llati£ona, he kanaka hoopukapuka waiwai keia. "Aohe no h.oi ou wahi mea, a konio mai ma ka pili ana i kekahi o kau mau <lala ma na lealea heihei lio, a aole loa no au i ike ia oe e hoolilo ana i kou manawa ma kekahi ano liana. Heaha kau mea e hana ai, i wahi e mau ai ka holo ana o ke koko iloko o kou kino?" "Ae. he hookahi no a'u hana, o ia ke kono ana aku i na kanaka elīke me kō oukou ano. e hele mai imua o'u, a noke mai i ke kaniailio elike me ko oukou makaukau ma ka oukou mau hana iho," wahi a Volokale o ka pane ana aku ma ke ano hoopaani wale no, me kona noke pu ana ae no hoi i ka akaaka me ka leo nui. "Ua lohe au i ka haanui o na kanaka heihei moku, no ka pakika o ko lakou mau moku iluna o ka ohuku ale, pela hoi na kanaka heihei lio i ka haanui, i ka haaliki 110 ka holo o ko lakou mau lio heihei, o ka pilikia nae a'u i ike. na ha'i e lawelawe mai na hana apau, a o ka oukou wale no ka noke i ka liki." "O ko manao ana e Volokale, ua lawa iho la no kou hauoli, ma I-a lohe ana mai ia makou aku, ua like pu ia me kou manao ana, o Vau wahine e mare ai. oia na wahine i make mūa ka lakou matv kane. he hewa ka oe i ka moku i noho kapena mua ole ia!" i mai ai hoi kekahi keonimana e aku, o Palani Meka kona inoa. "Mai hoao kekahi e kamailio hoinoino wale .no. i,ia vyahine kane make." i pane aku ai o Volokale me k'a leo kuoo. "Ua ike au i kekahi wahine kane make opio. a wahine huapala me na kalena kiekie e hiki ai ke pahele i kou puuwai. a īilo i mea ole imua o kona u*i. e hiki ole ai i kou kupaa lee ku aku imua ona, o kau nae ia e. olelo mai nei. aohe waiwai o ia ano wahine." "O ke ano o na wahine a'u i mana.o ai. oia 110 ka poe iloko o ko kakou puulu." i j)ane wale mai ai no o Meka ma ke ano hoihoi ole. "Ua kamaaina au he heluna nui o na wahine u'i iloko o ko kakou p<»hai. eia nae, aole loa he hookahi iwaena o lakou, e hiki k« kaili mai i ka u'i ame ka hiehie o ke kulana o kela wahine, rr\ai iaia ae." "Ina o ka u'i kau e noke mai nei i ka liaanui ea. ua hiki loa ia'll ke pili me ne. o ka 11'i o na wahine a kakou 1 kam.aaina ai, aole ia he u'i manli. aka no ka hamo ia o ko lakou mau iielehelena me ka pauda. ka omimilo ia o ko lakou mau lauoho, ame kekahi mau hana iioouiui e ae. Pela no kena wahine opio au e liaanui māi nei.e Volokale i ka u'i. mamuli o kona pena i kona helehelena: a i rnakemake oe e ike i kam'i maoli ea, ua hiki loa iā'u ke hoikeike' aku i kekahi kaikamahine u'i loa, maiwaena mai o na* kaikamahine o na kuiana haahaa. na kaikamahine e hele nei i ka hana. e hooikaika ana i wahi 110 lakou e pono ai," i nane hou mai ai o Palani Meka, me ka hoopii ia ana aku o kona kai. "E lawe no au i na mea apau iloko o keia anaina, e hanai iloko o ka hokele. malalo o ko'u mau lilo ponoi iho, inā aole e loaa ana ia'u he kaikamahine u'i i oi aku imua o ka poe a kakou i kamaaina ai. maiwaena mai o na ka.ikamahine hana." "Ina aole e ae mai ana o Volokale e pili me oe, alai'la owau ka mea i aa aku la e lawe mai i kau pili," i komo mai ai kekahi keonimana okoa aku, o Maki Hekamana kona inoa. "Ke lawe mai nei au i kau pili," wahi a Volōkale. "Aole o ka pili. ua maopopo ae la ia. na ka mea o kaua i haulē ma keia pili āna, e uku i na hoolilo apau o ko kakou ai ana ma ka hokele. He hgokahi mea i kne. pehea e akaka ai ke kaa ana o ke eo i kekahi o kaua?" "Eia ko'u manao, e koho kakou i kekahi komite o ekolu lala," i pane mai ai o Meka. "O kekahi o kela komite, oia o Volokale\ o ka lua oia o Mr. Vana de Vea, ka mea pena kii. a owau 110 hoi ke kolu. O ka mea a ka hapanui e hooholo ai, o kā olelo hooholo iho la ia, ina paha ua kaa ke eo ia oe a i ole, ia'u paha, pehea ia i kou manao e \ r olokale?" "Ua pono kela i ko'u manao, a pehea iho la kakou e hana aku ai no keia ninau?" "Penei ko'u manao. e hele keia komite e hui a launa pu me ko kakou mau kaikamahine luiapala. iloko 6 na anaina hoohauoli e 1-aawiia ae ana ma kela ame keia wahi. a ma ka manawa e pau ai ka hana a na kaikamahine oloko o na-hale hana. e hoea kela komite ma na alanui. me ka holoholo ana i o a ia-nei. e nanā ai i ka hoi o na kaikamahine hana no ko lakou mau liome, a e liele 110 hoi kela k< mite. iloko o na e nana niaoli ai no.lakou iho. I ka piha ana o na la he umi, a lakou e hana mau ai pela, e hoi māi lakou no kou home nei, a maanei e loheia āi ka ol.elo hooholo a ka hapanui o ke komiie. a o ka mea i haiile. oia auanei ka mea nana e lawe aku i keia puulu, no ka hokele, pehea la ia i kou manao e Volokale?" "Aole a'u mau ku-e ana aku no'kena hoolaīa ana au e Meka, a" 1 a ke haawi aku nei au i kā'u mau apono ana ma na ano anau." "Alaila. 11 a holo ,iho la anei keia pili mawaena o kauā?" i ninau h< 11 r»->ai ai o Meka. no ka hoomaopopo pono ana i'kelā kumlihāna "Ke manao nei aii. aole i holopono keia kumuhana ano nui." i pmai ai kekahi keonimana opio. mai kekahi aoao mai o ke p-'kaukau. oia o Mr. Vana de Vea. ke kanaka penakii.. "Ua .lohe a 1 n nei aM i ko olua kamailio. me ke koho ana mai nēi owau ke k<s!u o l-e koniite. o ka holo koke niai nēi no ka ia ia olua." no hoi kau e hoole mai ai e Vana de Vea!" wahi a VoloWal#». "E ae mai oe e kokua ia nia.ua. o oe wale 110 ka mea i ike j I- a I ; ke ole o kekahi nani mai kekahi mai. a ma ke ano lie kanaka pe«akii oe. pp.la wnle no au i manao ai, aole he mea kupono e ae iwaena o kakou elikē la me oe." He mi'noaka wa'e ho ka Vana dc Vea o ka haawi ana mai no W< ,! t nnii olelo :\ \ r oloka{e, a ia wa i knkua pii mai ni o Meka, ino lsa i ana ae: , : "Owau'pu kekahi i kokua nui aku lā i Uela hoakaka a Mr. \ro-

lokale. no ka mea iwaena o na kanaka kahakii kaulana apau, o oe hookahi ka mea nana i pena i na kii o ko kakou mau kaikamahine u'i. ma ia kamaaina auanei ou i kau hana, pela e hiki ai e loaa ka olelo hooholo kaulike loa, ma keia pili a maua." . "Ile n.ani hoi ia, ua lokahi like ko olua manao. ma ke koho ana niai la ia'u i kolu nG keia komlie. a oiāi rip hoi he mau hoaloha like no olua a elua no'u. he hana maikai.ole paha ka hoole ana.aku i ko olua makemake," wahi a Van de Vea,' me ka noke okoa ana ae i ka akaaka. "Ua holo ae la keia mea. o ka'u vvale no ia.oukou e na keonimana, e hoopiha i na kiaha o kakou, a i hookahi ka inu like ana, 110 ka hauoli o ka mea iāia e kāa aku ai ke eo o keia pili," i kauoha aku ai o Volokale i kona mau hoa, e lioopiha i na kiaha waina o lakou. ' Auhea oukou e na keonimana, aole wale o ka hauoli ka kaleou e inū i keia ahiahi, 110 ka meā iaia e kaa ai ke eo o ka pili, aka e inu pu kakou no ka mea e haule ana, oiai aolē he wahi hana uuku, a maalahi ka ukif ana 110 kekahi aina ahiahi ma ka hokele, e u-li okoa ana ka pakeke o ka ni£a nana e hanai ia kakou. "Ke k'amailio nei au i keia mea, mamuli.no o ko'u ike maka, oiai he paina ka'u o ka haawi ana maloko o.ka hokele. me ke kono ana i ko'u mau hoaloha, a i ke kikoo ia ana mai o ka bila, auwe! pohihihi no i ka noonoo ke nana iho," wahi a liatigona. "Aohe nana 110 na hoolilo, inā 110 oWau ke haūle ana, ua makaukau au e haawi i kekahi paina ahiahi maikai loa no kakou apau, me ko'u minamina ole, o ke ano iho la no paha ia o keia hana, he wa no e laki ai, a he wa 110 hoi e poho ai, aole paha o ka laki wale 110 i na manawa apau!" 0 keia iho la ka pili i hanaia e na keonimana elua. no ke kaika.mahine oi loa o ka u'i iwaēna o na kaikamahine liana ,a i ka puka ana ae o ka nupepa ma kekahi kakahiaka, aole he mea e ae i kamailio .nui ia ma na wahi apau, o kela pili wal.e no i hanaia, e na kanaka opio lalawai o ke kulanakauhale o Nu loka. MOKUNA 11, O MARY KE KAIKAMAHINE AA. Aia maloko o kekahi wahi keena maluna loa o kekahi hale e ku ana ma ke alanui Varika. me ka nui ole o na wahi pono oloko, ma ke kulanakauhale no o Nu loka, he elua mau kaika'mahine e noho ana maluna o ko laua mau noho, a iloko o ko laua mau lima, he mau mea humuhumu like ka laua a elua. Ua hele ko laua manamanalima a opili, i kau a mea o ke anuanu, no ka mea, o ka nalohiā ana aku 110 ia o ka hooilo, a oili mai ke kupulau, aole a laua lanahu e ho-a aku ai i ko laua wahi kapuahi hoopumehana, uā pau e he mau la aku i hala, o ka mea nae ia nana i hoopumehana ia laua iloko o ke kau hooilo holookoa. E komo ana laua he mau lole kalakoa, mē ka pupue wale iho no i ke anu, me ia maikai ole no nae o ko laua m'au lole e komo ana, a me ka hele hoi o ko laua mau helehelena a kuhukuku. he keu ka u'i ame ka huapala ke nana aku. O kekahi kaikamahine o laiia. he alohilohi kona mau māka, a he ulaula hoi' kona lauoho, a o ka lua iho o na kaikamahine, he holu kona maka, a he eleele hoi kona lauoho, he mau kino pilalahi ko laua a. elua, he loihi nae kekahī inamua o kekahi, aka he u'i like ko laua mau helehelena a elūa, e hiki ole ai ke olelo ae o kekahi ka oi, a o kēkahi paha ka oi. 1 ka mea kakan e hoolanna akū nei i keia mau kaikamahine imna o ka poe helūhelū. e himeni ana ka niea loihi o lana i kekahi mele i paanaau iaia, me ka noke no nae o kona lima i ka humuhumu, oiai hoi kona kokoolua, e noho mai ana hoolohe, ā o keia iho ke mele a ua kaikamahine loihi la e himeni. I3 me ka leo malie: ''Luhi, luhi, ma'i a pilihua, '.'0 ka hana nei, uului ka uku, Ma ka malu aka o ka po, T lawa ole no kahi palaoa, Malaila i noho nelo ai, Nui 110 nae ka lako o kekahi, Ma ke anoano 0 ka po; Ua oi loa aku Ua pouo e make. "Malaila kana auamo, ' "O ka hana, hana mau, Ka hana me ka luhi: Ma ka po a' ma ke ao, I ka po ame lee ao, Ka hana me ka luhi, Ka liana me ka luhi, A,ole manawp. 110'*ka. paani. "Nui makou e noho nei, , " Aheane e npha/>a puuwai, 'Me ka hooikaika i ka hana, Ma.lalo 0 ka haawe kaumaha, Nele i na kokua me ke aloha ia, Nui 110 nae na Kristiano, Hinape wale a nawaliwali. Aole aloha uo ka poe hele. "O ka hana, haila mau, "O ka hana, hana mau, Ma ka po a ma lee ao, Ma ka po a 'ma ke ao, Ka hana me ka luhi, Ka me ka luhi, Aohe manawa e pule ai. Aole-manawa e pule ai." ''Ea, he keu aku ka ehaeha o kena himehi au e Mauda, eia nae he oiaio na huaolelo apau," wahi ā ke kaikamahipe uuku iho o laua o ka pane ana hiai i kona kokoolua. . "x\e, e Grace, he ku no hoi keia himeni i ke aloha, pehea hoi e liiki ai i kekahi mea ke paa iho kona mau waimaka," wahi a Mauda 0 ka pane ana aku, iaia i ike aku ai i ka hiolo o na kulu waimaka ma na papalina o kona hoa. "He keu aku ko'u hialaai i na himeni o kena ano, a ia'u i nana iho ai i ko kaua noho ana, ua pili pono maoli no kena himeni no kaua, ame na kaikamahinei e ae elike paha me ko kaua ano, ka hooikaika." "E oi loa aku ana ko kaua pilikiā,'ina'He oiaio na lono e pahola nei i keia mau la, no ke polio o ka hui a kāu£ e noho hana liei me ■kahi uku uuku loa, no ka mea e poho vyale ana kaua no ka uku o hookahi mahina, i uku ole ip, mai. Ma ka' lā aj)opp ē uku ia ai ko kaua hoolimālima ruini, a he wahi kenikeni wale no ka kaua i koe, e lawa ai no ke kuai ana aku i hookahl ōmooinp palaoa." "Malia paha hoi, he mau olelo hoonuinui wale iho'no kela no ke poho, aole oiaio," i pane ae ai o Grace, no ka hoolana ana i ka manao o kona kokoolua, a 110 kona mākemake ole no hoi kekahi, e hoea mai kela hopena pilikia maluna o laua. "Aia kaua a lawe aku I 1 na puliki paa a ia wa e ike pono ai i ka oiaio, a hele no hoi I a 113 poho i'o kela hui, ēhia ka hoi mea aloha, o ko kaua poino ma-j oli, ua like pu me iwakalua dala a oi a kauā e paaia nei e kēla hui, me ko. kaua hooikaika maoli i ka hana ana i keia mau puliki i ke ao amē ka po." "He poino mai auanei kau a koe aku no kaua!" walii a Maude. Ua oi aku kuu'lele ana ilpko o ka wāi ā make, mamua o ka lohe aku i ka noke mai o kela haku hale o kaua i ka nuku ,elike me kana i hana āi ia Eva, ina. e hiki ole ana ia kaua ke uku aku i ka hoolimahma o ko kaua rumi. Ke hoomanao la no oe, iloko o ka ma'i o Eva, me ka nele a ilihune maoli e hiki ol.e ai ke uku i ka hoolimah'ma o kona rumi, he mea kau la a aloha aku kelā wahine, ua kipakuia aku o Eva, e hoi noloko o ka halema'i e make ai, a hao ae la kela i na lako aahu o Eva, me ka hilaliila ole; pela mai auanei pkha kaua, ina nei no ka loaa ole mai o ko kaua uku i keia auwina la." Ua lohe pono i'o kaua'i na olelo ku i ka lokoino a kela wahine, a ua lohe au i kona. olelo. ana aku, ina ē hiki ole kē uku mai i ka hoolimalima o kona rumi, alaila e kuai ōkoa aku i ke kino, i loaa mai ai ke dala; no'u iho, aolē loa o'u makemake ē kaa aku malalo o ka niana o keia wahine lapuwale. E hooikika kāua i na puliki a kaua i koe. o ka paa ae no hoi ia, alaila hele aku kaua 110 ka haleuai, a ina no j)aha ua poho ka jiui, aole ana e hiki ia lakou ke hoonele mai i ka uku o keleahi mau kaikamahine pilikia a nele elike me kaua nei."E hohmanawanui i'o kaua i keia m.au pilikia. alaila hele aku kaua .no ka halekuai." wahi a Mauda de Likeke, me ka noke no i ka humuhumu i kana puliki. I kela manawa nae, i kikeke mai āi kekahi meā mawaho mai o ka f puka o ko laua rumi. a me ke kakāH ole. awehēiā aku ka puka. ° <i.-p oni ° ITia ' a no i a iloko. a o ia ka Grace o ka hooho ana ae: j , -i' , O . Mar V k f ia ' ka Aa," alaila minoaka aku la o Marv. no i ka ike aku i ka hoojkaika maoli o kela mau kaikamahine i ka hunui-! humu. aohe hiki iaia ke pane māoli aku ma ka olelo. no ka mea he j aa oin. a lie kuli no hoi, aohe lohe o kona mau pepeiao. I He kaikamahine °pi° no keia o Mary ka Aa. i like aku nā ma-j l- ahiki me ko kela mau .kaikamahine, aole he mea o lakou 1* piha tia; makahiki i ka iwakalua. Iloko o na lima o ua kaikāmahine aa nei. e pan ann oia he ehin mau pika pua liilii, nlnila wniho akri 1n oin i na P'kn pua mamua o k.onn.mau līnālohn nakahi, nlaila hoakaka a! u a oia ia (iiaee ma ka hoailona. ma kona mau manamanalima, no

j leona liele ana i ka makeke ma a ike i kela mau pua nani, a Ino kona lioomanao ia laua, pela oia i kuai mai ai ? a hoihoi mai no , ko lakou liale lioolimalima. I O (lrace wale no o kela mau kaikamahine elua, ka mea hiki ke kamailio ])U me ke kaikamahine aa, mamuli o ke kula lima, a mai ia Grace aku, e loaa ai ka ike ia Mauda, a i ka wa a Graee i hoike aku ai ia Maiula i na mea apau a Mary o ka hoakaka ana aku iaia, ua lele mai la o Mauda e honi ia Mary, me ka haawi ana mai i kana mau hoomaikai ana he nui. no kona hoomanao ana aku ia laua, aole i hoi he kuai i kekahi mau mea e ae e pono ai ōia. 0 Grace ka mea nana i hoakaka aku i na mea a Mauda o ke kamaiiio ana mai, no na hana maikai a Marp iā laua; "E haawi aku oe i ko kaua hoomaikai a nui ia Mary, a e olelo pu aku iaia, 110 kona hoomaunauna wale ana aku nei 110 i kana mau kenikeni 110 keia niau mea, oiai he nui no kona mau hemahema, a me ka hooikaika no lioi oja e pono nei, ma ka hana ana i kana mau lihilihi." Me na manamanalima, i hoke aku ai o Grace i ke kula imua o Mary, a i ka maopopo pono ana iaia. ua oluolu ka makana ana o ka lawe ana aku, i kela mau kaikamahine, hoi aku la oia a ma kekalii wahi noho haahaa, nolio iho 1a ilalo, me ka unuhi ana ae he ekolu mau alani punui mailoko ae o kona pakeke, alaila haawi pakahi mai Ia i kona niau hoaloha, i ka laua mau alani, a hoomaka iho la 110 hoi oia. e ihi i kana alani. "Ua waiwai maoli oe e Marv, i kuai mai ai oe i keia mau me:i na maua i keia la," wahi a Grace, o ke kamailio ana aku ma ke kula lima. "E wajho.no paha kaua i na alani, aia a hoi mai, alaila ai kaua e Mauela?" "Heaha auanei ka mea e waiho ai, e ai no kaua, i hookahi no hoi ko kakou ai like ana, waiho auanei kaua a lohe mai i kekahi nuhou maikai ole. aole ana e hiki ia kaua ke ai i ka alani. Ke kalokalo ae-nei au ma ka inoa o na lani, e kokua mi ia kaua!" Ia Mary hoi e noho la nialoko o ka rumi o Grace, a iloko o k»uia lohe ole mai he hookahi huaolelo, ua hiki loa nae iaia ke heluhelu ipai ,ma ka helehelena o kela mau kaikamahine. aia kekahi mau mea maikai ole, alaila ninau okoa mai la oia i ke kuniu ia Grace, a hoike aku 1a no hoi o Grace i ka mea oiaio, no kona manao, he oi aku ka maikai o ka ike ana i ka oiaio, mamua o ka hoao ana aku e pane hoolalau. 1 wahi e hoomama ia ae ai ka manao kaumaha o kela mau kaikaniahine, i hoakaka mai ai o Marv, ma kona mau manamanalima imua o Grace, ua hiki iaia ke kokua mai i ko laua pilikia, ma ka ai like ana i na wahi niea liilii e hiki ana iaia ke kuai. Ua pane aku la no hoi o Grace ma kona mau manamanalima, aole e hookaumaha i ka manao. aka e kakali no lakou. ahiki i ka ike maoli ana i ka pilikia, aole o ke kuko wale aku no, alaila hoomaka nui iho la e ai i na alani a lakou. a iloko o ka awaawa, aole nae he i ae o kela niau kaikamahine he awaawa. oiai he kakaikahi loa ka manawa a lakou e kuai ai i ka alani, a i kekahi mau meaai e ae paha a na keiki a ka poe waiwai, e hehihehi wale ai me na wawae, a e kiola ai na ka holoholona. MOKUNA 111. " KA U'l O NA U'l. "["a no hoi paha he manao makee ka iloko o na kanaka o kela hui, aole no e nele ko lakou ilee iho, me ka hooikaika maoli no i hanaia ai keia mau puliki e Mauela, me ka eha no hoi o ka inanamana-l lima; me ka ehaeha o ka naau no ka ike iho he hookahi wale noj kilina ka uku -no ka puliki hookahi!" | "Aole loa he noonoo iloko o na kanaka o kela hui, jio ko ha'i pono, o ko lakou pono wale iho no ka lakou mea nana, ame ka nui oko lakou waiwai. Ua.paa ae la ka'u puliki i keia manawa, e hoomakaukau kaua no ka hele ana i ka halekuai,-a ke loaa mai ka hoi ko kaua uku. owau kekahi mea hauoli loa. "No keia manawa hae e Grace, eia ke ao hakuma.kuma o ko kāua pilikia ke kau nei maluna o ko kaua poo, aia wmle no ka olino niai o ka manaolana no ko kaua pono, a loaa mai ko kaua uku, i hiki hoi'paha ke hookaa ia aku leo kaua aie ia Madame Pilina. Aole, loa o'u hoihoi iki, i ka noke mai o .kela wahine i ka nuku ia kaua, ke kaa ole aku ka uku hoolimalima o ko kaua rumi!" ! "E? hoomanawanui kaua, malia no hoi, aole he pilikia, hookaumaha e nae kaua i ko kaua noonoo. no keia mea. Owau kekahi hoihoi ole loa i kela wahi'ne," wahi a Grace me ka haalulu. "E hoomakaukau ia oe iho, eia me a'u ka pepa hoomanao o ka kaua mau puliki apau i hana ai," o ka hoomakaukau koke iho 1a no ia o Ua mau kaikamahine hei no ka laua huakai hoihoi i na puliki i ka! haliekuai ma kela auwina la. a iloko o ka manawa pokole aia laua ma ke alanui e hoea aleu ai 110 ka halekuai nui. maloko o ke kulanakauhale, kahi o na puliki maikai loa e loaa ai. Ua hoi e aku o Mary no kpna rumi, ma ka hale malalo. a ia Maiula ma o ka haalele ana aku i ko laua rumi, liele mai 1a laua a loaa o Mary maloko o kona rumi. he oi ka maemae. no ka mea he nui kana loaa ma ka hana lihilihi, pela oia i hiki ai ke uku i ka hoolimalima o kona rumi maemke, a maluna o kana wahi pakaukau uuku, e ku ana'he pika pua. me kekahi uwaki. aole 110 ka lohe o Mary i ke kani mai o ka hora, aka he hiki no nae iaia ke nana aku i ka manawa o ka la, ma kela uwaki, e lilo ai no kona kani, i mea waiwai ole iaia. , Ma ka pai'a. maluna pono ae oka moe o Mary, e kau ana he kii o kekalii kanaka opio me ka paalole koa, ,e paa ana kona lima akau i kekahi hae Amenka, a e kuhikuhi ana hoi kona lima hema i kekahi hel'euma. Malalo pono iho oua kii nei e kau ana keia inoa "Kunane Eduada.' Ma kekahi paia aku hoi, e kau ana he palapala hoomaikai, a na ia palapala i hoike mai ua hf>okuu pono ia aku o Mary mailoko mai o ke kula o īia keiki aa, maloko o Nu loka, me ka loaa iaia o ka makaukau kula lima. Maloko o kela rumi. he eha mau noho, ua halii ia 110 ka papahele me kekahi moena kahiko. a ua paa 110 ka puka ainani i kekahi pale lihilihi, a ma ka olelo pokole an'a ae, he maemae maoli kela rumi o Mary, o ke ano o na wahine maiau, a i ka hookuku ana ae me ko laua nei wahi rumi iluna loa o ka hale. ua kaokoa maoli ma' nn ano apau. a nui iho 1a ka fianu o ua mau kaikamahine nei, 110 ka hiki ole ia laua ke hoomaemae i ko laua rumi, i kau a mea o ka uuku 0 ka laua wahi loaa. ua lawa wale.no, no ke kuai 4na i mau meaai na laua, ame ka uku o ko laua rumi hoolimalima. Ia ike ana mai a Mary ia Grace ma, ua haalele koke aku 1a oia f kana lihilihi, e hana ana, a holo mai 1a me ka apo ana mai i kona mau hoaloha, a kono pu mai la 110 hoi ia laua nei e noho aku ilalo, aka lioakaka aku'l'a o Grace. e wikiwiki loa ana laua e hele no ka halekuai, oiai ua makemake laua e ukuia mai ka laua mau dala, i kaa a! ka uku hoolmialima. Aole ua o Grace i olelo aku e hele wawae ana no la'ua, no kela loa o elua mile, no kona hilahila; oiai he kenikeni wale no ka laua 1 kōe, e hiki ole ai ke kau iluna o ke kaa. o loaa ole auanei ka laua omoomo palaoa, ina nei no ka loaa ole mai o ka laua dala ma kela auwiiia la. Ina 110 i hoike aku o, Grace ma. he kenikeni wale no ka laua i koe, aole ana e nele ko Mary haawi mai i kekahi kokua. ma ka uku ana i ko laua nei uku kaa, no ka mea ua niaa 110 kela kaikamahine i ke kokua ana mai i ko laua hei manawa o ka nele. a ke hoole aku laua nei, e lilo ana ia i mea hookaumaha aku i ko Mary manao. Honi aku la o Grace ame Mauda ia Mary.. o ko laua oili mai 1a no ia hele, aia no nae laua ke pule mau Ia iloko o laua, aole e halawai me na ulia pakalaki ma- kela la. O ko laua nei helē aku la nae ia, a kokoke i ka halekuai, ia wa i hooho ae ai o Grace: "Ke ike la au i ke ku o ke kaa o Mr. Ganma, ke poo o ka hui, aia ke kalaiwa a'me ke kanaka kauwa ke ku 'a ma ka aoao o ke kaa: me he mea la. aole he pilikia i kau iho ma'una o ka hui. pehea auanei oia i holo mai ai me kona kaa nani, e hooio ai!" "Aole kaua i niaopnpn." i |>ane aku ai 110 hoi o Mauda/ "Ea. he nui maoli na kaikamahine. a'u e ike aku nei ma ka puka o 1-a halekuai. Me he mea 1a ma- ka'n hooiilapnopo aku. aia kekahi pilikia nui, pela i ouuluulu loa ai na kaikamahine, ma ka puka. īna ua uku ia ma' kela mau kaikamahine. aolo ana e nele ko lakou Avikiwki i ka hoi no kō lakou mau home." (Aole i pau.)