Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIII, Number 46, 12 November 1915 — MINAMINA WALE KA OLELO MAKUAHINE O KA AINA ALOHA O HAWAII KUAULI. [ARTICLE]

MINAMINA WALE KA OLELO MAKUAHINE O KA AINA ALOHA O HAWAII KUAULI.

Mr. Lunahooponopono: Nou ko'ii weina pumehana ana:—Mnloko o kou mau Uolamu lahilahi o na helu o kn kakou uiilimili hopo ole, "Ke Kilohann Pookela o kn Lahui Hawaii," i ike iho «i au i na kalnimanao naauao a kuu hoa nhaiaholo o ka makapeni o "Ka Ua Kukalahale o ke One Alii o Kakuihe'wa," Samuel K. Kamakaia, Esq. Noaila o keia makapeni kekalii e kakoo pu aku nei ia mau manao ou e ua makamaka nei o ka makakila. Aole o kaua >lclo ana e ka makamaka no ka kaua olelo makuahine o ko kaua nina nloha, io ka mea, ua loaa lihilihi no kekahi o ia loina o ka kaua olelo makuahine ia ■'<aua a aka, o na pua aku o keia niua kn mea aloha; no ka mea, ua lilo loa na ->pio Hawaii ponoi o ko kakou aina aloa ma na olelo a na lahui o na aina e. Nolaila, ma ko'u aina aloha ma Wai\apu ame Wailuku, Maui, ua a'o ia no ia opio Hawaii o ia mau walii e na kawika i hoonaauao maikaiin ma ke kula ui o Lahaina, e laa o Wm. K. Makaoa, Epq., Josiah Nakookoo, Moses P. Vaiwaiole, ame Wm. 11. Kealakai. Nolaila, ua nui no na opio Hawaii i uaa na hoonaauao maikai ia ana malo--0 o na kula Hawaii o ko llawaii paolina. Aka o kou mea e kakau nei i keia itamu, aole loa oia i hoonaauao ia na ke kula llawaii o ia mau makahiki, io ka mea, ua ake nui ko'u luaui mauakane e ho'ōnaauaq ia'u maloko o na kula olelo Beritania o ke kula hui ma Wailuku, Maui. Nolaila, mailoko mai 1 ia hele ana i ke kula olelo Beritania loaa ai he wahi ike liilii i ka lielu'ielu i na bukc Hawaii o ia au huli namao o kakou, o ia wahi mea liilii i loaa )ia keia e hoike aku nei imua o ko aua laliui Hawaii aloha. Aka, eia au ke kaena ne nei me ka nea oiaio loa, o na keiki e hoonaauao \ ana ma ke Kula Ilawaii ame ke kula olelo Beritania o ua mau makahiki nei i aui aku la, 1878, ahiki i ka 1887, ua •i aku ka ikaika o ka a'o ana o nn ku•nu kula o ia niaanwa i ko keia hole nei. Nolailn, he haawi ninau ia na 'iaumann ke hiki aku i na In hoike nui ) nn kula. Nolailn, o ko keia au hou e 'iole nei, ma ke dala wale no ka makenake nui o na kumu a'o o keia maniiva, me ka loaa ole o ka nnauao mnikai i nn hnumana oloko o ke kula i manaoia loaa ana he naauao maikai i ke keiki. Nolaila, he mau hoa kula no ko'u e ola mai nei i keia manawa, i oi ae ka uaauao i na keiki o keia au hou e nee nei. Nolaila, ua oi ae no ka naauao o »a keiki i hala mamua, niainua o na keiki o keia manawa. O kekahi o na kannka Hawaii nana i hoonaauao inaikni ia'u, oia no o S. W. Abr. Kaleiho a, n malalo o kana mau a'o pauaho ole ana i loaa ai kekahi mau ike kupone ia 'u. Nolaila, nui no ka minnmina o olelo llawaii o keia mua aku. No ka mea, e nalohia aku ana ka olelo Hawnii 'io ka wa mau loa. Aloha no ka kakou mau pua o keia niua aku i ka loaa ])ono ole o ka olelo lawaii ia lakou. Ile olelo hapn-haole •<o keia au hou o kakou. Ina ua oi loa ! <eia inau kukahekahe ann mamua o ka mea kupono, e poncrno e huikala mai. Me ka Lunahoopouopono ame na ke'ki hoonoho hua uwila o kou keena ])a'i pala]>ala ko'u anoai nui loa. Kou oiaio mau no, OLIVER P. PONĪAULANĪ. Hilo, Ilawaīi, Nov. 8, 1915.