Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIII, Number 37, 10 September 1915 — HE MOOLELO NO GEOFERE KAMIBELE A I OLE Mai ke Kulana Kuewa a i ka Panepoo o ka Waiwai ame ka Hanohano. [ARTICLE]

HE MOOLELO NO GEOFERE KAMIBELE A I OLE Mai ke Kulana Kuewa a i ka Panepoo o ka Waiwai ame ka Hanohano.

Awihi iki aku la kekahi maka o ke kauka i na makua o Caladi 7 no ke ano o ka mea e pane aku ai, ia wa i kaa e mai ai ke kamailio ana ma ka aoao o ke kauka: "Aohe he pilikia nona, aia oe a jli;clu nia kai. alaila hoea mai oia iloko nei," me ka hookomo hou ana aku . o ke kauka, he hookahi puna laau iloko o ka waha o Caladi. Xo ke kuaki loa o ua kaikamahine nei i kona ike ole aku ia Geoiere, ua papale ōkoa mai la oia i ka lima o ke kauka. a ala mai la iluna. a i fta wa i ike mai ai i ka waiho aku o kona lole mare, iluna o ka noho, ua hoi hou mai la kana māu hoomanao ana. no ny nu a i hana ia aku iaia e Evaleka, o kona hina hou aku la no ia ilalo. me ka uhi ana i kona poo me ke kihei, o ka haawi hou aku la no ia o ke kauka, i kekahi laau hoohiamoe, a ia komo ana no o ke puna laau, iloko o na minuke pokole, aia ua kaikamahine nei ke hiamoe la me ka maikai, me ka maikai pu no hoi o kona hanu ana. Ke hele la kela manawa i ( ka hora umi-kumamalua o ka po, me ka hoomama ia mai hoi o na manao o na makua no ka laua kaikamahine a oiai no laua me ke kauka e kiai ana me ka makaala, ia w.a i wehe ia mai ai ka puka o ka rumi o Caladi, a komo ana no o Geofere. ua liele hoi kona helehelena a kunahihi, a e hoomaka mai ana o Mrs. Kanr'hefc e ku iluna no ka holo mai e apo i ke kanaka ooio, ua ku e ae la ke kauka iluna, a papa mai la iaia e noho ilalo, ma kona wam ma ke poo o ka moe o Caladi, a no ka hiki ole hoi ia Mr. Kamihele ke hou iho i ka noho ana ma keia rumi, i ku okoa ae ai «jia a oili aku la iwaho, no ka hoonana ana i kona mau manao al"ha no kana mau keiki i lilo i luahi no na hana lapuwale a ka enemi. E hoomanawanui iki mai e ka mea heluhelu, a e hoi.hou aku kaua ihope, ma kela manawa o ka haalele ana aku 9 ka huakai mare i ka lmme. 110 ka halepule. Ke hoomanao la ro oe i ka haalele e ana mai o Geofere 1 ka liale. inaniua o ka huakai, 110 kona makemake, e loaa he mau minuke nona e kukakuka nu ai me ke kahuapule, mamua ae o ka hooko ia ana aku o ka mare. Aole loa he hoohuoi iki iloko o Geofefre, aia ka enomi mamua r kr na alahele me ka mākaukau i ka upena. e hei ai oia, a e ko ole ai kona makemake. lTa kauoha mua o Geofere i ke kaa nana lawe ia : a no kahi o ka halenule. nolaila o ke kau ana aku maluna o ke kaa. <r'a ka aiianei he kaa okon loa kela, a he wahi okoa loa hoi kahi i hāāwi ia aku ai o ke kauoha iaia, e lawe i kana ohua n o ; ai aole i maonoio iki i ua o Geofere, ka epa i hana ia. a hui pu iho no hoi, me ka Hlo o kona noonoo. ma na mea i pili i ko laua mare aku. aole ona iki i kahi a ke kaa e lawe la iaia. llnVo nae o kona nanea, ua alawa mai la kana nana ana iwaho e*' 1 ka he wahi okoa loa keia ana e holo nei. Uu ae la oia i ka ouka aninni o ke kaa. aole he hemo, kahea mai la oia maloko mai i ke kalaiwa, aohe he lohe ia o .koni leō, o ke pohaooha wale no o ka ka mea e lohe ia la, a ke kuupau la hōi na lio i ka holo, elike me ka mama i loaa ia laua. Ke noke la o ; a i .ke kahea i ke-kalaiwa e ku mai ke kaa, a e lele aku oia Ualo. he olē ka hoolohe ia mai, 0 ke pohaooha wale no o na kanuai wawae o na.lio.kana e lohe la, i oi aku hoi ka holo o ke kaa. i ko ria manawa i aku la o ke alanui. Ke poeleele loā iho iā i keīa manawā, a no ka piha kuaki loa o me kona hoonaukuiki pu. i peku okoa aku ai oia i kekah ; o na puka aniani 'a nau i ka nahaha, a i ka wā i ike mai ai o ke kalaiwa i ka helelei aku o na aniani nahaha, ia wa i kaohi mai ai i kona mau lio. a ninau mai lā i kana ohua: i- Fa. heaha hoi keia au e wawahi mai nef i ke anaina?" "Eia oe ihea e lawe nei ia'11?" wahi a Geofere, me ke kiei aua aku o kona noo iwaho o ka nuka aniani, "He makemake ko'u e lawe oe ia'\' noloko o ka luakinf Pilimake!" j "ĪPela io-ka!" wahi a ke kalaiwa me ka leo o ka meā i piha me ke kahaha, me he mea la, ua kuhihewa oia he halepule okoa kahi r hooko ia ai o ka mare. Ua piha loa o Geofere m.e ka huhu. he mea makēhewa wale ne nae ka nuku ana aku i ke kal.a\wa, oiai he hora okoa keia, mahope o ka nianawa no ka hooko ia o ka mare. "E hoohuli hou oe i kou kaa ihope, a e lawe aku *a 11 noloke o kela luakini a'u i kamailio aku nei ia oe. Ke hopohono loa ne" au. no ka lo*>a ak'u o ke kahunā'nile ia'u, aka e hoao oe e hoeā akr kaua no ka luakini iloko o ka manawa kupono." "'īna pela ua pono, e noho aku oe iloko o ke kaa," o ka hoōhu l kokē ae la no ia o ke kalaiwa i na lio, a hoomaka aku la e holo, m ka , . *ole o r:eofere kuka hoomimehana o ke kau pu āna mai tnal\in? 0 ke kaa, no kona manao kuhihewa, e pau koke ana no ka mare i k? wa kunono a liuli hoi aku no ka hale me ka pilikia ole, a oiai eia kei? 1 ka wa poele.ele ana e holo nei, a ua pu*-a aku lā hoi kekahi o ir\ r-uka aniani, me ka hoho mai o ka makāni ilōko, ua hele maoli oia a hu"h"'i. . Me ka manao kuhihewa nei o Geofere. ke holo pololei la oi«i ma ke alahele. e hoea aku ai nō kahi o ka halepule e hoōhui ia ai oia iloko o ka mare me Caladi, aole ona hoouluhua wale aku i ke kalaiwa, aka ke nolio hoomanawanui la oia i ke anu. aka iaia nae o k? rana ana aku iwahō, akahi no oia a ike iho, he loa kela a ke kaa e liolo ana'. ala oia iwaena o kekahi aina kula, a ke uwiuwik? nia" la 'noi na kukui o ke kulanakauhale ma kahi maniao loā mai iair aktv K'ei hou aku la o Geofere iwaho o ka puka aniani, me ke kahea ana i ke kalaiwa e ku mai ke kaa. aohe nae wahi mea a hoolohe i p mai. aka ke hoomau la no ke kalaiwa i ka hili ana i kona mau lie me V*a huina, a ō ka noke no hoi ka na lio i ka h'olo. Elike me ka noke aku o Geofere i ke kauoha aku i ke kalaiwr e Vu mai ke kaa. pela iho la ka noke aku 0 ua kalaiwa nei i ka hoo kikina i kona māii l'o. a ua kuhihewa maōli no o Geofere, ua on? īeela kanaka, i hiki ole ai iaia ke hoomaopopo i kana mea e han; ar.a lloko o kela kulana kupilikii, ke kuaki, ka nauki ame na anr noonoo uluahewa no ar.au. aole he mea pono a Geofere e hana ar ai. no ī>a mea ?ole mau hale kokoke ma kela wahi. eia nae aole onwahi noonoo iki, no kona kolohe maoli ia no e kela kalaiwa. O ka lele hoi mailuna aku o ke kaa. a o ka noho malie no iloleo ua like no ia mau mea a elua iaia, aole no he pomaikai e loaa ma ; ana, e aho nae ka hoomānawanui ana iloko o ke kaa, malia o hoea abi oia no kekahi wahi, a malaila e imi aku ai oia i na mea e hiki hou ai iio kona home. Xo na hora ekolu mahope mai, aole he hana eaea ua o Geofere„ e roonoo a; no kona nalekana, he hookahi wale no, o ka pupuu e kona niau limā, a kakali aku o ka hopena o kana huakai iloko o kela nouli. Wehe ae la oia i kekah' o na noho o ke kaa. a nani aku la ma kahi o ka puka āniani i nahaha. i ole ai e pukalaki mai ka niani huihui iloko. a. ma ia ano i hiki ai iaia ke hoomanawanui. O ka holo aku la ia o ua kaa nei ah'ki i kekahi wahi, o ke kr hon-n iho la no ia. a me ka hoohakalia hou ole iho no hoi. i lele aku ni o Geofere ā kti ana ilalo o ke alanui, a ninau koke akii la i ke Kala : wa i ka manao o kona halihali ana mai iaia nei no kela wahi meh~mēha kanaka ole. Aole he leo pane ma ka aoao 0 kela kanaka. aka hoohuli koko ae la oia i kona mau lio. a hoomaka aku la e holo ihone ma ke alanui no ana o ka hele āna mai. a haalele iho la i kana ohua iwaena o ke alanni. ma kahi hoi i mamao loa, mai kekahi kauhale aku. Ke hoaa wale la 110 o Geofere me ka maonono ole o kana mea e ]>•>«-» ai. ke alaalawa la oia ma kela ame keia wahi, aole he ike hale ia aku, o kana nae e ike la. he mau mile kona mamao mai Burnkalina mai, kahi o ka mare i manao ia ai nona ame Caladi. Heaha nae kā waiwai o kona ku malie ana ma kela wahi, me

-ka hana ole aku i kekahi mea nona e pono ai, nolaila-uā pono hele wale aku la no oia ma ke' alanui, ahiki i kona kau ana iluna o kekahi kiekina, i nana aku kona hana ma kekahi aoao, e uwiuwiki mai ana na kukui o kekahi wahi kauhale uuku. ka hapaha hora kona hoomau ana aku i ka hele ana. ua hona akn la oia no kela wahi kuhale, a ma ka ninaninau ana aku i ka poe i halawai m'ai me ia, ua hoohauoli ia māi la kona manao, eia ka he laina kaaahi kekahi e holo ana ma kela wahi ma ia po. laia o ka hoea ana aku no ka hale hoolulu kaaahi, a ninau pono aku la i ka manawa e hoea mai ai ke kaaahi a holo aku no Burukalina, ua kamailio mai la ka mea haawi tikiki, aole e hoea mai ana ke kaaahi, ahiki i ka piha ana he hora hookahi mai kela manawa mai, eia nae, aole ia e holo pololei ana no Burukalina, aka e holo alku ana no ia, ahiki i ka loaa ana o kekahi kaaahi okoa aku, a o ia kaa ke holo loa ana i Burukalina. Ua lilo jio keia i mea maikai i ko Geofere manao, e aho i:. māmua o kona haalele ia i kela wahi me ka maopopo ole o ke alahele e hoea hou aku ai oia no kona home. Oiai. nae ua o Geofere e kakali ana i ke kaaahi, akahi no a oili •nai ka noeaioo iloko ona, no ka manawa mua loa, aole he kannka ona, ka mea nana o : a i lawe māi a kiola ma kela kula oneanea: nka ua hoolala maoli ia no kekahi hana epa o ke ko'lohe ino loa, i ,vahi nona e marē ole'aku ai me C£jadi. Owai nae ka mea nana i hoolala i kela papahana e hoohoka ■nai iaia pei ? Ke au hele la kona nponoo ma kela ame k.eia wahi, ahiki i kona hoomaopopo ana he hookahi wale no kanaka e ae e 'iana i kela mea, oia no kona enemi o Evaleka. He lehulehu wale la manawa ana i ike ai i ka Evaleka mau hana hoolioka iaia, aole nae ona manao iki, he mea kekahi i hoolala ia no kona poino e kela 'eeiki; eia ka aimnei, ua oi loa.aku kana mea i hana mai ai, mamua i kana i hoomaopopo iho ai maluna ona, elike me ia ana e ike aku ina, ke hoea aku oia no kona home. Ua kanalua loa no nae oia i ka hookau wale ana aku i kana uau ahewa ana maluna o Evaleka, o'ai ua manaoio loa oia, ua huli 'ioi aku ua keiki la no koiia home, no ka ike ole i'a i na la, mamu? aku o ka hoea ana mai i ke ahiahi i hooholo ia ai no ka mare ana Ke pii mai la ke anu i ke kino o ua o. Geofere, me ka maonooo :>le o kahi e loaa ai ona kuka hoonumehana nona, oiai aole he hale-'aiai-ku kokoke niai ma kela wahi, a ina aole ana e loaa iaia kekahi uea hoopumehana, e ku a pilik : a maoli ana ua o Geofere. Aia oia maloko o ke keena hoopumehana o ka hale hooluluikahi i kakali ai, a komo ana no kekahi wāhine aoo, e paa ana i kekahi eke nui ma kekahi lima, me ke kihei ame ke koloka ma kekahi lima. Akahi a loaa ka pono iaiā nei, ina no ka ae mai o kela wahine, e kuai hoolilo mai i kekahi o kela mau mea hoopumehana iaia o '-ona haawi aku la no ia i kana kunou ana imua o ka wahine nia'ihini. me ka pane pu ana aku: "E. haaw.rnp.au ia oe i i.wakalua dala no kela kihei ou," alaila 'ioakak.a aku la-oia i ka moolelo o kona hoea ana ma kela wahi. me '<a nele i ke kuka hoopumehana, me kona ike no nae, aole he i\vaalua dala ka waiwaio o kela leihei. ' N "Aole no'u ponoi keia kihei, aka iio kuu kaikuaaha ia 'o 'ka' makē koke ara aku nei no. e hiki ole a? ia'u ke hoolilo aku ia oe. Mo kou pilikia nae, ua hiki ia'u ke hoolilo aku i keia koloka loihi no ka hapalua o ke kumukiiai āu \ haawi mai nei no ke kihei.* wahi a ua wahine la, me ka wehe okoa ana ae i kekahi kuka koloka loihi. Ua ae koke aku la o Geofere e kuai i kela kuka' koloka loihi, he oi ae ia o ka maika.i nona, mamua o ke kihei, o kona haawi aku 'a no ia i ka umi dala i ka whine maliliini, a noho iho la nō ē kakali. > ka hoea mai o ke kaaahi. % I ka piha ana no hoi o ka hora hōokahi, o. kona kakali ana, ua 'eu mai la ke kaaahi. a kau aku la keia, nie ka noho kokoke ana ma kahi. o ke kapuahi hoopumehana. a kakali aku la o ka hui aku i keia kanahi me ke kaaahi : e holo pololei loa ana no Burukalina. He lianaha koe kani ae ka hora umi-kumamalua ma kela do. 'ioea aku la ke kaaahi no Burukalina, a lele koke aku la no o Geo'ere ilalo, me ke kauoha koke ana aku i ke kalaiwa o kēkhi kaapio. ° hoihoi iaia no kona home a hoea ana keia mamua pono o ka hale he elima minuke i koe kani ka hora umi-kumaryalua. Me kana ki ponoi, i wehe aku ai oia i puka owaho loa, a aku la oia 'loko. me "ka hele pololei ana ak'ū no ka rumi o Caladi mamuli o kona ike ana aku i ka 'a mai o ke kukuij me ke ika o kekahi mea. e noho ana ma kahi kokoke'i ka .paku. "O. e kuu Geofere aloha," i pane mai ai o Mr. Kainihele i ka va a Geofere o ka ukali ana aku mahooe ona. iwaho o ka rumi hookipa, me ka piwli ana ae o ko laua mau limn i kahi hookahi. ; Ihea oe kahi i nalowale ai, a heaha hoi ka mea i hana ia aku ma'una ou?" "Heaha mai auane? ka'u, he hana" pohihilii loa ka mea i han^ 1 'a mai maluna o'u," wahi a Geofere me ka helēhelena haka-nu. "U? uilaou maoli ia no au, malalo o kekahi hana kolohe loa. me ko'r 'awe ia ana no kekahi mau mile mamao loa, a he' mau hora loih'" :o'u o ka hoi ana ma' la ā hoea i ka hale nei, me ka nui o ka hana. v "O ka'u no ia i hoohuoi ai, he mea o kena ano i hana ia ma : nahlna ovi e kuu keiki." "Alaila, a.ole anei oe i liooili mai i na ahewa wale ana malun? >'u, ma ke ano, o ko'u hoea ole ana aku no kā halepule, he hanr a ma ko'u aoao?" <r Aole loa he wahi manao iki o kela ano iloko o ko'u noonoo <a ike au i kou mau ano apau e Geofere." "Alaila, lieaha ke kumu o "koii hoohuoi āna, he hana .kekahi ' 'iookau ia mai maluna o'u, i h'ki ole aku ai au no ka hālepule, i k? nanawa i hooholo ia ai? E hoike niuā mai nae oe e kuu makii? :ane, pehea o Caladi?. Pehea konā noonoo i kona Wa i ike ai aol' ui?" me ka awihi ana mai o kana nana ana no ka rumi ā Caladi e 'iiamoe aku aha. "Ua iioooilikia loa ia aku kona noonoo. no keia ua oia ke hiamoe mai la me ka oluolu loa," wahi a-Mr. Kamihele ne ka nalu niii ana iho nae iloko ona.'i ke ano o kāna mea ē nai a ; imua ō kana leeiki, no ka nilikia i kau aku nialuna o Caladf "Aole aku la .e nele ka hoopilikia nui ia o kona - noōnoo, a pelr aha ka hookahaha ia aku o ka manao o na hanaeri o ka poe i hōe" iku no ka i ka hooko ole ia ana o ka mare mawaena o nana." m'e k.ā hōomaka ana mai o na nianao uluahewa ilōko o Geofere, a ke holoholo la oia iuka a i kai. "He keu aku maoli keiā okā maikai ole, a pehea o mama, oia pu anei kekahi i hoopilikia a?" , ; "E liele ae kaua ma kēkahi wahi, e hiki ai'ia kaua ke kāmailio! ne ka lohe ole ia mai, a malaila au e hoike aku ai i na mea anau ■ 'iana ia," o kaialāu mai la no ia o Kam;bēle i ka liina o Geofere a ( ■'e'a pe la mnlalo o kona poaeae, a u hāele like aku la nowaho r 'eekahi wahi lanai uuku, e kokoke ana ma kahi o ka puka e leomo īiai ai iloko o kela hale. v "He nui na mea ano e i ike ; a ma ke ahiahi aku la o ka iriarc hoolala ia ai no olua e a'u mau keiki," i hoomaka aku ai o Kamihele / kamaili'o. •" "A heaha ia mau mea ano ē e kiui makua?" i' panai triai ai o leofere me ke ano puiwa hikilele. "Ua hoolāla maoli ia no kekahi hana ekaeka loa, ma keia maro i ol'n e kuu mau keiki." "Heaha hoi paha ke ano o ka mea i Inna ia?" i A'nau kōke iku ai o Geofere. "E hoike mai ia'u i keia wa ano. a māi hoolalar wale mai oe, o lilo auanei ia i kumu e pupule ai ko'u mau noonoe maikai." "Eia no ua mea ano e la. O ka mare i manao ia ai mawaen? ou amp Caladi, ua hooko ia no ia i ke : a ahiahi." % "O kena anei ka'mea oiaio?" i puoho koke mai ai o Gēofere rrie ka hoike okoa ana mai o kona mau ano i ka piha me ka nihoihoi "Ua hooko 10 iā ka mare, eia nae aole loa he pōe i ike, aia | kekahi eoa i hana ia, o maua wale iho no aniē ke kauka ka i ike ij keia mea, a ua noho pouliuli loa ka lehulehu." "Ua punule ia anei oē e kuu makuakane? Aole loa he inarp " liooko ; a, ina aole i hoea mai ke kane mare?"' i kukahalake ae a> o Geofere. "Ua hooko 'o in kn mare, elike rne ia au o ka olelo mua ana aku nei ia oe. O Caladi ka wahinē mare, a o ka mea i mare aku iaia. he opio oia, a na mea apau i manaoio loā ai, o oe no ia e Geofere." No kela pane, i hehee iho āi o Geofere a noho ana iluna o kekahi

noho, a iloko o kona noonko oiliili-mai la na hoomauao i ana, no ka polōlei o na inea apau a 'Kamihele e kamailio akii nei iaia, elike me ia ana e hoomanao la, no kona pulapu ia ana e ke kalaiwa o ke kaa nana i halihali iaia a kiola aku i kalii mamao loa. "E hoomanawanui e kuu keiki, a mai hOolilo i keia iniliou i mea e hoopilikla ia ai kou nōonoo. Ua hook'o ia ka mare, aka nae he hana maalahi wale no ka hoolilo ana aku i kela rnare,*i mea ole, no ka mea ua hooko ia ia, me ka manao kolohe epa o ka haahaa loa, a e lilo aku ana no o Caladdi i wahine nau." "O, e na lani!". wahi a Geofere me ka palulu ana ae i kona mau lima ma na maka. "Ua hōolilo mai oe e kuu makuakane ia'u 1 kanaka hehena' i fceia po, ma o.keia mau mea au i kamailio mai noi ia'u, e hiki ole ai ia'u ke hoomanawnui," alaila ku ino mai,la ua o Geofere iluna, hoikeike niai la hoi kona helehelena 1 ke ano o ke kanāka,'i paa ka manao e halawai he alo ahe alo me ke kanaka nana i kii mai a kaili aku i kana momi makamae mai iaia aku. Me na lima aloha, i lalau aku ai o Mr. Kamihele i kana keiki, a hōonoho hou aku la maluna o kona nolio, ia wa oia i hoomaka aku ai e hoakaka i na mea apau i hana ia, mai kela manawa mai o ka huli hoi ana o ka paa mare no ka home, ahiki wale i kela manawa o ko lauā lialawai ana ma ia po. Ia Mr. Kamihele i nok'e aku ai i ke kamailio, aole loa he pane iki ma kō Geofere aoao, aka ke noho malie loa la oia, o ia no oe o kekahi kia pohaku; a ia maopopo ana iaia o ke kanaka nana keia 'iana. ekāeka lōa, akahi no qia a ku mai iluna, a i mai la i kona makuakane: "Ke mkemake loa nei au e ike i ka niea powa o ka hilahila ole, eia no anei oia maloko nei o keia hale? Eia ihea ke kanaka nana i kii ma'i a kaili aku i kuu wahine. nialalo o kana mau hana e*>a '•-olohe o ka haahaa loa. ke makemake nei au e halawai he alo a he aLa me kuu enemi ino loa? Eia o Evaleka Mapelakona ihea e Mi\ Kamihele? 1 "Eia ka mea au i makemake ai e ike," 'i poha pono mai ai ke.kphi leo mahone mai o laua a ia huli ana mai o Geofere. e kn aku ana o Evaleka ma kekahi puka, i pale ia me ka lihilihi, nie ka hoomau ana mai o ua o Evaleka i kana kamailio ana: "No ka pane an'a ma ko'u aoao, oela au i ku okoa mai la imua ou," wahi ua o Evaleka, me ka he!e o ka helehelena a haikea, elike no me ka helehelena o Geofere. "Mamua o ko'n hoakaka ana aku no'u iho, ke ninau mua aku nei au, peliea ke kulana o kuu I wahine i keia manawa?" I Me he pahi la i hou ia aku ma ka puuwai o Geofere, kela mau huaolelo i hoopuka ia aku e Evakka, a pii mai la ka inaina wela ! iloko ona, e aneane maoli ai no e ku'i mai oia ia Evaleka i kana •)uupuu mahanahana, aka nae, mahone iho o kona hoomanawanui ana, ia wa i hoi mai ai kona noonoo maikai. a i aku la: I "Aole loa oia he wahine nau," me'ke keehi ana iho i kona wawae. . "O kekahi mare i hooko ia, me ka manao kolohe, ame ke aoiika i ko ha'i pono, aole loa ia he mare ma ka manao ipaoli o ke 1 kanawai." "Mai pupuahulu loa oe ma ka hoole ana mai i ko'u kuleana no l kona'lilo he wahine mare na'u," wahi a Evaleka, me kn hoopinana I ana ae i kona mau lehelehe iluna. "Aole au e hoole aku ana no j ko'u hapa ana i kekahi hana akamai i wahi e hooko la ai ko'u makemake; o ka mea nae i hooko ia, he hana loa na kekahi ka hoao aia ?e- e hoolilo i mea ole. Ma keia no i mare pono ia mai ai o Caladi Kamihele me a ? u, imua ona hoike lehulehu, me ka loaa ole he mau ku-e ana mai kekahi mea mai, nolaila he makehewa wale no ko oilkou hoao aria e paio aku i keia mea imua o kē kanawai." "He oiaio, ua ku aku oe imua o ke kahunao.ule ame ka lehulehu, 0 na hoike i ike maka i kela mare ia ana e ke kahunapule, eia nae. ua lawe he\ya aku oe ia'u, ma ke ano hoopunipuni, a ua kuhihewa maoli mai o Caladi ame na mea anau, owau maoli no ka i mare ia me ia, aole o oe e kena lapuwale," Pahola ae la ka minoaka ma ka helehelena o "Evaleka, e hoike mai ana i ka lilo ana he hana paakiki loa ma ka aoao o Geofcre. t ka imi ana aku i wahi e lilo ai kela mare i mea mana ole, ao ia 'kana o ka pane apa mai: "Ua ike mua au i ka'u mau mea apau e hana ai, a he hanaha , hōra mamua ae o ka hooko ia ana o ka mare, i loaa ai ke kukakuka mua ana mawaeiia o'u me ke kahunapiile, me ko'u ki-pe ana aku iaia i kēkahii mau dala mahuah'ua. nolaila, ua holopono loa na mea aoau no kō'ii pono, a aia hoi maluna o ka lima o Caladi ke komv» mare o fna.ua, i kukuni ia me ko maua mau huakumu." "Pehea ka nui o ka paa au i hana ai, malalo o kau mau hana aōuka, ke olelo aku nei au imua ou e'keia kanaka hilahila ole, e hoea mai aiia i ka la, e mokumoku liilii ai kō mau paa i hana .ii, a .e ike mai auanei ko mau maka nunui, o Geofere wale no ke ku'eana e kana aku ai i kona inoa maluna o Caladi," wahi a Geofere, °ia nae ke ike la no oia i. ka nui o ka ehaeha iloko o kona naau, no ka niea i hana ia e ke kolohe, e lilo ai no i hana nui ka mokumoku ana ae i na kaula i hauhoa ia aku a paa maluna o Caladi. "Auhea oe e Geofere, ina e hiki ana ia oe ke hooiaio īhai imua o'u, no na kumu kupono e kaawale aku ai o Caladi mai ia'u aku ; ilaila hoike aku au ia oe, aia he wahi manaolaaaa iki no kou lanakila maluna o'u, aka e lohe olua a elua i keia manawa. e oa ; o aku ana au nō ko'u pono ma na ano apau imua' o ua aha hookolokolo, ina io ip he niea e ilihune ai kuu mau makua." "E ka'lapiiwale o na lappwale, pehea la oe i hoao ai e hana i 'eeia 'mea i oi ke ino ame ka haahaa loa imua o kekahi hana a '-a holōholona, ka niea i nele nie na manao niaikai?" wahi a Geo"ere, me ka neehee ana aku a kokoke iniua o ke alo o Evaleka, a i '-a nana aku i ua mau keiki nei, ua kohu mau pipi bulu, 'i aneane 'oa e hookelakela i na kiwi o laua. "O ke kloha iloko o'u, ka mea nana i kono mai, e Inna aku ma i na alahele anau'i wahi e hooko ia ai ka iini a.ka puuwai. Ua paa '-ahiko kuu ; hoohiki e lilo mai ō Caladi i wahine na'u, a e hoohok il \ku ia ōe: a ma aole ka'u mau hana pupualuilu i keia ahiahi iho nei, 'na aole loa he iiiea nana e ike i ko'u epa, ahiki i ko'u kaawale ana ' kahi e loa mē kuu wahine, a noke mai au i ka aka pahenehene ia -mko'i apau." t Ua aneane hiki ole ia Geofere'ke kamailio aku, niahooe iho o ''a lohe āna i na mea i hoolala ia e kona enemi. a ke milii loa la oia 'loko ōna, 'i ka pakele mahunehune ana o Caladi, ina paha no ka 'iolooono o na mea apau i hoolala ia e Evaleka, a pela ko laua liolo no Bōsetōna, a maule aku o'a i ka wa e ike ae ai o Evaleka kana 1 mar'e mai ai i kane nana, alaila o'ka make wale no ka hopena e f vau aku ana maluna ona. p I ka hala ana nae o kekahi mau sekona o ka nollo hamau ana i Geofere, a no ka hoao ana aku i ko Evaleka manao, no kona nolio ana me Caladi, piamuli o ko laua mare ia ana, i ninau aku ai o : a: "E lilo ana no ai\ei i'mea maikai i kou noonoo,'ka nolio ou ira nie kekahi wahine. i hele ka hoowahawalia nou a nui, a i aloha i.ku oia i ka mea okoa ?" : "Aole io no ia he mea maikai o ka noonoo. aka nae ua paa loa 'uiu manao, o ka nui o kuu aloha no ka'u wahine, o ka mea ainnei 'a nana e kono ak\t iaia, e aloha ou mai oia ia'u, aole no paha he 'iana maalahi no ka mans(\Va pokole ae nei, aka no kekalii manawa no a'u e noho aku ai me ka hoomanawanui, e hooko ana i 'eona maii makefnake aoa'u, e ike auanei oe, ,e hoooolna &na oia i kona aloha leahiko. a lioohua mai i kekahi aloha, i oi ae k& maemae 'mua o ka wai aliali." O kela man oleio a Evaleka e mai la. ua like ou ia •ne ka aila i ninini ia aku iluna o ke ahi laoalapa. a hiki hou ole iho 'a ia Geofere ke hoomana\vanui i kona manao huhu, o kona lalau '-oke i*iāvla nō ia ma na poohiwi o Evaleka, a huki aku la no kahi i ke alapii e moe mai ana, a kuhikuhi aku la kona lima ilalo, nie '-a oane ana aku me ka leo o ka mea i oiha i ka mana: "E ku koke oe a hele mailoko aku nei o keia hale e ke ; a komohewa!" ■ Oa nanea maoli o Evaleka, me kona hookahaha ia i kona wa i hoou ia ma'i ai e Geofere, a kulakulai ia aku la ahiki i ke alaoii, lohe he mea hiki ia'a ke hana aku, koe wale no o kona mama i ka hele. o ia no oe o kekahi wahi keiki uuku imua o ka oilikua. No kela mea hoi i hana ia aku maluna o Evaleka, i pilia loa ai ua kanaka nei i ki inaina. a huli mai la ihope i kona enemi, me ka manaō e panai mai i ka ino no ka ino, i ka wa nae i ike inai ai i ka hele o na maka o Geofere a piha i ka huhu, ua hoopeoe wale iho la no oia. a ia wa i pa-e hou aku ai ka lēo kauoha o Geofēre i Va oane ana aku: i p*u.)