Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIII, Number 35, 27 August 1915 — KE HOI HOPE IO NEI KA LAHUI HAWAII! [ARTICLE]

KE HOI HOPE IO NEI KA LAHUI HAWAII!

«» kfkahi o na moa oiaio loa ma ka haiolelo a ke Keikialii Kalanianaole, im ta o i a lialawai maUaainana a ka Ahahui Puuhonua, nialoko o ka Luakini o Kaw;«iah:<o nia ka |»o o ka l'oalima aku nei i hala, o ia no ke kulaiia o ka lahui lia\'.aii e kn nei i keia manawa ma na hana apau, a kakou e ike aku nei me ko kakon mau maka ponoi, i ka pololei maoli o ia mau olelo, no ke ano o ka ana. o keia lahui kanaka i keia manawa. Ma na oihana niikiala apau, na oihana kumu a keia lahui kānhka, na oihana ka oiliana hoonaauao, ke kalaiaina ame na hana e ae no apau, i ka nana aku, o kakou o ka lahui Hawaii ka haule hope loa o na lahui apau inaloko ji<m o kHa Teritore; a kakou e ninau iho ai ma ke ano hoohuoi: lleaha mai la ke kunm? Malia paha e like ole ana ko kakou manao maluna o keia ninau, aka nao ma ka lawe ana mai i na kumu hoohalike, e ike ia aku nei no ka holomua ana o ua lahui o ae. e hookaakaa pono ia ai ko kakoii mau maka, ma o na mea oiaio la iloko o ko lakou liolomua ana; o ia no ka loaa o ka manao lokahi ame k«- akf ana o kekahi e Kokua aku i kekahi. Mni kinolii inai o ke ola ana o ka lahui Ilawaii, aole loa kakou i hoohewahi'wa iki i ko kakou ano, o ia no ka nele maoli o kela ipanao lokahi iloko o kakou; me ka nele pu no o ka loaa ana o ka mauao kokua aku o kekahi i ki'kahi, a koe wale no paha ka manawa a Kamehameha, ka Na'i Aupuni, i hooik»ika ai o hoolilo i keia paeinoku, malalo o ka hoomalu ana a ka moi hook.nhi: r.a lanakila oia, mamuli o ka lokahi o koiia mau kanaka apau e nee aku iiinia o na kahna kaua a "inu i ka wai awaawa." Ma na oihana kumu o keia paemoku, e laa ka mahiai, ka lawai'a, ka maavauwa. na hoao no na kanaka Hawaii e kukulu i mau hui no lakou iho, a kimio aku ma keia man hann, no kekahi manawa pokole wale no nae ke ku ana. o ka lu'lHoi no ia a lilo na hooikaika ana i mea ole. ' Ma ii.*i oihana kalepa waiwai, ua kukulu ae na kanaka Hawaii i na halekiu»i. ii.a hui hookuouoono, a hoopukapuka (lala no lakou iho, he manawa powale no ke ku ana, ua pau i ka nahaha, i ka helelei ame ke poho. Ma na hana hoomana, ke kalaiaina ame hoonaaijao, ke ku kaawale nei īia Hawaii no lakou iho, e hana ana kela ame keia elike me t;ona noonoo; a ī ka inanawa e hoao ae ai o kekahi e hoala i kekahi hana, e lilo aku ana k*kahj i m»»a hoohiolo, o.ko kakou ano iho la 'ia ahiki mai i keia la. Aole loa he makeinake iloko o ka lahui Hawaii e "kokua aku no ka holoir.ua o ka oihaua a kekahi e hoala ae ai. lna e hoala ana kekahi kanaka Hawaii i halekuai nona, i liana imi waiwai e ae paha; a ina no aia he lehuI« !iii v.-al«» o na Hawaii e noho kokoke ana ma kahi o kela oihana, e hele ana na Hnwaii inaloko o na halekuai o na Pake, na Kepani ame na lahui e ae, a ko«» no ka hal«*kuai o kona lahni ponoi, aole he hele ia aku, ina no ua like ke ano o ka waiwai ame ke kumukuai me ko na halekuai e ae. 1 ka wa e pii ae ai kekahi kanaka Hawaii a kau ma kekahi kulana kiekie a hanohano, o ka kakou hana ike loa, o ia. ka elieli ana aku i kona Wahi e hu ana. aliiki i kona palaha ana a hina ilalo, kani ka akā; a ma kekahi olelo oV.«»a ana a«» hoi, aole o kakou makemāke e ike aku i kekahi q kakou e oi ae inannia o kokahi, aka i hookahi no ka noho like ana ma na anuu ilalo loa o k«* alai'ii. <> ka pipili paa o keia ano o kakou, ka lahui Hawaii, o ia ka loaa ole o ka manao lokaln, e hapai, a e kokua aku no ka holoinua o kekahi hana a kakon e lawelawe ai, o ka heleuma nui iho la ia, nana e kaohi nei i keia lahui ihope, aole hoi he ned aku imua, elike me na lahui' e ae. K nana i ka lahni Kepani, ka Pake ame na haole! Heaha ke kumu o ko lakou holomua ma ka lakoū oihana? Heaha ke kumtf pii o : kela ntatt lahui iluna. aole he ku ī ieahi hōokahi? Eia no ke kumn ano iiui 'loa, o ka lokahi, anu' ka makee e iko i ka holomua o na oihana*e hoala Ja ana e lakōū. 1 ke Mikulu ana o kekahi Pake i halekuai nona, o na Pake ka hikimua ma ka hele'iihn e kuai maloko o kela halekuai; pela no, iiia he Kepajii ka mea nona halekuai, o ka poe Kepani no ka poe hele mai e kuai, a pela no hoi ina h< iil haole ka inea nona ka halekuai, o na haole no ka poe hele e kuai, e hoike *Viai ana keia mau lahui, i na manao kokua, no ka holomua o na oihana e law. lawe ia ana e ko lakou hoa lahui. 1 ka nui ana o na pomaikai i kela Pake," Kepani, a haōle paha, e kokna mai a*n'a oia i kekahi e hoala ae i oihana nona ihō, a pela iho la ka hana liilii ana ahiki i ko lakou noho mana okoa ana iloko o ka aina. Nō ka hoihoi pono nna mai i ko kakou noonoo, a kikoo aku 1 ke au o ka manawa e nee nei, ke makemake nei ke Kuokoa e a'o aku ia kakou, ua aneane loa mai keia lahni kanaka i ka hiki ole ana iaia iho ke hoonee i kekahi hana iimia nie ka holopono; aole nae keia i hala hope nd' kakou e ike ai, o l?e ki amo ke kumu o ka holoinua ma na hana apau e lawelawe ia ana,'o ia no ka l«Kaliī ame k» makee i ka pono o ka hoa kanaka. '• Aia a l.awe mai kakou i na loina i pili i ko ano o ka noho ana o na lahni o ae. e luakaha pn nei me knkou, a hoohalike aktY me ka lakou hookele h»iia ana, me ke kanalua ole ke Kuokoa e olelo ae ai, e oni aūaneP-kakou ininn. ahiki i ke kaulike ana aku me na lahui e ae; a e pau ko kakou emi aua ihope. i