Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIII, Number 13, 26 Malaki 1915 — NA AUPUNI NUI O KE AO NEI. [ARTICLE]

NA AUPUNI NUI O KE AO NEI.

Wanana no Lakou i Holkela ma ka Baibala Hemolele—Ka Nele Ana o na Ekaleaia i ka Uiāne Mamuli o ka Hoihope 4 Haalele Ana i ke Aloha Mua ka ManAolana no tia Halpule. (Mai ka Peni mai a S. K. Nawaa.) (Hoouiauia mai kela pule mai.) Oiai ma ka haawi ia ana mai o kekahi raau mahele e ae o ka Baibala, u:i olelo mai na kanaka o kc Akua i ka uluhia mai e ka Uhaue IIomolele." llPetero 1:21; ika haawi iā ar.a mai hoi o na Kanawai Umi, na ke Akua maoli no i olelo mai. Puk. 20. l'a hoakoakoa ia ka Iseraela holookoa malalo o ka puu o Sinai, a "Ma ka mauna apau o Sinai, he uwahi, no ka mea, ua iho mai o lehova maluna ona maloko o ke ahi;" a ike no na kanaka "he hekiii, a he uwila, a he ao l»rva ma ka niauna, a he leo no ka pu e kani ikaika ana." "a.no ka weliweli kp uana aku, i iho la o Ivlose, ke weliweli nei au ine ka haaluiu." Puk. 19:16 18; lleb. 12:21. A iwaena o keia mau hiona weliweli, i kamailio maoli hiai ai ke Akua i na kauawai umi, me ka leo e hoonaueue ana i ka honu-a. Aoie 0 ke kamailio waha wale no, aka ua kakau jtu iho oia, no elua manawa, 1 niahiua o na papa poliaku. Oiai no nae ''na olelo ntai na kauaka heinō-1 o ke Akua i ka uluhia mai e ka Uhane Hemolele" i ka euanelio o ke Akua. nole loa he ineā hemolele loa iwaona o lakou b hiki ke ho6puka i na 01 lo o na kanatVai umi, ma ka hoike avn mai i na keiki a kanaka. Oiai no nn.-> \n hiki loa i ka uhauē ke kauoha m:ii "E kakan iho,'' aōle loa e hiki ke hoopuka ia kekahi kauoha o ia ano i kekalii kaula oiai na kanawai umi ma ko lakou ant> pakahi iho e ku ana iloko o ke poliihihi. Nolaila i olelo ai ke Akua, "E hele niai oe i o'u nei i kā mnunn, a e noho nialaila a e haawi aku an ia oe i pohaku papa» me ke kanawai, ame na kanoha a'u i palapala ni." Puk. 24:ii2. Peli iio hoi i ka lua'o ka manawa. mahope o ka noha ana o na papa mua, ua olelo hou ia no: "A na'u no e palapala maluna o ua mau papa la i na olelo i'kau ia ai ma na papa min nu i wawahi ai. H Puk. 34:1.

Aole o keiā wale no. Aole o ke Akua wale no ka i ihō mai maluna o ka Mauna o Sinai; aka he mau kaukani o ni kaukani o na anela hemolele ka i iho pu mai nie ia. - u Mai Si r -ii mai, i hele mai āi o Tehova, a mri Beira mai ia pukā mai ai maluna 0 lakou; hiai ka mauna o Parana in i hoomalamalama maij inawaena mai o pi umi kaukani haipule oia i hele mai ai: mhi kona lima nkaii aku ke kanawai ahi no lākou." Kan. 33:2. "O na km o ke Akua plna ūmi kaukani i pav'nlua ia; o ka Haku ka iwaena o la--1 nu, iiela ma Sinai ame kahi hoano." Ilal. CS:I7. Xolaila, i kb ke Akua iho ana mai maluna o ka Mauna o Sinai, no ka hapwi ana mai i kona mau kan-aWai he 'nni, ua hoopuni ia oia e na puali anela i pa-ha ia, ame *a kerubima ame na «praln*na, nme nā anela me na kaa kaua e olinolino ana, —o keia mau mea ana umi kaukāni i hele mai i niau hoike no Kona baā"Wi āna mni i kona 1 "nawai o ke ak>ha i na keiki a karaka, ka poe hewa hoi.. Ma keia e \ e am kakon, o kela anaina i ka wa i īa mai ai na kanawai he umi, 0 ia kekahi o na anaiii» ihiihi loa i ike o'o ia mai ka hookumu ia anā o ka honua. Ma keia mau hoike apau, he mea niaio liiki ole ke hooiiewahewa ia, na liookaokoā loā ae na kanawai unii ,r">i nn maliele kafioha e a'e o ka Bai--1 f!l'i o ka olelo lio ia ā ka Akiia. Ppla i mai ai ka olelo, o i ana: t! ia i ; iho. a o malama nni i «i i kou naau, o lioopoinā auaiiei oe i nn n:ca a'kou maka i ike ai< ā o naauanei in mea i knn nattti i na p«>an o kou ola an«; aka, e ao aku i« īnan niea i kau mau keiki, anie kan r'"*' i ka la au i ku. ai imua r■ TeWvn kou Akua mn Horeba, i ka ]/ihova o'elo nnn mai ia'n. E houlunln rc i nn kanaka iwma o'u, a e a'o akn nu ia lakou e hoolohe i ka'u mau olelo. i a'o ia ai lakou e mal<au ia.'u i na ln a^ a n o ko noho a-na x ma kn horra. a i a'o ia aku ai lakon i ka lakou ••io Ha'i mni la no oi-a ia oukou i ka berita ana i kauoha mai ai ia oukou e malamn. o ,la na kanawai lie nmi: a kakau iho lā no ola ia mau r"i ma nā paiiapohaku e!ua." Kan. 4:P-13. Mi keia ua kauoha maoli ia mai no f i. ka la <i Tehova i iho nia ; H malnna o Srnai, ame na olelo i ha'i * - *"ai. * o keia māu bleio o na Kanawai I'ni no ia. AnV keia he m«a liilii i ko ke ao nei ; 1 oia la; aka o keia kekahi iiinau l oikoi loā, a ua hiii ia keia maii mea :>nau iloko o kā SblaittoM i olelo ai perei: "E hoolohe oe i ka hopena o 1 «ia inau mea āpau: B maka'u i ke Akua, a o malama i kona mau leani■<"ai, iio ka men, o ia ka ke~ kanaka (**ovr<) af>au. Nō ka mea, e hookomo ke Akua i na hana āpan i hurfa : > iloko o hookolokolo ia, ina paha ' -» nor>o. ina paha he hewa." K4k. 12:13,\ 14. E Vookoloknio ip ana na kanākā ma nā kamwai la o ke Akra. a o na maru la o ia no na Kanawai Umi; p o keia mau olelo a ke kanaka naautoj ua hooiaio hou ia mai ma nā Euānelio n Vn Anela Mua <ame kā Ahela Ekolu n Hoikeana 14. Olelo mai la ka Aneli ? r "*»: "E maka'n i ke Akua, a e hoonani aku iaia; no ka mo<i, ua hiki mai M līom o kona hoopa'i anā." Hoik. 14:7. A hele māi la hoi ka Anela E--1 oln, me ka olelo āna: "Maānei no l-» hoomanawanui ana o ka poe hair 'le, ka poe malama i na kauoha a ke / K '"v mc ka manaoio ia leau." Hoik. M:l2. MOKUNA XXT. KA MANAOIO IA lESU. T *n o Kr ; sto i na kanawai vmi o ke Aleuā: "Elike me a'u i ma?i i ha kanoha a ko'ii Makua, r n noho iloko o kowi aloha." loane 1."5:10. Maniuli o. Rona hoolohe ana i na kauoha a kā Maknā i'loaa ai ka

pono i ke kanaka; r.b ka mda, ua palāpala ia-. "Nō ka me ka lilo ana I o na mea he nui loa i poe hewa no >;a hoolohe ole ana o ke kanaka hookahi (Adamu), pela hoi e lilo ai un 'mea he nui loa i poe pono rio ka hoo- | ]ohg aha oka meh hookahi" (Krtsto). Eomn 5:19. Aka nae e lilo 4na lakou i poe pono ma ka manaoio ana ia leaii; , oiai ke olelo hou nei: r 'Oia ka hoapono ana o ke Akui, iiiA ka m-anhoio aku ia lesu Kristō h& nā ihēa apau, a maluna hoi o ka poie 'apau e manaoio ana; aole mea okoa; no ka mea, ua lawehala na mea apau, ua nele hoi i ka nani o ke'Akua." Roiha 3:2., 23. Ua lawehala na kanaka apau; a o ka lawehala .ana o ia uo ka haihai ana i k e kaniwai, aole he mea e pakele ana ma. alahele o ke kanawai. Aia io no he hemolele ame ke oia ma ke kanawai, aole no nae he inaīiaolana no ka pakele mai o kekahi mea e liaihai ana i ke kanawai. Ina e loaa ka hoapono ia o kekahi mea haihai kanawai. alaila, ua loaa māi no ia ma kekahi alahele okoa, āole ma ke kahāwai. A ma ke ano ntti, ua lawehala ke ao holookoā, a ina ua loaa mai ka hoāpono ia ana me ke aloha i ko keia ao, alaila ua loaa mai no ia mā kekahi ālahele okoa; a o ua alahele la o Kristo lesu no ia, ka Haku. > O keiii no ka Paulo, ka lunaolelO, i hoike ai ma Roma 3:19-31: <4 Ua me kakōu, n mea a ke knnawāi i olelp inai ai, iia oielo Uo ia i ka poe malalo 6 k e kanawai; i pāā nā'wāha apau, ā i lilo hoi kb ke ao neL apau. i hewa imua o ke Akua. Nolaila, ma ka hana āna ma ke kānawai, aohe kanaka e hoaponō ia imua ona; no ki ma kē kanāwai ka ike āhā i ka hewa* Ano hoi, ua hoakaka ia mai ko k e Akua hoapono ana aole ma ke ka nawai; ua hoike ia mai ia e ke kana wai am e ha kaula; o ia toi ka hoapbno anā o ke Akua* ma ka munaoio aku in lesu Kristo, no na mea apāu, a mālu na hoi'o'ka pōe apali o manaoio ana: aohe inea okoa iio ka mea, ua Ja,W;hana na rnea āpau, ua nel e hoi i k-n nani o kē Akua."

Alaila, ninau iho la lea lunaolel'i. "Ke hoohiolo nei anei makou i ko ka naWāi, ma ka manaoio? Aoie lpa: ke hookupaa nei miikou ike kaiiawāi." E hoomaopoyio, ke olelo nei ka lunaolelo. o keia houpono ana :\ k© Alena "aol? ma ke kanawai/' ame ka manaoio ana ia Kristo, eia uae, I( ua htiike ia ma' e. ke kanaWai .■ame nā kaiiia.". Alailn 0 ka hoapono āna i hiki i ke kan.nwa'. ke haawi aku; o l«a hpapono ana i hik. 1 ke kanawai ke ku lioike; o ka hoa 3 pono ana i loaa liiāoli ke kiileana i > k : c kanawai e lioahewa ole aku, o ia ko meā e hoike ia hei; 110 k& mea t 0 k:i pono ia o ke Akua, a o lte kahawai he kanawai wale no ia uo ke Akua. O ia no kela hoapono o ko AKua, i awili is iloko o Kristo no kakoii mamuli o l«onr hooīohē loa aha i na kanawai 6 Kom;.. Makua, a ma ia ano hoi .i lil) miii ai kakou i poe hoaai pu me ia ma ka manaoio ana aku. laia; no ka mea: !'pela hoi ē Mlo ai na mek he nui ioa i piōe poiio no M hoololie aiia o ka m3ā hookahi." Pela iho la i lilo ai kakon i poe keiki na ke Akua ma ka manaoi-j an'a ia Kristo. Ma ka manaoio anā lāia, ua koiiio iho la ltā hoāponb āna o ke kanāwai iliko b ktikoū. A iiiā.i ia ano hoi aole kakou i hoohiolo i kē kanawai, aka ua hookupaa iho i ke kanawai o ke Akua, ma ka manaoio āna ia Ki"isto. Ma kekahi olelo anā āe iid iloko o Kristo kā inalama ana i ke kanawai o' ke Akua. •

Ua hoike hou ia no keia flia Kalatiā 2:17. "Ina paha e imi kakou e hoanono ia mai ma o Kvi.sto l'a, ā ikē ia māi kakou he poe hf*wa, ke kiimu ane : o Krifcto no ka herwa? Aole loa;" O ko kak,ou ik e ia niai he poe laweliala, 0 ko kakou hoaliewa i-a ana no iā e '•-e kanawai. Alaiia, liau māi la ike Akua i kana olelo māu loa "Aole Loā" e 'pālē ana i ka olelo o Kristo ka meā i lawehala i k e kanawai, a no iā mea, na maopopo loa ia kakou o Kristo ka i hooko i ka m-alama anā, i ke kanaAvai: a e loaa aha no lioi i ka po'' māhaoio aku īaia kā niālama anā i Ina kannwai oke Akiia. Nolaila, oka mea e olelo ana ua hoapono ia mai oia mn ka nianaoio ia Kristo, eia nae, ua hiki no iaia k P olelo ae ua hiki ho ke hāalele iā kekahi huna iki o kē kanawai* ua hoopunipnni maoli no oiā. Mā; ia hana -ana, ana pela, ua like no ja hio ka olelo ana ae "he kumu o Krifcto no ka howa," ā k e kau nei ke Aleua 1 Kāna oielo mau loa <( AoTē Nolaila r o ka manaoio, o ka hoāhoho ia mā ka manaoio, ua hookupaa iho iā iko ke Aluia kanawai: no ka mea,: o ka. manaoio ma o Jvristo lā, o ke alahele .wale no iā e hiki «i ke itffllafna i na kanawai o kē Akua e hoohiia mai ai iloko o ke ola ana o ke Kanaka a ike ia aku e l<o ,kē. āo nei. _ ; ITa hoike hou ia no keia ma-- Koma 0: {< No ka mea, no ka hiki ole i ke no kona nawaliwali mā ke kino, o ke Akna, i Kona hooupa! ana māi i'kana Kēilii pōhoi ma ke nnoj o ire kino hewa. a ma ka mohai no ka hal«, ua hoahewa mai la no ia «i kā hewa iloko .o k„ kino. i hooko in ko kanoha o ke kāhawai iloko o kakou ka lioe hēl e ole maihuli o ke kiflbj niamuli no o ka > H"āha la- ka mea hiki ole ī ko kanawai ke hang? ' I. Ua hana ia ke kahawai no ke ola (Bomā 7:10). eia naē aolē e hiki iaia ke h-iawi mai i ke ola; no Uii- mea. "ua lawehala na mea apau 7 "—ua haihai ike kanawai,—"o ka uku oka hewā l\e make.. A ina pela iho la, alailo o hiH wale no iaia ke haawi | mai o ia ka make. ' 2. Ua hana ia mai kē V#»n-awni no ka hooloh e ana (Poma feia no nae e hoapono wale ana no i ka pōe 0 malama āiwi i ke kanawai; aka o na keiki anau a Adamu, aole he poe īwaena o lakou i loh e i na kanawai: "ua inwehal.7 na mea apau, uā nele hoi k ka nani o ke Akua." . ' 3.- IJa hana ia mai k e kanawai no ka hoapōno anā (Eoma 1:5). ak-a iia 1 hiki wale no ke hoapono ia..ka ppe e hoolohe ana; a o ke ao holookoā i keia la ua lawehala ma ka hookuli ana. | (Aole i pau.) I