Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIII, Number 10, 5 March 1915 — HE WAHI MOHO HOOHAKAKA. [ARTICLE]

HE WAHI MOHO HOOHAKAKA.

Mr. Lunahooj'onopono, Welina nui kaua:—E oluolu kou ahonui e uwila :<<• ina na kolaniu kaawale o ke Kilohana Pookela o ka Lahui Hawaii," i ik<» niai ai na hoa kaunu o ua milimili nei a kaua; e noho ana ma ka la puka ma Kumukahi, a ka welona aku a ka la nia ka mole olu o Lehua i ka ilikai. Oiai na la hakoko baloka no ua moho lunakiai o Ilawaii Hikina e alualu. ia nei e ka poe i makemake no ia kula ia ua wawa ia ae la malalo nei o ke awawa olu o Waipio, kekahi moho lunakiai, oia no o .Tno. Iv. Kealoha. lle moho lunakiai oia nei ho ka hui mahiko o Kukuihaele me Honokaa i hui ia ame kahi s natoa o Kealaulili e na llamakua i hui ia. Nolaila, manao anei kakou e na mana koho baloka o Hawaii Hikina nei, e hana ana o ia.nei i ka pono o ka lehulohn mai oa o ? Ke manao nei kou mea Kakau aole loa oia he moho lunakiai na ka lehulehtt; Ano ka mea, he moho lu:.akiai keia na ka Paeilie Sugar Mill <> Kukuihaele me Honokaa i hui ia ame l;. H. Makekau. ka j»ono o ka mahiko anie R. H. MakeUau ka ia nei e hana ana; aole 0 kou mau pono ame na pomaikai e ka j'oe na lakou i koho aku iaia nei. Nolaila, o ko kanaka e holo ana ma ke ano he nioho lunakiai kuokoa; oia ke kanaka a kakou e ka poe i loaa ka mana koho liaioka e inanao aku ai e ola io ka lehulehn iaia; a no ka mea, ao.'e loa oia e alako ia ana malalo o kekahi mau manā okoa ae. Aka, no kahi lunakiai a R. H. ■ Makekau ame ka hui o na mahiko o Kukuihaele me Honokaa i hui ia," oia ano kanaka la ea, ua like loa ia ano ]H>e me na bipi i paa ko lakou mau pukaihu i na rina hao keleawe, no ka 3nea T e huki hele ia ana oia e kcja jnau niana elua. Ileaha na hana ano nui a .Ino K. Kealoha i hooholomua ai oloko noi o ka aina ? He mea ku]iono io no ia, iua ua ike aku kakou he mau mea ano nui kekahi ana i hoohoionma ai oloko nei o ka aina; ua hiki io ia kakou e manaoio aku e ka lehulehu e loaa io ana ia mau j»ono ame na pomaikai ia kakpu a no ka mea, ua ike ia ka heloiuua o ia niau niea ana i hana ai. O kahi oihana kumukula aupuni wale no ka ia nei oihana i lawelawe ai no na makahiki lehulehu. Nolaila, e nooroo akahele mai kakou e ka poe i loaa na mana koho baloka i ke kanaka kul«ono nou e Heha W|aipio i ka Noe e haaheo ai oe no ka wa mau loa. "Aole ō kamalii ike ole i ka helu j'o ona kaulana mahiua," oia ka moho lunakiai e ola ai oe e ka lehulehu mai AVaipio a hoea loa aku i Puua Paiaala 1 ka hala. *' Nolaila, e kapae ae kakou i kela olelo īiiau iwaena o kakou na Hawaii oiaio, ho keiki hanau no ka aina. aSJo ka mea i kou hilinai ana he keiki kupa no, ka aina, a!aila, ua loaa iho la kekalii inau <uia ma kekahi mau mahele au i hilinai aku ai he poHo io keia. Molaila, e akahele piai kakou ma kefa mahele. Nolaila, o na kanak?» e holo ana ma ano moho lunakiai holo kuokoa, oia ke kanaka au ame a'u e manao 4 ai oia k c kanaka kupono. Nolaila, no keia keiki lalawai mai o ī-e one alii o Kakuihewa inai, oia o James Morris Kealoha, Ksq., he moho lunakiai oia no na pali hauliuli o KooJauj>oko ame Koolaiiloa. Oiai no nae oia e noho ana -he ao#o Kuokoa Home Kula kona aoao kalaiaina ia mau "la i ai:i aku la. He kanaka oia i kamaaina ina hana oloko oka papa lunakiai.o ke kulanakauhale ame Kalana o Honolulu ia mau makahiki ana e noho ana. Na ,lames M. Kealoha i hooponopono iho nei kekahi mau aina pohihihi o Waij'io nei. A o ua mau aina nei ana i hana iho nei, ua hoi hou mai ia mau i na kuj»a o keia awawa nei o Waij*io. Nolaila. oia ka n\ohp lunakiai au e Hawaii Hikina ame P"na a!a i ka hala e haaheo ai, no ka mea, he kana- : n iwi kuamoō malēeloe pia, aphe ho ī.u a mahope o kona kua. Ua lawa me ka eiaio, OLTVER I\. PONIAULANL Kukuihaele, Ilawaii, Feb. 26, lHlo.