Ka Nupepa Kuokoa, Volume LII, Number 42, 9 October 1914 — AHAHA! "KU AKU LA KA U LAAU I KA AAMA KUA LENALENA." [ARTICLE]

AHAHA! "KU AKU LA KA U LAAU I KA AAMA KUA LENALENA."

K Knokoa. Aloba —Ma keiahi iC ' 5 *«*« olila 2 o Olil^ V. 14. ; jke ībo ai au i na rtiao*o p*.»*» a M. Ksnik»a ia'«. « ki'u »»» : ka aiakani, m<? ko poaa 1* i v ; a akeaha. a hu'ahu'a *al ka wahe - a '•• la o kn ?a. f * Kuhi :u; e mii ai*a «> v i» "a r " '• -a poto!ei. o ns k«mn ?Ka : hoak.»\a ai e }>ili ar?a ia emkoa. <. i ?••». hoa helo aea ko poo io a ::iM a hwb; "i i |;a {K>baky. a !o»a " rā k«» !osokaa. 3 he poo » jvbfc i in!; j>ono ai keia maa husok»io «a j•» o keia boakaka manao ana. " Ah-.ika? Ku aKu la lea'u Lanu i A;urii Kua Lenaiena! " I a manao ar. o kor. hoouaauaoia n;ia ;va ke kula o Pnnahou na lawa ka mi Kui.kau ir e mai ma kr ano naauao. a niainna hoi o na kumu ttn ka aoio. •» *ho no ka ka'iA ai»cfa Lahainaluna, kahī nona lia olelo i oieloia ai " Ka lpukukui Pio oU v i ka Makani Kananla. "* K Kupihea hoe e! Ina i holuhelu i'ono 00 i ka'u mau hoakaka ana u:a ko Knokoa o P p:»tomaba 17, 1914, kahi ou i puiwa hikilele mai nei. o ike }-o«o ot : . oia na n»«»a ano nui maiaila. Akahi: Ko'u hoakaka ana i ko'u mau ano ku|»oiīa aj>au 0 kohoia i lunamakaainana no ka Aj>ana A hoj*ha iho l:t kou poho malaila? Klua: O ko'u hoikp ana aku imua « k«' akea i ka hopo o ka oukou niaunu kii haloka. J 4 Elna Hala'' no ka !a n«> ka j»oo hana alanui, hr nc<» nao*ka mea i loaa i ka } oe hana alanni. Ekolu: O ko'u lioiko :if.a akn iinua o ka lohulehn o ka loho haloka o ka A{»ana I'Hiu;», * !.:i l»ila Kanawpi Helu 197 'e ot»»1o ana "E okiia ka ojH?a o ka j»oe hana karaima '" kela Hili Ka nawai hoomaewaewa a oukou na IVmokaratn. Eha: —O ko'u hoolaha «na'ku ii.\u*\ o ke akea i ka Bila K.uiawai Helu !$1 e olelo ana, "E weheia ka lole o na kaikamahine ame na keikikane, a »:n olohelohe imna o kekahi kauka i laikiniia " Eia ka na ke kauka e nrtna mna kahi huua o ke kaikamahine. aole l.oi r.a ke kane o mare aku ana, '* Awaawa no . Ahuiia i keia bila kauawai a onkou na Demokarata."

KHnin: Ka Bila lCnna\vai Komisinn Ninaninau. lio hoololi ka 'u i makeinake ni, inn owau kokahi inn iu kau. Eono: Ka'u mau olelo paipai hope i kn poe koho bntokn. Aolo oo e olalnu i pnno pololoi mai maluna o ia mnu kuum, nka, un kopa no kou mau niho ma-o a ninanei nto ko mnnao j>ahn, owau ko nioku ann, aka, o oe ana no ko loaa j»ouo aku ana i ka Hauna Laau a Kulep<*. e hat:anvo ai ko kikala o ko iiilo Kini, a hoi luuluii i ke Ono o līanakahi i kn ua moa ho hoonlu i ka la ino. E Kupihea o! Ma na l»ila huikau i;u ma o a mhanei mawnho iie o u» kumu pololoi a'u i hoopuka ai no ou kou, o pale ana au no'u iho, aolo mm noho hamau ann, a ke 01010 noi au. Ho moa kauknnawai au 110 na kau aha 01010 oono i ka manawa o ke au|»nni Moi amo ke aupuni Teritore i keia wa. a ke haahoo hei au ko oI »Io ao, ua lawa no ko'u no ia hana. A ho nhh iho la ka naio i loaa ia oo malaila? Laki oe o Kuj»ihoa ke loaa ia oe eono kau 0 noho ai i ka ahaolelo.

K? īiihan hookano mai nei o >ia o Knpihea. Heaha 1a ka Mahoe pala i hana āi no ka laliui iīoko o ia njau kau eono? E hoolohe mai ko poo, kahi i ku ai 6n mān eeiao. Ma ke kau alia olelo o 1876, he ] 1 makou i ku-c i ka hoohelola o_k'« Kuikahi Panailike, pi i na inoa e paanaau nei ia'u i keia wa. Piiipo o Kona, Nawahi o Puna, Mahe mai Hiio mai, ko hoaīealea, Knhuila n Kau, Kanai mai Waimea. Kanai m'ii. Kanealiī mai Wailuku mai, a ma ia ka i ahaolelo i wanana <*i o Pilipo, peufi: ka hooholoia ana o ke Kuikahi Pa nailike o ka wehe ana no ia i ka ipuk.i no ka hoohniaina," aole anei i hooko ia la oiai makou ma ka aoao hapauuku e kaohi ana i ka hooholo kokei;i 0 ia 'kumuhāna. Kan ahaoieio o ISSO, hooholoia ke knnawai e haawi ana i ka pono kno koa i na kanaka Hawaii, e inu ak' i 1 na waiona. aole hoi ē inu ma-ln mn loko o na hia lulii, aka, e kaulike na kanaka a pau iiīīua o ka maka o ko kanawai. Kan ahablelo o lfN.ll, hooholoia kt' kanawai "E kan ina i Auhau Aupuni Maluna o na Loaa Makahiki," a oin k<kahi o iia kanawai nana e hoopiha nei i ka Waihona w»iwa> o ke aupuni. Kau ahaolelo o 1907, hooholoia ko kanawai o Ewalu bora hana o ka la o na limahana ma na hana aapnui, a Kliena hora hana ma ka Poaono." Kan ahaolelo o 1911, hooholoia ho hanwioa «iala o ♦6000.00 no ka Hale HookoloKolo hon o Waialna tteu a kf ku nei oio me ke kilakila m» kona ka hua. na*u ia hatut, ao)e bsq a ke"Ki*hoomanao* * |«otna ofe ia no ka *u mao hana i ke kau ahaolelo o 1911. If i mii na mea kupono » koe ē hoa |kak.a akūiita6e e Kupihea masa!«> ! ° keia mahele, aka «» manao av. llawa ioa k«a mau hoakak* r Inaaoo akn ana ia oē amp ka lehnMiu. I A heaha koi feau paUhakn e Kups S h* , B i i kt lehalehn iioko o na ka» < .ii»aoIelo an i kohoi» aif He mar he laianeo, a k* knkuha lūi i ka! o Kakua. | O aa mea nu o Kopihea e feelu pa;a I u»ai n«>i no na limahnna alanm, na kA | aaka mahiai, a pela akn; ke hoike j*> (kv!-_ū nei a» imtta ou. aia uo au

|ma ka «■ an* t a* | fc*ftol;ke o k* elikii» rwe ta% hs,'* | wia* <!*la maStn tk«* n*> K»Uupa{>s» .i |ice Ka!a*i '. $* ns haukipHa. f*X h*l' ī kiila, m h >Vfcotokolo. ['ui* «»tt mm malia t lta!r k*>u o W* ia!v>* amo K«rj. AoU x u niau oielo, hoo}»»ii "arfeo*iv »< CK t Ku|>i{jea nia ka"« i hoolalui »i »»■"< ka t* 17 o I»ll, *Hkr k*c o Ok*tota i, 19! 4. ua knh»he»v:t f>nha o*\ u'a loa aa <• īs ' ole a> :-* mau OH 4 !O ht">or!A!or«.J» a«, K h■<>«•>:ruu nno w, kr c*tMo ne"; k* B«ke AVr.ikn niai o R* trst»a » ikeī*. -*'»« k.n huina ok* m>m ki«o i j>Jl j*kti ai ; konn ntr* alaUi, bo i* r Wi liou to*j ai, a no h»i me Wau mau < koopaheoeheno ia'n. |»ila ro i:t *' ho\ Hou aku ai ia ( h\ l*a koakaka aku ān imua t» ka !«*♦• koho l>aloka o U Ai<an» Klima i ke ko oJe o na mea a nttk»u i haaaui *i imr.i 0 lakou, no ka tt>aa o elw* »I*l* o k» la h<Hik;rtji no n* haaa alanui. *<\i< v a*t>; 1 palolei ka'» hoakaka ao* ? ko kahi ia o ua maunu kii halokn i |>uni ai k.» ihu* koho l»aloka. a |»oln, i i>uk* ai piikou i roasS lunani»kaaiiintia m, ko ka» ahaoh'lo o 1913. lleaha ua > ka }ui)a i loan i k* }<>o na lakon ouko.i i koho a puka? Ho tic*\ l'a hana o Mahoo he Bila Kanaw\i o hoouiahuahua arm i ka uku o '»» liniāhaua alanui i ..lua «UU »o ka hi hookahi nia ko kaii ahuololo « a ua kokua aku j ka Biln Kanawai o is ano i hookomoi.H *» Thas. Kanokoa mn Kc kau ahaolelo o H>ll, aole nno o Mahoo i hc!o aku iuma o ka |*o-' koho haloka o in mau a oielo aku ina o koho mai ouKmi in'u a pukn, :ilai\a. loaa ia oukou na liinahaua alamii ehi.i i'ula no ka la hana hookahi, aole lo». Aole elike nii* ka oukou i hana a*. m-» ko oukou manao ua«s paha, o oukou iho la no ka ahaolelo, a ia oukou wal • no e hookoia ai ua i»«mio o ka poe hana alanui. Ahu l>oi ka pala!

Ua hoakaka au ia oo e l\uj»iho.t r»a l;au uiau olelo mnm;ia ao nri i koKnhi o ka'u »uau hana nm na kau ahanloln eono a'u i noho ni. a ua lawa i:< e woh'» aku ai i ka hualu ou mnu makn aolo o'u nmkiMnako o hoi hnu ihoi»»\ mo ho ilio ia o hoi hou ana o ai i kona hiai. Ko wahnnui mai noi o ua o Kupiho:» no ka hului i»auia oka poo ma'i ona ano liko 010 makai o l'unhal • i ka M. 11. 1007. K Kupihon o, okahi iio pahn 00 a ala ao n?;u ka hia;noo nnn niai, ko mau l:* no ko powohiwohi o kou mau maka. t!oaha kau i iko ai no na hana a ka papa ola mai ka M. I!. mai, ka makahiki i hooholc»in ai kt» knnawai, " K hookaawal' ia ka ]»oo ma'i I.oiiora nia Kalaupapa aino Kalawan," a i hoololHa hoi mahopp mai! K h«»«i»jiu ana i ka pp* hapa iim i*nnha!o no ka lapaauia, a o ka poo i knkonn Vonu ka ma'i, e laweia i K:»lauj>aj>a n mo Kalawao. * () na pilikia i loaa, a i ikoia :nn l:s M. H. 1911, o pili ann iko koro!;» oka poi nmo na moa ano Hko, hr man pili kia no ia i hiki 010 ko alo ao, oiai ka paiM ola o imi ana mo ka ikaika ma na ano apau o kaupalo aku ai i ka laha nui ana mai o ka ma 'i korola maloko o ko knlanakauhalo o llono Inlu, a ina i hoohemahema a hooknul«nu walo ka papa i ka hoomalu ann. alaila. e lilo atia na ola lohulohu o ia mao la 1 moepmi na ka ma'i koro!a. aka, olileo mo k& ikaika o ka hoomalu nna n k* papa ola, p<-t* i pio koko ai ka laha ana o i« ma'i i liau nniia ka woli ko ao. Ho hoike oiaio au no ka loaa ana o k<?kal»i kanaKa i ka mii'i kkrola matoko o ka balc o noho ana ma Panoa. Hotioluln t «r lion* ltino mi» ka pnhi » hele a poepop, a wahi a u«i kanaka la, ua like oloko ona ine hr pahi la e okioklU ana, a i 010 ua kokua ana rae nā liiau lapaau ku|»oao, loaa iua kanaka la ka pal-kann. Aolo 0 Mahoe i noho waip, a haawi 010 aku 1 na kokna ana no ka poo i hoopilikin ia ma ia man Ja, aka, ua kokua ak > ko u lima akau, a hooholoin lie pv» «lala e kokua ana no ka poo i hoopi 1 ! I iaia. O ke paniia an» onn halo ha<;s« poi o ua I*ako ma ia mau la. mam 11i no ia o ko kauoha a ka papa ola. aolf. na ka ahaololo o 1911. Eia nao na ;:i »n 0 ikeia noi ma llouolulu i kria mmi l.i maomae na wahi <» hannia a» k.i p<. i pau ko ku'i ana o ka Pak« i ka .. kahe iho ka hon o ka PakV i!nra*o kf» poi. Kia ka mea hoomauao mau «> hoa ma koia hana aua. lf«» iimino m;i ka hoomaka ana, a ho maikai nui kotu* hopena. Klike me ka aila hoinaha ni«knna kulnna liliha amp ka owili p»;j kai hoonolia tno kouA kulana inu'omu'1 ka waha o ka mea hia'i, a i ka wa o noha ai, ka pilikia o ka opu o h ma'i, a laoakila oia ma na ann j-ol» no bji pilikia » loaa ia mau !a ma muli o ko paniia ana o na h&!«> hana jH)i o na Pake, a i k«»ia w», u* ma'mae na hale hana {*oi, ht» mikini k?» mr« nana « ku*i f aole « kaho h.,u V.» hon <» na Pake malnna o ka |«i i koia w.t

O ka BiU Kanawai HHn 10?, .•« po<» ftrmo?arata «k.» o ua o Knj>ih<m ma c oltf?o ana, "K okiia kc a e kahHa ka op«'* o k* pof> hana fcnrxk iroa. k 'l* bik kānawai hooif»ar*r»r«a, h hoohilahila i ka l>ahuī 1Iaw»»i, k' V.aV»kubt lalan nri oa o Kupihe.i, na ka f?r|ml*ilika ka i» Vib kannwai. auhea ka holke o ta inra au e Kn|vih*M o nei? Aole ka o ku {.«Me kofco h*k>ka o ka Apana Klima, " puni «kn i \an e kan '.r.« n > kf- koikoi o ka onkou haua niahma o ko oukou a»ay |kk> pakahi. I )okfl«ka i«hal*ktt ao ka nai o ka jh>v Ue;-»;

Imlika iloko o I.m ahim' -1 ■». »tn i i |H»prhi iiole mn «• A oij» k'R*»i o n<i, inn " l'uka ho«t »rw» u>iV.ou, <• »>rl* »n;i kn hon)H honin m:»{ <> rr« MU kmmw.'u hoonminnino 1;» a lifxiV*hi w*l«« no laau !.*»|>i»an km.'Uu» «< Imhw ai. ou ka n»ak>i <» ka wa=ik'• i>< oj»i«>pm " <) Jh Hila Kann-imi H»h> M • ol r '" ia. "Ka f!ila Kanawni tvrhr Tha .» na I)rn»<kkarat»," "a «»'la * !>«:» iin lima o oli>a ri" K \.ji>.irl* i k" kakoo ana «• h<»oho(«)in <>» hila kan* wai la, aol«* r h;i;t jn «.I>>;t k<» alo h«>. I"' lit J:a hoik'» a ka M'*<lflo o k» ilal»*. Ka-i n a hihia v.al<» inai hoi k< k>h» t..f •» t>»>a 0 <>" 1.0-ii, f«;ir. .l'iko " l.:i '.i;"'».» 'i ka nam atr.f« h» tu>ii:«rii '> 1■» •»!>»'', n «">'«• ila, mai hoon h•: t"'» ». > »• Kupih» , a i ka wai >ia •'<» > >>km -'»^»» anaiH'i k,*i »1* «> , 't;t.n:tV ' ' M»w nm lie iho i K«* !:,ii u ko !I:i l ka Hil;» Knii;»"iir;»i '' K"'T>i*inH N» naninao," a«>l«» a'.i ••'«' » ' » ko ir>»> «> ia lvila Paww»!. »!. \ «» i oli'lo ?»i r h»>cko'nf>ia i }>of»l«>it. '■ i; i : r.ianina'ii» jri;» I,a <#!o|<u fWrtai k.i lla«*£u,'' m o ;m 'n,»ka. P tr. »karat.i '» onkoil i hm*;«a>tia tt:« '.• ; «» r > i-« a onkon i h<>t»h'»l<> ;< >, t n ,-,«/ i.> »• b'<ll nku. Aol»» a"u !tr.a«i h<"> ii> i> i {•tti» , pin«« ."»»»* i kou i'««?a • K"|»>hO K<* '>> hoakaka tnais»o ahA o ka I» 17. {»at»'fnabfl, HM», hn*jka)hi * iT»> n » K''|ihra, »olc eloa» * #»ko.!w Ki?i'ih-- f! h*i!» o«* a {•nphina. ;m>l«' loa *< |«»a;» an;i ia »>#'. Manml: i» k'»*» ur.v* 010 »"*» f Kn{<thm w4!nna o r-i knmii *'» « hf>otaha ai nn ohkon, iif>lniln, tta n»ana«> Aii b»* ir-'a ">3»k»A-v> ia*« |mi»» m-.' kam?!!. *»»!»* t I:, -.'«im KhoiAi nrt »'■ maan-i. O r»!«>ba no kon «• K(f hoi nfi k« kc;M o ka Kliukni A fohn o ruanta, ro k<* on« «ali o Ma»'aiw»* ka #ni h.i'i iniki ili o Ana liu!ii, «».-« lual i na |».*t» S. K MAIIOK. Waialna, OVnt.«,ha 3, 11>U.