Ka Nupepa Kuokoa, Volume LII, Number 30, 24 Iulai 1914 — No Keaha Mai ke Kumu e ku ai ka Aoao Holomua ma Hawaii Nei? Kakauia e Lorrin A. Kakina [ARTICLE]

Kōkua No ke kikokikona ma kēia Kolamu

No Keaha Mai ke Kumu e ku ai ka Aoao Holomua ma Hawaii Nei? Kakauia e Lorrin A. Kakina

• Ka«;a;».ahi o A aliou * * j*»v« loa * ; *''» | ;> ''•a0 iioiomua lahui rr:aioko o H.awaxi n» ; i. a o u:i ?' -<r-.'••;■ :••• ; ih. ,, hie. | j ■. ke n*»» s «a Kauaka e haaieie ak-; ; na aoao r*«: "••uiik:'. •'':••-«•• l,v '" r - > ' | | : - •'.?;». I f - N *a kn'la ano i h«>aT:t nxaj i i;.iaau: " 5. a koi ;nai aa*'i " ;:t ī" !:<> ° ; j v 3 !**hulvba i Aoao Hoiomna ma Ha*3;i s»*'i *' | j Ke Kamu o ka Oiii Ana Mai o ka Aoao Hoivrcua, | | O kumu ruat i oii: s»- ui ka Aoao i!»-.»*>mua ma ka * i;4 !l * \ ! > e ana o na l£*-}.-ul»alika holomua « ku-e aua i ka n:{n h&*&e: a hiuanui ri:i alakai o ka mjkīuj ka^aiaina. | >a ka hoi<»-iia »> koho l-aiekn i hooiaio »-si. aj<-no ka <> i-a | koho baloka i kv kif>i, no ka niea o ka* mnho a ka nūkmi - f[ ° K '' | Kulana f*ereM«i»cria wale n«>. » a ] i 0 r«o i '- a h»'?»i iwaena «> ka ?»««- i -'h'-K'» t"u i ?u« ua moho o iia |-«aa baioka o ka Aoao i!ouKa}«n at«e S«.viahkī. Ka Hua e ka Nuha o ka Aoao Hoiomua. Ma ke koho haloka waie no, no ka iV*>»si<ioua i ikeia aku ai. he walii ano ?nao{K)}:o no ke kipi a ka Aoao Hoiomua. Ina aole k»* koho':.t fua o kekahi man hoa kakaikahi t, ka ahaolelo lahui. aine na luna a<ii>itni kuioko, he eiua mao ho{'en3 o keia ki:>i, he ti'<>-'a i>iii i.«>iiO oie nae. o ia iho keia: | 1. Ma ka n.ahaeiua ana i ke koho ana i ka Aoao I*ej»u!>aiika. »a haau i aku ia t ka noiio hooiualu ana o ke am«uui iahui xua koua uiau iaia ai au, t «:t i)emokarata —ka aoao o ka har»a uuku. t a kiola ae ia i na aiakai uahoa. ka j»oe uo lakou i a;a mai ai ke knmu o ke kij)ī, mai ko iakon noho hoomaln ana i ke aupuni. a mai ka noho mana ana maluna o ka aoao. a kuhikuhi aku i ka aoao. aole e ioaa iaia ka hoio}»ono ma na aiahele j»auaka. a maini a »> na kahua uahoa: a he mea }»oho ke nanaia akn na iini kuj>ono holomua. ao'īe no ka aoao wale no. aka no ka aina ma ke ano lrtu."h, ma ke ano he kahna kupono no ka holo}«ouo. I a }«aanaau maoii keia haawina a «j. Na Aoao Kaiaiaina ma Hawaii Nei. K t)ili aua hoi no Hawaii: I a aneane loa e uele. ka }«oe koho l.aioka ma Hawaii nei i ka mana hoo* maiu. maluna o ka iiookei»- auj>ur.i iahni am.» na loina aiakai lahui; aka nae he mii kona mana hoomalu ma na hana knioko. l'a mahae ka |'oe kohu l.aloka kuioko iloko o na aoao uui elua, a no ka nele i kekahi mau iuoa knj»ono e ae. r.a kapaaia ka Aoao Kej»uhalika ame UemokaratP. Na ''TTin& Eiūa." <) ke kolu. a he hapa uuku uoonoo ole ia, o ia ka inra i kapaia ma ke kapilipili, ka "Aoao llome Kuia." i hoolalelaie ia mai, ma ka hookunn» ana. no kekahi manao aloha i ke nupuni moi, aole ma ke ano he mea mapli 1 ,io °" kumuia. a i pili i ka ohana alii i pau; aka i»a ke ano o kekahi iiui huna, a maopopo oie no ka hoomau at»a aku i ka uo'io kuokoa, ame ke ku-e ana aku ī ka hokai ana mai o ka |>oe ov.:iho, eiike tne ka iioailona i ikeia ma ka hoohui aina. L'a hoohaahaaia iho ia, ahiki i ke kaualako aua mai mahoj»e, ka j»oe e "kn-e wale ana uo i ke auj'uni" me ke kumu kohu oie; ka poe e kanikau ana i ka "manaolana poho," me ka ike no aole e ioaa aua; ame kekahi mau "alakai kakaikahi," e hoomau ana i ka j»attma ana i kekahi wai «iaia iioko o kona mau aakoko maioo. me ka makemake i hoohuikau ia, e ike aku i ka hoikeia o ko lakou mau inoa maloko o na nu})epa ma ke ano lie "inau alakai kaiaiaina " a e loaa kekahi mea e piepiele aku ai imua o na alakai maoii. Na Bcpubalika ame na Demokarata Hawaii. () ka poe maanei i hoohuihui ae maialo o ka inoa " Kepuhalika," o ia no ka poe, elike, me ia ma ka Akau, ma ka aina makua. ka poe he "mea ka iakou." a i ole "e hana ana i kekahi mea," hui pu me ka poe e hana ana n\a kekahi mt\u hana nui. a o kekalii }>oe i pauiehia ko lakou uoonoo malnna o ka holomua o ka oihana o ka lehulehu. Hoko o kela ame keia aoao. aia he poe kanaka oiaio a kupaa. Aia he mau kanaka o keia ano iioko o ka aoao Demokarata kuloko. ka poe, ma kekahi kumu maopopo ole, i manaoio. o ka hookele aupuni niaikai hookahi wale no, o ia ka hookele aupuni malalo o ka malu o ka aoao Demokarata. O ka hapanui o na l)emokarata knloko, o lakou no ka poe i ",koe iho." mahope o ka wae ana ae o na Kepuhalika i ko lakou makemake; ka poe uele hana, i kau aku na maka maluna o ke au|>ttni, he wahi e loaa ai ka han'a e j»ono at; ka }ioe e " ku-e nei i ke aupuni" a i inakemake e hooloiiloli maiuna o na loina alakai iaula; a he poe kakaikahi mai ka aina makua mai, i hooilinaia mai kela inoa, i ioaa ole maoli ke ano kuokoa iioko o lakou, no ka mawehe ana ae mai ke kino olohaka mai o keka"hi inoa kahiko, imua j>ottoi o ka hita mohaha o kekahi hana hou. Aia pu no hoi he mau kanaka i ake e lilo i pookela, e noho kauiiiiii ana, ka poe. i ka wa e loaa ole ai ia lakou ka noho alakai ana no ka aoao Kepubaiika. imi aku la i ke kaniana, iioko o ka aoao ku-o mai. Ke Kupikipikio ame ka Okupe o l£e Demokarata. O ke komo ana o na Demokarata iloko o ke "kupikipikio ame ka okupe," e hoiokake aku no ke kuiana kiaaina, maho}>e koke iho o ke kohoia ana o Wilson, ka hana "aole waie no i kaa aku v ai .ka aoao o ke <liabolo ke ake'ake'a ana mai," aka ua ku lakou apau i ka Īioka., Ke lilo nei ka inoa i wae ponoi ia ae e ka Pcresidena- i mea f |nemaia ,) ' e ka hapanuī o ka aoao, no kona haawi ole nna mai i na waiwaipio i ka poe piepiele oihana, me ka nana ole ia o ke kupono o ka mea e noho nei i keia manawa, a o ka moho }»aha e ake aua i kela kulana. Ua pili ka}>ekepeke maoii no na inoa o ka aoao kaiaiaina ma Hawaii nei. a o ke koho kikokikoi ka rula ma na koho baloka. O ke "kanaka kupono" maluua o ka haloka, me ka nana ole ia o ka aoao kalaiaina, o ka mea h\ naua e umo aku i ka noonoo o ke kauaka Ilawaii koho baloka naauao, oiai nne. o ke ana, e hiki ai ke kohoia aku ke ano, he nni na loli mai ke kumu mai. Aohe Holoponp o na Mikiiii Kalaiain.?, ma Hawaii Nei. Aohe holopono o na mikini kalaiaina iloko o keia ]ninlu. T T a hoao mau ia iloko o kekahi mau manawa lehuiehu, aka ma keia ame keia manawa. i ka wa i manaoia ai, ua holopono kona hoomaluia ana, o ka haule iho la ia o kOkahi nihoniho o ka huila, o ka weluwelu iiiiii no ia o ka mikini. Aole he mikini kalaiama maanei nei i keia manawu. O ke kukuluia ana. ma ke kauawai, o ke koho wae moho, ka mea nana i hoopau aku i ka nhaelele wae moho—ke kahua onipaa o ka boki —ka makaukau e kuapo a e hamohamo waie i na wae inoho aua. • Aole i lilo na inoa o ka aoao lahui ame na loina alakai —mawaho ae o ka ninau auuaw tlute —i mea ano nui maanei. Ma ka hookaokoa ana ae i ka i\inau auhau »lnte, aole he man ninau lahui e ae, e hoomahae ana i na aoao ma ka aina makua, e pili mai ai i kekahi aoao kalaiaina kuloko. Na Kulana UAlaiaina Kuloko i Keia Manawa. Aole he mea i hoaoia inar.nei nei e ka mana hooko, ma ke ano lahni, teritore a kalana paha, e hoomalu mai. .1 i ole e hoopio i ka makemako o *a leliulehu. elike me ke kuajioia ana o ka ahaelele Kej>ubalika lahui i hala ma Kiknko, me ka poe J>aa oihana, ka }»oe kalaiaina piepiele, kekahi o na kumu nui o kt> ku-e o ka Aoao Holomua. Aole he mikini loulou lima o nn puulu elele—aole he helu ana—aole he a> ana maluna o na pouo amo na makemake kuloko. olike me ia i hoonauki ukiia aku i na kanaka lioopono. a i hoolakoia akn ai ka wahie i ke ahi o kekahi inanao ku-e hoopono ma Kikako. Aole he puulu o ka }>oe hoohalna, na mana pili «lala, ame na akena o na hui alunu nunni, i hauhoaia no ka noho niana ana mai i ka hookele iuia o ke aupunī, me ka nana ole i keka'ni mea e ae, o ke kaa wale mai no malalo o lakou. Ua Kaawale ke Kahua Kalaiaina—"E Lokahi" Ua Makeaiakeia k» Hana. O ka mea oiaio, aole loa he mnnawa e ae. mahoj)e mai o ka hooknmuia ana o ke Teritore, i emi mai ai ka ikeia aku o na hoao ana. a na pohai e ake ana, e kaa ka hoomaln ana i ka hookele aupuni no na hoj»ena ma-ua, a ua maiaelae ke kahua no na makaainana i piha me na, manao uilani, e lokahi ae ai, a e huli aku i na aiaheie i wahi e hookoia ai ka inaikai no na mea apau. He mea oiaio loa, i keia uiauawa e pono ai, e iioohanaia kela "manao lokahi," ua makemakeia ia mea maloko o Hawaii nei. Aole he niau ninau kuloko maopopo o ka hoopioloke noonoo, nia ke ano kaiaiaīua, a ma kekahi ano okoa ae paha, e hookaawale ana i ka lehulehu iloko o na kahua hoomona paonioni. He Mea Hoop&kele Kela ame Keia Maloko o Hawaii NeL O ka uinau pili lahui nui hookahi ir.a ka aina makua—o ia ka Hoopakele e ku-e ana i ka Hoonoa Dnte—i oili pulelo ae maluna o ko kakou mau }»oo lie mea hoopakele kela ame keia maloko o Hawaii nei. 0 ko kakou holomua, o ka uoho ana o ka hapanui o kakou maloko o keia Teritore. ke kanka'i aku oei ia maluna o ke <htte auhau hoomalu. Aole loa he kuniu kuioko, no ka mahae aua maiuna o ka ninau auhau <lute, mawaenn o na Hepttbaiika, na Demokarara ame na Holomua. No «a mea e pili ana i na ninau e ae, o ke ano nui maanei «ei, ua hiki i na pauku o na kahuahaua i hoolahaia —o ka aoao Repqbalika ame ka Holomua —e kuapoia uia ke kino, ko kekahi no kekahi. a e kupono loa auaneī kela mau aoap a elua, me ka hoolako ponoia me kekahi kahaahana kupono, me he mea !a r ua hukt like laua mai kinohi inai i na nuum m&muli o ka makemake. Aole he Man Like Ole Nui ma ke Ano Kaiaiaina. K- pili ana i fea hookumn ana, ka hooholo ana. k» hana kamaiki. ame kekahi mau kumuhana e ae, i hoakakaia maloko o ke kahnahana llolomua, elike ko lakou |>ili aaa ma ka aina makua. aole* lakou be mau ninan o!a maa&ei nei. O u» ano i lilo ai lakou i mau moau ma ka aina makua, aole ia i ikeia maanei nei. He mau ninau pili ole iakou ma ke ano kuloko. O ka ntea maopoj»o lōa o la ka Ioh<? ol«? ana o ka ha{>alua a oi aku o ka poe koho haloka o Hawaii nei no lakou mamua. . Aia anei he kuniu kuj>ono. ma 1 u!o i .l£ mau ano, e hiki ole ai 11 na kanaka maikai iloko q Jka pualuulu, e lokahi ole ae ai, a e haawi aku i ka mea maikai iloko o lakou, e imi :\k» i na alahele. ame na hani e hoomakau kau ai» ma ke ano hookele aupuni, no ka hoao ana aku, e hoemi siai i ka weli o ka hoonoa auhau, i k» ws e ps pono mai ai ia kakou, elike me ia -e hoea mai aaa, he umi kumamawaln a oi mahlna mai keia mauawa akuf Ka Pili Ana ia Oeorge tt. Uarter. He inna hooko o Geor«ie R. (*arter no ka r, Brewer & Co. a pela no hoi no k« Al*?x*ntter & BaUiwin. Ma k« ano be luna hooko, e hui kukakuka pin-> pine ana oia me K. F, Bishop, Viareuce H. t"ooke ame J. Cooke. kona man hoa l«na hooko, e huH hke ft»m i ka ninau hookahi, mai ke kulana htii mai. 15 halawai ia aku m mau piiikia hookahi. a e hoopiH ia aku na mea e pono ai mai ke kuiaua maī, i piU j ka j»ouo o ka lehukhu. O na keonimana ho{>e ijo lakou i&oa i hoikeia ae la. h» mau alakni !»kon i!oko o ka aoao. Ke|>nbaltka<.. keaha ka mea e hiki oie ai; heaka hoi ka me» * kulike ole ai, e loaa ke alahele naanao a kmkahi ao Mr. Carter, e

[ a•• a• •• i • . > ..;tv:-.S TīiAi« »•>:% V.»»> *»»••«* U r ;rr-,\r,;». U»;U ; I*a uini*s i---.: - r , :il> a !svai uii;aa piii h«<>. ; . '-;. h ... e ; • ;:U;i :u U\.y. ; . a - A \, HV-r> Ka!".t " a h ♦> J t!i ■ :ir..t tJ»a .. » ' t ;> !>K;a %.•, :;1 ~ k :.ne »a ftCh>noo kauH\-\ :r,t' n.\ kynu! I i hann i {■•!i ri , a {««hniolui. t Koi mai n»»i i »<:.t - V.;:twa e- ' ; nKu h» 1 a :i h" *-..-.••. :••>., .:r u ,i n.vi\, -' l :;i U;,, i.a, • . .... • i., na m a« k.M>»i««*na. i »?•«•» :.«> ~r( .■ k<mmau | I a-.'.i »i i'a li <r ! :i n -..•• i.;u. , :nauvW a«- i | -«>hs b:' i. ;:;.i k,- nino |**** ! oihana. n«; h-.: hiKi 010 ai ia 1»'«*»«. n.> Ka s «>:•... .. | ke h'x>*;;;vu ivu ..i --.abi tiu» r.a «»«** I>»U Walai*»»:,» i t a haua Mr. » :tr:,-r rnami»a akw «t'i. :iu> koia ma.i s.-v.\>r nun h«H»UaU) | no. ma m' :n:i. :i\«-;i. M:.-..,,;» Kok»» ak« m*i no. «»ia k«» Kiaa;f.n. n'-e mea j )>aa hae «.» ka a«;»o u « k*.* Tcri?or«\ a « na k**i>U)mai*.a •' h >•.">.« ;n a«» »«*i. | «> iakou 00 k».»:«:! r::a ; {.iu;.aa amo kona mau kak.w». Ht> !itau ht»al«-.h-i ; a.» lukou i k« ia wa nona. ih» k»*«ha Ā.-.n i 's ,m,i o kn | ho«»rna:i oio una > tv.«*; hoaloha kalaia)na n.>»ia' H.-aha ih<» a»". hoi k«»ia. i |.uv,-.'<. ;(t oln i ;i Uiko.i, a ku a«* la i?;a koUahi h';:»k.ii kaahoi»» kaiat»)tui .'i' -;:. ; h,t f Ho .■'•o <,-.••< «.<> ; , { haht;i kaloj>a, a iloko o k«ūa k':!a!;» Kn{.>iitkti. ! 'ta lawo rv«»k,> :o> ri«■; <»ia ka hookolo ana me k» ht»U»{H>no. ika h«v.ht>ih«n *n« i na kiuo «.«ha:,:*. kni.-{..i k;!ok«) i hookahi. -\o koaha "eii V,\ ana ma)»>ko o na hana ]»iSi kalona. a :r.oknaba»a h<,i ttia!<>k-> r> u:i ha;,a kala-:a!na? Ke Kuaiu i Ku-e Ai o Atkiiiflon ia JuddL <* A. 1,. « . k.'kahi o »a makaainana \ | iha n:o r.n n»ar,ao nwila o ke 'i'oritor»\ Ma:n..-a aku n»*i no. ho kakau«.)«>t<» K\>}>t!).a)!ka oia no ko 'lortturo, a oia kokuhi «> na ''tv{»is niaininaln !\U|*ouo o ka aoa<» Ko;>uUaiika. .\o koaha ko kunni o Mr. Atkins»)n hooniau 010 ana akn. i ka )att»a J>;t ana. »no ko»ia nian hoah.ha ajno kona hoa hui i j'an !!!.» A. \\ .lu<M, ka me» «" haawi uoi. ho manawa ī.ui no n:t hana o ka t«>huiohu, mamim <t k.T tt:oa h'ki iaia. ina ka niawoho ana :u» i >sa ninau ko'iko >. o S«u uiai >u»i t»;• tin \,> Kakou a)o* lloaha !<«> kn?n;i niai-«ai. uo ka liio a:;a <> M,r. Atkirist>n. r hooaiaunauni walo i kona ikaikn. ma k<» Hiiknhi ;tnu i kok.ihi ahahi'i t-:i.>n•««• i,ī. <i ko ak«* Himo ka manao rnao!i. o i.i ka hoouaulo ana aka. a o ho.ih!.. t t;a hooiuaika ana a kona hoa hui i ? tttoa <i|o, auio Ka aof>.) mu.a i h«»ihnnohnno aku iaia, ana no hoi i ho<<hanoh:ii.o «i juaniuli o kona hanu lik<> a:.a? Heaha ka Kauka Scudder Mau Kuniu? K loaa no ia Rov. l)oromus >ou«l«)t*r. ko kaha uiuahown. hoiliui a kohu kuiana koa o Kaukonuo, ko kokua nmo ka hooluoluia mai. mr» na h:i>ia |>il« heomana. a i>ili «iala o kona anaina. m« ka hni knkaknka »na aku mo na krthu waiwai amo na Ma ka moa oiaio maoli, aolo o loaa !ata ko kuikah; mo lakon. Ho % .»luna o koi;> tr.au kahowuiwai ain<> t,n «iiaeonn, o loohal:. uoi i ko lakou manawa. a o hoopohihihi noi i ko lakou mau loio. malnna o ko auo, e mawohoia ao ;ti k<> kulana kalaiaina o ktt uoi i koia wa: ho kulana i owili la aku ai. ka papa-ki hoiookoa o ka launa oluolu an:;; uo tia hann la. i upikiia r<i kt» <ial:t nia o k:i Jiooooi:oj'ojio ahaohlo la. inalnua o ka anhnu «iut<» o ko koj>aa. ka hana hoohoihoi. hoouaauao a j>ili h«io»n:ina anio ka hopai «na ao ia Uawaii uoi. ua iilo lukou aj>an i nioa hooj'iiin:aia. E Wawahi Ana i ua Repubaiika no ka Kani o ke Akua. Malalo iho ia o koia mau auo, hoaha ko kumu o Kauka Si»\i,j,i«» r i paj>nlo aku ai i kona mau hoa kukHkuka i hilinaiia, auio na hoa hoohoihoi i na hana o'ka luakini. a knhikuhi ao !a nia na kolamu !»inuao !-oj>a oka '' Tho Ki ioiol. ho |'o<» lakou iioko o koknhi j>ohai, o hiki 010 ai ko hoohuiihuli ia. aka « "wa wahi" wale ia no, no ka nani oko Akua. ano kn p<»no ona kanaka? "Aoio anoi ma Ka nana aku. ua hiki i ko Kauka S,>u«)«lor noonoo kntu», ke kokua akn i na kauaka ikaika iloko o ka |>uulu, ana o hauoli loa ai. ma k« hui j>u ana aku ma na hana o ae. ma k,» hooa aua akn, i kahi o mawohoia ao ai ka pohihihi. n lakou a{>an o imi noi, oia hoi; ka j>ono—-k» ikiiika. ka noonoo anio ko ola—o ko Toritoro holookoa, aolo o ko kuamuamu aun» ka hana ana o ku-e aku ana ia lakou Ma ka ae aua ao. ho j>oo hookiekie liko lakou aj»au, a tnak«»o, aole anei hoi nie ho moa la ke nana aku, o ka lakou hooikaika kaawalo ana, a j>ili kahi. e hoea aku i ta hoj>ona j>ololei, e enii iho ann ka j>ono, ina o hoolilo ia ana ka haj>anui o ko lakou inauawa, ka noonoo ame ka ikaika, nia o ko kun aku o kekahi i kekahi. (> hoo{>io i ka niana hoonee amo na mana«> o kokahi, a ma ke kuj>aie ana hoi ia mau kunui ku-e? l a hiki ke hooniau ia.akn ka hoakaka ana ma ka {>aj>ainoa o na Holonma aiakai. lle j>oe lakon i laweia maiwaena niai o" na makaninana maikai loa " o hawan; ka j>oe i nnonoo no lakou iho, a i hoomaluia e na ano kokua laula, aole hoi me na manao ina-na. Na Kahua o ka Aoao Holoinua ma Hawaii Nei. iie he moa la i ko'u nana aku, o keia ano hoohuakeeo o na hana mamuli mai no ia o na kuiuu olua. o ia hoi: l\a mua —Ka mana ume kamahno j>iii kin.i— ka mana mm> makeueki jiaha j e oleloia ae ai—o Theo>lore lioosevelt. Ka lua—O ka hooiilo ana i ka hana a ka Aoao Holomua, i mea oiaio, maluna olaila e hana aku ai, iloko o ka noonoo o kona j)Oe kuj>aa. i loaa 010 , mnoli ka manao nilaj>>, i -wahi o loan m»i ai ka hoj>ena i Koīa manawa, nwimua 0 ka hoala ana'ne i keknhi hakokO l<u-e. i ka hana howa. ina ke ano lauia, i pili loa i na j>ono o l»a lohulohu, me ka loaa ole o ka mnnao make<>, a noonoo j>aha, no ka men e j>au koke ai ka j>ilikia. Ka Mana U.ne o ;.oesevelt. .No ka mea e j'ili aua i ko kiimu mua: l'a loaa ka in.ma ia lto<»sevelt. ma ka hoakaka j>ono aua aku i kona ma.; mauao, maluna o kona mnu ukali, o ka oi loa aku, maluna o ka j>oe i lannn kiiu inau me ia, ua omoia aku kri niana kuokoa o ka uoonoo, ame ka makoma'»o o ko kauaka. a hamu ia ne la • na alelo ahi o kona mau manao lmohoihoi. l'a hatolelo ae o Air. Koosevelt i na loina. *na ka aina maktia, no ka ahahm kuokoa. Hc loina kuj>ono j>aha ia. malalo <■» ua nno o j>ahola ana malaiia, aole nae ia i j>ili j>ono i ka ninau. no ka m*a j>ono o loaa ma Haw.iii u«>i. nialalo o na ano e j«ahola nei maanei, a i Keia manawa. Ina no e hanaia j>ela ma ka aina u'ai.ua, ua hooj>ili j»u ae na Holoniun i'« lakou iho i na kuluna kuloko—o hui j>■ i .'ii>a nie kokahi j>oe ma kekahi innu ano; e wae ana i na j>:i;i haloka i kanj>i»ltna oie ia ma kekahi mau ano. a nohi> hamau loa hoi ma kekahi mau ano. Ma ka nianaoio ana, elike m«» ia i loaaa ni ia *u, no ka mnknuknu o Koo «evelt, he alnkai kalaiaina; a no ke aj">»!0 ain i ke ki|>i a ka noa«> ll«lomnn he elua makahiki ao uoi i hala, o ko'u mauaulo maoli, ina i loaa ia Hoosov»»lt. ka ike no na moa oiaio, aole ana o n«»lo. kon i. haawi ana mai i ke a'«> ann i kona mau jmalalo, o ka huki like wale no, aole o ke j>aonioui me nn Ke|»>i halika ma llawaii nei, ke alaiioie naauao. Ka Mana o na Holomua. No ka mea e j>ili ana i ke kumu olna: Ao'e loa he kanalua, o ka hoalni i ana mai o ka manao i ka aoao llolomu.i ma Kikako; kona noonoo pono 010. no kona alnkai amo kona mau loina. o kona kahua alakai mnoli no ia, «mo kona ano nui, no kona lanakila. I'a hoonuaia aku kekahi mon kakau i ka ahaelele. me ke a'oia aua aku e kakau iho, a kakau ak« ln mahiua o kaua i>ej>a: " Aole kela he ahaelele kalaiama, he hnakBi hemolele!*' t a ikeia aku ka hooneo nna īu I»a Aoao Holomua ma Kikako, oliko mo kn j>noho ana ae o ka lunj>elo. m«> kn hoj«ohoj>o oi<» ia nae o kona ho|KMta poino. "i'a "hoohiolo*' ae in. i ka noho rula an.n o ka aoao Re|>ulialiks. hoonoho nku la i ka aoao uuku ma kahi o ka ntana; ke kumu i haaleleia ai ka loinn alakai no ka hocq>akele ana i ka auhau «lute, no ka |»ono o ka hoonoa i rn waiwai |calej»a; hoololi ae In i ka moa i manaoiā no I*ilij>ine. a kiola akn ln i ka holomua o ka oihana o ka aina. iloko o ko kulana kuj»iiikii. O kem nu n mea me ka nana ole ia o kn men oialo. ma na mea ai»au i hoikoik,» j.«)n>. ia ae nei, koe wale no ka mea inun. ua kulike loa na loina alakai a kn a«>n>> Holomua me ko na Kepuhniika. a kn-o hoi i ka na l)emokarata. O ka Loina "Wawahi" Aole e Hoom&uia K&na Holopono. Aole au e nema ana. a i 010 e hoakaka ana ]»aha. no ko kuj>ono o kn loina alakai a ka aoao llolomua o na makahiki «*l«a ae aei i hala. )) ka m»»a i hnnaia. ua pau ia. Aka o ka loina "Wawnhi" —he i»aj>ahann hoole aolo ia e hiki ke hoomaiua aku me ka holo{H»no. o kekahi l>apahana maop«»po loa. nole wale no me na munno ae; aka ma ka !awe ana mai i na ano, a nana aku i nr hoj>ena ma ka aoao ae. ho mea {>or.o ke aponoia. a i ole, e lilo waj t » a«a ka hooikaika ana, i mea hoopipi, eliko me ke pahupahu i pnlu i ka wai. Aie hf» mea )a i ko'u naua nkn, ua oiliili ae kela manao molia, nw» k» nana ole i na ho{H»na f»oino kokoke loa, i hookahuaia no kela uluahewa « Kt kako, iloko o ke kino o ka Aoao Hlomua knloko, a ke noho hoomalu n**i i kj»nn ?nau a*o ana, me ka maoj»oj>o. a maopopo ole paha. Aole he Hana *oa Man ka Make Ana. Malia paha he hana koa ka rnak«* ana. i wahi e hookoia ai koknhi mat; )oina alakai: a i ole, mske iho no paha me, ka hana ole akn i kokahi mau hana; aka nae, mamua oke njK>no ana ika moto *'e haawi mai ia'u i W kttok«>a a i ole, haawi mai ia'o i ka make." e loaa i kekahi mea ka maopoj>o ann, •*ho j»aani ktia e makej»ono ai ka make io ana." Ma kekahi olelo ana ae: Ma ko lakou mau ano, k«» ola ana, ame V.o liko.i mau inoa, i lilo i msu buke hamaina maloko o keia pohai, ua ikeU na liolomna alakai o Hawaii oei. he j>tx? manao uilaui. hoomaunauna i ko lakou mmawa a >tala paha. a o ia nmiy moa a elua. ina e iosa ana ia lakou, no ka pono o ka lehuiehn: ma ke ano {<ili kahi hoi. iwaena o ka poe kokua ikaika. a poe ku-e ma ka hana like ana, ma na ar.o lanla, iloko o na hana hoolaulea, lawolaw» oihana a hoohoihoi paha. Ka HooPlUkia Kui a na Holainua i ke Aopnni «a Hawaii Ket Me ka nana olt» i kria, o ko laikon alahele i keia manawa. mamuli o ke kukulu ana ae i Hhahui kalaiaina kaokoa t ua lawe mai i« i ka hoopilikia out, no ka loaa o kekahi weheweh? holo{»o«o aaa no na ninan pohihihi e ku mai imna o ke alo o keia j>ohai. ame ka kookahuaia o ka hookele aupuui »»« Hawaīi neL Ina «» wehewehe ilfb ana na Holo*n«a maloko o Hawaii, ma ke ano piti kalu. i ke kulana me ke ke'ake a ia tnai, ma ke ano pohththt. e hoopuni ana i ua hana kaiaiaina "e hoolilo afta i ka hoa moe i malihini." ke mat ao loa aei an, ho lehuielm wale, o lakou > ike aka ana, 0 ke alahele i pili i kahi o ka hnna, o kuhikuhi ana ia, o ka hana like ana me na makaainana e aku n Hawaii, ka pw i like aku me kekahi poe i kuleana ote. e imi nei. e loaa ma» ka "maikai nni i kekahi heiuna nui." Ma ke ano e ikeia aku «ei i kv»ia manawa, ke kn-e aei lakoa ia lakou iho, * ma ia ano e hooko ole ia ana k* makemake oko !akou hooikaika ana. * * m l»a e %utī poao ana na Holomoa i k<* knlaaa, ma ka mea «. piH ana i» Hawaii aei, a e hana pa aku «V ns makaaiaan» e se, e hana »ei no ka pono o ka helnna aui. ke maeaoio nei au„ e aiako a»a ka hana like ana i kahi loaa ai ka hoiomua.