Ka Nupepa Kuokoa, Volume LII, Number 14, 3 ʻApelila 1914 — HE MAU MANAO WEHEWEHE PAUKU BAIBALA. [ARTICLE]

HE MAU MANAO WEHEWEHE PAUKU BAIBALA.

-Jat. Pomaikai ka I h&ahaa • {a naau « no ka lakoa ke an !■•<"<« « ka iani. Mr. Hanohano, Aioha oc js n;ii;—Xc kria panku laau c mo* nef wa ka mo kunu j hoikeia ae la. tr.a!«an &u f naakrmakc ai e {>okp|>o>i(> a liilii k|ijiono. i komo ai iloko o kn a. ioaa Ka 1 1 nu wa i nianaoia e boof.]<>'a i>o >.'a j»ono o ka |km» c ruanao a»a <•. a; Na h*>u k«?ia olelo keiki lo*cj>a kf linnnLa kamana o Naia.-eia, iiekahi knlanakauhale o pniilaia, e mai kowt waha j onoi mai k<?la mai» liuaolplo moukaK.i s karnaaina. » na mea apau <e ola ana iloko o keia honua, a i hoikeia ae la maluna; ua ike mua o Imi i i.i l'oino o hiki mat ana i na kan.ika e i»lakj*iia ana e ko Jakou mau noonoo /'onoi iho, i ke »jjo e Joaa aku ai ko lakou hoolaia ana, e lito ana !a i mea ok' ia iakou, a e lilo j»n ana lioi ka o:aio o ko k«? Akua makem&ke i moa ole, i Ua j»op o |>uni aku ana i na olelo maalea hoomalimali, aine na olelo hoon:aikai. ko hoowalewal* nei lakou J na naau o ka }•<><• noonoo o)e, Hoina 10:18. O koia na mea a Paulo i ike ai a «'(» a!;u i ka poe i mauaoio mai ia mau la, e imiluma loa i ka poe Pari»aio, no kn m< a o ka lakou haua ike !oa la, a e ho«»kaokoa ae ia oukou mal o lakou ae, aole lakou he poe e hana ana no kn llaku Io»u, aka, oo ko lakou opu ibo a /ne 1;o lakou ikeia mai; a mamiili o ia ikeia oia hana, a ua poe Pari.*<;ūo }a le»u ia mau la, pane aiui «i oia iiuua o kela nui lehulehu ma oi ka j»oe la &na i wao ae ai a a'o aku i kola iiiau olelo i hoikeia ae la maluna oini na helo mai na Parisa!o m» na haiohilo naauoo, ma na mea maoli hiki ke hookuponoia ina ka ike mnka ame na mea hoopilipili olelo i ku i ke kanawai bo mea mno|K>i»o e lilo ana ka hopanui 0 ku ke ao nei mamuli o ia mau a'o lulnu kumu ole, a hoopilikia hol no ka wu pau oJe; e hoonui ana i na ohua o ko ke Piahalo aupuni, a pane mai ai oia: " Poinaikai ka poo i haahaa ka no ka moa, no lakou ke aupuul o k:i lani." Malia paha o ninau iho kakou l ka aupuni o ka lani, o ka mea hea la lal . ' t .. - i \# - .«5 0 a |»ehca la ke aiio o Eia ka liaina, he ia ,i jjoho la e kok'ahi iuen, a i hoi e kekuhi nnla i loaa ka ma'na e hoonoho aku ai ma"ia kuluna, a he aupuni hoi me kona niHii luna i hoonohouoho )>onoia uiai ka mea e noh'u ana ma ke kulaua kiokie a ka haahaa n i ku lehulehu hol o ka poo imiloko o ia aupuni, a mō' kona mau kumukauawui, a me na kanawal, peja e maopopo ai ke aupuni, a o lea manao uui o ia aupuni oia no ka teau I a'o aku ai i nn haumaua ma ka pnle, M»t. ('«•.li». K hiki mni kou aupuni a"o maliuuaiu kou mp ka honua uei,, elike ino ia i iftalaiij»wi, īnH kh lani t> ia aupuni hookahi uo, ka loane o kaluhele ana. Mat. 3:2, 44 K mibl ou« kou, uo ka nu>n. ua kokoke mai noi ko aupuui o kn !aui," a oia hookahi uo hoi ka lo?«u olelo mahope iho o ko loaue paa au» i ka halepaahao. Mat. 4:17. Ke auo maoli o keia aupunl ho aupuni e hiki ai ke maiama i ko ko Akna makemake, a aole hoi e hiki 1 kekahi knuaka ke olelo iho ua haahaa kona naau, iua aole oia i hookomo laia iho iluko o ka luihi elike «uq ko kalahelo aiiH n ka mea i loaa ka mmna uo ka hana he mihi, a oia ka loane kuleaua hana i heie mai, a o bftpotiw iin* i ka wju no ka mihi, i meu e kala 14 al fta li.ila « kela moa keia mea e mauaoio mai aua i kium kuleana, hann, a noua iii> k(jua pomaikai, a e Ulo hoi oia i ohua a i mea kuleana iloko o Ko aupuni i ka lani (Kkaleaia) « lA| elike iue ka manao o ka poe Parlsnto aine ko na Satlukaio me ka mauao oiiko tue ko ia wa e noho hookawaai mai*noi iloko o ua luakini i lnnnaoia aku he olaio, he hoole nae i ke kuleaua mihi ke kuiuu e kuU?»ua aku ai i ohua uo ke *upnui, a eia iho uo ka 01010 weliweli ma Mat. 3: ♦ hapa * * K ka hananna moonihoawa, unwai oukou i «r« fiku, « holo i pakele ai i kn inaioa o ka« inai anaf l'aoku K hua ae oukou i ka hua e ku i ka uiihi." <> keia ka iesu KriAto i ha»a poaoi iho :*i. aole he wahi i hcK>mAopO]>o\a UB ka he k*uaka {m»uo oia a i ole Ue kauaka hana hawa pahH pka, ua U«»a uae iaia na hoouiao(»opo ku|K)uo ;n.tt ho kanu mea e h*ua ai a n\a ka hoike ma Loka 3:23, «nakahiki o iesu Kri>to ia wa a haalele «i oia i ua makua, uaa a hel<p ai ola « lmi me loane oiike ine ua mea i hoikeia ma M»t. 3:lS* \7. | o keia ka haua hoohaahaa loa a le#u I 1 haua ai i oili m«i mailoko lilo ioa mai I 0 koua uaau, o koua te ntui e hookomo! iaia iho ik>ko o ka hua o Ka iulhi i | wahi o to*a »aai ai kaita mai k® Akaa mai» a e iilo ai i» i moi no wa aupuoi I». a oi« ka L«ka e hoik« o«! m* ka 20:1-$, ua mekaukau ola e ho ike aku i a« Uhiuunuii, ua k»kauok>lo a?nf. Luuakahiko i kalii I loaa mai Hi ho.nu waaa e haun aua. in% bso i J»a» wai kaaa uiuaa ia lakou„ a no ko lakou huu* ant a hoole «mS. |j>eja oia 1 ha'i »le «ku ai i kuhi v io»* %i koaa mau», « o kouii uoho pw> i a»oi» aia uo ia ui» Mat. 3:16, 17; 01:1; I'iik. lii- no ka mea. oia kekahi haawiua o kona i&iaioua mahope ilio o

; kf>n* koemaopopo aaa i kaoa mez *? ) hana ai. j K> manao nei na kanaka h? mea ok i loa ka loane hana i hoounaia mai a:. a ; o ka Ipmi bap*tizo ka oi o keia i*j kahi o na manno hon&iekie ka i noh«> ) manaia e na uhane ino o ke .laimonio | m* ka hoike a loane, ua maopopo īa Jma Mat. 3:11, hapa hof»e. "ō ka mea, I e hele mai ana mahope o'u he nus aku I ioea mana \ ko'u. nana oukou e U.ipe j ti'o aku i ka L'hane Hemolv"e' ame ke | Ahi.*' ! | l'a olelo io o loane ao ka r.}nai;. I j \ ka wa hea «ae iloko « ko I<wu Kr:st" ela ana i hau a ai oia ia huna !. r apet>xu \ i l'hane Hemolle? Mai ko ltMt noho ana | | a make o loaau? a koe iho oia bo<<r:ah: ; ; ine k»na inau haumana ua bot>eti7oj 1. hane lieniolele ia anei oia a 'ao- r.e ao :

; o lalau nei me ka j i ka lc>m alelo ia Xikp«lcn!o T ioar- &jifiiy | heluhelu a hoomaoiwpo, a ma ka pauku j 7. " Mai kahaha kou naau i ka'u i j olelo aku ai ia oe, e pau oukou i L> I hanau houia e pono ui." I like ai m? \ wai i I like hoi ine lesu Kristo, i,v kona hoohanan houia ana i Ka v»ai e ioane ame ka l.hane Hemolole oiuiui mai, |M*!a i lealea loa ai ke Akua, a paiie iho ai, 44 0 ka'u keiki luiu-h, !.- kei'a ka mea a u i olioli loa al." Aole anei he pono i ko ke ao nei ke ike iho a hoohaahaa iho iaia? Ke lilo nui uei ka nano o na kahunapule i k » noho aua kino o kela keia a lilo 1 mea e hooikaika ai ma ke ao hookohukohu, aole nae e hiki ke a'o mai i ka oiaio o ko ke Akua makemake e hana hī a hiki ko hoolaia, aole o ka hana iK'wa he kumu Kuanelio ia e hoolaia ai ke kanaka, ke hoike mai ke knnaka, a i 010 kahuuapule paha ia alahele ; o ia uo kona hoihoi hou ana i na kanaka iloko o ke kauawai me ka manao raa na hana o ke kaimwai e hoolaia ai e!ike me ka noho naaupo aua o ke au tna:mm iloko o ka poino, ame ka pijikia o ka poe nele aole anei i haawi mai o Tesu i wahi pun hooipaha no ke kauaka hewa e mihi, aolo o ka hoiliili a piha ke kiaha a hu o ka wa iho la ia e hoomaopopo ai oia ke kuniu poino o ko ke »o uei, he haua pouo io uo ke a'o ana p.ku ma na mea o pili ana i ke aiakai i kou hoaloha i ko ala o ka hooha;>iKKi ana, malama paha i na kanawai he 10 0 ke Akua, a me na manao hoakak i kanawai i hoikeia ma na puke a Mose, ka hoopouo ana, ka hookeai aua, ka l inihi ana paha i ko Akua raa ka haej hae ana i ka lole, a i oie ma ke kaa aua paha i ka lepo, a lehu ahi pahn, kou manawalea ana paha i kou wa!\vai apau ina he kanaka waiwai oe a i kou nele.-ana a hoka ma ia naaupo au i haua ai, e hoola ia ann auei oei Oiai na kanawai o ka Euauelio e ku mai ana e uana ia oe me kou ku-o a hoolo manawaino ia mau kanawai, ka mea e hiki ai oe ke hoola iaf Oiai ke ku nei ka olelo a ke Akua o kn manaoio, Eu/inelio, ame ka mihi Kuanelio he inaw mea ia e pono ni i ke kauakn ke ike a hana, a e pono e bapetlzo ia, a kauia aku ua lima no ka haawina o ka Uhane Hemolele, alaila waiwai, pomuikai ka hoom&nawanui ana i ke ake e lilo i kahunapule, a kahunapule ma--011 paha, a eia no ka 01010 a ua poe nei: lieaha ka wniwai o ka bapotixo ana ina o hana hova ke kanaka? eia hoi ka'u: lloaha hoi ka waiwai o ke K-i--huuapule ana ina ho mauao hoomakaleho kaua i inauao ai e haua? He mau mea like wale no keia. O ka hoao ana e kueua e inamua ine ka loaa ole o ka haina o ka niuau, he mea hilahila loa ia, he maikai ka munao o ka haina; Pomaikai ka poe i iiaa haa ka iihhu no ka mea, no lakou ke aupuni o ka luni, o ka haahaa iho la ka ia o ka naau, o na l»uke e hoonaauaoia aku ai oe, he opala iho la ka ia, malia paha ua ike ole io ia no keia qiaio e ka eiwa hapakoiu o ko ke ao neT, aka ina paha e loaa ana ia oe keia mau mea oiaio, a ia oe aku hoi i kau poe aku a pela aku, aua, a pela aku ana, a o ka ike no ia a pih* keia houua. Kia ka olelo a ke Akua ia 8«:13-20 heluhelu aku. Ina o ka Bnit»ala wale uo ame ka moololo o k* luila oia ka pololei a pehea iho la ka Baibala o ka KperBima no Tosepa ame ka ohana -o laemela, e kiloi kela po«?. ka poe a ke Akua e kii hou roai not e hoouiuuiu hou ia oukou e ka poe e nobo aua apuui ka honua. a eia. hou kana ma fau* « J?pnd. heluholu «, boomaoi>opQ ajjvp| h H * o ka r *«k« *k«l« anl? M»i &ons aku e iaha aku *i ke kanaw«ir • o ka oWo a leht»v» hoi mai lenis%letua ilui, a ina e iīke ine kaii e Asiosa Puuiua, Jr., pii, ae ma KaHhi uka a ibo wai ma -Papakolea l wanao aiva;ka Baibaia walo jio ka pono a k« maaao o ka wauaaa a ke kaul» * pili ana i ke kanawai hoea inai Zien«m»i, e lilo keia ia«u inea a elua 1 Bk*& e a 'oia aku i. na kanaka apan. l'a. hoea mai ka olelo a. k» Akua uia H Baibala i ka |»ōe o na Ekale&ia mua, ua kalohe nae ko po*, a o»kouj apaū « l>ai «ei u« kolohe l«lton, oa»a f ma l»aia 21: 2 5. pauku 3. TTa hoo ! hawmia»# ka aiua malalo o poc i| noho, «o ka iae«, u« a > la&on ia»«ua»| o ut» kaaawai, ua hoololi i &a olelo paa. ua uha'i lakou i ka l»erita mau !oa< »ana i kolohe o ka mn» q onkou, i ka.haua aua o lakou p«la $ale loa e hiki i ka [w o keia wa ke Uooniaop«|H> i ka oiaio o. ko ke alnn makemake o ka Uki wale iho ao ka lakon

i ka oiaio i ka oiaio o: hele ka 01.'.i0 a pa kaupoku i Hanalei uolie w.iiii oi;.io ua a'e maluna o na kanawai ua hooloii i na olelo paa, a ua uha'i ī k i i.orita mau loa. Auhea oe e Amcsa Puuloa. o ka ov»ala au i mnnao ai he mea oleia hai i i;;. au ia oe he mea io ia, a oia na I>uke nana oe e hoonaauao. aoie e liiki i:. oe ke hooiaio mai imua o ko ekoa ma ka ißiaibala llemolele i ke kumu o ka luuuaa ana o Keia honua! aole e hiki ia «eis?ie hoike iuai-ma ke akoa iioLo o ka lUlikala Hemole'o i ke kumu i hakaka ai na keiki a ke A:sna iioko o ka laui a kiloiia mai ai o Hiu?ipa, a nieO&i hapakōlu o na ke:'n a i e Akua, ka poe i hahai i:i:a? A a'ui iioko olaila kahi i kukaii ir.ai ai or, ;i k© loaa ia oe ua mau huke *ir. ;».::tiia maopo[io. oe i ka Kuauelio mau !ou, me kona oiaio a pa-u, a oia hoi ke knioana piha o na Oihanakahuua i hoomakaukauia e ke Akua m;v o m !::ikj I', no iie 1 " kukulu paa ana i ka Kkalesia o leiftf ,, Ktisto. ' ' NolnHa haalele ka nonohua. ka mnua, ko pi, ka au'a, a hookupono ae iluna o ko wahi waapa i kau mai ai: •' Pomaikai ka poe i haahaa ka iuuiu ; no ka mea, no lakou ke aup'.mi o ka lani.' ? O oe ponoi 110 ka i makemakeia e kau ae a holo mai, aia no nae ko hiki a haalelo i kela mau mea ae la alaila hiki, a i liihia oe i kel.*i mau mea ae la oia iho la no na pu.uhiohio naua e kaika ko waapa a kau i kii.'a a ili ko mauaoio a nahaha. Ke hooki noi au a hui hou aku nie ka manao hauoli. t'. K. KKAI.OIIA.