Ka Nupepa Kuokoa, Volume LI, Number 50, 19 Kekemapa 1913 — HE MOOLELO NO KA BARONA WALAKENA A I OLE Ka Palapala Kauoha Hooilina Malalo o ke Aka o na Hana Apuka. [ARTICLE]

HE MOOLELO NO KA BARONA WALAKENA A I OLE Ka Palapala Kauoha Hooilina Malalo o ke Aka o na Hana Apuka.

V \ . "Ke ninau aku nei au ia <>e e ka Liikanela Lohena. aia anei he ktimw. ma koii aoao, e hiki ai ke hoopaneeia iea hfK>ko ana aku o na n?. c ® a P a " * hoakakaia rnaU»ko o keia palapala kauoha?" ''Auhea otf e ka mea niahaloia, o ke kumu nui a'u e noi nei e hoopaneeia ka hooko ana i na mea apau maloko o keia palapaia laauoha. o ia no ka loaa ole aīia he hoike ma ko kakou aoao, ua pepehi i'nia ka barona a niake. i kohu ai. a i liio ai no hoi ka hookoia ana aku o keia palapala i mea mana." "La pololei kena kumu ku-e au e hoala mai nei e Lohena, a ina ua ku i'o' ia kumu i ke kanawai. aole nae ia he mea e kaa ole aku ai ka h'cw>ponopono ana i keia waiwai o ka barona iloko o ka lima o kekahi mea. a oiai, ua lohe ae nei no kakou apau i ka waeia ana ae o (iasepa i hooiliuā no'kēia ?nau waiwai he nui. ke manao nei au, aole he hana maikai ole ka ili ana aku o ka hooponopono ana i kei* waiwai malalo o kona malu, ma ke ano he kahu malama waiwai wale no, a ina no ka oili hou mai o ka barona ma keia hope aku, e hoi hou aku no na waiwai apau malalo o kona malu." I ka wa a Gasepa i lohe aku ai i ka manao hoakaka o ka lunakanawai ma ke ano he pane ia Lukanela Lohena, ua lainalama koke ae la kona mau pipalina, me ka pahola pu ana ae no hoi o ka minoakaf e hoike mai aha i ke kaa ana o ka lanakila ma kona aoao, a iloko o kona manao hauoli, ua i akn )a oia i ka iunakanawai: "Ua manao paha keia komohewa a aeahaukae e.lawe ana oia i ka mana o ke kanawai iloko o kona Hma, a hoohoio eiike nie kana i inanao ai. Ua pono kona ku ana i kahi oka hoka, ake noi.aku nei au imua o kou hanohano, e ae mai, e hoon>aka koke aku ko'u lawēiawe ana i na hana apau i kau iho maluna o'u, ma ke ano he kahu no na waiwai apau o ka barona." "Aole au i ike i kekahi kumu maikai ole ma ko'u aoao, e hoole aku ai i kau noi, e Gasepa, ke manao nei au, he kuleana kou e noho aku ai īpa ke ano he kahu." ' "Ke hoala hou aku nei au i na ku-e ana," wahi a Lukaneia Lohena, me ka pihoih<ii. "Ke hookahaiia ioa mai nei oe e Lohena i ko'u manao, ma kou lioaia mau ana mai i kau mau ku-e ana, aka nae ina he kumu maikai kekalii ma kou aoao. aiaila ua makaukau au e hooiohe aku i keia manawa." "Mamua o ko'u l\oike aua aku i ka'u kumu ku-e, ke makemake nei au e ninau aku ia oe, e waihoia aku ana anei ka Leele Keieka maiaio o ka noiio hoomaiu ana inai a kela kanaka?" ine ke kuhikuhi ana aku o kona lima, ia Gasepa. "Pela ka niakemake o ke kauoha a kakou o ka lohe ana ae nei, a pela no auauei e liookoia aku ai." "Alaiia o kau oleio hooholo ilio la anei ia, e kaa aku ka Le<le Keleka malalo o ka malu o Gasena ma ke ano he kahu?" "Pela maoli no ka'u i hooliolo ai," wahi a ka lunakanawai, me ka ike k<?ke ana iho hoi o Lohena, ua holo ka luunakanawai mahope o Gasepa. "Ina o kau olelo hooholo iho la ia ēa, alaila imua o keia anaina, ke kukala ae nei ait, ma ka inoa o ka Emepera, ke lawe nei au I ka maiia hopmaiu maluna o keia kakela a maiuna hoi o ka waiwai bok.okoa apau o ka Barona Walakena." Aole loa he hookahi niea malpko o kela keena, i nele ke komohia ara aku o na manao kahaha, no kela mau olelo i hoopukaia aku e ka Lukanela Lohena, o ka lunakanawai kekahi i hookahaha loaia, a no ka manawa mua U»a, akahi no <>ia a ike niai ike kau aku o lea hoai*ona, ma ka umauma o Lukanela Lohena e hoike ana, he kanaka oia no ke alo o ka emepera. Klike nae me ke an<"> niau o ka poe i makemake ole e poho wale kb lakou mau manaolana, ma na mea a lakou i upu ai, pela iho la no ke ano i kau aku maluna o Gasepa, a me kona nana ole aku i kela mau oleio a Uohena i hoopuka ae ai. ua huli aku la oia imua 0 ka luuakanawai, me ka i ana aku: "Manao anei <x k . ona oieloa kekahi kanaka i uluhia me na manao hehena, o kau iho la ia e hoolohe aku ai ? E haawi koke mai i kau olelo lux>holo no na mea e piii ana i keia palapala kauoha, a e kau 1 kou sila oihaua, a nia ko'u aoao aku ka hooko ana i na mea apau, a o na ko'iko'i e iii mai ana "ma kekahi ano. na'u ia e auamo me ka maka'u ole i kekahi mea." "Ua hookahaha ioa mai oe e I.ukaneia Lohena ma kau mau oleio i hoopuka mai nei, a i 'wahi e hoopauia ae ai ko'u pohihihi, ke ninau aku nei au ia oe, ma ka mana hea i hiki ai ia oe ke noho hoomalu mai mahitia o na waiwai apau o ka barona?" Lalau iho la ka Lukaneia Lohena i kekahi wa-hi leka nui e waiho ana iloko o ka pakeke o kooa kuka, a waiho aku la inuia o, ka hinakauawai, a mahoj>e o kona nana ana, i ninau mai ai oia i ke aliikoa: "Aole anei he inau a'o ma ka aoao o ka emepera ia oe, mawaho ae 0 na mea i kakauia inaloko o keia palapala?" "Aolē ana mau mea e ae 1 kamailio mai ai. koo,.wale no na mea apau a kou mau maka e ike ih».ai." "Ina o ieiā wale iho la 110 na mea e kokua ana i kou aoao, alaila r.ole au i ike, i fca luki ana ia oe ke noho hoomalu mai maluna o na waiwai o ka barona. Ua maikai keia komisina a ka emepera oka haawi ana mai ia oe, o ia hoi kou lawe hoomalu ana i na waiwai o ka koe apau au i ike ai he mea ia e pono ai. aka ma na mea e pili ana i ka waiwai o ka barona. he mana kaokoa ka i haawiia mai la'u ma ko'u ano he lunakanawai, e haawi ai olelo hooholo, elike me na mea oiaio apa\i i laweia mai imua o ko'u a!o, ama ia ano, ke Inx4e aku nei au i ke kaa ana aku o keia waiwai malalo ou e ka. lukanela opio." "Ke nuopoj>o aku nei ia'u ke ano o kau pane e ka * pehea. ua hooliolo anei oe i kou manao, e ku-e mai i \ca'it mau kauoha. a i ole, e hooiohe mai paha?" "Ma keia mea i pili i kou kuleana e lawe aku ai i ka waiwai o ka batona malalo o kou malu, ke Uoole loa aku nei an." M Heaha no ia ka keia ae'ahaul'*ae o ka hoao wale ana mai no * hokai,' e ku oe e kena kauaka a hek ma kahi e." i puoho niai ai o Gasepa, mai kona wahi mai e noho ana. oiai ua hooliauoli loaia aku kona manao, i ka holo o ka huiakanawai mahope ona. "Lawa aku la palia kou niaketnake e keia k|tnaka hookano ea?" 1 kauiailio hon mai ai o Gas«|>a ma kt a«o paheneheee ia Lohena. inake« oe no kou ola iho, ke i aku nei au ia oe, e haaiei* koke m»i oe i ke kakda nei. o pau auauei kou ike ana i ka la, j ka mea pumeiiana " alaila huli aku la oia i ka lunakapawai. a pane aku ia: "Ke manao nei au. eia iloko o ka poho o kou Uma ka mana apau i keia manawa malnna o na waiwai o ka baxona. a pehea, ua loaa anei iā'u kuleana e haaw» aku ai ina kauoha, i kou mau kanaka e noiio nei maloko o keia rymi, no ka hooko ana mai i kau tnau kauol^ar" "Ke liaawi aku nei au i na hooiaio ana imua ou t Gasepa t he mau kaaaka lakou T !iikt ia oe ke kauoha ako j ka lakou ma*i g*ea e hana mai ai/* o ka hiili koke ae h *>o ia o Gasepa i ke kapena koa f a i akti la;

„ "H \m oe..i k*na aku," alailajtu]i nuija iia. me na niaka hookoko-e, me ka pane ana mai- "Xou e keia kana- j ka komohewa, e piua'iia aku ka ukii kupono loa «aW w." | Aohe no he pane wale aku o Loliena, oiai he mea makehewa wale j no kona hoao ana aku e paio. no ks mea ua holo ka lunakaitawai mahope o Gascpa, a no ka īke ana mai hoi o ka Lede Keleka t ke kuiana liupilikii o kana aloh3. ua ]aiau t»koa mai ia oia ma ka iima. rne ke kauoha ana mai iaia e haalele mai ialoko o kela keena t a o sa ka ua o Lohena o ke kamailio ana iho me ka leo malie : "Mai hopohopo oe e kuu Keieka no u. aka e hix:>malielie i kou i:;au manao pihoihoi apau» a mai hookahahaia aku,kou noonoo, ike mai oe i kekahi mau hana iloko o keia manawa pokole mahope iho o ka pau ana ae o keia uluao'a." Iloko o kela manawa i ku mai ai o Lukanela Lohena iwaena o ke keena. me kona nana ana ma ke!a ame Keia wahi.«aiaila unuhi ae la i kana pahikaua iwaho, me ka haawi ana mai i ka hoailona. i ka poe e ku<ena ma ka puka, e hookaawale ae, o ka manawa no ia i loheia aku ai ka haluku mai o na kapuai wawae o kekahi poe lehuienu e komo mai ana Hoko o ke kakela. a iloko o ka manawa pokole loa. ku i ana no ke kapena o kekahi pualikoa kaua lio, a pane mai la: ! "Aloha kakahiaka oe e Kapena Lohena." | "Ae. aloha kakahiaka, a pehea oe i kapa mai ai ia'u he kapena?" v ahi a Lukanela Lohena, me ke kahaha. "Ua hookiekieia ae oe mai kou kulana iukanela a i ke kuiana pena, eia mai ko hookohu no ia kuiana." me ka haawi ana mai o ke k?pena koa i ke komisina o Lohena, a hoomau hou mai la: "Eia kou puali mawaho kahi i kakali ai ia oe." "Akahi au a hooiaio i ka pololei o na mea a ke kaula i kamailio mai ai, a pehea ua hala aku anei oia ma kana misiona no ke alo o ka emepera?" "Ae. ua hala aku oia ma kana misiona, a pehea. he mau kauoha ;.nei kekahi au e haawi mai ai ia'u no ka hooko ana i kela kauoha?" ua liuii mai ia o Lohena imua o Gasepa. a me na maka o ka mea i heli? a piha iue ka inaina, ua pane mar la oia: *'Ke hopu nei au ia oe ma ke anohe koa i liolo mahuka maiioko mai i'kou puaii, me ka ae oleia e kou kapena, a maloko o ka halepaahao auanei kou wahi. e hoohana ai i kou mana, i haawiia maloko o ka palapala kauoha hooilina a ka barona." Ia pau ana no o keia mau olelo i ke kamailioia aku e Lohena. o ka manawa no ia i unulii koke ae ai o Gasepa i kana pahikaua iwaho. a hoao mai ia e iiolo imua o Loliena, ua komo e mai la nae na koa, ai ua iilo kona noke ana i ka hooy\eliweli i kana pahikaua i mea ole, ua lilo oia, he wahi opala. imua o kela heluna nui o na koa o emepera, e ku makaukau mai ana no ka hopu ana mai iaia, iloko o ka imo ana a ka inaka. Ua noke ae la ua o Gasepa, i ka hoopuka i na olelo kuamuamu, aole nae ia he mea nona e hookuuia aku ai. a ua komohia aku la no hoi na manao h<x>wahawaha iloko o ka lunakanawai no Gasepa, i ka ike ana mai i ke kohu holoholona o .na hana a kela kanaka. I ke kaa ana aku o Gasepa mklalo o na koa, ua hoomaka hou aku la o Lohena e kamailio: "E lolie na mea apau maloko nei o keia Keena, he uuku loa ka manawa o kou ikeia ana e Gasepa maloko o kou pualikoa, o ka hapanui o'kou manawa, ma na wahi ia i hiki ole ia'u ke hoike ae imua o keia poe, aka aia oe a halawai akū me kou poo iloko o ka oihana koa. nana ananei e hoonoho mai ia oe, ma kahi e hiki ai iaia, ke ike mau aku i kou helehelena. "E haawi aku ana no au i kou rumi ia oe. i keia po. aka nae e kiai makaala loaia ana kou noho ana, aia a ke kakahiaka o ka kii apopo, e laweia aku ai oe e keia mau koa no kou hookolokoloia mai, no kou nhaki ana i na kanawai paa o ka oiliana koa." "Ua kaa hoi paha ka lanakila maluna ou i keia manawa, aka e noho malie nae oe, e hiki mai aha no kuu manawa e 'lanakila ai maUuia ou. Ina e hoopakeleia ae ana knu ola, me koii'ki poka oleia, e hoea mai ana no au, a noho maua aku maluna o na waiwai apau o ka barona, ke lohe ia anei oe e kena kanaka hookano? ; Aole e hiki i.ka poe apau inaloko o kela keena ke hoomanawanni īho, i na oleio pelapeia a ku ole i ke kuiana keonimana. i hoopukaia mai e Gasepa, a i ka laweia ana aku o iia kanaka nei e hoopaa m«ioko o kona keena, Akahi no a nohoalii iho ke ano maikai maloko e kela wahi, a tia komohia maoli aku no ka noonoo iloko o ka lunakanawai, o kela kekahi o na kanaka ino loa ana i ike ai. I ka hookaawale ana aku hoi o na koa mailoko aku o kela keena. ua kulou iho la ke poo o ka lunakanawai ilalo. a i ka hala ana o keVahi mau minuke ma ia hope ilio. akahi no oia a aea hou mai ihina, , me ka i ana mai ia Lohena: "He keu aku maoli keia oka hana ano e i haiawai mai me a'u." v "He ano e mai auanei hoi kau a koe aku! He mau hoike ike maka kakou apau, no na mea i hanAia maloko o kpia keena i keia la." "Alaila pehea kakou e hana aku ai no keia palapala kauoha a ka barona?" i ninau moi ai ka limakanawai ia Kapena Lohena, me ka , hilahila nae no ke ano o kana mau mea i hana mai ai maluna o kela aliikoa. "He hookahi wale no alahele kupono a'u e manao nei, o ia no kou p;»a ana aku i kena palapala kanoha malalo o kou malu, aole loa au , mea e hopohopo ai no na waiwai o ka barona. e waiho malieia ana lakou me he mea la, eia no ka barona ke ola nei." alaila ku mai oia mai kona wahi e noho ana, me ka hele ana mai, a apo ae 1a i kon liina„ma ka Keleka, o ko laua oili aku la no ia iwaho mai kela keena aku. MOKUNA IX. Ma ke koena aku o kela la, ua hoomau hou o Kapena Lohena ! ki liuli ana i ke kino o ka barona me kanalima o kona mau kanaka ponoi, eia nae a lioea waie i ke ahiahi ana, aole ioa he wahi hoailona o kona kino i loaa aku, a me na manaolana poho. i huli hoi aku ai !akou no ke kakela. Ma ka huli hoi ana mai a Kapena Lohena. i liaalele iho ai ka hmakanawai i ke kakela, me kona hoihoi hou ana aku nae i ka palapala kauoha hooilina. inaloko no o kahi mua i loaa ai iaia. . me ke kau ana nae i kona sila oihana maiuna iho, i ole ai e kolohe waleia, alaiia (iaa pu aku la i ke ki o ka pahuume, ame ka puka o ke keena o ka barona me ia. I ka uhi ana niai o ka po, ua hoopaaia aku la o Gasepa ma ke ar.o paahao maloko o kona rumi ponoi. me ka hoonohoia ana hoi he aiau koa kiai uo ka makaaia a«ta iaia. o hoao auanei oia e niahnka. ma kekahi ano. * O ka hele nae ia ahiki i ke kani ana mai'o ka§uwaki o ka halepule, eia ka o ka hora umi-kumamalua ia o ka po, a i kekahi mau fcoa, eiua e hok)hoIo ana mawaho pono o ka puka o Gasepa, ua lohe aku la lawa i ka nakeke mai o kekahi mea maloko. he nakeke •aia mai ai ko laua mau manao hoohuoi, he hana ka Gasepa e manao la e hooko maloko, alaila lalaw mai la kekahi o na koa i ke poheoiieo o ka puka, a iaia o ka wili ana ae. ua paa ka puka i ka lakaia maioko maū, a o ia kana o ka hawanawana ana mai i kona kokoolua: loa kaua e kanalua. ma o ke kiia ana mai nei o keia puka a paa maloko mai" Malia paha, no ka makemake ole o ka kaua paahao, e hoopilikia wakia aku oia, pela i kiia mai ai," i pane aku ai no hoi ka lua o na koa. " Aile i kulike ko'u manao me kou," i pane hou mai ai ke koa eiua, me kona hoao hou ana aku e wehe ike pam oka puka. "Ma «a mea a'u i lohe wale ai no. aia he nui na wahi. huna maloko nei o keia kakela. maiia peia o Gasepa i ki mai ai i ka puka maloko, i hiki ai iaia ke mahuka, me ke> kaua ike ole aku. w

liykojise m keU t aku ai laua n<i j _We. j r>ai o na kapuai wawae o na koa e hele mai |tTi% e ku u*aki. ma kahi o'keU mau koa mua, a o ke alii kuuwaki kekahi o ka htle pu \ «na mai me laua. a i ka wa i lohe ai i n*' haakak* no ni'kumu hcx>- 1 huoi o keia mau koa mua. ua hoomaka aku U oiī e kahea, \ ka iiioal 0 ka paahao. aohe nae he wahi mea a paneia mai. a no ke ake ana, e ike. ike kuinu oka lofta ole ana mai kekahi pane, ua hoio i4coa 5 aku la kekahi koa. i ko'ilipi. a wawahiia aku la ka puka, me ke komo : ana aku o kekahi mea iloko. no ka wehe ana mai « ka puka, a he ; oiaio he ekolu mau kua hao> i ho*>j aaia mai. i>ela i hiki ole al ke 1 hemo k'ela puka. Ke «oke la na koa ika nana ma o a maanei oua r»mi nei. aoie he wahi hoailona. no ka noho mai o ka lakou paahao, St o ka mea nana i hookahaha» loa aku i ko lakou noonoo. e >vaih> mai ana no na puka aniani apau» me ka paa no i ke kiloiua maloko. e hiki ole ai i m«a ke hemo aku iwaho, mai kela rumi mai. "E noho malie iho oukou pela e kiai ai i keia rumi. a e hele ae au e hoala i ke kapena opio. a hoike aku no ka ana o ka paah3o>." oke kaha mai !a no ia ke aiiikuuwaki, no ke ki» ana ia Liv hena e hoaia. Ia hoaiaia ana aku p ua puoh<i koke mai !a ola, il ia lohe ana aku no i ke kumu o kona hoalaia ana. «a komo awiwi iho la oia ; kona lole. me ka haawi a,ya niai nae i ke kauoha i ke aiiikoa. e "oele aku e hoala i ka puuku o ke kakela. malia ua maopopo iaia na 1" huna oioko o ke kakela. , hoea ana mai hoi o ka $uuku, ua hoomaka koke aku !a no o Lb<iena i ka ninau ana iaia. ma ka pane ana aku: : j "l"a mahuka o Gasepa i keia po. pela au i kauoha aku nei {a <>eJ v heie niai. maiia ua maopopo ia oe na wahi huna oloko nei o keia | kakela. Ua nanaia na wahi apāu no ka |>akele o kela kanaka. aole : he maopopo iki. oiai he o ia mau no ka paa o na puka aniam. a pela no hoi ka |uika o kona nuni?" "He hofikahi no a'u alahele huna i ike, he alahele ia mai ke kua- j hiwi mai. a hoea no keia kakeia, a malia he nift na alahele liilii e ae. e hui ai mo keia alahele nui," aiaila aiaalawa ae ia ka nana *na a ka puuku maioko o ka rumi o Gasepa, ma kahi o na paia paa e ku mai ana. "Me he mea la. aia no maloko o keia keena kekahi na aiaheie iuina liilii." "Ina iie ho»)huoi kekahi iloko oii, eia he alaheie iuma maloko nei o keia keena, he manaoio no anei kou, no ka hiki e loaa ia kakou ke huli aku?" wahi a Lohena^ No kekahi mau sekona. aole e hiki i ka puuku ke pane mal. aka nae ua waiho mai īa oia i kekahi ninau ia Loheua: "He ehia ka nui'o kon mau kanaka e ukali ana me oe ma ka huii ana i ka paahao i keia po? 1 ' * "Aoie no he nui o na kanaka a'u i manao ai e lawe pu me a'u. o keia ;>oe no apau e akoakoa nei imua o ko'u alo, o lakou wale .no, he elima ko lakou nui, a owau no hoi ke ono." "Ina pela ua pono. a'mamua o kuu inii ana aku e loaa ke aiaiiek hupa mni kei? kakela aku, ke makemake nei au e haawi mai oukou apau i kekahi hoohiki paa, aoie loa oukou e hoike wale aku i ke!;ahi mea kino, nr. ka neahuna i pili i keia kakela, no ka mea owau heo' kaiv wa'.e iho no ka ka barona o ka hoike ana mai ia'u i keia mea. aole he poe e ae. a pela au i paa ai malaio i kekaiii hoohiki, a ia oe hoi e Lohena i uhawi ai au i kela hoohiki a'u. l"a hnawi mai la keia mau kanaka apau i ko lakou apono. me ko iakou hoohiki ana mai, aole lakou e hua'i wale aku i ka meahuna i pili i ke kakela.-o ka hele aku la no ia o ua puuku la, a kahi waiho mai ana lie piika aniani nui. ua kaomi aku la oia i kekaiii huka, e manao oleia aku ai he hana ano nui ka kela huka o ka luk)paaia ana malaila, ia manawa nb i nee ae ai ka puka pmiani he

leapuai mai kona wahi rnua i kn ai, a iloko no hoi o kela manawa hookahi, i hamania ae ai lua, malalo pono akn o lakou. nie iee komo koke ana mai o ke ea hu'ihu'i iloko. Kiiia aku la he mau ipukukui helppo. a i Tca lu>oinalan)alamaia ana aku. e waiho mai ana he alapii pohaku. e rho pololei ana ilaU» o ka homia, o ko lakou uei iho aku la no ia me k« kai» nae © ke alakai ana i ka puuku. a mahope aku lakou nei ona. O ko lakou nei awiwi akti la ia a hiki i ka lioea ana i ka honua paa, ua huli ae la ka puuku ma kona aoao akau. e ku mai aua he pani puka, a i kona hoao ana aku e wehe, ua paa i ke kiia. a no ka l.enio ofe o kela puka. ua i okoa aku la o Lohena: "Ke hopohopo k>a nei a.u, aole paha e loaa aku ana ka paahao ia 'Kakou,*' iaia i ike aku ai i ko lakou alakai i ka noke i ka welie i ka puka. "Mai hopohopo oe no ia mea, e loaa aku ana oia ia j<akou, aohe tia e pakele. Ma keia puka ka paahao i hemo aku nei. e nana mai paha oe la i ka hoailona o kona mau manamanalima, e kau nei ma ke poheoheo o ka puka!" Ua nana i'o aku la o Lohena» a ike i ka pololei o na mea a ka puuku i kamailio aku ai iaia. alaila waiho aku la no oia i kela kar.aka e wehe ana i ka puka, ua hōomalstmalama ilw la oia i kona ipukukui ilalo, a ike iho la i ke kakau o na moali kapiiai wawae, me kona pane koke ana mai imua o ka puuku. ''E naua mai paha oe la. ke ike nei au eia he mau moali kapuai wawae kaliiko ma keia wahi!" me kona kuhikuhi ana iho iialo. Ua nana i'o/iho la ka puuku me ka nui o na k<>a i na moali kapuai wawae, a o ka mea a lakou i ike, he mau inoali kapuai wawae i'o kela maiwaho mai a maihoko mai no.hoi kekahi o ke kakela, a e waiho ae ana 110 hoi ka moali hou loa o ka hele kokeia iho iio ia he mau minuke mamua aku. Mahope iho o ka nana pono loa ana o Lohena i ke ano o kela mau moali kapuai wawae, ua i mai la oia ia Kolana, Va puuku: "l'a maopopo no anei mea ia oe e pili ana no keia meheu kapuai wawae?" Mamua nae o ka pane ana mai o Rolana. ua kulou hou iho U o Lohena ilalo a ia aea ana mai iluna, ua i hou mai la oia i ka puuku: "Ke ike nei au. aole he mea okoa aku nona keia inau kapuai wawae apau a kakou e ike nei. aka no ke kanaka hookahi no ia." Maopopo mai La no ia Rolana ka manao o ka Lohena mea e kan»ailio ana, a me kona pane pololei ole mai i na mea i uiia aku iaia, ua pane ae la oia ma ka i ana niai: "O na puka apau loa ma na alahele huna e komo mai ai iloko o ke kakela. ua {iana waleia no lakou me aa mea e hiki ai i ka {>oe owaho mai ke komo iloko nei me ka maalahi. a peU hoi koloko nei poe e oili aku ai iwaho. a ina aole ildaa i ka kakou paahao na mea huna e pili ana i keia mau puka, alaila ua iiiki loa Ia u ke a'akai aku ia kakou, ma kekahi alahele. e loaa koke aku ai oia ia kakou. a paa mai 1 ka hopuia. He alahele pokole loa keia e hiki e ana kakou i ka waha o lee aua. fnamua o ka hoea ana aku o ka paahao ilaila." "O oe hix>kahi no ka i maopopo i ke alahele pokole e lqaa koke ai ka paahao ia kakou e Kolana. nolaila e aiakai akii ia kaieou nte ka hooliakalia hou ole iho!" s Ua wehe aku !a o Rolana i ka puka. a i ka hemo ana. o ko iakou hoomau aku ia ia i ka hele ana nomua, a loaa hou aku la no he puka ia lakou. ua he.mo re Ia no keia pitka. a pela aku ana, o ka hele ia a he eha mau puka i hemo ia lakou nei, ua loaa aku la he wahi puka uuku, a me ka haua uui o Ro!ana i hooikaika ai ahiki i ka hamama aoa ae, a o ia kana o ka huli ana mai ia Lo{iena a ,i la: "Aole i hoea mai oei ka paahao ma keia waiii, ke ike nei -au, aole he mea nana i hcx»nioii* i kpia puka. O keia ke alaheie pokole a*u i kan\ailio mua aku nei ia oukou. a ina aole 'oia i hala kahiko mai oei he hookahi hora mamua o kakou. e loaa ana oi me ke kana]ua ole." / iAAt i pM.) *