Ka Nupepa Kuokoa, Volume LI, Number 39, 3 October 1913 — EIA HOU NO UA WAHI PUOLO O KE KOOLAU [ARTICLE]
EIA HOU NO UA WAHI PUOLO O KE KOOLAU
K Mr. Lanahoopoaopoao o ka , Kuokoa, Akiia mur:—He kolo ka ana o o aa );i i fH>uo ai. iuat a o ah>ha ia mai. subso »e ka pono o '<«- wai«r aka no ka ho; l*. ®»nio ae k* p«īit« o kaki luano niko knhi a;n kona «rabJi m« kua. ina no ho» «' aU> ba oieia roai nnmi iho no ka hilahil.%. he hoomahm&H co hoi r k« a)o. I ka iaoei oaooaoo on«i hoi j aha. nra no kso pohaku kuaia. nou no im U'\i. Aole na'«! He keo k* boi k«ia pAio hnhaua o ka SJ«hi«o o Kahoko mc k« AUhao nt» ka po a ao ae Pl>aHm», U 1S o maba oei. r ikei* aku ai e ku ana kekahi hnle laau nui mauka pono aki; o Ika makiko. oiai na wahi makai kiai inau e pii ana roe na pmi a e iho ana jma t»a kahawai, aole i rkeia he paila i laau hale ua lawe muaia ia hoi, o k;i olelo a ka makai kiai ilaila no oia i ka : nohe ana i ike ai. i ka pii ! hou ana aku ma ka Poalima h«» moa e kona pniwa i kona ike ana aku i koia hale nui eku haaheo mai aua. Hoomanao ae la oia eia ka paha o Limaloa r» ngi, ke kanaka kukulu hale o Mana i Kauai, o kona huli hoi kt>ke no ia a mua o ka haku o ka mahiko me kona pihoihoi nui, "manka akahi hale nur, iawai hana kela hale, lapana }taha. hi Holehole paha?" la manawa no puehu liilii ka lehu o kapuahi, kuuj»au ka holo o ka t»tomobile a noho ana imun o na limahana, wikiwiki hele mauka ]w\\ lon haua inaha, huli hoi mai 1a ka hakn a ka papa hana, hemo. pau me 3 kaa. Ka ma-ki aku la no ia a hiki ana, ua hoo ..hanee muaia ka hale e kela j»oe imia, eia ka mea i laki ai o na K<>i>rni aine na haole, ua pa\i nui i Honoiulu, ia wanaao r ka la nui, ina la paha he kiki pu ko ia la kekahi ame kekahi aoa\>.
Ua hului pauia mai ua hal* 4 'a o na kaa kikane ekolu, eia i ka niahiko kahi i paa ai; o ka olelo a ka inakai kiat Poaha, aole oia i ike hookahi niea. I*a manaoia ua l&weia mai ka luau ia po. mai Pupukea mai e na kaa hoki a kukulu no a paa ia a hoomaka 110 ka palan ma ia knkahiaka PoaHina; kc a'o mai uei paha na loio o kela aoao pelu e hana ni, ke a'o nei no hoi ka loio o keia aoao, malia jn»ha o )oli ae ka hihl-i he wawahr hale ame koi poho inai. oiat ho lohcTwale mai no i kinohi o ka pa!apala, he kuleana ko ka mahiko e mnhi ma na wahi ana i makemake ai, a o ka mea e koe nku, e hanai hololmlona tue ka hoolinnalinia hou ole aku o ke alahao L kekahi poe, a hui paha; a i ka nana aku he mea oiaio no, ke hoao mau v nai uei kela aoax> e loaa he pono, aole e hiki, aia no ia i na hana ana.
O ka Poalua, la 23 p S«patemabn, kn la belu ekahi o ka wela loa, iwaona o na limahana o ka mahiko nei, ko hol.> la a hou hewa Hoko o ke opu mami. na ka hou no e hele, aohe hoi e hiki .» l;r kala hoi!
Ua hooku'i ae ke kaaahi lawe ohu'i o Koolnn me :»e kaa otoinobile o l\'iko e kalaiwaia ana e ke Kepani, a o na ohua oluna oia' ke kaikuahine o Kuke ame kona hoaloha. Ua mauaoia ua ha'iha'i liilii ka uha ame ka iwi aoao o ka wa hme hx>aloha o ke kaikuahine o Kuke, Ua hiki mai ke kaukn, o{>eia a paa, hoihoiia no Laiemalo e ka hope makai ame ka makai ame ka mea kiai o ke kikowaena o ke kelepona o I«aie. He mea kupaianaha ia'u mai ko'u mau la opir a poohina, akahi m> au a ike i na puu o Laie e uliuii mai ana, ka aina ua pau i ka hoohuliia ko a)o o ka aina Huna, ka hele ia aohe puu i koe i ka hana a ke Kepuni, ke uliuli mai la ka lau o ka hala kahiki, ke kanu aku ia, ke palau «ku la no, auhea wale ana oe, ua hiki uo, he keu ka nani o na alanui x>uka, eha hui kanu hala, eha alanui no hoi ra, ma keia mua aku e piha aku ana ouka i na kaa o ka poe makaikai.
He nui ino na wahine kane ole o Laie nei e noho nei, ua papalua a oi aku mamua o na wahine puupaa, he umi o ka hapanui paha ka nele i ka arla, no ka houmakaukau mua ole no, lilo i ka noho nanea hala e ke kane inare, eia aku a piha mai. W»hi a kahiko, "Iluua no ka ua, kuehuehu e no ke pulu." Ua lawa paha kaua e Mr. Lunahooponopono, ke kokoke aku nei i ka pili 0 ke ao, i ka pilr ahiahi kani ka alala; 1 ka piii o ke auon>e kani ka ho; kt lihi launa aku nei ia kani a ka moa. Anoai pu no apau, mai ka nakekeke no o ka huakepau a ka papapa'i a ha'o e. LAIE. Ma ka noho ana o ka aha bookolokok» a ka Lunakanawai Whitney no na opio, ma ka Poaha i hala na kauia aku ka hoopai maluna o na kaikamahine Pilipiao elu» no laua oa makahik» pakah» he umi-kumamakolo ame umi kumamaha. a no laua hoi na inoa o Rommaa ame Paulina, na kaikamahine i bolo mahuka mai ai mai ko laua mau makua mai ma Wa'pahu, a i waihoia ae ai ka huli ana aku ia !ana imua o ka oihaaa makai, a i loaa aku ai u haele pu ana me kekahi mau Pihpino kaae ma %e alanni, e hoi laua i ke kula a'o hana lima a kula hoopolol*»i o aa ma Kamoiliilī. O na kane Pilipiao i ioaa akn ai e hele pu ana a i maaaoia ai na laua i boomabt>ka i kela mau ua hopuia laua a laweia ae imua o ka aha kookolokolo hoomaln kuian*kaubale no ko laaa. ninaainauia mai, i ke knmo> koopi» kepoao aae no lana e boop iia ae ai oia ke mea pohihihi i ka oihana «ifkat ( oiai/ ma It* manawa i loaa aku a: kela mau kaikaaahine e hete pu ana me aa kane Pilinino io no i mahuka ai kela uau kaikamahine.