Ka Nupepa Kuokoa, Volume LI, Number 26, 4 July 1913 — O KA LEHULEHU O KA AINA NA KIURE. [ARTICLE]

O KA LEHULEHU O KA AINA NA KIURE.

| . (M»i kela pale m**.}

Fji w*l» amn maī ari a* hanoM nei nioi \ch *'u itßai 6 ki | i Alsabai Eaaselio ma Kdh*D*iki, a aa ; ka* ««'aalaoa °* a « *M iktt | iioaa o ookso e im kiurt b«% ® iut «m | «U i k*!sfeta ae «ei ntt kaaa manao f»B f ia'n. He mea ponp oo »*ē boi i! k* leboleba e helohelo »na i kft», a 1 ] he»uhelu hoi i ka»t paa«? ia'a a penei j kekjfthj « kasa maa oielo, a ©ia 110 pa.ha: ka Hooholo OeUaa ana i kukala | mai "* <4 Ua hookouia o Maoa»« Mahekau ka ,fne» i hoopiiia e & L. Krwiai, ka mea ( hoqpii r no ke kiim* aa hfma{wna ka| ra#a boo|»i a o ka l»we aaaro»i i k« h«ike '* *•!»«** o kei» fha kinre (ka lehulehu mai Havaii Niikau) »o)e hoi, he-maw hotke i "ike maka'"' elike me ka maketriake'o k<* kanawai. A ina «a makomake ka «ea hoopii e hoopū hou; in)9a o keia aha ma ka lawe ana mai i na ike maka, ke hooleia aku nei lakou i ka |oaa ana ota pono iaia, oiai ke papa v»i ka mi)kan»'ō o ka paku'i kumukanawai o aole e hiki e hopkolokolp p«bia ia kekahi kanaka no ia hewa hookahi bo. " Aole au he loio olike paha me h*Uiona nei a mac% a oia no paha ka mea oi a mana i ka iko kanawai, a e aiuaa ae ana <no nae hoi au i poe : akea o ka noonoo. Aole rfnei i haaw? ke kanawai i ka fnetc ī haopiiia e lawe ( kana hiihia imua o ka aha kiekie ae, ina ua ku-e hoi ka olelo hooholo i n« oielo hoikoi a i-oie aoie nnei hoi i loaa i kekahi aoao ke kuleann e hoohalahala. imin» & kekahi aha kiekie e aonoi ana aoalalo4> kekahi ioa« ninan kaoawai, no i ka iiookolokolo 9 ua hihia la, a j»olo.anc> i I09» i ua aha luekie la ka Imana e hou i kela olelo hoohoio o hoopauia, a e kauoha ia hoi ua hiliiia nei e hookolokolo honia hnna oia |abāf Pehea ana la ka ike kanawai 0 k.ekahi poe ao keia man ninmi ? O ka | ike kanawai anei 0 ka huoona a maua | ka mea polplei loa* | Ua ahew» ia ka att e ke k\ure a ua • hunpna nei i wae ponoi ai, a 0 ke ku- ! mu.o ia ahewain n& ka lawe mai i n« f "hoike lohe/' t i ai l/xnua o kela ahahui ma Kohanaiki, aoTe | >»a, hupona nei a maita maloko 0 [ ; halepnie i kela manawa y a he '' l,oTve no'hoi ka'u niau olelo, a p I kona tohe nae, aole ia e ku-e ia e na j £iure," aia no'h o'ka'-u lohe i hoike maoipopoia mai.-a i hooiaioia ae la Hi' ; e i 4 ma kana pajpe ia *tj nj> kona kokua ia Kimo £.ni ,a i kakooia e keia mau olelo np ana i hoike.kino ae la penel: ''Ua mai au mamua aku owai i la ka mea kupono iwaena o na moho Ue eha, a eia ka'u pane: "He oiaio he koh«y> balota ano kapaianaha loa keia p kakou aolp loa mai kinohi mai ma ka mp«le}o, oia hoi o n» moho eha e holo nei, ua nohp lakou ma ke ano he luoai kiai no knkpu kalana, ua like |apaq, ak^ M bfokahi nae i.hlo i lunaljopI mahi oo k» pap». oi& o J. a nana |e .T«la i ka iakpu .ma« hana j>olitika. Ma kekahi ua noho 0 Lni, pa aoho. oia he elua ka.ll Ahaolelo no ka Ifala o na Lunapiakaainana, 'no oukou Liho-ekolu», aole ia ma ka'u buke raoolelo. " r 4 [ . Ke niuau nei au iiuua 0 na kiui:e o; ka aina, ,»ole kela mau oljelo aua ho mau oieki kokua ia Kiiuo Lui, eia «ae ma,kek«hi j wabipu o kan* pane u»' hoole ae oia, aole loa, oia i kolpia t ; a-, Kimo Lui.a ku\e ja*u. I kwuwa i hoik# a[ i k«la mau olelo ma Kohanaiki, no ke kiim? p ke kamailio ia ana oia mau olelo ana « wili mai nei: j 4 ' E uoho )nn»%iai $Aa au ia a ua hoike ae no o Kimo Lui, e hoao ana oia.e hoohakaka ia'u ma na anp Apau, a «► hoohoka hoi i ka lehulehu o Hile Ilema iiMimtJi © kona manao huh* piLikia» ia ? n, a ua hooko i'o no oia ia; man olelo ana, a:t»a lilo kela Papa Lunakiai u makon e noho aaa, t wahi • |iookoia ai na ma&ao hoohakaka o ka moho a na hunona nei i kakoo iho nel. ! ka aneane ana e kokoke aku e pa« k* muoawa o ko r w noho axta i funak Lai, «a nonoi mai no ko*u mau hoaloha, a »| |*a poe 00 hoi i hiKnai i ka ! u man ba- j na, e holo hou au i lupakiai me ka nana| ole akn i k» Kimo ma mau kaoa hoo-■ hakaka, hoole aku aa no ka ma> | nao hoio hou ma ia kulana. a e mati j ana no ia manao hoole a hoea wa!e no j i km? wa i h»ea ai oia kela halawai ma ] Kohanaiki. { t"a ktt i 'o ak}f lat m ao imua o kel» | halawai, a hoike i ko'o maaao koaio l hou ol? a&u iloko 0 keTa mau aumeume! kpla&a, a a& hoik* aku aa ua iawa ka : sta ia liaaa a'u e ma* • a«a. a mahope o ka'» raau kama-! >Ho sna. us noho tiso ia aa iLiia, a ua mal la iloko o'u ka raa-1 mao anei kM.eianao-o ka'n niau »?iat, aole au i hoakaka poeo \ asu ! 'u !Viiī> o-'fsc» f ana i ■ kel»' m*re a ku aku la 1 $ k«-la fifeahwi a •*«kew*btf |»ono o «3 \» nuuu ck!«. a ke hoo- f «wn ue i k»*a . mau ; 5 Ai s«s> k& naaoawa « Pi v eu4 ao' pafe& «?'* a«.i> jksh: 1 7 4 *E boo.mkasn oukoo. he kuleana ! aiaka«?&ana ka*\i mm ke kanawai, a-iaa|

|wa « hoea aui ai keka&i limp a» >hina kf aina, a > .»1» MNi wm 'pak» aa * h* E)dc a kake» e kakmm |akoi laia ji« ka pown «iae #toka. 9 ; m» ka poaaaikai «. k» kakoa kkpi, aol« | los e kllp e kafMfia ia vmm kw» aaa, o»3u. o ka aiakaaūuua maikai %e kale!aa» koo# «. ko*o iloko jat Jta b»fca ka | Ui»īaa ka pp«o » k«n *'oW |an»e koa« aian ho<a kaaak». Ff kama- ; i'io hou aku la au i* Mkoe ao kela ; i Mop«faai IMN ia ottl«a ka »»-! inao o aa; «'u i kamaili« nu iho 'nei iaoua o enkon» c«b k*apaaban». ! | O keia ao ke a«i e p>ili aaa i kela j [ me« a oa knaoaa aei e wiH aei. a iat j : no koi ua kunona nei a mava i | he me« iiewa lo* keia man kaaaail&o aaa j a"» i»a Kōhanaiki. a ua ku e oia i ko'u j heelo hoa 93 kekahi knlana nawko »* | [o ka oihaoa h»aakiaiVa i hoole ai aoV , ' e alaala hou, aiaila T beaka. «o k*i k«H ] maa i koole ti-i ,knu wa i a*i; ; aku ai i kaaa mao liakaa aaa« a i jth | ; ku-9 4« no koi «ia i kaa wa i kele aku .ai bi ke Alii Elel» i kela kau aka »ei j ma na Kona, a ua kamailio pu au ao ka ; pouo mobo .0 ua hunona nei a maua, : oia« r he mpho ao bti oia e kolo ana ,ma ke knUna Inaamakaaiaana ia kaeu j Oia no kekahi el«le >ka aha wae mo- • ho ma Hila nei ji i ka wa i waihoia ai |kuu inoa i moho lunamaka&inana no k* ' ap.ina koho o Ilawaii Hikii* ju>ia ktt i loheia ka leo ku e o ua hunona nel no ko'u holo, a olelo ae la hoi i kekahi 0 aa eleke i kakoo ia\i, aoM p*n* oakou e wae iaia i ofoko oa oukoo, oiai, u* haole oāa i ke komo h<|n aaa iloko p na hana kalaiaina eUke me kana oW# ma Koba»aiki Ua'u poaoi ao i bukJ > kuu inoa imua o kela aba *lele w>f nioho, a mahepe o kau huki ana i k«« i inoa, na kamaiUo piaoii mai ao aa b»h! aona nei a maaa ia 'u, no ku» aaaupo' no k«»u haawi aaa i kua knlana moko • 1 ke'a Pukiki, I keia nuuiawa nae k«j olelo mai nei no koa kuleaaa, ole <no 4loko 0 as hana kaiaiaina, a o ka awai wale no : ko'u wahi kuleaoL j Ua peki mai sfi i*'« i kua aaaa i ka pekapoka no ha'i. a o kekahi kunni ia o ko'u hoowahawahaia a. koko oie ift< »i. E kali ik» iho hoi e k» huapaa «,: ina *'o o> ka moa ia i kaaleleia ai au #< kekaki ppe o aa K.oaa, atait» e afaa« ana bcit au ia oe, lieaba hoi kou mea ,t b®ulo ai i ka hope waa ma k«la ba!ota «kn. nei ,a paka aka la ko« m«a koa -ekolu a haaieie ia iho la «e i kauhalel ITa kup«*u«ha ao h<X k«r.poe m«Um« ole © aa Kema i kaa rai«, aia a ke mea 1 hele mua i ka akaolelo oia ka mea i kupono e hele i ka.ahaoielo, • jae ia hc)e miu» no hoi ou la e Jca kunoaa au4* k«i a ia ibo la no i kaohak», Ua i'o. anei ( fj>e pekapeka ,an» i kela kumokitla ame kana wahioe e noko ana ma. Napoopoo ia toau laf ■■ . No kau haule ma ka pnka.« oloa me Kaniho. oia p«ha ka puka mahope a« i komailio mai nei, auhe» m«i aoa of e ka. hnnona maikai, ina tia kau<e aja ma ka paka makope a olua me Kaaih«. aJaita i ka p\>ka hea boi phaa o Kanihe -r haule aif A i ka. puka hea ako nei hoi o Kimo Lui I h««'e ai m« keU holo ana »bo la o makoul O ke kapaaal#< foa o kan mla ao ka poe i hale «iu«i ka ahaolflo elike me Kim<? Lui *mf' oe no hoi, o ka. «)«ia. oia jruV» au, a o Bol»loia ame Kawewehi wal» no na mea i hooko, a.o oe hoi ka n&na ka rula maikai, aole ka hoi i dv aaia «aai $a «ku la «a a>ea i helf; rau*. ole i k« AhaOloio, ua lokoiM i 'o no hoi ka poo o Koaa ia kaua. No k« p* o'u i I«u « oiua aie tf>an«, aa poloWn i'o s«o oe, oi«i, ua pf i r o no o Pnpukea ik» laau « IJiaa« t f na moe no koā o Pupokea i ke poainnip 0 ka. haoaa Uau,« uf «ia ae na* hm, «^ 1 k«i«- la la, ea, eia 1« ua kaka 'i ka Ha i ka lima © Papukea, Mamu« o ko'n koopau ana ae i k<ia papaleo «am o kana f ka hoaoaa «|av k«i f ua waĀo aka a« ,i k*'t> aoa« imaa o ka .ak* kiekiw ae, (ka leiiuiehu) oiai a#fc hoi i kaalika kā jiMo o k* p«pa au i oiai i|| bfd| ke no koi koa 4"* ? « maa «te|* ma Koh«f(aiki, « na kf e'»|ia k wkf; ua poe kiane afi aa jifihrwa mai ||l hoi ia'a, oiai |wi « ka lakoa olelo fcl+ holo hoopa'i ia'u, no ka law« wale i n» «M»o "lohe wale.*H? . B aloka auaaei e.ka haaoaa. maikai j a maua «e km kaikuaana paowai ha-1 aiama o . . t [ Lupea ope'a Koaa e **āt ! fl 7 a kimaa e ka.Jjr*i k« kai a &**• V* k« ia e ka waimakA o ka. ojfma, ! : Ba»ini aku U maa** o Alanapo e, ! f*o ae 1» i ka xLX a Weii a, | E beoweliwff|f( mai aaa ka ka aafte ia 'a.; I He a » »0 ua« lono a*a e aei a, f ko i «aa mai e. oe anei ia e. : Kana Iko *o, I 3S*KPHEh' L. BESHA. } — . i,."»,