Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLIX, Number 4, 24 January 1913 — HE MOOLELO NO KA UI MABELA A I OLE O Kikila Lilana ka Liona ame Ka Weli O Ka Poe Hakihaki Kanawai [ARTICLE]

HE MOOLELO NO KA UI MABELA A I OLE O Kikila Lilana ka Liona ame Ka Weli O Ka Poe Hakihaki Kanawai

"Heaha hoi keia mea nana e hookaumaha mai nei i kou heiehelena e Kikila?" "Eia kaua a elua ke kamailio wale nei no i ko kaua mau aloha kekahi i kekahi, aka nae ua hoopoino loa kaua i ka noonoo ana no ka Ela. ka mea he kuleana nui kona maluna ou/' Akahi no a haupu ae o Mabela no ka Ela, eia nae aole no ona kar,a!ua no ka ae mai o Sa Uilama, e lilo o Kikila i kane nana, mamuli o ka oluolu o ua Ela la iaia nei, a o kekahi no hoi, he hana hoehaeha Mai i ko Mahela man&o, kona hoole ana mai i kekahi mea a ua kaikaniahine la e noi aku ai iaia. L"a hoopoina ae la nae laua i ka noonoo ana no na mea a ka Ela e hana mai ai maluna o laua, a no na minuke kakaikahi i koe o ko :.ua noho ana ma kela wahi, he hookahi no a laua hana, o ia ka hua'i pau ana i ko laua mau aloha, ka ukana nui a laua pakahi o ka i:umi hoomanawanui ana, akahi nae a hanini, ua hoohamamaia ae !a ke poi; a me na manao hauoli ulumahiehie, i haalele aku ai ua mau opio 3a i kela wahi, a hoomaka mai Ia e huli hoi me na kainawaA'ae mama. MOKUNA VI. Aole nae laua i kaawale aku mai kahi aku o na pua i loaa ai ia iaua, ua haule iho la kekahi kulu pakaua ma ka papalina o Kikila, aFaila alawa ae la oia iluna o ka lewa, ei ka ua pouli ka la, a ke halii a- la na ao panopano, e hoike mai ana no ka hoea ana mai o kekahi ino nui. Hc mea keia na ua o Kikila o ka haupu mua ole ana, eia ka iaia e lu.«olala la i kona hauoli, aia na lani ke hoikeike mai la i ka hoea mai 0 kekahi ino, e hooliloia ai na hauoli o kela mau minuke, i mea e hwkaumaha ai ia laua. Haule hou mai la ia pakaua a pa ma ka papalina o Kikila, ke boomao{K>po la oia, aole he manawa aku i koe no laua e hoololohi ai oiai ke kokoke loa mai la e haule kekahi kuaua koikoi, nolaila ua 1 okoa mai la oia ia Mabela: "E awiwi ka kaua hele ana e Mabela, eia ka ino ke hookokoke mai nei," alaila hopu okoa mai la o Kikila ma ka puhaka o Mabela, a he hookahi ko laua hele ana, me ka lele ana aku ma na pohaku, aia ka pono o ke kaawale koke mai kela wahi mai iloko o ka wa pono. Ke kau la na manaolana o Kikila o ko laua hoea koke aku no kahi o ke kakela kahiko, mamua o ka haule ana mai o ke kuaua, a 0 ia kana o ka i ana mai ma ke ano hoolana ia Mabela: "Ina no kaua e auau ana, he manao ko'u e hoea e ana kaua i kahi o ke kakela kahiko, mamua o ko kaua peno ana i ka ua." "Mai hopohopo oe e Kikila no'u," wahi a Mabela, me ka po'epo'e ana mai i kona lole, me ka uhi ana iho hoi i kona kihei hoopumehana maluna o kona poo. "He oiaio he ololi ke alanui ma keia wahi. aka e hele aku oe mamlia, a na'u ia e hahai aku mahope ou, ua hiki ia'u ke holo nie he kaikamahine uuku la." Hookuu aku la o Kikila i ka lima o Mabela a hoomaka aku Ia e hele mamua, me ka lelele ana maluna o na pohaku liilii. Ke hele mai la ke kualau a kokoke ia laua, eia nae ke aneane loa aku la laua i?ei e hoea i ke kakela kahiko, aohe no hoi o laua wa a komo aku iloko o ua kakela nei, o ka haule iho la no ia o kekahi kuaua nui, me ko laua hele a peno. Ke pili wale la no laua malalo o kahi malumalu o ua kakela kahiko nei, a ke alaalaua wale la no ko Mabela inau maka ma o a maanei. a hiki i kona i okoa ana aku ia Kikila: "Ke ike nei au i ka hele o ka lewa a pouli, a ke hopohopo nei au no kekahi ino nui a hoea mai, e hiki ole ai paha ia kaua e huli hoi aku i ko kaua mau home." "He oiaio kau e Mabela e kamailio niai la, ua aneane no e like keia ino, me ka ino o nehinei, o ka like ole wale no ke hele pu nei keia makani ikaika me ka ua." Iloko nae o kela manawa i haku i iho ai ka leo nakolokolo o ka hekili, alapa ae la no hoi na alelo manamana o ka uwila, nie ka hoopiha loaia o Mabela inb ka maka'u, a hiki i ka moe okoa ana mai o kona poo iloko o Kikila, me kona ae ole e nana .aku i kela mau hiona 1 ku ī ka weliweli iaia. He manawa hana mau iho h nae ia o Ive ku'i ana a ka hekili, pela hoi ka olapa mau ana ae o ka uwila, a o ia ka ua o Mabela o ka pane ana mai: "Ina eia au maloko o ko'u kakeia ponoi kahi i noho ai i keia manawa, aole loa a'u mea e maka'u ai, aka o ka noho ana ma keia wahi ua hoopuniia ko'u kino holookoa me ka inaka u ame ka weliweli. "Mai hopohopo oe e kuu Mabela, no ka mea ke ike nei au i ka pa ikaika loa o ka makani, me ka halnku ana a ka ua me ka ikaika, e mao ae ana no nae ia iloko o ka wa pokole, e hiki ai ia kaua ke hoi | aku me ka pilikia ole." La ike no au e pau ae ana no ka ino, aka o ka noonoo ana nae noho , ma keia wa} >i iloko o keia ino, ua lawa ia no ka pi ikia ana mai i ka noonoo o kekahi mea elike la ine a'u nei ke ano. E hoopau ī ko kaua mau manao maka'o no ka ino, a e noho mai ma kuu aoao ne<, ma i hoolilo i keia ino, i mea nana e kahamaha ae , e . ae ,loko 0 ko kaua mau puuwai pakahi iloko e keia la, alaila huki okoa mai ] a oia i ka lima o Mabela, no ka hele na mai e noho ma kona aoao, maluna o kekahi poiiaku palahalaha. He ekolu paha minuke o ko laua nei noho ana iho ma keia pohaku, o ko laua manawa ia i hoohikileleia aku ai i ke komo ana ae o kekahi kino kanaka i kahikoia me kekahi lole loihi, a na ka malamalama o ka uwila i haawi aku i manawa maikai no laua e ike aku ai i ka mea o c komo ana mai, me ko laua nei lihi launa ole akw nae i na ano apau o ka mea nona kela kino. Ua hele o Mabcla a piha loa me ka maka'u, a mai noke oia i ka uwa, ina aole ke kaomi ana iho a Kikila i kona lima, a ke uumi wale ia no oia i kona pihoihoi, me kona aa ole e nana aku i kela kino. Ua hele ke kuka loihi o ua kanaka nei a pnlu i ka ua, aole nae ia he mea e kuehuehuia ae ai o ka ua„ ke mau la no oia i ka hele, me na kaina wawae maloeloe, o ia no oe o ka mae i hele a kamaaina ialoko o kela kakela. Ke hoomau !a no nae ka Kikila nana ana i kela kino kanaka, a ia olapa hou ana ae o ka uwila, ua ike !ihi aku la oia i ka helehelena o ke kanaka loihi, a komo mai la ka maka'u iloko ona, no ka mea aole oia i hoohewahewa aku i ke ano o kela kanaka, aka he hookahi wale no n\ea nana i hoauhee aku i kela manao maka'u, mamuli o kona hoomaopopo ana iho, aole laua i ikeia mai. Hc manawa pokole nae ma ia hope iho. tia nalowale aku Ia ua kino kanaka nei ma kekahi wahi o ke kakela, a he pahupahu wale no ka laua mea o ka lohe ana aku maluna pono ae o laua, a o ka meha iho la no ia. he hookahi a laua mea e lohe la, o ia no ka nakeke o na knlu pakaua. No kekahi mau sekona ka noonoo ana iho o Kikila no na mea a kona mau maka o ka ike ana, me ke ala koke ana mai o kekahi ma«ao iloko ona, e hele aku eia e huli i ka oiaīo o ka hana a kefa kanaka maloko o kt kakela kahiko. a mai hooko no oia i kela manao ona,

0 kona paa waie no ia Mabcla, p>cla i kiki ole ai iaia kc hookolo aku e ioaa pono ka punana a keia kanaka ame kana hana, ina paka he kino kanaka maoli oia, a he kino uhane paha. Ia mao ana ae hoi o ko Mabela maa manao pihoihoi, ua haha mai la kona mau iima, a i ka pa ana mai o KikiU, ua ninau koke rr»ai !a oia me he mea la ua uluahewa kona noonoo maikai: 4i E Kikila eia kaua ihea?" w Eia kaua malalo o ka malumalu o ke kakela kahiko, a ua palekana kaua mai na poino mai." "O! he hiona ku maoli i ka hoomaka'uka'u kela au o ka ike ana aku nei, a ke mihi loa nei au no ko kaua hele ana mai nei i keia wahi 1 keia la." "O ka hiema hea kau e kamailio niai nei e Mabela?" "O kela kanaka pilikua hoi a kaua o ka ike ana aku nei, i komo mai nei maloko o keia kakela, a ina paha no kona ike mai nei ia kaua, heaha la kana e hana mai ai maluna o kaua." "'Heaha auanei ka kaua mea e maka'u aku ai iaia, ua hala aku nei oia ma kahi e hookau ole mai ai i na hoopilikia ana maiuna o kekahi o kaua." "!Ie keu a ka nui o ko'u maka'u no kela kino kanaka, a o ka*u e i aku nei ia oe, e haalele koke kaua i keia wahi i keia manawa! Oa hiki loa ia'u ke hoomanawanui aku iloko o keia ino, mamua o Ko'u noho hou ana iho, malia o oiii hou mai kela kanaka me kona helehelena hoomaka'uka'u!" "E hoomanawanui e kuu Mabela t he mau minuke helu wale no koe, o ka mao no ia o keia ino, no ka mea ke ike aku ia au i ka wehe ae okeaoma ke kukulu komohana. E hoao e hoopoina i kau mea i 'ke ai, pela auanei e hoauheeia aku ai kou maka'u ame ka pihoihoi." *'Ke i mai nei oe e Kikila ia'u e hoopoina, aole loa e hiki ia'u ke hoopoina, oiai ua ike pono aku nei au i keia helehelena, he ku maoli i:o i ka hoomaka'uka'u," i pane aku ai o Mahela, me ka naka haaiulu ana ae o kona kino holookoa. "E manao ana ka hoi au, owau hookahi wale no la ka i ike aku i ka helehelena o kela kanaka, eia ka o oe pu no kekahi e Mabela. "Ae, ma ka'u hoomaopopo aku, ua kamaaina no kela helehelena ia'u mamua." La like pu no ko kaua ike no kela helehelena," i panai mai ai no hoi o Kikila. , Puliki loa aku la o Mabe!a i na lima o Kikila, no ka mea na kela ano o ka leo a Kikila o ke kamailio ana aku i hookomo hou aku i ka lia maka'u iloko o ua kaikamahine nei, a o ia kana o ka ninau ana aku: Ov\ai ka mea nona kela kino a kaua o ka ike ana aku nei?" Ke hoomanao la no a'nei oe i kou ike ana i kela kanaka e hele pu ana me a'u he mau makahiki loil|i ae nei i hala?" Alaila, o ko makuakane anei kela*a kaua a elua o ka ike ana aku nei?" wahi a Mahela, me ka hoi hou ana mai o kana mau hoomanao ana. 110 ka manawa i hala, alaila pii mai la ka haikea ma kona helehelena, oiai akahi no oia a hoomaopopo i ka mea nona kela helehelena ku i ka hoomaka'uka'u, eia ka o ka makuakane no o Kikila. -O ua makuakane maoli nei no kela o'u, ua hakilo loa aku nei au i kona mau ano apau, aohe he wahi lilo mai ia Mutela Lilana ae." "Ua aneane e pau ko'u hoomanawanui ma ka noho ana maloko nei o keia kakela, i piha me na mea hoomaka'uka'u he nui, he pono ia kaua e haalele koke ih 0 i keia wahi, me k a nana ole i ka ua ame ka makam, i pane hou aku ai o Mabela ia Kikila. Hele aku la o Kikila iwaho o ke kakela no ke kiei ana aku, ina paha ua akakuu mai ka pa ana a ka makani, a pela me ka haūle ana mai a na pakaua, a lie oiaio, ua hala aku.la ka manawa ikaika lo a o ka makani, aka nae ke mau Ia no ka haule ana a na pakaua a o ia " a ? K \ k,la °ka huli mai ia Mabela, a oleio mai la,' e hoomakaukau laua 110 ka haalele ana iho i kela wahi. Ua po'epo'e mai la o Mabela i kona lole, alaila o ko laua oili aku i , n ° ,a ! wa °' ™ e ka hele mahe ioa ana nae, no ka mea ke kahe a ka wai, a no ke kapeke no o ka laua hehi ana, e lilo ana laua i k. uai, a no kekahi mau kapuai helu wale no ka laua hele ana aku, ua hoomaopopo ,ho ia o Kikila i ke kulana kupilikii, me kona koi ekoa ana aku la Mabela e huli hoi hou mai laua no ke kakela, aohe . mea a ae aku o Mabela, ke paakiki loa la no ua kaikanahme nei, he 01 ae kona pulu ana i ka ua mamua o ka hoohala hou ana aku he mau minuke maloko o kela wahi U kaa ana ma kah. paJahalaha o ke alamu, a iloko no o kela ua iku la MVl faiki ! °Sa Uilama ' alaila kau °>» , ?. ° Klklla 11 Xtabela - ao'e oia e hoike wale ae ina mea a laua l-oi^e' k ° °k£ kakda kallll:0 ' ko "a hoike pu ana aku la ua o Mabela. ma ' la -ka * e a„a, pehea nloha Thunl!! M i hn t ""V* j tolele =»ku ai oia i kana * . a huh hoi aku la no kona wahi pupupu hale Ma keH nn ih * •* 44.— * s po me ka uuku loa nl' V '* hoon,anao 1 hoohiaa iaia ma kela L\r o ,::rr oa ° fcahi manawa a kMa mau * .>* a, uo ike^ma'ma" na\araUi o\d° Uhane . ellke me 2= k ,r - - a noke aku i 10 * 0 oke kahiko. kanaka maoii ka mea e noho * 1 ' ' na PSha he kin ° pnn 00 oia 1 na meahu - j e ana ae ik e ehai l, ' hoi o kona hua'i , «ea, « olea, ke manaaiwa mai kana moolelo. T . moklxa vil ae la ma ke kakahiala 0 la mai, ua puoho ? ' me kela manao paa iloko ona. e hde aku 0« » ■ na meahuna pohihihi no kana mea o ka iho .: P „ e ,h ° •° l ta 303 1 kana «k£ a ° h'* " a ? au P" aka makani, k„kunTokl7am ** "° oaKi ana a P«nehana ona Kuieuna o ka Ia ma na wahi apau o ka aina. Hele moa aku la nae oia no ka home o ka U'i Mabela, a ninau aku a i ke poo kuene, tna paha he maikai ke ola kino o Mabela ma kela kakahiaka. a oia, aole i ala mai ua kaikamahine nei, ua nefe ko Ktkila lohe ana 1 ka pane o kana ninau. nolaila o kon kaha loa aku la no la hele no kahi o ke kakela kahiko e ku mai ana. Ke alaalawa la oia ma o a maanei o ke alanui, aia na moali a ka waikahe o ka hana ana ma ka la aku mamua, a he mau wahi no e ntau ana ke kahe ana o ka wai, aka nae aia ke kau nui ana o kona noonoo o kona hiki akn i fce kakela. a hoomaka koke aku no i kana 1.011 ana 1 ka mea e hoopauia ae ai kona pohihihi. Iloko o ka manawa pokole, ua hoea aku la ua o Kikila, ma kela u ahi a laua o Mabela T o ka noho ana ina ka la aku mamua, a hoomaka aku la oia e hookolo mahope o kahi a ke kino kanaka hoopale. oha o a laua o ka ike ana. Ke heie la ua o Kikila a hiki i ka hale oluna, ke nana la oia ma na paia apau, aohe Ke wahi maopopo iki iki iaia, aia he puka mahope aku o kela kakela, e maopopo ai la hoi ka nohoia e kekahi mea, he paa pu wale no na paia apau. fAole I pau.)