Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLVIII, Number 51, 20 December 1912 — HAINA NANE. [ARTICLE]

Help Learn more about this Article Text

HAINA NANE.

E ka Lonahooponopono o ka Hiwahiwa a ka Lahui. Aloha oe ame kou mau kela o kou mokn lawe meahoa: — E oiuoln mai hoi koa kiekie. no ka'a wahī puolo e kau ae la maluna i kau wahi kaawale o kou moku lawe meahon. a i ae mai hoi oe. eia iho kahi makana o ka home lauhanehune o ke kiawe. He wahi lei mamo. a me kahi lei lehua, o ia iho keia: Let pua lei mamo Hilo i ka lehua, Lei weoweo i ka nka e Kaumana, Ku a kihi polena i Otaa, I Kanaheie o Hailikulamanu e ilaila, Manu ai holo kakia kaukolo pua, Kani hoe lena iluna o ka laau, I'a ai i ka liko o ka ohia pane, Ai ana i ka paa limu, Haiamu ka manu nanea i ke knla lehua, Maikai ka manao e Hanalana, I ka papa o Kulilikaua e ilaila, Ke wae nei noioko i ka manao, Ke ae nei no i kou pono mua, oe anei e. Hoopono mahalo ka luna o Kilauea, Hoonani i n% one a ke koa wahine, Maikai ka maka onaona o ka ohelo, Kapua i na kia wahine kapu e ilaila, E aahu ana i ka pali o Holei, E kahiko nei i ka papa o Ahua, Alohi ka papa anapa e ka la kukalaula, X v ola'e nei loko ona i kuu manawa e ilaila, Lealea loko hoihoi e noho nei, I ko pane ana mai oluolu iho au. Oe anei e. I ka hoopau aha ae i keia lei o kaua e hoi ae kaua e ka iluna o ke kahua o ka hana, o ia hoi ka nane uahoa a ke kaeaea o Uwahipouli. Holopapa ka lanu kaulia e ka manu 6 Waimanu, aole ia; i Waiaha ka manu, aole ia; no Haili hoi ha ka manu, ua manu, kuu manu noho uka, noho kai, noho kipalaie ha'uha'u palale. Ai ana i ka hua piaia, Noho ana i ke koeleele, Hoi iho moe i ka moae, Poia e ka hu'a o ka ale, I pehia e ka huna o ke kai la lele wale, Kuu manu i ke ahe a ka makani ke olaft 1. Owai kuu manu noho ukaf 2. Owai kuu manu noho kaif 3. - Ōwai kuu manu i ke ahe a ka makani ke olaf Uahoa no ka manu, a ua kaeaea nei 0 LTwahipouli i ke ku ana iho o ka mea huli, a halo ma-o a maanei pau ke aho 1 na kahawai lehuīehu o Hilo. I puka ka la ma Kauwiki, Hawewe ka la i ka Upilialoula, Ke kohokoho la kamalii, Ke na*u na'u la ka la, Ka la keiki pua o Ililo. O ke kua o ka la ka i hulihia iiuna, O ke aloalo o ka Ia ka i lawea ilaio, O ka malu o ka la ka i kaa iloko O ke aka o ka la i hele iwaho, O ka mahana o ka la ke heie nee, Maluna o ka aina a, A kau aku i Lehua la, O ke kai, iawai ke kaif Ia Ku no. Ae, eia hou no au no ka ekolu o ka manawa me ka nianaolana paliō ole, me ka manno ulunmhiehie no.

O ka huaolelo holopapa, he haaolelo Hawaii la, maanei la i hoomanao ae ai ka mea huli i keia mau wahi koa o ke an kahiko o Hawaii nei. Oiai keia mau wahi koa e puiehu kukni inamona ana, aia laua e noho ana maha'i o kapuahi, o ke kukui aia iloko o ke ahi, o na laau a laua e hoelo ana iloko o ko ahi, a mo'a 'ae ana lavre i kula, a hiki i ka pau Bna i ka mo'a. Maanei la i ku iho ai ka ninau a ua niau wahi koa nei; I4 kaua i ke kaua i Kilenalena nmhoa oe? Kahuhu, ka i no ua ike mai no hoi au ia oe; ma keia aoao no hoi oe 0 kahawai 0 Kaawalii nie kau laau ihe e holopapa ae ana i na koa 0 keia aoao, a pela no hoi au e holopapa ana i ka'u me nia kela aoao 0 kahawai o Kaawalii.

Ma keia wahi hooni olelo a keia mau wahi koa 0 ka niaka'u wale. Malaila la i ku iho ai ka mea huli a kau i kaaa ohenana i ka welau komohana, Joaa pono aku la e noho hoopue mai una i ka lipo 0 ke kuahiwi 0 Waiaieale, e hooheno ana me na lehuamakanpe. I ka halo ana iho e nana ma ka huli nkau 0 Waialeale, e noho ana 0 Haehae, ka manu, ke ale nei ka wai, a malalo iho no olaila ke pa maia o Laauhaele, a ia*u i kiei lo* iho ai, ike iho la au he ohana peke ai maia o Loauhaeie, a i iho la au. Ua loaa pono ke kalohe, e pulehu maia ana, I mea nae e nani ai ka nane holopapa ka laau a ka manu. O ka ninan: 1. Owai ka inoa 0 kuu manu aoho nka. 2. Owai hoi kuu manu noho kaif 3. Owai kxra manu i ke ahe a ka makani ke ola? £a r « Mr. Lunahooponopono o ka moku lawe meahou, eia mai ka'u pahu hop® loa o ke kahaa huii mea polūhihi e eha ai ke kae'ae'a o UwahipoaH, i keī» kiana pauda. £ia iho ka T a haina wikani: 1. O ko manu noho uka, he Mn. 2. O ko manu noho kai, he Mu no. 3. O ko manu ola i ke ahe a ka makani. he Ma so. A penei e maopopo ai? O Namakaokahae ke knpua i fowe mai keia ano kanaka liilii nuku oioi. kohu mano, a hoonoho i ka haaahanai palī o Laauhaele. aia keia wahi Uuaa o aa pali o Waiaiha, he pa maia ahikī no i keia )a. | O ka hana » keia lahni Mn.-0 ke- | kahi poe Mn lie ho-a i ke ahi » pulehu i ka u?ara, ī aū na lakou, a o kekahi poe hoi he aihue me ka puiehu o*e i nuiia oa lakoa. OLa ke kaona o keia nane, holopapa ka laau a ka mano. O k 1 » manu noho uka, oia ka Mu ptslehn »aia i ola no lakou. Ai no a maana hoi ao moe iloko o ka lauhuln maia. O ka manu noho kai he ia, he Mu, he i "a naku oioi, ekoln ane makele o

| kei* i*a. Ua Hke ao m* k» alaala o ) opul'. | Okx maau i ola ike ahe aka n:a- -| «ani. fce Mu ao. O Re»a ka Mu ai-ae | saia. bo ia-<.ou ueī V.a. ka laaa )i ka eaaa; a | Ok% yo>- Mu paie:.c aia ao h. I>os ke puh«;c li a ke iilo la i ke kanualio. O kx p&a Ma a'lue :s%;a, aia ?akoa iioko o ka heie, me na laaa | loloa, ua k.maia a oioi. moe Ukou iualo {ke alo. ka &*&* i ka mo'a o ka | ooaia. | Oiai hoi ka poe pstehn maia r dib+* | ie« i ke kamailīo. ke lilo la ka maia . mo'a i kela poe aīhue oie na laaa loioa. | i'aila no Ukou a maooa, hoi no moe f iloko o ka lauhula maia. Ia huli ana mai o ea Mu pulehu maia he neo ke wa'ho ana. Aha iho la ka hoka i kapakai. Ma keia wahi U. ke hoike akn nei ka mea hnli nane ma ka M. H. 1837, ua noho i kai o Wainiha elua Mu. he kane a he-wahine. Ke hoopaa nei au maanei. I ka Lunahooponopono o ka Hiwa* hiwa a ka Lahui kuu welina aloha me □a keiki ulele hua metaia kutt aloha. a me ke kae'ae'a o Uwahipouli J. W. K. K. Kou oiaio a maa, GEO. M. K. AEKAI O KULOLOIA. Home Lauhunehun* o ke Kiawe. Kamooloa, Pearl -Citj, De~e. 1912. ! I hapa hoomano iho no ka huli ana la ke kfiki o ka Aekai o Kuloloia, ina ! no ua hoi nele, ua pomaikai nae ua kaJ naka ua kupono nmi la i ka piko; noI iaiia kiiia mai ko mukana o ekolu maihina iawe wale i ke Kuokoa! —L. H. ,