Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLVIII, Number 44, 1 November 1912 — HE MOOLELO NO MAKO MATERO A I OLE Ka Aha Kukakuka o na Komite he Umi no ka Noho Aupuni o Venika. [ARTICLE]

Help Learn more about this Article Text

HE MOOLELO NO MAKO MATERO A I OLE Ka Aha Kukakuka o na Komite he Umi no ka Noho Aupuni o Venika.

MOKUN'A XVI. laia no ka ike ua meha ke kula t ua noi na kanaka apau e hiamoe nia ko lakou mau honie pakahi. o kona kaha aku la no ia hele no ka uwapo, a e ku malie ana no oia i kahi hookahi. o ka manawa no ia i pa-e mai ai kekahi leo i ka pane ana mai: "He makemake nae paha oe e kau maluna o ka waapa ea," wahi ana o ka ninau ana mai me ka wehe ana ae o ka mea nana ka ninau i kona papale imua o Kolusa. "Nokeaha kou kumu o ka wehe ana i ka papale imua o'u?" wahi a Kolusa me ka leo pikanana. "No ka malama ana i ko'u kuiana paa rula. a no ka hoike ana aku hoi ia oe, ua makaukau mau au e hooko aku i kou mau makemake, i hakaha i kou pane mai e kuu haku." "A nawai oe i hoouna mai nei i keia po, i hoea mai ai oe iloko o keia manawa?" "Na Modeki au i hoouna mai nei." 44 A owai kou inoa?" 44 0 Pekelo Babo ko'u inoa e kuu haku." "L'a hoike mai no nae paha o Modeki ia oe i ke ano o kau hana ea?" "Aohe oia i hoike mai ia f u i kekahi mea, koe wale no kona olelo ana mai e hele mai au no ke kakali ana ia oe." 4, lna pela, ua pono, e hele iki aku kaua ma kela wahi poeleele, a he makemake no nae paha oe e hoopiha i kau eke i ke dala ea?' "Owai hoi ia niea makemake ole i ke dala, aka heaha auanei ka u hana e loaa wale mai ai kau dala ia'u. o ka hana paha. ka mua, a mahope ke kamailio ana no ke dala, aole anei pela e kuu haku? "Ua pololei no kena mau olelo au, a pehea oe i ka umi dala gula lelo, 110 kou luhi o keia po?" . "O ka hana hoi paha e loaa mai ai kena mau dala ia'u, o ka u ia e ake aku nei e hoike mai oe," alaila o ka iho iho la no ia o ka akau o ke kanaka hoehoe waapa i ke kuau o kana pahi e kailewa ana ma kona aoao, no ka manao, he hana oki puu paha ke waihoia mai ana nana e hooko aku. . . 44 E waiho malie i kau pahi pela, aole oe e hoohana ana ika 01 ka pahi i keia po, i uahi e piha ai kau eke i ke dala, aka he hana nkoi ae 110 ka'u e haawi aku ana nau e hooko mai. Akahi no a olu pono iho la ko'u manao, aole au e hooko aku ana ; kekahi hana pnuwai eleele." Kel'oomaopopo la no nae paha oe i kahi e ku ne, o ka home o Ae" ke^hoomaop'o po nei no au, ahe wahi no keia ana kanaka apau e hoohewahewa ole ai." . . "Ina pela ua pono, a pehea ua ike no nae paha oe kekah. ka.kamahine e noho la ilaila ma ka inoa o ka Lede Isulora ea "Ke ike la no au iaia, oia no hoi ke ka.kamah.ne pono. a ka Haku V "O a ua kaikamahine la k-a'u e makemake nei e kaa ma. malalo o ko'u malu, a o ka hana hoi a'u e wailio aku ana nau e hooko, pehe 13 "AkaliTiho la no au a ike, eia ka o ka'u hana ia e hooko aku a i hoike akn no au ia oe ea, he hana ano ko .ko, maol. ke.a, pono ole ai no paha ia'u ke hooko aku me ka liolopona "He hana paakiki io no kela i kekah, poe; aka no ke kanaka el.ke me oe ke ano, he hana maalahi wale no ia, oiai ua ho.ke ma. o Modeki ia'u, ooe wale no kana kanaka i hilina, a, n 0 ka hookoia o kuu hoi paha oe e kuu haku, he nui na kauwa e nolio la ma ka home o ka Haku Vivida, nolaila pehea auane, e h.k, a. ia'u ke kaili mai i ka Lede Isidora me ka ike ole ma, o na kauwa. •o oe wale aku no ke kuleana e ,mi aku a, . na alahele apau e holopono ai kau hana, aia maluna iho ou ke ko.ko. o ka hoohana ana i kou akamai a nui, no ke kaa ma, o kela kaikamah.ne malalo 0 kou malu, a ma ko'u aoao, kd uku ana aku ia oe ī kekahi huma dala mahuahua no kou luhi. . Ua kulou iho la ke poo o Pekelo Bab o ilalo, e noonoo ana i kana mea e hana aku ana. . . . . "Ina ua makaukau oe i ka uku ana niai īa u ī umi dala gula i keia manawa. a i elima dala gula i ka manawa e pau at o ka u hana, alaila ke hooia aku nei au ia oe. ua hiki loa ia'u ke hele aku e hooko i kou makemake i keia po, me ka hoohakaha hou ole aku •'Aole paha o ka uku ka mua, a mahope aku ka hana. Mamua ka hana a mahope aku e loaa ai kou uku, no ka mea aole au i manao.he mea pono iau ka hilinai ana aku i kekahi kanaka i kamaaina mua ole ia'u " wahi a Kolusa Trivisano. 44 Heaha auanei kou kumu e hilmai ole mai ai maluna e u, ht keu aku no hoi no kou makemake, a ina e loohia ana au i kekahi pilikia, aole o oe ke poino ana, aka o ka mea nana e aihue mai ana ī ka Lede Isidora." ~ , . . ... . . Na kela mau olelo pikanana hoi a kahi kaaka, ua hoopnia aku ke kai o Kolusa Trivisano, a hooholo koke iho la oia i kona hma ma ke kuau o kana pahi. . •'Mai hooluhi wale ia oe ma ka lalau ana i kau pahi ekuu haku. ai<a e kainailio no kaua ma ke ano he mau ka" ak a keonimana. 4 'Nokeaha kou kumu o ke kapa ana mai iau he haku. •'No ka mea, o na haku wale no ka poe i makaukau mau e lalau 1 ka lakou mau pahikaua, aole o na kauwa ; aka nne ina na makauk?u oe no ka hoohana ana i ka oi o na mea kaua i keia manawa, « ike no auanei oe. o ka mea e ku aku la imua o kou alo. ua oi pakela aku ia imua ou. M Ike koke iho la o Kolusa Trivisai»o i kona kuhihewa. alaila pane a*ai la me ka leo oluoiu, aole hoi elike me mamua aku ka hele a pikanana: "I mea vo kaua e hoopaapaa ole ai. o ka u e manao nei, a c aelike nei hoi, ina e hiki ana ia oe ke lawe mai i ka Lede Isidora iloko o na hora o keia po, a haawi mai iaia iloko o ka poho o kuu mau lima ma keia wahi, e uku no au i ka huina au e koi nei, o ia hoi i haneri kanalima dala. - • , , • "Eia no au ke kn nei maluna o kela manao mua, tna aole e ukuia nuni ia'U ka umi dala gxda i keia manawa, alaila aole loa au e hooko i kau hana. He mea nui ke ola ia*u, ahe luhi no hoi ma ko u aoao: ae aku auanei paha au i kou inanao, i ka wa e kaa aku ai kela kaikamahine malalo o kou malu, o kou ku no ia hole, me ka haalele ana inai ia'u, e lioa* hele wale iho ai no me ka hiki ole ke koi aku i ko'u uku no kou hooluhi ana ia % u. malalo o kou makemake.' "No kou paakiki loa hoi ea, ke ae aku nei au. a eia mai ko umi dala gula, a no-ke koena aku i koe o kou nku, e kakali malie oe pela. a hiki i ka pau pono ana o kau hana. Mahope iho o ka hoakaka pono ana aku o Kolusa Trivisano i na mea a Pekelo e hana aku ai, o kona huli hoi aku la no ia no kona home. me ka lana o ka manao. e hoea mai ana i ka manawa e kaa aku ai kela kaikamahine malalo o kona malu. Ia noho hookahi ana iho hoi o Pekelo Babo, a no ka akahi no hoi paha a ike i ka nui o kana mau dala, ua noke iho la oia i ka hoonakeke, me ka hahao ana iho iloko o katia wahi eke. a hookomo mai la iloko o kona poli» alaila o kona kaha aku la no ia hele, no kahi o kekahi hale e ku mai ana ma ka aoao hema o ka halepule o Sana Petero. *

0 ka minao o ka hele ana aku o Pekelo Bibo no kela wahi, no ke kiī ana<aku no ia i kona kaikuahine, nona na makah:ki he umikiimamawaln. Ia b<3ea ana aku no hoi o Pekelo, ua n'mau aku la oia no kosu ka:kwahine, a i kona oiH ana mai a ike i ke ku aku o Pekekn ua ntnau koke mai la oia: "Heaha keia makemake ou e Peke!o o ke kahea ana ae nei ia*u. no ko makemake no nae paha e haawi aku i dala nau ea?" wahi a ;"-ctcla, iaia o ka ike ana mai i koua kaikunane. 4 "Aole au i makemake e hoopilikia wale aku ia oe» aka he hana ekoa no ka'u i makemake ai. e hele mai hoi paha i lohe pono oe i ko'u n.anao!"" ao ka iho mai la no hoi ia o sctela, me ko laua hele ana aku ma kekahi aoao o ka lanai. "Mai manao paha oe he wahi pomaikai uuku keia o*u i keia po. he laki maoli paha keia o'u, e nana pu mai no hoi kaua i ka'u mau eiala," alaila hoikeike aku Ia o Pekelo i na dala gula o ka lo?.a ana mai iaia mai ia Kolusa mai. "Aole keia o ka'u mau dala wale no no kekahi hana, aka he elima mau dala i koe e loaa mai ana ia'u, i ka wa e pau pono ai ka hana i ka hookoia, a o ka'u e makemake nei. e kokua pu mai oe ia'u. i holopono ai ka'u hana.'' "Pehea e hiki ai ia'u ke kokua aku ia oe?** ,4 He wahi hana uuku wale no ka'u i ake ai nau e hooko mai, a ma kekahi ano hoi ke olelo ae, aole ia i oi aku mamua o ka maule." "Ea, aole no kena he hana au e kuu kaikunane, he hookomo okoa aku no ka ia'u iloko o kekahi pilikia. He mea hauoli loa na'u ka hooko ana aku ma na hana apau au e kauoha mat ai, aka o ko'u ae ana e hoomaule ia'u iho, o kekahi kela o ka'u mau mea hoowaiiawaha Ioa." "Penei ke ano o ka hana a'u i makemake ai ia oe e kokua mai ia'u: Ua haulehia kekahi kanaka ike aloha no kekahi kaikamahine. eia nae aohe he kulike o ka manao o kela kaikamahine me kona, a ua hoolimalima mai nei oia ia'u, no ka aihue ana i ua kaikamahine nei, a lawe aku imua o kona alo, o ka pau ae la no ia o ka'u hana. O ka'u nae e ninau aku nei ia oe, eae ana anei oe e kokua mai ia'u?" "He ae no ko'u i kou manao, ina aole oe e hana aku me ka lima ikaika i e kaa mai ai kela kaikamahine malalo o kou malu." "Mai hopohopo oe e kuu kaikuahine no ia mea, he keu no hoi o ko'u kumu ia e makemake nei ia oe. no ko'u hana ole aku i kekahi inau hana limanui maluna o kela kaikamahine." L'a maikai kela mau hoakaka a Pekelo i ka manao o kona kaikuaiiine, a oiai he manawa no keta o na kanaka e noho ana iloko o ke au pouliuli, aole o Setela i 'manao, he hana hewa ka hele ana aku a kaili mai i kekahi kaikamahine, i mea e hookoia ai ka iini ame ka makemake o kekahi mea i aioha aku iaia. lioko o kona noonoo, he mea na kekahi kaikamahine e haaheo *.oa ai, ina e akeia mai ana oia e lilo aku i wahine na kekahi kanaka kuonoono, e komo aku ai oia iloko o ka pohai o ka poe kiekie, a oiai aole oia i haulehia i ke aloha no kekahi mea, nolaila aohe ona noonoo ae, o ka mea ana e hele aku nei e hooko, he hana ia e hookomo aku ana i kekahi kaikamahine makua ole iloko o ka pilikia. 1 ka holo ana o na mea apau mawaena o ke kaikunane ame ke kaikuahine, o ko laua nei hele aku la no ia no ka uwapo, a kau aku la maluna o ka waapa o Pekelo, aia ke kau la ko laua mau manaolana, no ka hoea aku i 'kahi a ka Lede Isidora e noho mai la, me ka nanea, me ka haupu mua ole ae, o kela ka po, e kiiia mai ai oia t kaili aku mai kona home mai. E waiho iki aku hoi kaua e ka mea heluhelu i na elele a ka lokoino ma ka laua misiona, e hele mai Ia no ka hooko ana aku mamuli o ka makee dala, a e kiei aku hoi kaua maloko o ka home o ka Lede Isidora, pehea la ua kaikamahine la. Aia oia maloko o kekahi keena e pili kokoke la i ke keena hookipa, a ma kona aoao, e noho kokoke aku ana kekahi o kana mau kaikamahine kauwa, a he puka aniani nui hoi ke ku ana mawaena o laua; a e huli like ana ke alo o ua mau kaikamahine nei, nana i ka wai o ka muliwai e lana mai ana ma kahi mamao, "He keu maoli ka hoi keia o ka po a ka aaki o ka pouli." wahi a ka Lede Isidora o 'ka pane ana aku i kana kauwa, ia laua e haka pono la i ka nana ana iluna o ka ili o ka moana wai. "He pouli mai auanei hoi kau a lohe mai i ke a o, ua aneane hiki ole maoli ia'u ke hoomaopopo aku i na mea e lana ana iluna o ka wai i keia manawa," i pane aku ai no hoi ke kauwa. "Ma ka'u hoomaopopo aku, ua oi loa aku ka pouli o keia po. mamua o kela manawa hope loa au o ka holo ana maluna o ka waapa. a kaua a elua o ke komohia ana iloko o ka pilikia, aole anei pela kou manao e Cicilia?" i ninau aku'ai ka Lede Isidora. O ! aole e hiki ia u ke hoopoina i kela po a ka ino e paialewa ana ia kaua jl«na o ka welelau o na ale ahiu. a ina paha aole kela keonimana i mauna mai i kona ola no ko kaua pono, ina aole kaua e ike hou aku kekahi i kekahi elike me ia a kaua e noho nei. Aole e hiki ia u ke kaohi niai i ka haawi ana aku i na manao mahalo no kela kanaka opio, a ina paha ua like aku ko'u mau maka•īiki nie kou, a kulana hoi kou elike la me ke kulana i loaa ia ina u? aloha aku au i kela kanaka opio, a lawe mai iaia i kaue na'u." La hene malie iho la ka aka a ka Lede Isidora no kela mau olelo mahalo a kana kauwa no ke kanaka opio nana i hoopakele ae i ko laua ola, eia nae he wahi manawa uuku u*ale no kela hiona maluna o ua kaikamahine nei, ua hoi mai la ke ano haka-nu maluna ona, a a^u * a °i a e hookahe i na kulu waimaka mai kona mau hhihhi aku. ' E hoopau ī ka uwe ana e kuu keiki," i hoomalielie mai ai o Cieilia me kona hele ana mai a kukuli mai la mamua o ke alo o ka Lede Isidora. "E hoolana i ka manao e kuu haku maikai, a ke paa nei kuu manao, aole kela poe e hoopilikia wale aku ana i kela kanaka opio, no ka mea aole e loaa ia lakou he mau mea e hookau aku ai i na ahewa ana maluna ona. He kanaka oia i piha H ka maemae ame ka oiaio." "He mea oiaio kena au e olelo mai la, aole loa e loaa ia lakou he mau kumu e hookau aku ai i na ahewa ana maluna ona, aka aole nae oe i ike i ke kumu o ka hookaheia ana o keia mau waiinaka nai ko'u mau lihilihi aku. Malia paha eia oe ke manao mai nei. o kela kanaka opio ke kumu nana i kono mai i keia mau lihilihi. e hoohanini aku i na kulu waimaka o ke aloha, aole nae pela, oiai iie nui na mea na lakou i hookaumaha mai i kuu noonoo." "He mea oiaio no ia, aole i maopopo ia'u na mea apau e pili ana ia oe. aka 'nae he hookahi a ? u mea i ike, pehea la oe e hookaumaha wale ai no i kou noonoo iloko o keia manawa. I ka make ana o ko'u makuahine, he uuku loa au i kela manawa, e ike pono ole ai i ke ano o ke aloha makua oiaio, eia nae, i ka hala ana aku o ko'u makuakane ma ia hope mai, ua nui ko'u iaia me ka minamina pu; aka nae he hookahi mea nana i hoohauoli loa mai ia'u o ia no !:o*u manao ana, aia laua a elua ma kela ao, ke noho pu maī la no ka manawa inau loa, e hiki ole ai ke hookaawale houia. "I ka make ana o kou makuahine, ua uwe au iaia me he makuah:na ponoi la no'u, mamuli no hoi o ka nui o kana mau hana maikai in'u; a i ka hala ana aku o kou makuakane. aole no e nele ana ko laua hui pu ma kela ao, a i kekahi la, e lilo ana laua a elua i mau r,rtela maemae. a na laua no auanei e kiai, a e makaala mai no ka pono oka laua kaikmahine ma keia ao; nolaila e hoolana i ka manao e kuu Isidora, a e nana aku kaua i na ulia pomaikai e hoea mai ana o keia mua ak«." Ua hiki koke oie i ka Lede Isidora ke pane mai imua o kana kauwa. oiai ke ike mai la no oia me ka hoohewahewa ole i ka nui makee o Cic»lia no kona pono, a i ka hala ana nae o kekahi mau minuke. ita i mai la oia i ka pane ana mai: (Aole i pau.)