Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLVIII, Number 39, 27 Kepakemapa 1912 — NO KA ELELE LAHUI. [ARTICLE]

NO KA ELELE LAHUI.

E ka Lunahooponopono o ke Kuokoa, Aioha oe:—E oiuolu hoi oe e hoike aku i. keia ninau i ninau ia mai ia'u, a malia paha o palahaiaha loa aku keia ano ninau iwena o na kanakn Hawaii ponoi a pau, a lilo hoi ia i mea e hooliloia ai ka manao o na kanaka i mea hoauauaia i o a ia nei a lilo i poe puni wale mamuli o ke pahele ia, a no ia ano ke hooneeia aku nei ka papa konane o ka oiaio e knokoa mau ai oe e ke kanaka Hawaii. Ein mai ka ninau a ka mea ninau i ninau mai ai ia'u: °Heaha na jh>uo na pomaikai a ka Eiele Kuhio i hele ai e hana a hoihoi mai a haawi ia oef* Oia hoi ia'u; a eia no boi ka'u pane iaia: He nui na pono a me na pomaikai a ka Elele Kuhio i hele ai e hana, a eia I

i ka poe mea mana ia mau mea kahi i paa ia ai, a no ka haawi ole ia mai, i oia ke kumu o ka hakaka mawaena ona I (Kuhio) ame ke Kiaaina Frear i keia la, aole oia i hele me ka manao e hana no ka pono o ka mea hookahi. Ia wa oia i olelo mai ai: "Aole loa he wahi pono a me ka pomaik>i i hanaia e Kuhio no na kanaka Hawaii, a aole hoi no*u (oia hoi au). O ka'u pane koke aka no ia i ua kanaka »a 0 Mose« KaAipuaa ka inoa, no Kona: Aole !oa au i koho ia Kuhio i elele lahui mai Hawaii aku nei no ka ahaolelo lahui o Wakinekoua me ko'u manao e palaualelo au a na ku eleie aiii Kuhio e hele e huli a loaa Ka pono a me ka (>omaikai, a)atla, haawi mai na'u; aole lo* ia o ke ano o ola ana, oiai. ua paa loa ka maaao o ke kanawai me ka hou o kou Uc e ai ai oe i kau ai. a pane mai ai iti ia'u: Heaha ibo la ka waiwai o ke koho ! ana aku iaia? E pono kakop e hoao i !kahi haole i elele na kakou. Pane aku an iaia: Malia paha o kou manaoio ia e palaualelo oe a na ua eieie haole īa an e Uele e hali kau a haawi mai naa, aole ( nae hoi au pela, a ia wa hooniaka ka 1 pii o ko ia la kai uNi no ia huaolelo, paīaualelo a ? u, a o ko ia la pane mai la no ia i*'n: Mai manao o« lik« aa me oe. A ninau au iaia: Heaha iho la ko kaua like ole! Pane mai kela ia'o: Non iho he mea hana oe malalo iho o ke anpnni. aka no Hoee» aol» la he mea hana aku malalo o ha i. na'u no ka"u. aole na ha'i aiai. Pane aku au iaia: Kou mea ka/ ia i manao ai i eleie haole no k* loaa ole aku o kan hana ia Knhio; ke lili ka oe i ko'a kana. Ka i »o hoi a palaualelo aa hnha mai oe ia 'u. o ko 'u hana ka T o koa mea hewa ih« la ka ia. O ka'a ao hoi ia i loaa ai aoika hab» i baaa ia nkn ai • a'n, a iaa oe e hoomanawmani e lou aku aaa no k«t A i mai la kela i ka paa k* o kira ik« 1 ka uwea, a i akn au iaia: O o« no ka hoike no ia mea aa e tke ntai īa, aole ia mea me a f n, aka. ke mea haaa aae ts wld aoao K«pnbalika m» a*

E na kanaka o ka pupuu hookahi, ka , lahui aloha loa a ke Akua, ka lahui ' kanaka hoi i hookumu ia e Adamu ma iloko o ke KihHpai o Eileua, oiai laua e noho ana iloko olaila, ka lahui hoi e auamo aoa i ke aloha.o ke Akua. aoie oukou he lahui kanaka i loa* niawa.io ae o ke kihapai o ka maluhia; aka. o oukou no ia a hiki mai nei, a e mau aku ana no ka wa >pau loa; pehea, c ae ana «nei oukou e na kanaka berita 0 ke Akua, e ae aku i ka Mose e koi mai nei ia kakou e hookomo mai kakou i moo iloko o keia kihapai o ka maluhia. i mea e hoea msi ai na ehaeha mahope aku no kakou, a kakou e hoonanea nei i ka noho elike me ko Ailamu ma nanea i ka ai loaa wal«»? A i ka pua ana o ka wiliwili, heaha k.i mea i ike ia mahope ihof Eia k~a he mea nanahu ka ka Mnno. A auhea ou> kou e na kanaka Hawaii oiaio, ke lohe nei au i ka ieo hanehane mailalo ioa mai o ka lua pa-u me ka moakaka. ke hoomanao nei au o na mea nona keia mau leo ua kamauina au ia l<ina a me ] ka poe no a pau i ike ia laua, a me ■ ke aloha no nae no ia mau maniala oie- | lo: Kill the Snake! Kill the Snake! ! And throw it into the sea as food for the shark. Ma ka unuhi ana: E pepehi i ka moo! A e kiloi aku iioko •», ke kai i ai na ka mano. O keia na mamala olelo i hookamaaina mau ia aku e ka mea hanohano J. K. Kaulu, h me R. W. Wilikoki, ke ahi kanana o na la i aui wale aku la. A i keia la ke kahea hou mai nei no U kakoa e pepehi i ka moo a Moses Kaaipuaa. Mai ae iki e kakoo i kana moo. Ile ninau no hoi ka'u i onou aku ai iaia, aole nae i pane ia mai, oi* hoi keia: Heaha ka Kuhio hana hewa i hana ai ma kana hana. i kohoia ai e ka lehulehu i huli mai a hoopiiikia ia ka> kou 1 hiki ai kakou ke hoao aku ia Likana Eliwai \ elele na kakout Aohe wahi pane i īoaa mai a hele loa mana iwaho ma na mea o maua iho. 1 Ena makaainana koho balota Hawaii oiaio m pau, eia iho a hoea mai me ka | malu loa na hana poholalo a ka poe e ihoino nei ia kakou i ka poe Nika. ka poe hoi e ku-e nei ia Kuhio a kakoo hoi ia' Frear. he mea maopopo loa e hana ia ana he hana kalohe e like me ko Hale Von Holt i hana ia ai e ku mai ana lakou a hoohoihoi ia kakou e hana like a i ke koho ana no nae • koho ana lakou «a ia Likana Eliwmi, oiai o lakou la no ia a nou iho hoi e Hawaii imi loa, aole anei e ike iho oe e Bemokarata Hawaii e hana naauao mai no hoi kakou no kakou .uo, a ka la o ke koho naa ponoi no e hoopiha kau knmau poi, aole na ha'i mai. ma kau hana ana no a mai a« i moo koloko o kau pa i'a ponoi iho, .i eneoue momona > hiki ia i- kk wa ala* poho, mai ai i ka poke §#eaue e honi pn iho ana ka iho i ke aia o ka lipoa. Me ka mahaio i ka ppe helukeln a pau. a mai poina i ke koho pololei i ka Elele Lahui Alii a kakon, he wahi kulana hookahi wale ao • paa ia nei e ke kanaka Hawaii oiaio' iwaena o aa lehulehn a pau o Amenka. Me ka makalo i ka Lnnakoeponopono a no na keiki kiloi'ioi hoa kepao ko*R weliaa pan ole. C. K. *£ALOHA. TOKIO. lapami, Bept. 21.—E hoi ako aaa ke Kakaoolelo o ke Aupaai Kaox no Amenka ma ka la apopo auiloaa o kamoknkaa* 3Uryla«4 a e noho iki iho aaa oia ma HonohUa m kona alakele, ka Eleie Amenka i hoonaaia mai nei iaaei ao kekomo pu aoa ma ka haakal hoolewa • ka EaMpen. SACBAMENTO, OaL, Bept. 25.—V» apoaota ka paa p*)pkA Buaavela-Joka-mb, * oa waela ■* poa e kokoU «aa o ka aoao Hol6maa • ka Akelele R«pabalika put ka naaawa i walawiara ai ka akaeleU maaaei i keia ta. He naūkomamakaln aaa *Ui* o Ta#t i kaaMe i ka ahae!el4. ;