Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLVIII, Number 30, 26 Iulai 1912 — HE MOOLELO NO MAKO MATERO A I OLE Ka Aha Kukakuka o na Komite he Umi no ka Noho Aupuni o Venika. [ARTICLE]

HE MOOLELO NO MAKO MATERO A I OLE Ka Aha Kukakuka o na Komite he Umi no ka Noho Aupuni o Venika.

MOKUN'A VII O ke kukakuka ia o ua poe kanaka ohumu kipi nei a hoea i na hora o kc -e. a ia lakou o ka hcc»kuii ana. ua pau niaoli ka lakou ,ij>cna i ka hoholaia ma ke alahele e paa ai o Alahaki Lioni ia lakt>u i ka hopula. a kaa aku hoi malalo o ko lakou mana. MOKUNA VIII. Ua h"lhoi houia mai la ka ikaika iloko o kc kino o ka opio Alabaki Li >ni. a ke noho la oia maloko o ka home o ka Haku Vivida, nc ka }} -nana wanui ana, o ka hoea mai i ka la ana e īmi aku ai i na ike auau i 'noauhee ae ai i na kikohukohu mailuna ae o kona makua. a e ;i!.*»k«.' akii hoi i ka poe hewa imua o ka aha kuka, no kc kau ana mai i ka hoopa'i maluna o lakou. L'a loaa aku ka ike i na mea apau e pili ana i na kamail'.o nuwaena o Alahaki Lioni ame ka Haku Vivida, i ka Lede Isabe!a, a ke j;ana kapalili mau la kona puuwai, me ke kakali ana o ka hoea nui i ka la a Lioni e koi aku ai iaia e lilo mai i wahine mare nana. N'o ka hoea ana mai nae i ka la e hookoia ai ka iini o ua mau opio nei. ua lilo ka Lede Isidora i mea hoeueu aku ia Alabaki i;ia Kana papahana. me kona hoakaka ana mai i iia mea a kona makuakane o ka hoike ana aku iaia, o ia hoi ka manao ana o kekahi o na kaukaualii, e mai i ua o Isidora e ae aku e lilo i wah.ne mare nana. a o ka inoa o kela kanaka, o ia no o Kolusa Trivisano, ke kelki Ikk>kahi waie iho no a ka Haku Trivisano t ke kanaka e noho poo a:*a maluna o ka hui kuka malu no ka hookahuli a kipi ana i ke aupuni. No na manawa elua i hala ae, i noi aku ai kela keiki i ka Lede Isidora ē mare aku me ia, 110 ka elua no o na nianawa o. ka iiooieia ana aku o kona manao, aole no nae ia he mea e pau ai ka hoomano ana mai o Kolusa Trivisano i ka Lede Isidora, aka e hoao ana o a ma na alahele like ole, i wahi e hookoia ai-kona makemake. Me ia hoike aku no o ka Lede Isidora i ka nui o kona hoowaliawaha no kela opio, o ka mau mai la ia o ko Kolusa hoopipili ana. Ma ko laua hui kamailio hope ana, ua hoala okoa aku kela kanaka epio i kekahi mau manao maikai ole, e lilo ai i mea hoehaeha aku i ka manao o ka Lede Isidora, aole no nae ia he inea e inaliuia mai ai o kana inau uwalo ana aku, no ka mea aia ko Isidora aloha malu* na o kekahi kanaka okoa ae, ka mea hoi a kona puuwai i li'a mau ai i na manawa apau, mai kona mau la kamalii loa mai a hoea wale i kona lilo ana i wahine kanaka makua. Ua hooi loaia ae nae ke aloha ame ka makee o ka Lede Isidora ma o kona halawai hou ana me Atabaki, a i ka nana aku i ua kaikamahine nei a Vivida, ua like pu kona aloha, me ke kui makeneki e kuhikuhi mau ana i ka akau, pela iho la ka hiki ole iaia ke hoopoina i ka opio nana i hoola iaia mai ka make mai. Ke iho aku la ka la e napoo ma ka ilikai, ma kekahi la, a ke hookokoke mai la hoi ka malu po e halii iho m-aluna o ka aina, ua haalele aku la o Alabaki i ka hale o ka Hakn V-ivida, a iho mai la no kahi o kekahi wahi waapa uuku e lana ana, o kona wehe aku la no ia i ke kaula, a hoomaka aku la e hoe nowaena konu o ka muliwai. O ka hanu ana aku paha hoi kekahi o A3abaki Lioni i na ea huihui o ke ahiahi iaia e hoea malie la i kona waapa, ua lilo ia i mea e hooiia < e ai ka ikaika o kona kino, no ka mea iloko o na la ana e noho ana ii ka o ka aina, ua nele maoli ka loaa ana iaia o na ea maikai, elike me ia ana e ike la iloko o kela manawa. Ike iho la oia i ka ikaika maikai o kona mau lala, a ua lilo ia i mea nanea loa iaia o ka hoe ana i kona waapa, me ka hoopoina ana ae i kekahi mau mea mai kona noonoo akn. laia e noho ana maloko 0 ke kakela o Vivida, ua hana ae oia i kekahi niau mea e hookomoia aku ai na hoohuoi ana iloko o ka poe ma kela wahi no kona ano maoli, a pela hoi oia e holo nei malnna o ka muliwai i pakele loa ai mai hooku'i aku me kekahi waapa okoa, a mihi loa iho la oia no kona noohoo ole, aia he nui mawaho ae ona e nana mai ana, a e hookokoke mau mai ana me ia iloko o na manawa apau. No kela nanea loa o Alahaki i ka hoe i kona waapa ua aneane loa e hooku'i oia me kekahi waaj>a okoa aku mamua pono mai o kona aiahele, a i ka manawa ana i hoomaopopo ai i ka pilikia, ua hoopupu mai Ia oia i kana mau hoe no ka manao e noi aku i na huikala ana mai a na mea maluna o ka waapa i aneane loa ai e hooku'i. He elua mau kanaka maluna o kela waapa, he keonimana aoo ame kokahi kanaka opio i like mai na makahiki me kona, eia nae aia ua waapa la ke holo la, me ke kakali ole mai e lohe i na olelo mai ia Alahaki aku. Na kela pilikia a ka opio o ka hoomaopopo ana. i kono mai iaia e inakaala oia i kona wa e holoholo ana nialnna o ka muliwai. Mawaena nae ou e ka mea heluheiu ame ka mea kakau, aole ma ka aoao o Alahaki ka hewa. o ka hooku'i ana o kela mau waapa, 110 ka mea aole oia i iike mai i ka mea a na kanaka maluna o ka waapa 1 hana aku ai, na laua maoli no i nxakemake e hooku'i na waapa o hkoa i ka)ii hookahi; a aoJe do hoi i mapopo i ka opio. o kela keonimana maluna o lea }ua o na ivaapa, o ka Haku Trivisano no ia ame j kana keiki. O ko Alahaki hoomau aku Ja nae ia i ka hoe ana i kona waapa a hiki i ka maloeloe ana ō kona mau lima« o kona hoohnli ae la no ia. no ka hoi hou ana aka iuka o ka aina. Ua loihi no nae ia wahi ana o ka hoe ana mai, ua ike aku la oia i ka holo pololei mai o kela waapa mna no ana o ka ike'ana me na kanaka elua iluna. eia nae he hookahi wale no kanaka i kela manawa me ka holo poloki ana inai no kahi o kona waapa e holo aku nei. Ua hoopupu iho la o Alabaki i kekahi o kana mau hoe, i huli ae ai ka ihu o kona waapa i kahi e, a i ole ai no hoi e hooku'i ua mau waapa la i kahi hookahi, eia nae na mau loa mai la no ka holo ana o ka lua o na waapa a ia wa i pa-e mai ai ka leo ninau i ka i ana mai: "E oluolu anei oe e ku iki mai hoi kcsu waapa no kekahi mau minuke?" wahi a ka mea maluna o kekahi waapa okoa aku, me ka hOAO ana mai e hoopili i kona waapa ma ka aoao o ko ia nei waapa. "Heaha ananei ka mea e hoolei *ku ai i kou makemake?" i pane aku ai no hoi o Alahaki, me ka maopopo cJe iaia o ka manao o ka mea maluna o kekahi waapa okoa aku. "O Alahaki Lioni nae paha kou inoa ea? %> "Ae» o ko'u inoa ia. n 44 Ke ole au e kuhihewa, he inoa okoa aku keu i kapaia mai ai e kou mau makua, aole anei pela?" "Pehea i maopoj>o ai ia oe. he inoa okoa aku kekahi o*u» M i paku'i aku ai no hoi o Alabaki i ka ninau ana i kona hoa olelo o kela inanawa. "Me no kahi o ka loaa ana mai o ka ike ia'u, aka e hoomanao iho oe i keia n\anawa, ua maopopo loa ia'u he inoa okoa bou aku no kekahi ou. M **A ina he inoa hou aku kekahi o*u. heaha iho !a kou manao ma Ia mea?"

"Q oe nae paha ke keiki a Giovani Maeelo ea. a i ole o kau iriaktia ia i kona \va e ola ana." j *'Ina paha i maopopo ia oe na mea < piii ana ia'u, ke ae aku nei j \; n e hrx>mau aku oe i kau ka.maiiio ana» me ka ninau ole mai ia'u r«v> kekahi mea."' 4i Ua nui na mea i maopopo ia'u nou ame kou ohana." alaila hoookoa mai la ka opio ma!ihini i kekahi kaula i ka waapa o Ala- ! liaki. i mau ai ka pili ana o ko laua waapa i kahi hookahi. a i hiki jvono ai no hoi ia laua ke kamaiiio me ka maalahi k>a; a!ai!a hoomau hou mai la i kana kamailio ana: 4, He meahuna kekahi a'u i makemake ai e hoike aku ike keiki a I laeelo." "Auwe, he meahuna anei?"* i hooho ae ai o Alahaki me ke pahaohao. "He meahuna keia a*u e manao nei. e liio aku ana ia i mea hoopomaikai aku ia*oe, a e hoihoiia mai ai na pono o kou makuakane i kailiia aku mai kou ohana mai." Akahi no a ano maopopo mai Ia ia Alabakt ke ano o ka meahuna a keia kanat:a malihini e kamailio aku nei iaia, a o ia kana o ka pme ana mai: "Ina i manao oe e lilo ana i mea no'u e pomaikai ai kou kamail»o ana mai i kau meahuna, ke ae nei au e hoolohe aku ia oe." "Manao no anei oe aole i pili kou makuakane i ka hewa ma kona -nanawa o ke*kipakuia ana mai Venika aku?" "Adle loa he kanalua iloko o'u no ia mea." "E hiki ana anei ia oe ke hooiaio mai no ka hewa ole o kou niakuakane?" "Xo keia manawa he hana pohihihi loa na'u ka olelo ana ae e hiki ana ia'u ke hooiaio no kona hewa ole. aka ua paa nae kiiu manao, aole i loihi na la a'u e kakaii aku ai, o ka hiki no ia ia'u ke hoike ae imua O ke akea i na hana kolohe i hookauia aku maluna o kuu makuakane." "Ina au e waiho aku ana iloko o kou mau lima i na hooiaio apau po ka pili ole ana o kou makuakane i ka hewa, pehea iho la ia i kou manao?" "E ae ana anei oe e kokua mai ia'u ma keia hana nui?" "Pehea auanei au e kamailio wale aku ai no i keia mea ia oe, ina aole i loaa kekahi manao kokua ia'u nou? Ina nae e ae ana oe e uhai mai mahope o'u no kekahi wahi a'u e alakai aku ai ia oe, o i;a loaa aku no ia o na mea apau au e niakemake nei." "Heaha iho la ka hoi ka mea hiki ole ia oe ke hoike mai ia'u i keia manawa, mamua hoi o kou kuhikuhi aku i kahi e loaa mai ai ia'u kekahi mea e pono ai?*' "Ina paha aole he mau palapala i hanaia, ina no maanei iho Ia 1 o au e hoike aku ai ia oe i na mea apau, aka no ke ake ana e loaa kela mau palapala, pela au e i aku nei ia oe, aole e ponp ka kaua hana maanei nei," aka ma kahi e hiki ai ia'u ke hoolako- ia oe me na hooia apau no ka pono o na mea au e manao nei e hana aku." "Ina paha he wahi mamao loa aku keia a kaua e hele ai, alaila i«a aneane e hiki ole ia'u ke ae aku i kou manao, no ka mea aole i 1 pono ia'u ka ikaika no ka hoe ana i ko'll waapa ma kahi loihi, 0 ko'ii pohala ana mai nei no ia mai kekahi ma'i kupilikii mai i kau iho maluna o'u." Ma ia wahi, he hana maalahi wale no ia, ua hiki ia kaua ke hoe aku a hiki i ka pili ana i kahi hoopaa waapa, alaila nakiikii aku i ko waapa iuka o ka aina, me ke kauoha ana aku i ke kanaka kiai e makaala mai i ko waapa, alaila kau mai kaua maluna o ko'u waapa, na'u ia e hoe aku a hiki i kahi a'u o ka olelo mua ana aku ei, a na'u no hoi e hoihoi hou mai ia oe no keia wahi. M Ua hele okoa aku la ke kokoolua o Alahaki no ka hui pu ana me ke kanaka kiai, alaila iaia o ka hoi ana mai, ua kau aku la laua a oHia maluna o kona waapa, a o ia kana o ka huli ana mai imua o Alahaki a pane mai la: "He mea pono me na uhimaka kaua e holo aku ai, lie uhimaka no nae paha kekahi ou ea?" "O kela kekahi o ka'u mau mea lawe pu ole me a'u, aka heaha iho la ka manao o ko kaua liele ana aku, me na helehelena hoano e?" "He mea paha keia nau e hoohuoi mai ai i ka hunaia o ko kaua mau helehelena. aka nae e hoomanao oe, he nui ka poe i makemake ole e hoikeia ae na mea e hoauheeia aku ai na ao omamalu o na ahewaia mai kou makuakane ae, a ma ia ano au i makemake ole ai e ikeia mai, o oe kana keiki. "O kekahi kumu no hoi no ko kaua huna ana i ko kaua mau heleh.elena, i ole hoi au e pilikia, oiai owau keia e hookomo nei ia'u iho iloko o kekahi hana nui pohihihi no kou pono, a ina i makee oe i keia pono nui, o keia wale no ke alahele e hookoia ai kou iini. "Oiai hoi, aole ou uhimaka me oe, eia no me a'u kekahi uhimaka au e manao nei, e kupono ana no ia oe.** ala ; !«» haawl mai la ka malihini i ka lua o kona uhimaka no Alahaki. a oiai aole he wahi hoohuoi iki iloko o Alabaki, aia he enemi kcfna ma Venika, no ka ;nea aole loa oia i hana aku i kekahi mea, « ala mai ai he mau manao Uli iaia, ua ae aku Ia oia, e komo i ka uhimka. a e "hoonalonalo :.e hoi i kona helehelena maoli. Aole a Alahaki mea nui e ae € hoomaopopo la i kela manawa. koe wale no kona manaolana mau ana aku. e loaa mai ana kekahi mau ike iaia no na mea huna, i pili i ke ahewaia ana o kona makuakane, a ma ia ano ua palaka a ua nanea maoli oia, me ka manao ue pouo keia a kela hoa ona. e hwmalimali mai la iaia. O ko laua nei holo aku la ia a hoea i kekahi wahi, ua hoohuliia . e la ko laua waapa. a holo aku la ma kekahi wahi ololi, aole hoi 1 a kahi e pili mau ai o na waapa, a no ka hapaha hora ia hoīo kikeekee ana o ko laua waapa i o a ia nei, ua hoea aku la laua, mamua koke mai o ka hale o ka Haku Trivisona, a o ia ka Alahaki 0 ka ninau koke ana mai i kona hoa: Eia anei oe maloko o keia hale e ku mai nei e noho nei V me ke *vu ana aku o Alahaki a nana i ka home a kona mau makua i noho ai. a o ka home no hoi ana i noho ai iloko o kona mau la kamalii i hala aku. "Ae, eia au maanei nei kahi i noho ai. aka mai ninau wale mai nae oe ia u, a mai walaau nui ae hoi oe, o loheia mai auanei kaua. aka e hamau loa oe ? a e hahai mai hoi mahope o'u, me ko kaua walaau ole." I Oko laua nei hele aku la nae ia a komo ana iloko oka hale o Triyisano, alaila ua kauohaia mai la o Alahaki e ku malie malaila a hiki i ka oili hou ana mai o kona kamaaina, eia nae iaia e ku la malaila. akahi no a haili mai kekahi manao iloko ona, he hana pulapu wale no paha keia e alakoia aku ai oia iloko o kekahi poino nu», 110 ka mea aole loa e ae ana kekahi e huai mai i na hana epa i hanaia aku maluna o kona makuakane, he mea auanei ia e hooneieia aku ai ka Haku Trivisona, a o kana keiki paha, me na pono ame na j«omaikai a laua e hauoli la ma kela la. laia no nae e noonoo la pela, o ka wa ia a kona kokoolua o ka oili koke ana mai, e paa ana hoi he ihoiho kukui iloko o kona lima a pane mai la: "Ua hala aku nei o Trivisano no kekahi wahi okoa, a ;i,ai kana kauwa i loaa mai nei ke ki oloko o ka pahuhao, nolaila e hele aku kaua noloko o kona keena hana, malia o loaa aku na palapala anan 1 hana koloheia ai no ka hoopilikia ana i kou makna/* Hoomahuahua loaia mai !a ka hoohuoi iioko o Alahaki no kekahi epa e paheleia aku nei imua ona 7 eo ka mea aole oia i i i kela keena e manaoia nei e alakai akii iaia ilaila, oiai iloko o kona mau la kamalii, aole loa oia i aa e komo no kela keena, he keena hoi aia ma kahi e kokoke loa la i ka mnliwai, a o ia ka Alahaki o ka pane ana mai, i ka wa o kona hoa i anehe aku ai e heie me ka ihoiho kukui. (Aole i pau.)