Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLVIII, Number 26, 28 Iune 1912 — HE MOOLELO NO KE KI KULA A I OLE Ka Waiwai Hooilina a ke Aloha. [ARTICLE]

HE MOOLELO NO KE KI KULA A I OLE Ka Waiwai Hooilina a ke Aloha.

MOKI'NA XLI. KA HOI HOU ANA AE INC lOKA. iK» i poino keia wahi pahu ame na mea apau iloko, aole no ia he mea e j>oino ai, a e nalowale ai au. no ka mea, eia me a u i keia manawa kekahi ki—he ki kula ia i hana maiau loaia—a ma ia ki 110 auanei e hiki ai au e ikeia, ina ke ola nei kekahi mea a poe paha i kuleaaa ia'u." laia i hooki iho ai i kana kamailio ana, wehe ae la oia i kekahi lei gula e paa ana i kona a-i a waiho mai la iioko o ka lima o kana ipo. Ua hoopaaia he ki gula me ua lei kula la e Like me ia i hoikeia ae nei mamua. O keia ke kaona ame ka moie i hookumuia ai o keia mo°lel°. . Nana iho la o Gerala iua wahi ki la me ke kahaha loa a mai la: "He keu io hoi keia a kahi ki hoonani kupanaha'. O ka'u e ake nui nei e maopopo ina he iaka kekahi a keia wahi ki e ku ai a e hiki ai ke wehe aku/' wahi a Gerala. "O ka'u e makemake nei e ike o ka hiki i keia wahi ki ke wehe aku i kekahi wahi i hunaia ai na mea pohihihi o ko'u hanauia ana,' wahi a Alisona. . • » "E kuu aloha, mai ae kaua e lilo ia i mea nana e hoowaia īa kaua ma keia mua aku, e pono kaua ehoopoina loa ia mea i ole ai e lilo ia mea pohihihi e pili ana i kou hanauia ana i hana nana e hookuuana i ko kaua mau la hauoli o keia mua aku," wahi a Gerala a hoopaa hou aku la oia i ka lei gula ma ka a-i o kana aloha. "E pono e lilo ko kaua mare ana me ko kaua mau la hauoli loa o keia mua aku i hana e hoopoino oleia ai kaua, a e lilo ka paulele nui me ke aloha o kekahi i kekahi, me ke aloha pumehana loa, i moto no ko kaua ola ana ma keia mua aku." "E pono e lilo keia mea huna i hana kamailio hou oleia e kaua ma keia mua aku, aole mawaena iho o kaua, aoie no hoi iwaena aku o leekahi poe, a no ka mea o lilo auanei ia i mea hookaumaha i kou noonoo e hoopoinoia ai oe ma ka manao a e iilo ai paha i kumu ma i nou, o ka uuku loa o ka poe maopopo ia mea huna oia ka oi loa aku o lea maikai. 4< Ua ike maopopo loaia eka lehulehu aole oe he kaikamahine por.oi na Mr. Buruka, a nolaila, malaila pau iho la no ke kamailio hou ana no ia mea. Ua ike no nae paha o Mr. ame Mrs. Laimana i keia mau mea?" i ninau koke aku ai o Gerala me ka nana ana iho i na mea liilii e waiho ana iloko o kahi pahu. "Aole paha la, manao au aole. Ua paa no keia wahi pahu i ka lakaia a o ke ki iloko no o kuu wahi a aohe no hoi o Mrs. Laimana i ninau iki mai ia'u no ia mea. No kekahi manawa i hala ua loaa ia'u keia manao, malia ua nana no oia i keia pahu me ka manaolana e ike ana oia i kekahi mau mea, aka nae, ma ko u noonoo hou an? iho aole paha oia e makemake ana e tiana no kona manao he mau mea liilii wale no ia na kamalii a'u e manao nui ole ai, nolaila aole oia i kii e wehe a nana." "Ina pela, e hoihoi hou aku oe e waiho ma kahi i waiho mua ai a mai noonoo hou aku kaua no ia mea. Aohe o'u makemake i keia, aka ma kou mau maka," a kulou aku la o Gerala e hoopa i kona mau •ehelehe ma ka lae o Alisona, iaia i pani iho ai a laka hou iho la i kahi pahu a kapae aku la ma kekahi wahi. Aole laua i kamailio hou no kela kumuhana a hiki i ko laua hui hou ana ma Nu loka, mahope mai ua maalo aku la ka manawa me ka hikiwawe loa ahiki i ka olino ana niai o na kukuna Ia o ka ia elinia o Feberuari, ka la i hooholoia ai no ka hoolohe ana i ka hihiaelua o ka waiwai o Mr. Buruka. MOKUNA XLII. lIALAWAI O GERALA ME KONA ENEMI KAHIKO. Ma kela la i hookolokoloia ai o llabada, mai kona manawa i haalele aku ai i ka hale paahao a hiki i ka wa i noho ai ka aha, aia mau iloko ona ka manaolana no kona palekana e like me kana i ike ai ua akamai loa kana mau inea i hana ai e nalowale loa ai kona hewa, a e hiki ole ai i kekahi mea koi i ka waiwai ke oni mai a ili aku ka waiwai iloko o kona lima. Mahope o ka hoomalu ana mai o ke kahu o ka aha i ke anaina, «a waiho koke aku la o Mr. Litelatona i 'ke kumuhoopii imua o ka aha, a i ka pau ana akahi no a ikeia aku ka pii o ka lena o Habada va loaa pono aku la i ke o e kaanini ai na wawae o ke kolohe, alaila iiuli mai la oia e nana ia Mr. Litelatona me na maka hulili. Ua manaoio loa oia ua make 'kahiko o Alisona, a ina no e ola ana .aole 110 he wahi kuleana iki ona e oni mai ai i ka waiwai, no ka mea, ua maopopo iaia aole o Alisona he kaikamahine ponoi na Mr. Buruka. Aole i hoomaopopoia ka mea e koi hou nei i ka waiwai i kela manawa, nolaila, ua kaa ma ko Habada aoao ka pohihihi loa owai la keia mea e hele mai nei e koi i ka waiwai, oiai ua nele ka Ana Manina koi mamua, a ua make hoi o Alisona, alaila, owai la keia mea e oni inai nei i keia waiwai, 110 ka mea, aole i hoike iki ia aku iaia Jca inoa o ka mea e koi hou nei i ka waiwai o Mr. Buruka. No keia pohihihi loa ia Habada, hawanawana ae la oia i kona loio e ku aku imua o ka aha a e noi aku e hoakakaia mai e ka loio nia ka aoao hoopii ka inoa o ka mea e koi mai nei i hiki ai ia laua ke hoomakaukau ia laua iho ma ka pane ana ma ko laua aoao. Ua ku i'o aku la ka loio ma ko llabada aoao e noi imua o ka aha e hoakakaia mai ka inoa o ka mea e noi nei e hooponopono houia ka waiwai o Mr. Buruka. a oia ka ka Loio Lite!atona o ka pane ana inai: "He koi-oiaio loa keia, e kou hanohano," wahi ana imua o ka lunakanawai. "Ke lawelawe nei au i keia hihia ma ka aoao o ka pilikoko pili kokoke loa i ka mea i make, he kanaka opio nona ka inoa ame ka lianauia ana he Buruka oiaio mā ke koko a ma ka inoa, a nona au e koi nei ita olelo hooholo a keia aha e hoeholoia ,r »"» ka pono eua kona aoao." * . . . "Ina pela, kukulu ae hoi ha i kela mea e koi nei i ka waiwai imua o ka aha i ikeia aku hoi " wahi a ka loio ma ka aoao pale. "Aohe ia he hana paakiki, e ka mea hanohano" wahi a Mr. Lite?atona. "No kau noi e hoolauna aku ana au imua ou i ko'u haku, Mr. Gerala \Vineseta Buruka, ke keikikane ponoi a o ka hooilina oiaio loa hoi o Mr. Buruka/' Huli ae la oia ihope a ani mai la i kona lima ia Gerala e noho mai ma kekahi aoao mahope, a o ko Gerala wa no ia i ku ae ai iluna a hul» papu mai la imua o kona enemi—ke kanaka i hoohiki paa aku ai iaia mamua e hehihehi ana oia iaia malalo o kona mau kapuai wawaek e like me kana i hana ai i ka opuu rose a Alisona i haawi aku :ai mia. Me ke kunahihi ame ke ku koke ae !a o Habada iluna sne ka hele o koiia helehelena a keokeo pu me he hau la a i mai Ia: "O, he kanaka hoopunipuni keia! He kanaka koi hewa loa keia i ka waiwai! Ua kamaaina au i keia kanaka no kekahi mau makahiki loihi i hala hope aku nei. He wahi keiki makilo wale no keia oka liele auwana ann ae a e o!e o Mr. Bunika loaa ai ka ua o ia nei hana ;a laki ka loaa ana o kona mea nana e malama. He kanaka opio moe lepo haalele loa keia o ke kulana haahaa loa a ke hele mai nei nae e leoi i ka waiwai ma Jce ano hoopunipuni loa! w

f4 Ha, e hoomalu P wahi a ka aha o ka papa ana mai i ke kanaka i *.vx>'>tha loaia me ka huhu me ke ao pu ana ma: e maiama i ka rr.aiuh;a «> ka aha o kauia mai ka h *fa; maluna ona no ka hoowaha;\aha i ka aha. a n<> ia huhu ana ma:. noho ino iho la o Habada ilalo :ne >a haahalu no ka piha ioa i ka inaina. a hina aku ia ihope o kona *!• h-» nie ka hoowahawaha loa i ke kanaka opio e ku-e aku ana iaia. "E hoomaka aku ana maua e hooiaio i ko maua pili» a e waiho pu aku ana hoi t keia mau palapala imua o kau aha no kou nana pono ana iho mahope o ka pau ana o ko'n heluhelu ana la mau paiapaia. wahi a Mr. Litelatona o ka olelo i ka lunaKanawai. Xo ka pomaikai o ka poe e hooiohe mai ana. hoomaka aku la oia e heluhelu i ka palapaia e hooiaio ana i ka niareia ana o Mr. i*uruka ;ne Miriama Hailaki, a i ka pau ana. heluheiu pu aku ia oia i ka naiapala e hoike ana i ka bapetikoia ana o Gera!a \\ meseta Curuka. Ke keikikane hookahi wale no a ka paa mare i hoikeia ae maiuna. "E ikeia ana ma keia hope iho o ka ia e hoike ana i ka mareia ana 0 Mr. Buruka ma e leulike ana ia me ka !a o kekahi palapaia i waihoia mai ai imua o ke kahu aha ma kekahi manawa i haia aku nei, he paiapala apuka i hanaia a e oleio ana ua mareia o Adamu Buruka me Luisa Simesona." wahi a Mr. Litelatona, Mahope iho o keia ua lio imi ka hapanui o ka manawa o ka aha ma ka hoopaapaa ana o na loio, a ua nui no hoi na hoike i kukuluia ae no ka hooiaio ana i ka pono ma kekahi aoao a e ahewa ana i kekahi aoao, e hke me ke ano mau e ikeia nei imua o na aha. aka nae, 1 ka wa i laweia ae ai ke kalele nui ana i na hoakaka kanawai maluna o na palapaia hoike eiua no ka mareia ana d Mr. Buroka me Miriama Hailaki me ka paiapala hoike e hoakaka ana i ka bapetikoia ana 0 Gerala ame ka ikeia ana o ka inoa piha o Gerala \Vineseta Buruka, huipu me ka palapala a Miss \V ineseta i kakau ai, me na hoakaka e pili ana i ke kauoha ponoi ana o Mr. Buruka i ka hui hana pohaku kia hoomanao no ka he o Miriama Buruka a hanaia a paa maluna o ka he, me na hoakaka i kakau ponoiia e Mr. Buruka maloko o kahi buke hoomanao i loaa ai iloko o ka pahuhao o ka banako, jia mea hoike oiaio ioa na lakou e hooiaio mai ana i ka pono nui ma ko Gerala aoao, ua ike maopopo na mea apau iloko o ka aha e hoohewahewa ole ai, o Gerala maoli no ka hooilina poloeli loa o ka waiwai o Mr. Buruk«j, a o Mr. Habada ame na wahine elua ana i hooiaio ai imua o ka aha o-llaua na pilikoko o ka mea nona ka waiwai, he poe pakaha a limanui lakou a pau e kupono loa ai e hoopaaia iloko o ka nalepaahao no kekahi mau makahiki. Ua paio ikaika ko Habada loio e hooiiloia na palapala hoike ekolu 1 mea ole, a no ka mea, aohe pili iki oia mau ike i laweia ae ai iniua o ka aha i ka hihia o Habada i hoopiiia ae ai he apuka. "Heaha iho ia hoi ka piii 010 o keia mau palapala i ka hihia, e ka mea hanohano, ma ka aoao pale?" w r ahi a Mr. Litelatona o ka pane ana ae i ka loio, "a no.ka mea, maloko o keia mau palapala elua pili ana i ka mare ame ka bapetikoia ana, a me na hoakaka maloko ■'» keia buke hoomanao, ua loaa maopopo loa ka ike i ka aha he mv*i ike hohonu loa ia e hooiaio loa ana i ka liewa o Habada ma o loa aku o na kumu kanalua apau, a no ka mea hoi, iloko o ka aha hookolokolo mua i hooholoia ai ka waiwai maluna o kela mau wahine elua, he hana a Habatla i hana ai me ka epa loa, a i ku-e loaia ai ia hana epa ana e keia inau hoike lehulehu e ike maopopo loaia ai t keia aha, he mau ike waiwai loa keia." Ma keia mau hoakaka a Mr. Litelatona, ua haule wale ke noi a ka loio pale a aeia mai la na palapala i hoakakaia ae nei i mau ike ma ka aoao hoopii e ka aha. Ua loaa pu iiyMr. Litelatona keia manao, ina no ka hoole i.iai o ka sha i ka lawe ana aku i kela mau palapala i hoike imua o ka aha ma ko laua aoao, he nui okoa aku no na'jnea hoike hou i -:oe i ka pouo ma ko iaua aoao ana i manao ai e wāiho hou aku imua o ka aha; o kekahi o na hoike kupono ioa ana i manao ai e lawe ae imua o ka aha, oia o Mr. Tamaki Pama, ke akeakamai ma ka huli ana i na niea pohihihi iloko o na buke. I ka ae ia ana mai e ka aha e laweia na palapala i hoike ma ka aoao hoopii, ia wa kahea aku la o Mr. Litelatona ia Mr. Pama e hele ae maluna o ka noho hoike no kona ninau ia aku no kana mau mea a pau i ike ai. I kela wa i ike mai ai o Habada i*iia heie ana ae o Mr. Pama a noho iho la iluna o ka noho, huli inō aku la oia i kahi e me ke kokoe 0 na maka, a no ka mea, o keia Mr. Pama kekahi o na kanaka ana 1 kau mau £i kona weli mai mua mai o kona hoomaka ana e hoolala i na hana epa, no ka mea, ua haupu mua oia e hiki mai ana i ka la e kiiia ae ai o keia Mr. Pama i hoike 'ma ka aoao e imi pono aku ana i kona hewa. Ia hiki ana ae o Mr. Pama ma kahi o ka noho, hoohikiia mai la oia, a ia pau ana noho iho la iluna o ka noho. Ua maopopo mua ia Mr. Pama e laweia ana oia i hoike, nolaila ua hoomakaukau mua oia i kekahi papa eleele uuku i wahi nana e kahakaha ai i ka inoa ana i ike ai ua hoololiia elike me kana i hoikeike ai i ke ano o ka hana epaia ana maluna o ka apana pepa'iloko o ke keena loio o Mr. Litelalona: Ia noho ana iho ana, ua ninau kokeia aku la oia ma na mea e pili ana i kana ike ma kela hoololiia ana o na inoa, a oia kana o ka pane ana mai: "Ae, ua ike au a ke manaoio loa nei no au e hiki ana no ia'u ke hooiaio aku imua o keia aha a imua o ke kiure, e loaa aku ai ka ike, he hana kolohe o ke ano haahaa loa ka mea i hanaia." Ia wa kahakaha iho la oia i ka inoa o Alena Baraunu ame ka inoa 0 Adamu Buruka, a ia paa ana. kahakaha hou iho la ma ke ano e hoololi ana i ka inoa o Admu Buruka i Aledea Berosetona a o Alena Baraunu hoi i Adamu Buruka, e like me kana i kope mai ai mai ka buke mai i hoopaaia ai na mare ma Nu Hewena, malalo.o ka la hookahi i kopeia ai iloko o ka buke ma ka makahiki 1856. Hoakaka :- I -E hiki ole ana paha i ka lehulehu ke ike pono i ka hoololiia ana o na inoa ina o na inoa iho la keia o fceia mau kanaka i hooT>aaia ai ma ka buke a i hoololiia ai e ke kolohe. Habada. I mea e maopopo le'a ai, he hana pono loa i ka mea kakau ke ka-, kau i keia mau uioa ma ka olelo haole i hiki ai i ka lehulehu ke ike maopopo iho i kahi o ka hiki ana ke hoololi a e ike pu iho ai i ke akamai o ka hoololiia ana ame ke akamai loa o ka mea nana i huli pono i kahi o ke kolohe e loaa pono ai. O na inoa elua i hoikeia ae la oia no o Alan Brewn ame Adam Brewster. Mamuli o ka huii noeau ana a Mr. Pama, e like me īa i hoakakaia piamua aku nei, me ke aniani hoonui ike, i loaa ai iaia keia ike a penei ka hoololiia ana. O ka "1" ma ka inoa mua, ua hoololiia i "d" a hoohui houia aku hookahi wawae i ka 4 'n" loli ai i a ke heluhelu iho i ka inoa o Alan i hoo'oliia *'Adam." O ka hapa hope o kona inoa Brown.ua hoololiia 1 Brewster, a penei ka hooloiiia ana: Ua hoololiia ka "o" i "e", o ka %i \\* ua holoiia a kauia iho i "s" a hoohuiia aku ke w ter" loaa ai ka inoa piha Adam Brewster. No ka ii\oa hoi o Adam Bfewster ua hoololiia i A!dcn Bronstern, a penei i hanaia ai: "Ma ka inoa mua Adam, holoiia ka opn o "d" a hoololiia i "1"; hoololiia ka "a" i "<T, a o ka wawae mua o ka "m" kakauia iho i "e'\ a ke heluhelu iho, Alden. No ka inoa hope Brcw?ter hoololiia ka "e'* mua i "o"; ke "w" i "n 4 *, a hoohuiia mai he "n * mahope loa loaa ka inoa Bronstern. Mamuli o akamai ame ka : .ke rria ka ohenana hoonuiike i loaa ai keia ike ia Mr. Pama a oia kana o ka hoakaka ana ae imua o ka aha. "Maloko o ka buke," wahi hou a Mr. Pama o ka hoakaka ana aku, il ua ike iho k*au i ka inoa o Alena Brown e kau ana ua mareia oia me Miss Louise Simesona, ua hoololiia nae ka inoa o Alena Brown a o Adamu Buruka ke kau ana malaila. a ke nana iho o Luisa Simesona ka Adamu Buruka i mare ai, a ma kahi hoi o ko Adamu Buruka inoa ua hoololiia o Aledena Berosetpna, oiai na<;, o ka oiaio maoii, ua mareia o Adam Buruka me Minama Hailaki, a o Alena araunu me Luisa Simesona, a ina oia e lawe mai ana imua o keia rha i kela palapala mare mua o laua e ike ana oo ka aha i ka like

ole o na inoa o ka paiapala ae mare i haawua mai ai ta laua i kinolu me ka inoa i hvx>paata maioko o ka buke aupnni ma \"u Hewfna. "Mahope aku ia e lav.cta mai ai. kc oluenu oe e Mr. Pama." wahi a Mr. Litelatona oka i ana mai. "'O ka'u makemake km uei i keia manawa. e hc«akaka ae oe imua o ka aha ame ra k;:;re i kau mea i ike ai e pili ana me keia mau palapala. Ia Mr. Lite!atona i hooki iho ai, haawi aktt la oia i ka palapala lioko o ka iima o Mr. Pama. "O keia palapala." wahi a Mr. Pama o ka h»>akaka ana ae. "o keia ka mea i o!eloia a i ikeia e kekahi {v»e. ka f>aiaj>ala kauoha hope kxi i Mr. P>ttruka i hana ai. L'a kau ; a ka !a i hanaia ai. kakauinoaia a ikeia e na hoike eiua ma ka \jl elu »» Aperj'.a o ka IS5'«. ua oi aku mamua o ka umikumamakah; makah:k« i hala h aku nei." Ma keia wahi i ku-e : a mai ai ka h >ike eka lo:o oka a pale aole e ht>akaka i kekahi inea e p;ii a!ia i ka pa'.apa'a kau »ha a Mr I»uruka * hana ai, oiai, aole i kupono ia ike e laweia ae ai imua o ka aha. no ke kumu. aole i pili ia paiapala i ke kumuhwpii e ku-e ana \ ka mea hoopiiia. "No keaha iho la hoi ka pili ole o keia palapala i ke kumuhoopii? Ma ko'u nana ana ua kupono loa keia paiapala e laweia mai imua o keia aha a e iilo i hoike ma ka aoao hoopii e ku-e ana i ka mea i hoopiiia. Ma ka hoakaka a ka mea hoopii. oka limakakau i īkeia nana i hoololi i na palapala mare elua i hoike muaia ae nei. oia no ka lima kakau hookahi nana i hana a i hoololi i kekahi hapa o ka paU[taU kauoha e paaia mai la iloko o ka lima o ka hoike," wahi a Mr Liielatona i pane aku ai. He paio hahana mawaena o na loio ma ia hope iho. e hu'e pau ana kela ame keia loio i kona ike kanawai. eia nae. i ka hoj>ena l».va o ia paio ana a na loio, ua ku-eia mai na kumu hoohalahala a pau ma ka aoao o ka mea i hoopiiia, a kauohaia mai la o Mr. Pama e ka aha e hoakaka aku i kana mau mea a pau i ike ai maloko o ia palapala. Ia aeia ana mai o Mr. Pama, alaila hoakaka aku la oia ma Vana mau mea i ike ai e like me ia i hoololiia a i ikeia eia ma kana nana pono ana me ka ohenana hoonui ike. Ma ka hoomaka ana, i aku la oia: "O keia palapala kauoha, e like me ia a'u i hoakaka mua aku nei, ua kauia ka la i hanaia ai, kakauinoaia a ikeia e na hoike elua ma ka la eha o Apenla, 1856. "Ma ka'u nana pono ana, ua kakauia ka aoao niua o keia palapala. ma kekahi la mahope loa mai—pehea nae ka loihi o ia manawa aole hiki ia'u ke hoakaka aku imua o keia aha, a aole no hoi e hiki ia'u ke hoakaka aku i na manao mua o ka palapala kumu i hanaia ai i ktnohi, eia nae, ma ka'u hoomaopopo iho, o keia palapala he kope wale no ia o ka palapala kumu i hanaia ai a ua hoololiia ka hapanui o na olek> a loli loa mai ka manao mai o ka palapala kumu i hanaia ai i kinohi, e like me ko Mr. Buruka manao i hoakaka ae ai i ka mea nana i kakau i keia palapala kauoha i kinohi, he umikumamakahi makahiki a oi i hala hope aku nei. "O "ka mea nana e hooiaio mai ka'« mea e kamailio nei, oia ka lik£ ole o ka wai o ka inika i kakauia ai ka palapala mua me ka inika o keia palapala; ma ka wai o ka inika e maopopo ai ke ano o ka inika i kakauia ai i kinohi me ka inika i kakau hou ia iho ai. a ma ko'u koho iho me he mea la aia ma kahi o ka eono a ehiku paha makahiki mahope mai o ka hanaia ana o ka palapala kauoha kumu i hanaia ai kela hooloii. Ma ka wai o ka inika i kakau muaia ai keia palapala.lie like ole loa ia me ka wai oka inika i kakau houia iho ai. Ma ka hoomaopojK> iho, he inika ulaula ka i hookomo muaia iloko o ka ipu inika i ninini iiouia iho ai ka.inika eleele, a ke nana iho i ka wai o ka inika hou i kakau houia iho ai ma kahi o ka hapa i hoololiia, he ano haulaula ka wai aole like me ka uliuli o kk wai o ka inika i kinohi. "O ka lua o ka'u mea i ike he peni kila okoa ka mea i kakauia ai ma ka manawa i hoololiia ai keia palapala; ke hoomaopopo iho he wai nui ko ka peni mua i kakaufa ai i kinohi a ma kahi o na olelo i hoololiia he ano mama a lahilahi me ka haula o ka wai o ka inika malaila, a ina aole pela, me he mea la he inika ulaula mua ka i hoopihaia iloko o ka peni (fountain) a i ka pau ana, a i ole uuku mai paha ka inika ulaula iloko ua hoopiha houia iho me ka inika eleele a ma ia ano e loli ana ke ano o ka inika mai ka eleele loa a e ano ahiahia mai ana ke nana iho i ka wa e loihi loa ai ka waiho ana o ka palapala e like me keia. "O keia ano inika hookahi no ka'u i ike ai maloko o ka buke e hooai nr. mre N*i Heweia, a ke c!c au e kuhih?wa, hookahi peni i kakauia ai keia mau mea a elua, a hookahi no kanaka nana i hana i keia hoololi ana a elua. "O keia ano inika hookahi no ka'u i ike ai maloko o na huke banako a Mr. Buruka ma kahi o na huahelu lehulehu i hoololiia ai, a he hana hoi nana i hoopoino aku i ka mea e hoopii nei i keia waiwai i keia manawa, he makahiki a oi i hala hope aku nei, a i iaweia ae ai ia hana imua o ka aha." I ka wa i pau ai o ka Mr. Pama hoike ana, ua kukuluia ae la o Mrs. Buruka, ka wahine hoopunipuni a Habada i olelo ai o ka wahine mare ia a Mr. Buruka, a mahope o kona hoohikiia ana, noi mai ia ka aha iaia e hoike aku i kona palapala mare, a pela hoi me ka palapala ana i hoike ae ai imua o ka aha mua nana i hooholo i ka waiwai maluna o laua, na Mr. Buruka i kakau mai iaia mamua aku o ko laua hoohuiia ana ma ka mare. Mahope o ka nana ana a ka aha, haawiia ae la ua mau palapala la ia Mr. Litaletona a mai iaia aku ia Mr. Pama; aohe i loihi ia nana ana iho a Mr. Pama, ike koke iho la no oia i na wahi i hoololiia maluna oia mau palapala ma ke ano o ka wai i o ka inika i kakauia ai a hoakaka aku la oia imua o ka aha i na hoololi i hanaia maluna o ka palapaia mare, oia hoi, ua hoololiia ka la i hanaia ai a pela me ka la 0 ke kakauia ana o ka palapala a Mr. Buruka i kakau ai, a ua hanaia ia me ka noiau loa e ikeia iho ai me he mea Ia aohe i hoololiia. Ma ka hoakaka a Mr. Pama, o ka leka ana e paa ana, he paiapala ia i loaa i keia wahine ma kekahi ano i maopopo oie iaia, a ma kona manaoio loa o ka leka ia a Mr. Buruka i kakau ae ai i ka elua o kana wahine mare a ua loaa i keia wahine, a i ole ua loaa paha ia Habada i kona wa i huli ai i na palapala a pau a Mr. Buruka a ua lawe ia ae ia paiapala i mea hoike ma ka aoao o kela wahine i kona wa i koi ai i ka waiwai e hooholoia maluna ona i ka wa i noho ai ka aha e hoolohe i ke koi a kela mau wahine i ka waiwai o Mr. Buruka. he hana akamai loa na Habada i hana ai i mea e ko ai kela mau wahine 1 ka waiwai. Ma keia manawa a pau a Mr. Pama e hoakaka ana, ua meha oloko 0 ka hale hookolokolo me ka hoolohe pono o na poe a pau i kana wehewehe me ka pili o ka hanu, a i ka wa i pau ai a hoi ae la oia no kona noho, ua nunenune aku a nune mai ke anaina me ka uluaoa, he kolohe aku a he kolohe mai, a me ka hana nui loa ka aha o ka hooj malu ana mai i ke anaina. 1 He mau leo ke loheia ana ma o a maanei oke anaina no Habada; ' oau ka epa ame ka aihue o Habada, a he minuke mahope iho o ka ' maluhia ana o ke anaina, ku ae la o Mr. Litelatona a noi aku ta i ka aha i ka olelo ana aku: | "E oluolu mai ka aha, i mea e loaa ai lea ikaika ma ka aoao hooi pii, e lawe hou mai ana au imua o keia aha i kekahi hoike hou oia o Elena Kasona." I ka lohe ana mai o Habada i ka inoa o kahi kaikamahine, kawele ae la oia i ka hou e iho makawala iho ana ma kona mau maka me ka nanakee ana ae i kahi kaikamhine i kona wa e hele ae ana no ka r*>ho hoike me na kaina wawae koikoi. Iloko o ka piha o kela anaina i ka poe makaikai me ka ike pu ae ia Habada ame kona makuahine hanai, aohe wahi mea a hopohopo iho o ua wahi kaikamahine la, koa no hoi oia a koa, oiai nae, o kona makamua loa kela o ka ike ana i ka maka o ka lunakanaw» ame ka papa kiure, a o ka makamua loa no hoi o kona laweia ana ae imua 0 kekahi aha hookolokolo no ka hoike ana i kana mau mea i ike a 1 lohe pono ai. Aole i Pau.