Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLVIII, Number 3, 19 January 1912 — OKIIA NA POO O NA AKUAKII EKOLU HANERI [ARTICLE]
OKIIA NA POO O NA AKUAKII EKOLU HANERI
Ma ka hoomaopopo akii. ina e mau a e palahalaha loa aku ana na hana kinai hoomanamana maloko o Kina o like me ia i hanaia mai nei ma ke kulanakauhale o Canton ma kekahi manawa i hala koke aku nei, aole no e loihi loa ana na la ma nei hope aku a nalowale loa aku ia ano hana o ke au naaupo, pela ka mea i hoomaopopoia ma ka hoakaka a ke Japan Advertiser o ka la 16. Penei na olelo i hoakakaia maioko oia popa: ''Ua loaa mai ia makon kekahi lono e olelo ana, ma ka manawa aneane i ka hora umi o ke kakahiaka o nehinei, he puah o kekahi poe i makaukau o make, he poe kane wale no, no lakou ka huina aneane i ke kanaha; he poe o ka hoea koke ana mai nei mai na kowa mai, ua komo aku la lakou iloko o ka heiau o na Akua weliweli loaia ma ke Alanui Wai On (o ka inoa o ka heia-u ma ka inoa Pake o Shing Wang Mew) a okioki aku la i na poo 0 na akuakii a pau. He puulu kanaka nui o na Pake ka i ku aku a nana i ka lakou wawahi mai i na kii kalaiia a mahope koke iho oia wawahiia ana, ua lawe aku la na kanaka i na kino liilii poo ole o na kii ma na alanui me ka olelo ana ua waiwai 010 ko lakou mau akua kii. Ua hooheuehene pu aku la lakou i na wahine i hele nu imai e hoomana i na akuakii maloko o ka heiaa. He hapaha hora ka manawa o ka nlupa ana a na kanaka i makaukau e make, 1 na akwakii i hiki aku ka huina i ka. ekolu a eha haneri paha. I ko lakou wa i haalele iho ai, ua hoike aku lakou i ka poe na lakou e malama ana i na heiau ua paa ko lakou manao e luku akn i na akuakii a pau oloko o ke kulanakauhalo. O na kanaka na lakou i okioki i na poo o na akuakii ua lako wale no lakou a pati me na pu panapana, a oiai lakou e wawahi ana i na akuakii, ua kunana walo mai no na kanaka me ka hoopilikia ole mai ia lakou, aole i liuliu mahope iho, o lakou kekahi i hoakaka mai i ko lakou manao J\pono i ka wawahi ia ana o na akuakii. Mailoko mai o kela heiau o na Akua i loaa nni ae ai kekahi pomaikai nui i na moi i pau i ka makahiki, a o kekahi o na loaa mailoko mai o ia heiau ua hoolilo ia aku no ke kokua ana i kekahi halema'i. A oiai, pela iho la ka mea i hanaia, ua apono no ka lahui (kekahi hapa) i ka wawahiia o na akuakii, pela ka mea i hoomaopopoia, a ua ikeia ka oiaio oia mea mamuli o na hoakaka a na kanaka he mau kaukani dala mahuahua i uhaai waleia me lta waiwai ole i kela ame keia makahiki e na wahine no na laau kii ame na pepa."