Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLVII, Number 44, 3 November 1911 — HE HOOMANAO A HE KANAENAE NO KA MAUA LEI PEEPOLI [ARTICLE+ILLUSTRATION]

Help Learn more about this Article Text

HE HOOMANAO A HE KANAENAE NO KA MAUA LEI PEEPOLI

F. Hr. LsiftAlioopoa«|Kmo wai#: —E ae oloola aai hoi o« 1 kek&ki e ktm s«n kolxasa T i l&aa, ai boi : ko«a ka&wale no km miun p»oJo «loiii» e tati ao Ja maioa». Ho Leilehua peepoli aa k& wehe kukoi i kui iho la m Uwi, a na k» la hiki ae bi Ha.ehae, 1 papahi aka īa a naio m*r« <> ka iiik»i o I/edua. Ua booko aka U i -ke kanawrai !bU ole a ke Akua 1 ksOt ai msUui>& o ca mea opaa a . Kona maa lima i hana 2.1, ?■ Kan» bo i hoouna. mai la i k» eleie o ka make, a hii ia ma. kei« ao «o o ki muliwak. eleel«. Oiai ui.iua ko« i oa Gtav umkua &mc ko»a cbasa c aumoume ana zn& na aao apau t» boo(>a ko]e niai i kona oTa, ika, pehea la hoi • hiki ai ho ka mea, be mahu wale iho no ko ola kanaka i pua ae a nalo iho. Ua iike me ka pua rose i pookela ae ma kona a&ni, i hoopulu ia <e na ku'u-keha-o o ke kakahlaka, a pahola io i kona ala pela no na kiai i hele mai e kulou a honi iho i kona ala, a hooi<iha ae la i ka puawai o kona kahu mo ka olioli. Aka, i ka aui ana ae o ka ia ma koaa alaheJe 1 ke ahiahi, ua komohia aku la ua pua ros»? «a iioko o ka lima o na powa, ua oki ia ke kamu, ua maloo na lau, ua mae k» pua, a ua nalohia aku ke mai iati aku, a hoopiha ia iho la kA puuwai o kona kahu me ka minamina aa:e ke kaumaha. t Pe!a> iho la ke ola makamae o ka maua Annie Naleilohua lei-peepoii » mana i pua ae nei a naio iho. a hookuu malie aku la i koua aho hope loa iloko o na lima o ka mea nana oia i iuina, a niau malie aku la i ko ala koinla a Kane i na hora koliuliu o ka wa;iaao lVjakahx, hora 3:30 c Ka la Z o Okatuba A. D .1911, a moku ae la ke kaula gula 0 ke aloha mawaeua o ka makua anie ko keiki. He mea oiaio no, ua pae malihini mai no oia maluua o keia aitui malihini ma ka la 9 o ka mahina o Dekemaba, A. D. 1892, ma ko awawa kaulana o Waipio, ilamakua, mailoko mai o ka puhaka o Mr. ame Mrs. Pupue, a ua lik> koke mai no ia maua ka hauai ana iaia, a ua maua no oia i lei peepoii iho la iioko o na la apau o kona ola mauleuie. ana maluna o keia aina malihini no 18 makahiki, 9 maiiina ame 23 la, a hele malihini hou aku la uo, po'a na lima i ke kua, a haalo:fe manawa ino īho la ia maua. me kona, ohana, i luaahi na ka wai koolihiltfii, e paiauma aku i kona aloha e! Ke nloha 1 pili ia me ka makua, ke aloha hemo ole i na kau a pau, a o k« aloha pio 010 hoi i ka waimaka e hoopulupe nei i ka papaiina. Aloha wale no hoi ka lei peepoli a uiaua me kona mau heleh»*lena ohaoha o ka waipaho, i omauia mo na minoaka ma koua mau papaliq;t e kau ae la maluna. t lle kaikamahiue oluolu oia, he.,akabai amo ka hoolOhe i na olelo a'o-a ka makua. lle moolelo mnemae kona a hala aku la, a o ka lehulehu no i kamaaina iaia ka hoike oiaio no ia me;t* He kaikamahfne heahea i na hoaloha e kipa mai ana, a he makuahiiie maikai tfo ka homo. Mamuli o ka nawaliwali mau o kona ola kino, uoiaila, aole i Inula kona hoonaauaoia ana, aka nae, ua a'o kona makuahine iaia i na hana a pan o pili ana i ka noho ana bom*. Ua loaa keia ike i kona maknahine mai ko maua haku wahine haole mai William Horner, a mai ka maku i hino aku hoi a iaia. Ua.apo aku oia i ka hana i a 'o ia mai iaia me ka hoolohe ame ke ake e ike, a ua lawa maoli iio ka makaukau i ka hana ma na paikini o keia au hou ame na hana lihilihi 0 na ano apau i kupono no ka noho iiome ana. Kia k» he ike hana poho, a he u'i mae wale. . Ma ka mahina o lulai, M. H. 19fl, ua hoomaka mai ka ?m» pu o kona kino, a ma ka la 12 o Augate, ua haawi aku au iaia maloko o na lima o Kauka F. W. Taylor, (kauka aupuni), me ke noi ana iaia e haawi i kana lapaau maikai loa ana i ke kaikama hine, me ko'u nana ole ae heaha la ka stii o ke daia ma ka bila a ke kauka e «kali mai ana mahopej> ko'u kua, o ko'u makemake wale no e lanakila ke kaikamahine. Ma ka ike a ke kauka h<> 4t Walking Typhoid Fever" ame "Weak Lungs" ka ma'i, Oia hoi e ikaika ana no ke kino, na loaa nae ia ano ma'i, a he nawaliwali ma ke ake mama, Elike me na xula kuhikuhi o ka laau, ua hooko aku au a no ka m«i he ekolu ma'i nni o ke kaikamahine i hala, a ua waiho akn aa iloko o ka hooponopono ana a na kauka, a ua lanakila no, a me ia no au i hooko aku ai i na r«l» kuhikuhi o ka laan, a me ia hooko no a hala wale aku la. Elike me ka loba i olelo ai, o ke kanaka i hanauia mai e ka wahine. he hapa ko na mau ls, a ua piha nie na popilikia. Ma ka hora 3 p. la no i malama ia ai k« anaiaa haipule maluna o kona kino e ka Hou. R. H. Makek|iu, oiai ka ohana ame na hoaloha e kupoai ana, a ma ka hapaiua o ka hora 3 i laweia kona kina a kannia ma ke awa wa o Waipio» ma ka ilraa o ka ohana, a nlo aka la no ka wa mau loa. Luuluu wale hoi e, K na paii huiilaa o kuu aina hookama, Ma kon umauma lahalaha i oiii mai ai oia, He pua, he ewe, a he koko i>on e Waipio, Eia mai oia ke kipa aku la imna oa, Aole me kona kino pahaohao, Me kona aka kino wailua oo; Me na heiehelena ohaoha, 1 omauia tne «a minoaka, Ma kona mau papaiina aloha-e, E ia«e aku aaa i na hoomanao poiua oie* N*u e lei »an i aa kau a kao. A3oha *tle no hoi ka iei peepoli a inaua E hele la i ke ala pea na lima, Ala malihiai aohe ka makna, K ai a« ai maiwa - an; E hni aku n m Nioiopua, * 1 kiolani iho kos an, M % kema poii pume&AiuMh - E Waāpie kaheia i ka so«, | Me ka » '* mUiaopo i. ka iiffia, > ' 4% a kam .Uk « hm M, j #aol»*c» * A» poaa o -..-r •

E ka wai tele o lhilawr, ou e fcou nku at>.& i ou I* ? K hoopulu i koua \ra-u pnjv\l';na M-o k«u mau ka u wai lt*lpbun ». AIoLi wui.» ka »oi pi-epoii a ni3 Ja e, lio;i«al o«> %*. Uai o AlouuiLaha, Hoapih o «va ua Ku ialahale, Me- ka Imkao hm o ke kaona; ~ Aloha i !.** hko 1. hua, Me ka wai louii .i ha Au .aioUina. Oia wahr Hii e haioluuo ai i kou w.i iīiHi, Auwt» kuu kaīkamahino o! Kuu loi u;ai ka ua po*»okap.i, K huopulu an.i i ke o«o o ko kawehi. Aloha .vale ka ouku o Nuua.'.u, Ale ka luakani Ieio liilii; Ike i ka njCni o Kooiau, Me na.paii haulmli,1 ka neo ae a ka u» poai h^la, Mp ke ko'a mokumoKu o iieeia, Aloha wale na hala, o Kekele, 1 puia i ke ala me ke onaon», Onaona i ka ihu o k«* kama, O kuu kania hoie Ioh e, Auwe kuu kaikoinahine e, Kuu kaikamahiuo euai ka Malu Ulu o Lele, Mai ka wai Inna malie i liauola, Ua ola 110 ko kamaheu», ] na makamaka oia ama, A»na maiihini & kakou i pili ai, K ke kai hawanawanu o, Aoh; oia o hehi hou ana i kou aeone, N r o ka n-.ea ua hala oia aole e hoi hou mai; K ka :i« kipuupuu o Waimea, K-hoohaohao rei i ka nanlu, Aole oiua e unki hou ana i kooa mau . papalina; Aloha ia wahi'a kakōu i pili ai, K Ililo i ka Ua Kanilehuu, la oe kana huakai hope loa, Nau i hoopuiupe i kona mau papalina, Me ka lihilihi o.ka lehua, O kana maalo ana aku la no ia, A hala wale aku la uo i ka polikua a Kane, Auwe ka Jei peepoli a maua e! Aloha ka ehukai o Honokaiipo, Mi- ka piina ikiiki o Waiulili, Aloha ia wahi au e ai, la oe niai kaua e ke ala ulili, Me ka makani weh«» lau kukui, Na olua no i hiipoi iho la iaia, A hal;« wale aku la nb e, Auwe ka lei pee|to3i a maua e! Oh! our .lear Annie, Deat An;iie of ihe valo, Thv uniiliiii» lovely face, With your raay «^heek», Iirui£s us many remembrance r Oh! our I§'arts are beating, , Thinking most of \*ou, (>ur dear Annie is uot lont, Hut sho ha.s jjone before, T<> .huihi ua a periuanent happy home, To £r«et us in that b!issful shore. O maua iho no me ka walohia. MRS. TilOMAS M. NALKILEHUA, M,K. THOMAvS X. NAliKILEHUA. ; Kutaiiha*l0. Hamakua, ii*waii, Oka-t-oba 26. 1911.

JKa M:vu-» Um > ; i i '...»*:&, iw».* n;*- , « kt» *t i :<or. » » ai.'ihua. hu« tjr*> i v» n.'-o -. i]u. 41 - N:o o ko a k 'i Ki»u> W k» kuiuu « \i aku nt>i.

MI8S AKNIE NALEILEHUA.