Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLVII, Number 34, 25 August 1911 — HE MOOLELO NO Babariko ka Malahini A I OLE Na Ohana Elua Iloko o ke Paonioni ma ke Kulanakauhale o Milana. [ARTICLE]

Help Learn more about this Article Text

HE MOOLELO NO Babariko ka Malahini A I OLE N a Ohana Elua Iloko o ke Paonioni ma ke Kulanakauhale o Milana.

kela o na meaai kupono e hiki ai ke loihi aku ka ai ana a| j, K ; ana o ka la. aka h<•*' oiai o ka mea wale no kela i loaa mai| - v ana mau hoohalahala hou ana aku, koe wale no ke kakali : ka hoea mai o ka hopena o na mea i manaoia nona. , .. .2 nei noho nae ia maloko o kela wahi a hiki i ka uhi ana ; a \>f. ua kii hauia mai la keia e kela poe kanaka nana i lawe a h<x>i»aa houia ae Ia kona mau maka i ka hainaka, me ka rrA • ;«ouia o kona mau liina i ke kaula a paa. ' ? , ,ika;ia aku la keia mai kela wahi aku a hookauia aku la maka lio a o ko lakou hoomau aku la no ia i ka lakou huakai I ka maopopo ole ia Palakiko eia la oia ihea e laweia nei e . ■ e kanaka. : ; , ae ana ua hora o ka po. a oili mai ana ua hora, ke nee nei Mo ikou hele ana imua. a ke hoomaopopo la no o Talakiko i ka • l( . na wahi i hala mai mahope o lakou, me ka hookokoke mau !-.«>ea i Ada ame Lambado. mamuli o ko lakoU a T e ana ma keka»:- i ka xiwapo. a ke ike la no oia, eia lakou ma kekahi alanui a. a< le hoi o ke alanui e hoea aku ai i Milana. I ko lakou a'e \ v:i ma kekahi aoao o ka uwapo Hope loa t ua pii mai la ka lia m< v. : iloko o Palakiko. oiai ke hoomaopopo la oia, ke hookokoke a k ei !ako" no kekahi halepaahao i oi ae ka paa imua o na haie- , ;ia : • aj>a«. a o kahi i kapaia ka halepaahao hemolele. ? H. hapalua hora ia hele ana aku a lakou, ua ku iho la na lio ma kek.ii- waiii. a ia wa i hookuuia iho ai o Palakiko ilalo, me ka paa n „ A kekahi mau kanaka elua ma kona aoao, a alakai aku Ia "iaia v va ; «kahi uahi a ia nei e hoomaopopo la. eia lakou maloko o kek;i! ak' akea kahi i hele ai. t - • . !ak«ut nei hele aku la nae ia. a hoea i kekahi alapii i hauaia ~u ; ; <...iiakii mahala. ua pii aku la lakou ihina a komo aku la niakekahi hale, me ke komo niai o na ea huihui iloko, a ke ike ;.i i:.»i nia i ke ano ko-u o ke ea. M o kela hale i ku iki iho ai lakou no kekahi manawa, alaila v (k'.i )a «'ia i ka hawanawana mai o kekahi poe ma kahi kokoke :,i a ::t-'i. ana nae e ike la, e iho hou aku ana lakou ilalo mu kekahi :»:aīit:i:»ii hou aku. Hc oiaio ua kauohaia mai la keia e iho aku ilalo, a no na anuu U!i !m ia iho ana aku ana. ua haule aku la lakou ma kekahi wihi li.Mii' I me ko ia nei paaia ana no e kona mau kiai, a ia mauawa hook.il.; !v> Hoi i lohe aku ai oia i ka holo-ke o ke ki maloko o kekahi |iuka. a ia hamama ana ae ka hana o ua pani nei, tn pane mai 1;» ki-kahi mea iaia e hoomau aku i ka hele ana imua me ka i ana mai: " | ; i;i kahi kupono loa nou e noho ai, he wahi au e le!e ole ai ka oih ii«» k<'U lioopilikia waleia mai." "Aole, aole au maanei e noho ai I O e kuu Akua! £ hoopakele ae aole nae he hooloheia aku o kana mau olelo, aka ua kula'i niaohin aku la oia a hiki i kona komo ana maloko o ke keena paah;u». a ia wa i okiia ae ai ke kaula e hoopaa ana ma kona mau lima, a nunuia o ka hiki ana ia Palakiko ke ike i kana mea e hana n.ai ui, k o ka wa ia i pani houia ae ai ka puka a paa, me kona noho hookahi f maloko o kela wahi. ■ I.alau ino ae la o Palakiko i ka hainaka e palulu ana i kona mau maka a haehae ae la. aole nae ia i lilo i mea nona e ike aku ai i kekahi nua. oiai he pouli pu wale no oloko o kela keena, e like me ka pouli o ka po. a ma ka haha wale no e hiki ai iaia ke hoomaopopo. i na mea oloko o kela wahi. Mamuli o kona hoohelehele ana aku i kona mau lima ame na \\awae i loaa akh ai iaia kekahi moe laau, i haliiia me ka mauu, a mahma > kela wahi i noho iho ai oia. me ka noonoo nui ana ,eia la o!a ihe.i kahi i hoopaaia ai. Aoie oia i hoohewahewa no kona hoea ana mai i Donato, ma ke ano u ko iakou hele ana mai, a o ia kana o ka i ana iho iloko ona, > a maloko o kekahi o na halepaahao paa loa, a o ka halepaahao I ■ ; kapaia, ka Halepaahao Ilemolele. MOKUNA XVI. l'. waiho iki hoi kakou ia Palakiko maloko o kela halepaahao hou o: a. ,t oiai ua haalele aku kakou ia Kauna Lorendo malalo o na lap.iau ana a na kauka no ka eha i loaa aku iaia mai ka pahikaua aku a Ta akiko, nolaila e hoohuli iki ae hoi ka kakou noonoo ana nona, : M M -a iuanawa. 1 keia manawa a kakou e kaholo nei i ka moolelo imua, e uhai uele an;\ mahope o ka meheu o Palakiko, aia ke pii mahuahua mai la ka oiuolu maikai o Kauna Lorendo a hiki i kona ku okoa ana e iute i'ona iho me ka loaa iaia o ka ikaika kupono e huli hoi aku a'. no Milana. 1 ka haki ana iaia o kekahi mau la o ka holoholo ana ma Verona, -a 'u:i; h-M aktt la oia no Milana. me ka hele no nae a nananakea o k in heMu U na no kela mau la loihi ana o ka waiho ana i ka ma'i, a .s-»:u Moea ana ma Milaua, o kana mea mua loa o ka hana ana, o l A 1 K t «na e hui pu me ke Duke Banaba, oiai o kana kanaka p v \s.iic no kela e noonoo la, ma ona la e hookoia mai ai k um. t v h.aoha ka hookipaia ana aku o Kauna Lorendo e ke Duke 'iaiu i ka w.i o ua niau kanaka nei o ka hui ana ae i kahi hookahi, o na o laua, i hookolohe mai ai o Banaba ia l tnnio i ka i ana mai: 1' iu a hoi i»« e kuu kauna mlikai? Ke nianao nei au ua ike poi-u J \» or ; ka makaukau kakapahi o ka Makuika o Lodi! Aoie nae l a...i nc , c loaa ana akn o ka Makuini i ka maka o kau pahi- , •« -NUiOU iho la ke |>oo o Lorendo ilalo> me he mea la e noonoo oia ina paha he mea ponō iaia ke hoike ako ia Banaba i na mea | h pololei, a no kona makemake ole e lioike aku i ka mea hooi un . ua hooholo iho la oia, e hoike aku i na mea pono apali; a kumu nojfroi ana < hopohopo ole ai i ke kamailio ana aku, * ' > \ >na ike ana, aia o Paiakiko maloko o ka halepaahao kahi •o. a o kona wahi ia a hik» i kona make ana e hoopilikia hou \ ai i kona noonoo. * ae !a ke poo o Lorendo iluna, a i akti la: M Ao!e e hiki i n' noike aku imua ou e knu hakw i kekahi mea e hoehaeha at i n.\skehala, nolaila o ka oiaio wale no ka*a e ha'i akn uei ia oe. v , U P'** an * * o I.odi, oia kekahi o na kanaka ; l'.? a u ' 31 ma ke kakapahi. a no anei oia ke ola j 1 li-o ae !a na maka o ke duke no ka ninan koke ana aku o • no Palakiko. aka ua i mai la no nae oia i ka pane a«a mai: K \ "ianao nei au. aole kakou e ike hou aku ana iaia ma keia mua - t.oiaita e hoomau aku i kau kamailio ana wai e kuu kauna l t l wale aku nei no hoi au no ka makuika, no kitu ike, aole niakankau e ae ma ke kakapahi maloko nei o Milana e I Manao ho» au i ko'u makaukau ,owau la ka hela

ekahi maloko o Milana nei, eia ka he pate wawae ati oo ka makankau o keia kaoaka* "He kaoaka koa maoii oia i prha 1 ka umii, a ua Hke ka haima pahi ke haawi aku iaia me he mea ole k«a ia, no ka mea kt kama?lio wale nei 110 au mamuli o ko'u ike maka. aole ma ka lohe pepe*au. L'a hoao aku au e hoikeike ; ko'n makaukau ma na ano apatt. eta nae he mea palepaie waleia mai 110 ia eia. Ua haawi aku an i kekahi 0 ka'u niau hauna pahī puuahele īoa a*u i manao maoli iho ai no o ka hauna pahi ia nana e inu aku i ke koko o kona puuwai, eia nae iioko > ka nianawa a'u i moeuhane mua ole ai. ua iele aku !a ka'u pah» 1 kahi e. me ko'u ioaa ana mai i ka hauna pahi kaua a ka Makuika. e hiki hou oie ai ia'u ke ku aku imua ona. **Ina keia he kanaka okoa ae. aole ioa e hiki iaia ke hahau mai ia'u mahope iho o kona paie ana i ka'u pahi, aka iaia nae. ua like pu oia me he kanaka la i loaa iaia ka mana makeneki e umi ana i kona kulana a poioiei mau iiuna, me ka makaukan mau i na manawa apau e apahu. ae i ke oia o kona hoa paio, a o ia ka'u e hooia aku nei imua ou, aohe he lua e ioaa ia oe maloko nei o Milana e iike aku me ia. 4, E hoolohe mai oe i kahi oke akamai ioa o keia kanaka ma keia hana. o ia no kona haawi okoa ana mai i kona uinauma i wahi no'u e hou aku ai i ka'u pahi, eia nae i ka manawa i hahani aku ai ka oi o ka pahi ma kona opu, o ka wa ia i oni ae ai kona kino, me ko'u hina pu ana aku hoi imua i hiki ai ke loaa akti kona umauma, eia nae, o kona manawa ia o ka hou ana mai i kana pahi uia kuu aoao, a poholo ana mawaena o kekahi mau iwiaoao o'n. "Aole o kela waie ae ia no ka hana a'u e mahalo ai iaia, aka o kona iuku pu ana kekahi i na koa he nui, no ka mea he hookahi waie iho io oia ame kona ukali ma ko iaua aoao, eia nae ua like, ka nui o na koa imua o ko laua alo, me he ahi iaea ana i ka mauu maioo. "Me keia mau mea apau a'u e hoike aku nei no ka Makuika o Lodi, ua konoia mai au e ha'i aku ia oe e kuu Duke, he niea pono e lilo mai oia i kanaka nou." "Ae o na kanaka ikaika o kela ano, o ka u poe makemake ioa ia, aka pehea nae kou manao ina no kona lilo mai i Vikona, e uuku loa |ana paha kahi pono nou no ka lima o ka'u kaikamahine; nolaiia e noonoo pono mai oe i kou pono e Kauna Lorentlo!" "Ma ia wahi i kulike ile ai ko kaua mau manao, 110 ka niea ina i lilo o Palakiko i V"ikona, aole loa o Juiia e nana aku iaia me ka hoihoi, a oki loa aku hoi ke aloha ana i kela kanaka. a o ka'u ia e olelo aku nei ia oe, mai hopohopo iki oe no kuu hooneleia mai uo ka lilo ana o Julia i wahine na'u. 4, A01e nae o ko kaua mau manao, ua maopopo ia ia kaua pakahi. aka pehea kau ike aku i ka manao o ko wahine a pela me ko Julia. he wahi hoihoi mai no anei kekahi o laua no'u?" "Aole no a'u 'mau mea ano hou i ike ia laua, koe wale 110 paha kou heie kino maoli ana aku e hui me kona makuahine, malia ma ia hui ana aku o olua e lohe pono ai no oe i kona manao maoli, he oki loa hoi ko kaua koho waie aku 110 i na mea maopopo oie." "E hele i'o aku au e ike iaia, a ke hele ka hoi a kaa oia ma ka aoao e kokua mai ana i ko'u pono, aohe he hana nui i koe. ua hiki i ka makuahine ke hoohulihuli mai i ka manao o kana kaikamahine, no ka mea ua ike no kaua he paluhe wale ka manap o na kaikamahine i ko lakou mau makuahine ponoi. O ka manawa hea !a ka manawa maikai loa no'u e aku ai e hui pu me ia?"' "Ina he niakemake nui kou e loaa mai ka pono'ma kou aoao, aohe au hoololoiahili wale ana no kekahi manawa okoa aku, aka o keia no ka manawa au e hele aku ai e hui pu me ia. aia no oia maloko o kona keena hooiuana. a ma ona la oe e noke aku ai i ke kuu i kau palu, a ke maliuia mai ka hoi oe, o ka pau ae la no ia o ka hana nui. "He hana nui no hoi kekahi a'u e noonoo nei i keia manawa, he leka ano nui loa kekahi o ka hoounaia ana mai nei ia'u mai ka pope mai nei, a e ike ana kela pope i kona hoopa'iia e a'u iioko o kekahi 0 keia mau la aku. E hele hoi paiia oe e ike i kuu wahine i keia manawa! Aia oe a huli hoi mai alaila kamailio hou. kaua no na mea e pili ana i kou pono." Ua haalele koke inai *Ia o Kauna Lorendo i ke Dul<e Banaba, a hele pololei aku la no kahi e loaa ai iaia ke duke wahine, a imua o kekahi o na kauwa. i hoike aku ai oia i kona makemake no ka liui pu ana me Cila f a he mau minuke pokole wale no ia ana o ke kakali ana iho, ua hoea hou mai la ke kauwa a hoike mai la iaia nei no ka hiki iaia ke komo aku e hui pu me kana mea i makemake ai e ike. Ia komo ana aku a Lorendo iloko, ua hookipaia aku la~ oia me ka maikai e ke duke wahine, a mamuli o ke ano haikea o ka helehelena o Lorenllo. ua hoomaka mai la o Cila e ninau iaia i ke ano o kona ola 'kino. a pela no hoi o Palakiko i ninau pu aku ai i ke ano o ke ola o ke duke wahine ame kana kaikamahine, a ua hoohalaia he manawa loihi e laua ma ke kamailio ana ma na mea like ole. "Auhea oe e kuu haku wahine, he hookahi no manao nui o keia hele ana mai la o'u e ike ia oe, no ka ui ana aku 110 ia i kou hanohano aine kou oluolu, ina paha e loaa mai ana ia'u ka hauoli ma ou la. la'u e haalele iho ai ia oe, mai hoike mai hoi oe i kekahi helehelena maikai ole, a'u e i okoa iho ai, ua huli hoi aku au me ka nele aine ka hoka." i hoomaka aku at o Kauna Lorendo e hoike okoa i kona manao o ka hoea ana aku imua o Cila, , "Aole i maopopo ia'u ke ano o kau mea e kamailio mai nei!" wahi a ke kauua wahine. me kona piha i ke pihoihoi ame ka haalulu, me ka hiki pono ole no iaia ke hoopuka mai i kela mau huaolelo ae la mamua. "Malia paha ua hoopohihihiia aku oe i ka manao niaoli o ka'u mea 6 ke kamailio mua ana aku nei ia oe. aka ua ike no i ka ukana nui iloko o kuu puuwai a'u e hiipoi mau nei i na manawa apau, a no ua manao la, keia i hiki mai ia e uwalo aku imua ou. ,4 Aole oe i hoohewahewā 110 kuu haulehia ana i ke aloha no kau kaukamahine, a oiai ua mauna aku au i kuu ola no kona pono, a ua ana pahiKaua pu hoi me ka Makuika o Lodi, a maewaewa kuu kino 1 ka hauna pahikaua a kuu enemi. aka ia'u nae e waiho ana iloko o ke kulana kupilikii, aole ioa i nalohia aku ka'u mau hoomanao ana no Ju)ia, a o ia no ia ia i hoea mai ia imua ou no ka ninau ana aku ! i kou nianao. ina paha e haawi tnai ana oe ia'u i ka manaolana e hauoli ai au! M "Pehea ia oe e Kauna Lirendo i aa ai e kamailio mai ia'u i keia mea? Ua maopopo mua no ia oe ko'u mau manao apau, tia lohe hoi oe i ka f ii maa«raea oka hoopuka ana no ka*u karkarhahme. aok mamuli o kuu hoowahawaha ia oe, aka ua haawi aku au i ka'u oieio hooholo no ka'u kaikamahine, mamuli mai o kuu aioha ame kuu manaoio no kekahi mea okoa ae mawaho ou. Aoie e kala kahiko i haawi aku ai au i ka iima o ka'u kaikamahine na kekahi mea okoa aku a ua hanaia hoi ka hoohīki e Itiks oie ai ke maweheia ae, koe waie no ke kii ana mai o ka make i kekahi o laua.** "Ua haawi ikn tnei i kao kaikamahine na ka Makuika o lakU? 0 kau kanaka anei ia o ka hoike ana mai la ia'u ?'* w hoike mai la oe ika mea pololei, aole he kanaka eae a\i » aloha ai, 0 kela wafe no." "Ua pololei no ia hana ana aku ats pela, oiai ua'ike au i kona koa a wiwo o!e. aka auhea nae oe e kuu duke wahine maikai. e hoopau ioa kou nootiix> ana nona. aoie anei oe i ike ika pilikia i kau aku maluna ona?*' "lieaha keia pilikia i loaa iaia. aoie au i lohe ik? i kekahi mea e pili ana i kona hopena/' "He nuliou maikai ole keia na'u e hoike aku ai ia oe. aka hoi oiai ke kamailie? nei kaua nona i keia manawa, a oiai no hoi pela iho la e kuleana si ka'u koi ana aku t ka Hma o kau kaikamahine, nolaiia ma ka hoike pokole ana akn ia oe. ua mak< ua Makuika la o Lodt 1 keia manawa/* (AoSp I ptO.)