Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLVII, Number 27, 7 Iulai 1911 — HE MOOLELO NO Babariko ka Malahini A I OLE Na Ohana Elua Iloko o ke Paonioni ma ke Kulanakauhale o Milana. [ARTICLE]

HE MOOLELO NO Babariko ka Malahini A I OLE Na Ohana Elua Iloko o ke Paonioni ma ke Kulanakauhale o Milana.

MOKUN'A X. ~ . i.orendo i noho maiie aku. aka ua ala koke mai la oia , , : , * iai la imua o Paiakiko, me ka hahau ana i kana pahi k • m '■•.(. :»n<- o na kanaka i uluahewa, a nana wale no i hana mai ;; ! c ;isau o Palakiko, a hiki i ka haule pa-hu ana aku o ī :.na o ka papahele. r ,' i inu'e ana aku o Kauna Lorendo ilalo, ua nana iho' la o f . : kar.a pahi me ka manao e holoi ae i ke koko, o ka manawa ; a , . k 'ke.a mai ai ke pani o kekahi rumi, a oili ana no na koa . , a ku ana imua o Palakiko ame Petero. r-c "* r - ■■ c " ' • ! t mau no o Peters i na manawa apau, ī hakaiia waie . ,;i :kc aku i ka manawa ana e hoohana aku ai i kana pahi- ' •) ' ka nea he hana lehia loa nana ke kakapahi ana, a oia no : .... . . :>•! uaiia i a'o ia Palakiko i ka makaukau ma kela hana. ■ - K< ke aku iaia! E hopu iaia i keia manawa!" i kauoha . ■ , koa i kona mau koa e hopu ia Palakiko. ,'iC 1. "• -"'i • ' . .. • e i;:au hana apuhi wale no ka keia eai" i hooho ae ai o kiYik;k" ;,r k<-;ia lcic ana iiiai ihope, oiai hoi ke kowaliwali la oia F. ...i '.ah'kaua niaiuna ae o kona poo. i , nu h«»i o ka'u ia e oieio aku ana ia oe e kuu haku, aia L k i hoolala muaia no kou pilikia, eia nae paakiki ' v . ka hoole, aole nae keia he manawa no 'ke kamailio," i a;ii < 'Petero me kona ieie pu ana aku ma kekahi kihi, me , ( . ;k ]>u ana o kana pahi iloko o kona lima. • ; ]]Vi u ana anci oe ia'u e Petero iloko o keia piiikia i ike ! A .e aii in-ohewahewa ana no ia mea e kuu haku; a ke hooia - i: ,: u ;;iiuaua makaukau mau o Petero e haawi aku i kana k. kua aua ia oe a hiki i ka luakupapau. i ••}•. hoj.ii aku ia laua a elua ina he- mau ku-e ana mai kekahi ma ! k . laua aoao," i puoho hou mai ai ka leo kauoha o ke kapena koq, i L t , -w;\ kauaka. Ke akialawa la ko Petero mau maka, ina paha he, poe koa hou ak • kekahi e hele mai ana. aole nae ona ike aku, a manao iho la oia, \;a inanauia no o kela ae la no na koa na lakou e hopu mai ia Palak:ko nia, nie ka nui oie o ka hana. Ma keia wahi. aoie e hoohewahewa iho ana ka mea heluheiu, no ke kulana mawaena o Palakiko ma ame na koa, o ia hoi he umik i namaiua mau kanaka ma kekahi aoao mai, a he ēlua wale no hoi !:iv.i nei ma ko laua aoao aku. iwaona o na naita apau maioko o ke kulanakauhaie o Milana, aolej) aha he niau kanaka makaukau e ae ma ke kakapahi e like me ' l'a!.ikiko ame kona ukaii, a o kana kumū ponoi no hoi nana i haawi | mai i ka ike iaia. Ma ka aoao hoi o kela poe koa, he heluna nui ko lakou, eia nae he :ke wale iho no ko lakou ma ka oihana koa, a o na wahi hauna l'.ilu niaamau ae nei no, me ka pono hahau i o a ia nei, o ia ka mea hiki ia lakou ke hana, a aia ka lakou kaukai nui ana maluna o ko lakou heluna nui no ke kaa o ka lanakila ma ko lakou aoao, aole hoi mamuii o ko lakou makaukau maoii. Oiai o Palakiko e ku la imua o kela mau kanaka he umi-kuma-malua, ke ike la oia, aoie he wahi hana paani wale no ke halawai aku ana ine ia, aka ua konoia mai oia e liana aku i kona ikaika apau, a e hoike pu aku hoi i kona makaukau piha me kana pahikaua. Ua like pu hoi o Petero me kekahi iiona i makaukau e aie mai i Knna niea i makemake ai„ nolaila me ka hoohakalia hou oie iho, ua le!e mai la o Petero imua, a he hookahi no ana hauna pahi maluna 0 ke kanaka mua loa o ka loaa ana mai iaia, ua mahele hapalua ia ilio ki kona kino. oiai hoi i kapoo aku ai ka pahi a Palakiko iloko o ka nuuwai o ka lua aku o ke kanaka. Aole o Petero i ku iho a nana i ka hopena o ka mea i loaa aku 1 kana hauna pahi, aka ua lele hou mai la oia imua, a i kona wa e huhau aku ai i kana pahikaua i ka akau, e lele ana ke poo o kekahi kv\\ :nai kona kino aku, a i ka hoi ana mai i ka hema, e walawala aku ana kekahi kanaka, me ka lele ana o ke aho mai iaia aku. I a ike mai la na koa aku i koe i ko lakou kulana kupilikii, a emi aku la ihope, aka ua ioaa nae he manawa maikai no Paiakiko e ike maopopo aku ai i na enemi, nolaila ua nee aku la no laua ;:r '»a. e h■ īi ana i ka laua mau pahi i ka akau ame ka hema, aole he tauiu pahi hala a ua mau kae'ae'a la, a i ko laua hoea ana ma kekahi aoao ka rumi. aole loa he hookahi iwaena o kela mau koa he umi'amamalua i pakeie ae kona ola, aka he hookahi no hana a 'ka maK Kuna "pau pulu aoHe lau kanu. M - a eleu koke aku la o Petero no kahi o ka puka i olti mai ai ua P v 3a no ka nana pono ana ina paha ua pakele aku 'kekahi koa I s,i a «a aku e hoike i ka mea i hanaia aku maluna o lakou, a •a Aa i o! ]i ma j a - ma | o k o e j a nae ua hoopokoieia ae nana. ma o ka apahuia ana ae o kona ola e Palakiko. •\«hea oe e kuū haku, aole a kaua hoololo ana aku i koe, e pono u au i keia puka a paa, o hoea mai auanei* na koa he nui, o paa mai no ia i ka hopuia," alaila ua laka iho la o r tKā aa - a o kahi o ka laki, o ia no kona piha makaala ame / 1,0 mea i hakalia no a paa ka puka i ke paniia rae ka A n. :a ana o ke kuahao maloko aku nei, o ka wa no ia i hoea „ koa, me ka noke ana mai \ ka wehe i ka puka, eia C , lC nc 1 kona ikaika ke wehe mai. h x . wa * e no a aua ana i koe 1 keia manawa, o ia ko t ° ana ' * P ane ma * a * ° i kona haku, a o ko laua oili 'K* :a iwaho o ka halealii, a hoomaka aku la e holo e like'me 1 Oial 1 C anā * a * aua% sv . , *** ko* nei ma na hora aumoe, nolaila aole he poe i loaa k •' ? ma a^ a ua hiamoeia no hoi ka mea kiai o ka pa h a maa * walc no ' a a * aua c nei, aia ka pono a,, Xa 00 a a Julia ma e nohō mai la me lee kakali *.>• N f Ull h° u o Palakiko me ke ola kino maikai. r manao hopohopo iloko o Palakiko i kela manawa, ua hoea ;,^ Ka u . a ana e imi aku ai i kekahi alahele nona ame kana aloha | , e ai nuj na enemi mai, nolaila ke kamoe pololei )a ko lauai - 4 noka hokele. | I 1 MOKUNA XI. •%:> ke l a mea nana 1 mai e wehe i ka puka, o ke kapena koa 0 aka aole nae e hiki » kona ikaika ke wehe mai, no- ' Pnka* nona c ikc pono ai i ke kumu o ke paniia ana o kela ae la oia ma kekahi aoao, a iaia o ke komo ana mai C V °* a 1 a^u m<^ ° kona mau koa. || a e lu aku la oia i ka nui o na kino e waiho oni ole mai ana, me

kana manao. ua pakele aku paha kekahi poe o lakou. a o kana mea ; i haohao loa ai, o :a no ka pau ioa ana o kela poe he um:-kumania!ua | | i ka make. aka iaia nae c ku malie ana. ua ike aku la oia i ka oniom i | o kekahi koa, o keia ke koa hope loa o ka ioaa ana aku i ka hauna j pahi a Petero. a ua wikiwiki aku la o Moneli i ka laiau i kona hma. | me ke ake e !oh,e i ke kumu nana i ulu-pa i na koa apau ioa i ka make.; } O oe no ka keia e Teri, he hiki no anei ia oe ke kama-| iiio?" wahi ana i kulou iho ai no ka nana pono ana i ke koa e ailiili wale ae ana no kona aho. Ua au wale ae la no ke poo o ke koa me ke kaakaa ana ae o kona mau alaila ua kau ae la kona lima iluna o ka tcaha, a mao popo ae la no paha ia Moneti ka manao o kela kau ana ae o ke koa» i kona lima i ka waha. nolaila ua holo koke aku la oia no ke kii ] ana i kiaha waina. a aole no hoi i emo iho, ua hoea hou mai lā oia a hoohainu aku ia i ka mea poino. Aole nae i lawa ke koa i kela kiaha mua ana o ka inu ana aku la. aka ua noi mai la oia e haawi houia aku i kiaha nona. a mahope o ia manawa akahi no a hiki iaia ke kamailio mai. mamuli o ka hoopoinaia ana aku o na ehaeha i loaa iaia, a o ia ka ke kapena koa o ka ninau ana iho: 4 'E hiki ana anei ia oe ke pane mai i ka'u mau ninau e waiho aku ana ia oe?" "Manao au e hiki ana ia'u i keia manawa, ua ano oluolu iki mai la hoi au!" "Ke makemake nei au e ike. heaha keia poino nui i ioaa ia ou- ! kou, nana i hookahaha loa mai i ko'u manao?" I "Heaha mal iloko oko makou nui, ua like ia heluna [ me.ka ole imua o kekahi mau pilikua. na laua i noke iho nei i ka ulupa ia makou a ahu laia kukui au e ike mai ia, a owau hookahi no paha o makou ka mea i koe iki kahi hanu iloko o'u." "Behea auanei e hiki ai ia laua elua wale no ke luku mai oukou ?" | "Na laua wale no makou i luku mai apau loa i ka make, e ma-1 naoio mai i ka'u mea e hoike aku nei ia oe eke kapena maikai. He j ,mau kanaka auanei kela. o ke eiiahoio ko laua hoa e kohu ai ;ke hoohalike ae, ua iike pu ko makou haulehia ana imua o ko laua mau alo me he mau pakaua la." i "He keu maoli keia o ka mea kupaianaha a'u e lohe nei," waln a | ua kapena koa la oka hooho ana ae me ka piha i ke kahalia. Ina he oiaio kena mau mea apau au e olelo mai nei, alaila eia la ihea ke akua i hoopakele ole ae ai ia oukou mai ia laua mai," nie ka leha wale ana ae no o kona mau maka iluna, a nana pu aku la maluna o na kino puanuanu e waiho oni ole mai ana. "Eia iho nei ua mau kanaka nei ihea kahi i nalowale ai."'" "Ua ike au i ko laua haalele ana mai ialoko nei o keia keena. no ka mea owau o makou ka hope loa o ka loaa ana mai i ka pahikaua. a ike au i ko laua oili ana aku iwaho." "Ua maopopo no*anei ia oe ko laua wahi o ka hele ana aku "Aole he mea i maopopo iki ia'u, oiai i kuu wa o ka haule ana iho ilalo o ka papaheie, o ko laua wa ia i oili aku ai iwaho. a pau aku Ia ko'u ike hou ana ia laua a hoea wale niai la oe." "Aole aku la no hoi e nele ka loaa o kekahi mau eha kukonukonu i kela mau kanaka !*' ** "Aole i maopopo ia'u ina palia ua ioaa aku kekahi o*\a ia laua, aka aole e hiki ia'u ke kamailio loihi loa, ke eha mai nei kuu iwij aoao," alaila noke iho la oia i ka wili ilalo o ka papahele, oiai ka hu*i ame 'ka eha e noke Ia i kana hana i kona kino. I "Aole anei e hiki hou ia oe ke kamailio mai? Aole anei i loaa aku kekahi o iaua i kau hauna pahi?" Aoie e hiki hou i ke koa ke pane mai imua o ke kapena, aka ua nana wale ae la 110 kona maka iaia, a iuliiuli mai la i kona poo, a no ka manao o ke kapena ua hou paha ke koa i kiaha waina e haawi aku iaia, aka ua kuhihewa loa nae oia, no ka mea aole e hiki hou i ka waha o ua koa nei ke owaka ae, a o ka moe iho la no ia o kona mau maka, a leie ioa ae la ke aho mai iaia aku. I ka maopopo loa ana i ke kapena ka make ana aku la o kela koa, ua hookuu aku ia oia iaia iluna o ka papahele. a heie aku la iwaena 0 kekahi mau kino make e ahu mai ana, malia paha ke kamau iki la no ke ola iloko o kēkahi o lakou, eia nae, ua pau loa lakou i ka make, aole na hauna pahi a Palakiko ma c\ ka haawi ana aku ia lakou, iie mau iiauna pahi e hiki hou ai ke hooia i ka poe i halawai mai me ua mau keiki nei o Milana. 1 Ua hele ke kapena koa a piha i 'ke kaumaha ame ke pahaohao pu, noiaiia ua haaleie iho ia oia i kela keena, a hoi aku la no kahi o Kauna Lorendo e moe mai ana, ma kana wahi i hoihoi aku ai iaia e hoomoe, a e lapaauia mai e na kauka akamai loa o kela wahi. 0 ka eha i loaa aku ia Kauna Lorendo, he eha kukonukonu ia e maopopo oie ai ka loaa iaia o ke ola, aka ma ka hana ana nae a na kauka eiua o ke kiiia ana no ka hele ana mai e iapaau iaia, ua lokahi ko laua manao, e hiki ana no ke hoopakeleia ae ke kauna. ina e loaa | na makaaia kupono ana iaia. I Ika hala ana o kekahi manawa mahope mai o 'ka pau ana oka I hana a na kauka maluna o ke kino o Lorendo, ua kaakaa ae la ka maka o ua kauna nei, a nana mai la i na kauka, aka iloko nae o kela manawa i hoea hou aku ai ke kapena koa, a o ia ka Lorendo o ka ninau koke ana mai no iaia i ka i ana mai: "O oe mai la ka ia e ke kapena maikai, nolaiia e ike mai oe, aole au i make, aka ke ola aku nei no au me ka maikai, a no ka meahou au e hoike mai ai ia makou, ua paa pio mai nei anei ka makuika?" "Aoie oia i paa i ka hopupioia." i pane pokole aku ai ke kapena koa. "Ina peia, ke kaumaha ioa nei an, no ka hoopakele oleia ana ae 0 kona oia, aka ina pela iho ia ko ke Akua makemake e lawe aku i kona uhane ma keia ao. alaila aole he hana hiki ia kakou ke hana hou aku," wahi a Kauna Lorendo me kona manao kuhihewa, ua pepehiia mai la o Palakiko a make e na koa ana o ka hoomakaukau e ana no ka hopu ana i ka Makuika o Lodi. "Ua kuhihewa loa oe e kuu kauna inaikai, no ka mea aole i make ka Makuika o Lodi, aka ua pakele aku oia ame kona ukali me ka loaa ole o ka manuhe'u maluna o ko laua mau kino pakahi, a o na koa he umi-kumamalua o ka hoea ana ae nei no ka hopu ana ia laua, ua pau loa lakou i ka lukuia." "Ke hoike mai nei anei oe ia'u ika mea oiaio? M i puoho mai ai o Kauna Lorendo, me ke ala ana mai kona wahi moe mai, aka ua papa e ia aku la nae oia e na kauka aole e kamailio, mahope auanei loaa 1 kona eha kekahi pilikia nui, ma o ka moku ana ae o kekahi mau aakoko. "Auhea oe e kuu kauna maikai," i hoomaka aku ai kekahi o ua mau kauka la e kamailio iaia. "E akahele loa oe f aoie e hoao hou e kamailio pihoihoi e hke iho la me keia au o ka hana ana, oiai aoie i maopopo ia kakou kou kuiana maoli i keia manawa ; a ina no kou makemake e ola oe i mau la hou aku i koe, alaila e hoolohe mai i ka'u mea e a'o aku nei ia oe, o ia kou noho hamau loa ana e like me ka hiki ia oe ke hoomanawanui, a mahope aku o ka manawa e hoi mai ai ka mdku pahi a ke ano mau o kou ili, alaila hoi p&ha hana aku e like me kau i makemake ai. a no keia manawa ea> he mea pono ke akaheie loa." 1 ka pau ana hoi o ke kamailio ana aku a ke kauka ia Kauna Lorendo» ua hoomoe hou aku la oia iaia noluna o kahi moe, alaila hu!i mai la a kamailio i ke kapena koa, i ka i ana mai: "O oe no hoi kekahi e ke kapena, aole he mea maikai ka hele ana mai a hoike i kau nuhou hoolele hauli e like me keia au o ka hana ana aku nei t ke kauna, nolaila ma keia hope aku, mai hoouluhua wale aku kakou iaia, o lilo no aoanei ia i mea nana e hoouluku bou mai i kona noonoo."