Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLVII, Number 7, 17 Pepeluali 1911 — HE MOOLELO NO IVANA KA LO-PA A I OLE Ka Hoopakele Iloko o ka Aahu Huna Hoonalonalo. [ARTICLE]

HE MOOLELO NO IVANA KA LO-PA A I OLE Ka Hoopakele Iloko o ka Aahu Huna Hoonalonalo.

■■ MOKUNA XXI. ■■ Ma ke ola ana oke kaula, e wikiwiki koke oe e Pekelo ika §■ ;ma aku iko kauaka mai keia wahi aku iloko oka manawa N<> ka mea ina e lohe aku ana na kanaka i ke kailiia ana 0 makaainana ma ke ano limanui me ke ole, alaila he Iwuia i>iiiikiki loa ka hiki ana ke hookoia kou makemake," wahi a koa me ka pii pu ana mai o ka maka'u iloko ona, no ka hopena |v au Jna * ana ona, ina no ke ala niai he mau ku-e ana mai ■■♦ kahi poe mai ma ka aoao e kokua ana ia Rurika. H "Mai hopohopo iki oe no kekahi pilikia e kau mai ana maluna IB>u, a maluua paha o kakou apau mai ktia kanaka mai," wahi a BfcVke]o o ka pane ana mai, alaiia ua huli aku la oia ia Kurika a i II 4 'lTa j»iha maoli oe e Kurika Ika huhu i unuhi mai ai oe i kau me ko manao paha e pepehi mai i kekahi o makou, aka Hauhea nae oe, heaha kou ikaika imua o na kanaka eha e ku aku lliu-i iinua ou?" II "Ile ekolu wale no lakou nei! He ekolu wale no lakou nei! v llwahi a ke koa me ka pilia i ka haalulu, alaila ua huli ino ae la oia lliiiiua o Pekelo a i aku Ia: "Aole owau kekahi e komo aku ana oukou ma ka hopu ana i keia kanaka, aka o ka'u hana wale lawe ana mai nei ia oukou imua ona, a na oukou no ke kort'na hana aku i koe." I 1 "Aole oia wale no kau hana i aelikeia, aka e hoopakeie pu oe ia makou mai ka paa ana i ka hopuia mai e na makai, ina aole no kou kokiia mai ia makou ma ka hopu aua iaia a paa maioko 0i keia keena.'' <4 Ma ia ano, he hana hiki ia ia'u ke hooko aku me ka maalahi, aole nae ma ke komo pu ana me oukou ma na hana maloko nei o keia keena. v "0 ka'u wale ae la no ia i makemake ai nau e hana mai e kuu koa maikai nolaila e Rurika, ke ninau aku nei au imua ou, ua makemake anei oe e haawipio mai a i ole e hana aku paha makou i kekahi mea nou e mihi ai ma keia hope aku?" "Ina ua paa ko oukou manao e lawe aku ia'u mailoko aku o keia wahi, ua hiki ia oukou ke hana mai pela, aka e hoomanao nae oe, e ku makaukau ana au ma ko'u aoao no ka hoopakele ana ia'u | iho, ama ia aole he hana maalahi ia oukou a ekolu ka lele ana mai maluna o'u. Ua maopopo ia'u ko'u pono e koi nei malalo oka hae 0 keia aupuni, a ua maopopo pu ia'u, aole loa he mana. } haawiia ia ōe iio ka h<toka l d āiia mal ī kou mau limā maluiia o'u»" !; t ; & pololei paha oe, aole paha, aka e ike nue oe 1 fceia mana'wa ano, eia ka mana iloko o ko makou maū īilxia,* ? walii a Pekelo nie ka lele ana aku iniua o Rurika a unuhi pu ae *a no hoi i kana j)u panapana a kau aku la ma ke poo o ke kanaka opio. 4, 1 ko manawa e nee mai fti imua he hookahi iniha, a i ole hoao mai paha oe e uwa i wahi e ala mai ai na kanaka maloko o keia e ike no auanei oe i ka inu o ka poka o keia pu i ke koko e holo la iloko ou. I wahi e ala ole mai ai kekahi pilikia ma kou aoao, ke i aku nei au ia oe, ua lohi loa oe ma ke kupale ana no kou pono." » l< ūwokif uwoki! M i hooho mai ai ke koa me ka piha i ka maka'u. 4, Mai hoao iki oe e Pekelo e ki he hookahi poka mailoko mai o kela pu, no ka mea o ko hana ana i kekahi o na mea e hoala ia mai ai kekahi pilikia i oi aku i keia a kakou e ike nei, a ma ia hana ana aku no hoi au, e ike ai oe i ke poho ma'uwale o kou mau manaolana no ka loaa mai o ka pomaikai ia oe mai ke aupuni mai ma o kela mau elala makana la i kauia ma ke poo o keia kanaka." I kela manawa a ke koa o ke kamailio ana mai ia Pekelo, i lalau okoa mai ai oia ma ka lima, a ka aku la i wahi e, a ma ia hana a ua koa nei, i kāa aku ai ka Rurika naua aua i kahi e. a o ka manawa no ia a kekahi ona kanaka Kukini i lele mai maluna oiia, me ke ku'i ana mai i kona poo, a hina aku la oia ilalo, a o ka manawa no hoi ia a Pekelo ame kekahi kanaka okoa aku o lakou i lele pu mai ai a lmuhoa iho la i na liuia o Rurika, me ka }»A»opiha pu aiwi i kona waha a piha me ka welu e hiki ole ai ke kahea ae i mau kokua nona. I ka paa ana o Rurika i ka hauhoaia e hiki ole ai iaia ke lioopilikia mai ma kekahi aito, ua hooho ao la o Pekelo i ke kamailio ana ae: 4k Ha! ha! akahi au a ike ika maha o kuu noonoo, ua paa oe ia'u i ka hopuia i keia manawa,' wahi ana me ka neenee loa ana aku a kokokJma ka aoao o Rurika. "Ina i ae inuaia mai nei e oe e like me ka'u o ke noi ana aku nei» uo kou hahai mai ia'u ma ke ano maalahi, ina aole oe e hanaia e iike me keia ou e paa nei kohu puaa, aka aole nae a'u kamailio hou ana no ia kumuhana, ua kaa mai la ka lanakila ma ko u aoao. "Malia paha ke manao mai nei oe e Rurika eia kekahi lioopilikia iloko o'u nou, o ka oiaio nae. aole loa he wahi iini iki iloko o'u e kau aku i kekahi mea e hoehaehaia aku ai kou noonoo, Jkoe wale iho no kuu makemake e loaa ia'u kela mau dala makana haawiia no ka hopu ana ia oe, a hoihoi aku imua o ka Einepera Nikola o Ru»ia. , . . . i "Owau kekahi o na kanaka ilihuue, i ike ole īa mea he waiwai. aka ua hoea mai nae kekahi manawa maikai ioa a u e īke ai 1 ka puu dala nui e lilo ai i niea kokua mai ma ke koena aku o, ko'u mau la oke ola ana. v . . . . Aole o Rurika i neie i ka noonoo maikai, e hiki ai no iaia ke imi i alahele e loaa mai ai iaia na kokua ana, koe wale no o ka hool>ihaia ana o kona waha i ka welu, nolaila mahope iho o kona noonoo akahele ana ua hooholo iho la oia, he oi loii ae ka maalah.o kona noho maiie wale ana no, a e hookuu akn i keia poe kanaka 0 liooko aku i ka hana a lakou i makemake a» e hookau mai maluna ona. . % ... Ca lawe pololeiia aku la o Burika nokai o ka uwapo, kiUn a kekahi waapa e kakali nmi ia iaia. Aia ma kela ame Waaoao ooa, he elua wau kanaka e heie pu la me la, a eiahoi oPekelo maliope pono aku o kona kua, aoke koa ka mea o ® 1 ole ai e loaa aku na hoohnoi ana i na makaj 1 ka a keia kanaka e lawe nei ia Burika, ina no ko lakou halawa, ma> me kekahi o na makai ma ke alāaiui. . Aia hoi maluna o kekahi waapa e pih mai ana ma kekahi kanaka luina Bukitli kahi i kakait, ma» ai o o hoea aku, nolaila kia i ike mai ai i.ka o,h ana akuokowin.au iioa, ua ku koke mai !a oia iluna, no ke kokua aua ma ka hookau aua aku ia Rurika uoluna o ka waapa. I ka ike ami hoi o ke koa, ua maalahi kona m*« hoa oko lakou waapa, o konā kaha uiai la no ia hoi no e Ahaie, me ka hauoli loa okona manao, mamuli oka loaa ana o « dala mahoahua, o ke ki peia ana mai e kokua aku i na bana a kela poe kanaka. . . .. I hakaiia no a kao o Burika maluna o ka waai«i.na^kHlo | ..ho lakona poo ilalo, oiai uahele oia a p»S>a * * a ™ ma * . A.• to eha pu o kona noonoo, ama ia auo, aoie oia i ike i

lakou waapa e liolo nei, aka ua hoohikileleia nao t»n. i ka iuu.ku'i ana aka o ka waapa i niea, a iaia i alawa ae ai iluna» eia ka lakou ma ka aoao o kekahi inoku kahi i piii a i. "E ku uiai oe'e Rurika iluna, no ka nu>a eiu ko kakou waaju\ ma ka aoao o kuu inoku i keia m;inawa ? a aia hoi oe a kaa aku iluna o kona oneki. ia manawa auanei au e wehe ae ai i kena jh»jh) welu mailoko ae o ko waha." i j>ane mai ai ke kapena o ka moku. uie ka lalau ana mai o kona mau lima uialuua o ka poohiwi o Hu pika. Aole e hiki ia Rurika ke pane aku. oiai ua paa kona waha. aka ua ku ae la no nae oia iluna. a weheweheia mai la no hoi na kaala o ka nakiikiiia ana ma kona mau lima, a hoouiaka ako la oia e pii nolona o ka uioku, nie ka okali ana hoi inahope o Pe* kelo. I ke kau ana aku o Rurika maluna o ka moku, ua huli mai la o Pekelo a i mai la iaia: whe nei aa i keia welu mai ko waha inai, aka ina nae oe e hoao ana e kahea me ko manao e ioaa na i kokua ana mai kekahi poe mai no kou pono, e hiki mai ana ka! manawa au e mihi ai no ia mau hana au, nolaila he hookahi wale no alahele o kou pono, o ia kou noho malie loa ana me he manu nunu la." Ua haawi aku la no o Rurika i kona ae, a i ka hemo ana ae o ka welu mai kona waha ae, ua nana ae Ia oia ina o a maanei o keia moku, o kana mea nae e ike la, o ia no ka akoakoa ana o na luina iluna o ka oneki, a ma ko lakou mau ano a ia nei e hoomaopopo aku la, ua loaa mua aku ka ike i kela poe no ko ia nei kumu 0 ka hoea ana aku iluna o ka moku, nolaila aole no a īa nei hana waie aku, oiai aole e loaa mai ana iaia kekahi kokua mai kela poe kanaka mai. I ka hala ana paha o na minuke he unii-kumamalima o ia ku nana ana a Rurika, ua hele aku la oia a ma kahi a ke kapena e noho mai ana, ua i aku la oia i ka pane ana aku: I "E Kapena Pekelo Boneko, he niuau ka'u i makemake ai e ' waiho aku iinua ou, a ke miinao nei au, aole no oe e hoole mai |ana i ka pane aua inai ia'u. "Ma na mea apau a'u i ike ai, aole ioa au e hoike hoopunipuni aku ia oe, a koe aku na mea liiki ole maoli ia'u ke pane aku 1 ka haina o kau mau uinau apau e waiho mai ana imua o'u/ % wahi a ke kapena me ke akakuu ana inai o kona leo, uie lie mea la he niau hoaloha laua a elua i kela manawa. "Ua hele ae hoi paha oukou noloko o kuu nimi ia'u i ,liele ai no kekahi wahi ea? v "Ae, ua pii aku au me kela i>oe kanaka no au o ka ike ana, me ko makou manao e loaa aku ana oe ia makou maloko o ko maua rumi, eia nae aole oe i loaa aku. v "A pehea aole anei kekahi mea i loaa aku ia oukou maloko o, ko'u rumi?'' "He hookahi wale no mea a makou i ike, o ia no kela koa nana i alakai ia makou, oiai oia o niakou ka i hoouna muaia aku no ka nana ana ina paha aia no oe iloko kahi i nolio ai, a ua haia okoa he manawa loihi iaia maloko o ko mau iumi mamua o kona kahea ana mai ia makou e pii aku." "A pehea aole anei lie mea kēkahi i loaa aku iaia maloko o ua mau ruini la o'n?" "Aole e hiki ia'u ke olelo aku ia oe no kekah'i niea, oiai aole oia i kamaiUo iki mai i kekahi o makou ua ike aku oia i kekahi liiēā maloko olaila/' ' ' "Alaila aole loa anei oe i ike i kekahi wahine?" Mai ko'u kau ana iiuna o ka uwapo ina keia po, a hiki wale i ke kau hou ana nialuna o ka oneki o kuu moku uei, aole he hookahi wahine i halawai mai me ka ike a ko'u mau maka i keia po." "A pehea hoi kela koa, aole anei oe i hoomanao, ua ike oia i kekahi wahine?" "Ina pahā oia i ike i kekahi wahine, aiaiia oia liookahi wale Uo ka mea hiki ke pane iuai i kena ninau au, no ka mea aole oia i hoike iki mai ia makou no kona haiawai pu ana me kekahi mea ma keia po. v "Heaha la hoi, oiai aole ae la no he mea a oukou i ike ai niawaho ae o'u maloko o ko'u mau rumi, nolaila ua pau ae la no ko'u ninau ana aku ia oe, a e alakai aku ia'u i keia manawa no ko'u wahi au i hookaawale ai, no ka mea ua makemake au e loaa ia'u ka hooluolu ana i keia manawa." Ua lalau aku la o Petei'o i kekahi kukui helepo mailoko mai o ke keeua kuhoe, a alakai mai la ia Rurika nolalo o ka puka ukana, a ma kekalii keena i hoahuia ai o ka pe'a o ka moku, malaila oia i kuhikuhi aku ai ia Rurika me ka i ana aku: "Eia kou walii keena maikai no ka hooluolu ana, aka ke kaumoha loa nei nae au i ka liahao ana ia oe uialoko o keia wahi poopoo, aole nae e hiki ia'u ke alo ae, no ka uiea he pio oe na'u. Na kekahi mea i hoopakele ia oe mailoko mai o ka halepaahao, aka na'u nae oe e hoihoi aku aiia ma ke ano paahao, a ma ia wahi he pono ia'u ke malama loa ja oe, a ina 110 oe e uoho malie ana, me ka hoopilikia ole mai ma kekahi ano, e ike ana no oe i ka loaa o na malama maikaiia nialuna o keia moku." He makehewa wale uo ko Rurika hoonui olelo aua mai me keia kanaka, no ka mea ua maopopo aku iaia na ano o ke kapena nana e lawe nei iaia nui ke ano pio, nolaila ua noho malie wale iho la uo oia iluna o ua pe'a e mokaki ana, a i ka haalele ana mai o ke kapena iaia, ua liaule iho la oia moe ilalo he elua nae ana mau niea e noonoo oui'la, o ia 110 kona mau pilikia, ame kahi hoi 0 ka nalowaie ana o kana aloha mai iaia aku. MOKUNA XXII. . Ma ka lioea ana aku o ka moku i Odesa, ua waihoia aku la o Rurika iloko o ka lima o na luna aupuni malaiia, a iloko o ka pule 1 hookahi mai kela manawa mai o ke kaa ana aku maialo o ko lakou malu. ua hoea aku ia oia no Rusia a hahao houia aku la ma ; ioko o ka haie(>aahao, no ke kakali ana o ka hiki mai i ka wa e | kau mai ai ka hoopa'i maluna ona. j Bla ka auwina la nae oke kolu onala o ko Rurika noho paaI hao ana maloko o kahi paa o ke aupnni, ua lohe aku la oia i ka i nehe mai o na kapuai wawae o kekahi mea, me ka hele |>ololei ana mai maloko o kona keena paaiiao e noho ana, a iloko o na minuke <helu wale no, ua weheia mai la ke paui o kona keena, a komo ana no kekahi kanaka iloko ine'ke pani hou ana aku i ka puka a paa. ' Aole keia o ka manawa & ka lunapaahao e lawe mai ai i kana mau meaai nolaila ua hookahahaia aku oia i keia komo ana mai a kela kanaka, aka aole nae i liuliu iho ia noho ana a ka lunapaa hao iloko, na hemo hou aku la oia iwaho, a lohe aku la keia i ke kamailio ana aku i kekahi kanaka okoa aka, alaila ua thookomoia mai ia he kanaka kino pnipui iloko o ko iu nei keena, me ke pani ia ana mai o ka puka a paa mawaho mai. Rurika t aole au i manao e loaa mai ana oe ia'u maloko nei o keia wahi," i pane mai ai ka malihini imua o Borika. Ua H-o koke ae la &a maka o Burika, no ka mea aole oia ī boohewahewa i ka mea uoua ka leo o ke kamailio ana mai iaia nei, a oiai aole e hiki iaia ke ike aku, mamali o ka pouli oloko o ka rumi, ua nana wale akn la no nae oia iloko o ia poeleele, a pane aku la me ka hoohewahowa ole: "O oe oo anei ia e lrana knu hoaioha?** alaila oa lnele mai ia oia imua no ka halawai pu ana me ka malihini, a e haawi akn hoi i kona aloha, qo ka mea aole ao kela he mea okoa aku. aka o lTaaa no kela ka Lo pa. "Ae, owau no keia o Ivana/ ? alaila huhuhui ae la laua i kahi hookahi me ka haawi ana i na puili aloha ana iloko o ia manawa, | a o k\ ka lrana o ka i ana mai: (Aole i '

KOMO HOU ILOKO O KA FXZJKIA. Matr.u.t o ku loa o ka oihana maka;kiu o keu kaianakanhaK i paa ao ai o Sam Pupehi : a law*ia ae uo ka boo{«aala waioko o ka h&ie«rai, ao!e no ka maaaoia, aana i aihue i ke kaa otoroobile o Trent ma kekahi mauawa aku nei o ka p«lr i! hala, aka mamuii o ke apuka. Xo kekahi ae nei i hala, ua hopuia oia mamuli o ko kuai hou ana aku i kekahi kaa otomobile, i kekaki mea. me kona uku oie s pan poao ke komnkoai o ke kaa, s i ole hoihoi skn i na dala ana o ka lawe aaa mai koaa makuakane mal Mahope iho o ka hopnia ana o Aheea, ka mea nana i aihue maoli i ke kaa 0 Trvnt. a i loaa aku ai ma Moanalua ae nei, me ke kauia ana o ka hoopa 'i maluna o' keia mea kolohe. ua hopuia iho Ia no o Mr. Pupuhi e ka makaikiu ma ke ano hoohuoi, malia paha oia kekahi i komo pa ma ka sihn« sns 1 kela kaa. Ma kona ninaninauia» ana, ina paha | oia kekahi inea i komo ma ka oihana I kuai kaa otomob»Ie. ua hoole loa aē oia, aole loa oia i lawelawe hou ms keU ano hana, a us poloiei no keia olelo ana ae ana pela, e hookuuia si oia, aka nae, ma ka maoawa o kona loheia ana ae, ua paa oia i ka hopuia, o ka ws ia i hoea aku ai he Kepani, no ka imi ana i ka oiaio, ina paha ua kaa io aku 0 Sam Pupuhi malalo o ka malu o ka oihana makai. lTa hoiko ae oia i ke ano o kana hana o ka hoea ana mai, o ia no ka hana ana o Sam Pupuhi i kekahi pala pala hoolimalima, ma ke ano he akena oia no kekahi wahine, e hoolimalima aku hoi i ka aina i kela Kepani mau ka ae nei o ke alanui Kula. Ua pau ka palapaia i ka hanaia, a o ke kakauinoa wale no ka hana i koe. Ua nana iho la o Makaikiu McDuffie i kela palapala hoolimalima, alaila olelo aku la i ke Kepani e hoi oia e noho malie me ke pihoihoi ole o kona noo noo, alaila o* kona kau aku la no ia maluna o ke kaa otomobile o ka oihana nmkai, a holo aku la nowaho o Kaimuki. Ma na mea i hoomaopopoia, he ake na o Sam Pupuhi no kekahi kanaka Hawaii ma Kaimuki, nona ka inoa o Oilman. a ma ka ninau ponoia ana aku 1 ua kauaka la i hooia uiai ai oia, ua loaa ka mana ia Pupuhi e hana aku hona. Aolo oae i pau ka hoohuoi o ka makaikiu, no ke ano o na mea i hanaia e Pupuhi, nolaila ua hele okoa sku la oia no ka iiui kino ana me ka wahine uona ka nina i makemakeia ai e hoolimalinia aku i ke Kepani, a ma ka ninau ana aku iaia, i loaa mai ai ka pane ano pahaohao, no ka ike ole ana o ua wahine la i kekahi kanaka ma kela inoa, aole no hoi oia i hoomana aku i mea no ka hana ana no kona pono. He hookahi ana mea o ka hooia ana mai, o ia no ka loaa ana iaia o kekalii aina ma ke alan ii Kula. O ka mea i loaa aku i ka makaikiu ma ka hoohuihui ana i kela ame keia mea. a ia no ka pilipu o ka waiwai o Oilman nie ko kekahi wahine okoa aku ma ke aianui Kula. a ma ia ano i hana aku ai o Pupuhi i ka palapala hooli mnlima, e hoolilo holookoa ana i kela waiwai o kekahi wahine okoa aku i ke Kepani. Aole nae kela o ka pau ana o kana liana, ua oleloia, he mau hoolimalima lehnlehu kekahi i hanaia eia, me ke kahi poe okoa aku, a ua makaukau ka makaikiu me eono mau kumu hoopii o ku e ana iaia.