Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLVII, Number 6, 10 February 1911 — ALA HE HAUNAELE O NA KANAKA ME NA KEPANI [ARTICLE]
ALA HE HAUNAELE O NA KANAKA ME NA KEPANI
He haonaele ka i ulu ae mawaena o na kanaka llawaii ame na Kepaai ma kekahi hale kii onioni mawako ae nei o Kamoiliili ma ke ahiahi o ka Foa* kolu .aku li, i hala, a o ka hopeaa i loaa mai ma o keia hauna#le la, o ia no ka hoihoiia ana aku o ka poe i eha no ka halma'i, a pela hoi ke konoia ana mai o na makai « boe4 akn no keU wahi, no ka hoomaln - ana i ka hakaka. 0 ke knma o ke aia ana mai o ka hauaaele, mamoli no ia o ka ae b!eia ana o kekahi maa kanaka eha • komo e nana i ka hoikeike kii onioai me na iikiki eloa i kuaua no ka hapaumi pakahi, o na tikiki i hookaawaleia no na kamalii. 1 ka manawa ka i aka ai kela mau Ukiki elaa i ka mea e kn aaa ma ka pnka, na hoole mai la ke
Kepani nona ka hale kii onioni, aole e hiki ia laua a elua ke komo iloko, ke ole e uku houia aku i hookahi kenikeni i koe, a i kulike ai me na mea o ka hoikeia ana ae, aole ka i hooloheia aku na olelo a kela Kepani, aka ua huli koke ae la o Kaaikaula a hahwi puupuu ae la ma na ihaka o ke Kepani, ka mea nana i hookahe mai i ke koko mai ka ihu mai o ke Kepani, me ka pau ana o kekahi mau niho i ka hakihaki, a pela hoi ka uli o na maka.
He wahi manawa uukn wale no ia o kela hoopaapaa ana mawaena o kela mau kanaka ae.la elua me ke Kepani, o ka hoomaka mai la no ia e uluao'a mawaena o ka poe oloko o ka hale, e hakaka ana na kanaka Hawaii me na Kepani, a o kela paha ka maka mua loa o ka ik<eia ana o na mauao ku-e mawaena o kela mau lahui a elua, a ua hoohanaia na noho i mau meakaua na lakou. He heluna nui o na wahine maloko 0 kela hale kii onioni i loaa aku he mau eha ma o kela haunaele la, aka aole nae he mau elm ano kukonukonu 1 loaa aku ia lakou e pilikia ai, Ua hanini aku na ipukukui me ka pouli poele oloko o ka hale, a o kahi wale no o ka laki, o ia ka a ole ana 0 ke ahi. e lilo ai i hana nui ka hoopakele ana i ka poe maloko o kela wahi. Ua hoike kokeia mai ka lohe i ka oihana makai, no kela haunaele, a ma ka hoea ana aku o na kanaka o ke aupuni, a ike ! kela kanaka nana i ku'i 1 ko Kepani ona o ka hale kii onioni, ame ka poe i loaa ka eha kukonukonu ua kauohaia lakou e hoi noloko o ka halema' i e noho ai, a hiki i ka lapaauia ana o ko lakou mau eha.
Ua inoku ka linia o ka' mea nana i ku'i nma i ke Kepani i ka pahi, a pela hoi i loaa aku ai ka eha ma ko poo o kekahi kaoaka okoa aku, a o laua me ke Kepani i hoehaia ka poe 0 ka laweia ana ae iloko o halema 'i kaa otoraobile o ka oihana makai. lla hopuia ke kanaka nana i hoala ae i kela haunaele, a ke kakaliia aku nei o ka oluolu ae o ka pilikia o ka poe 1 hoehaia. a)ai)a o ka wa ia e hooloheia ai kona hihia. Aia kahi o ka ulu ana ae o kela haunaele ma kekahi hale malalo mai o ka halepule o Moiliili, ma kahi kokoke i kela kaikamahine o ka hooku'iia ana e ke kaa otomobile i kekahi maaawa ae nei i hala, a mae ai.