Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLVI, Number 42, 21 ʻOkakopa 1910 — NA DEMOKARATA MA AALA PAKA Ku Hou na Moho i Waeia Imua o Ka Poe Koho Baloka no ka Lua o ka Manawa. [ARTICLE]

NA DEMOKARATA MA AALA PAKA

Ku Hou na Moho i Waeia Imua o Ka Poe Koho Baloka no ka Lua o ka Manawa.

Ma ka po o ka Poaoao aku la i haia, i ku hou mai ai na moho ame aa alakai o ka aoao Pemokamia imaa o ka poe koho haloka no ka lua o ka manawa, mahopo iho o ko lakou hoo> iauna ana- ia lakim iho ma kekahi haiawai maiuua aku, ma ke aoo he eaau moho i waeia aj **ia hakoko kalaiaiaa. He anai&a nui ka i hoea ae ma kela po ao ka hoolohe aaa i na haiolelo, a ma paha hoi a&le i kipaku mai na haale Kua&a ana i ka poe hooiohe ha ? ioleio ? iaa ua maa ka> piha o ke a&aiaa a hiki i ka pau ana o na han» ha'ioielo, aole &ae pela. ao ka mea i ka wa m o ke kuaua mua, oa pahee aku la kekah* helu&a nui e na kanaka. a huli hoi loa aku la me ka pau ana o ka hoihōi e uoho hoa aku e hoolohe i na ha'iolelo* Ua hoi hou aku no aae kekahi poe i ka ma-o aaa ae o ke kuaua uiua, ms ; mali o ko lakou makemake maoli e iohe i aa kamu koi haioka a na moho e hiki tt b kohoia aku lakou, a i ka haule hou a»a iho oke koaua eiaa» ua hoi hou kekahi helana »us $ wt& kaaaka, a ki&e aku «o hoi kekahi & hiki i ka pau ana o «a ha Holelo.. He hookahi aae JDemokarata i hoika ae j kona manao mahope iko o ko Likaaa olelo ana »e, taa aole i makemake ka po# koho haloka I sa iimahaaa, alaiia e koho aka I na Bemokafata« o ia hoi e pam i 1A paka, a o b ma»ao o kfi& &<H»ctkat&ta asa, ia wahl, e pzn\ la aaa. ka aaa i moho ke iaaakiia* : ' Mamua nae o . 'ka hiki ana mai i ka « wheia 'ai 'sa ; toa ha'iolelo, aaj «oke mua iho fee iaaa'' kauiaka i ka ha* «kaaka i ke aisai?sa, h« E«pubaHka ame ike l>«moka7ata ko laea «&*« aoao kaH lidai»s pakahi, a sgtea kaM l^m«kaTata j

i ke liukahala ke xne ka hoopuka ana i na olelo kapoao ole t oi&i kahi Repuh&lika e noke »na i ka hul& bo ka Eiele Bepub&]ik*. Ua hoomaluia kela halawai e D. Kam&ha kekahi o na Lanamakaainana Demokarata i kohoia i ke kau aku nei i hala, a i haule iho nei hoi i ka aha waemoho & na Demokarata mamuli o na mea i h~oofttaopopoia, ua komo aku ka Meia Pem e hokai wale me na elele, ma ka waeia ana o na moho e ka ahalele Demokarata. Mahope o ke kalokalo ana ae a J. M. Poepoe i kekahi inau huapule, e nonoi a&a i ke Akua, e hoomaikai mai i keia anaina, ua hoolauna mai la ka luna> hoomaiu īa C. W. Ashford. kekahi o na alakai o ka aoao Demokarata, i unuhiia hoi kana ha 'iolelo e G. K. Keawehaku. Uakalele nui oift i kana ha'iolelo maluna d iia hui monopole oloko nei o ka aina, e like me ka hui mokuahi holo pili aina, ka hui kelekalapa, ka hui kelepoua ame ka hui kaaahi, e hoikeiko ana hoi imua o Ke anaina, ina e kohoia na Demokarata, alaila e hana mai ana lakou i kekahi kanawai e kanpalena ana i na auhau e kakiia ai malun o na ukana, na okua, ame ka hoouna olelo ana ma ke keiekaiapa. Mawaho ae o ke!a mau mea ana o ka hoakaka ana ae, ua Kamailio pu mai oia no ka hoopakele ana i ka poe ili* hune, ina o kekahi kanawai e haawi ana i nianawa no lakon e huli ai i dala no ka hookaa ana i ko lakou moraki mahope iho o ke panikuia ana, oiai nae e kuhīhewa aku ana Kekahi poe, e hana ia mai ana la he kanawai, e hoihoi wale mai ana no la i ua mau aina la me ka uku ole aku I kekahi mea. 0 Dan. Kamahu kekahi i hoakaka ae i ka hana a na Lunamakaainana ma ke kau Ahaolelo aku nei i hala, e kuhikuhi ana iaia iho ame E. K. Like ame Kanīho, ma ke ano o lakou wale no na kanaka i hele aku e īmi i ka pono o na kanaka Hawaii ma o ke ku e ana i ke kanawai hoopae limahana e ku-e ana hoi oia i ka Shingle hana ame Kaleiopu. Mahope iho o Kamahu o ka moho Lunakiai Mr. Paeheeo kana o ka hoolauna ana mai a maluna o *a ninau limahama ke kalele nui ana o kana ha'iolelo. me kona hoikeike pu mai, he mau kea kona iloko o ka mahiko ma Olaa. XJa makemake oia e ku-eia hookomo ana mai ī na limahana, a aole oia e ike i kona lahui ponoi e hele mai i Hawaii nei a noho hana aku no na mahiko me ka nkuhana haahaa. Wahi ana o ka hoike ana ae, ua makemake oia e ike mua aku ī ka ukuia 0 na kanaka maloko nei o ka aina me ua ukuhana kiekie, mamua o ke kikoo ana aku i na limahana owaho mai, Ua kamailio mai oia i kana ha'iolelo ma ka olelo Beritania, a i unuhiia mai hoi e Keawehaku. Ua kapa pu iho oia iaia iho he kahuna nui, ma o ka hiki ana iaia ke hoakaka 1 ka manao o na moho Lunakiai ma ka aoao Demokarata me ko lakou mau inoa, e hoomaka ana ma ka huamna P. īna ka oia e kohoia a puka i Lunakiai, e hoike aku ana oia i ka lehulehu i ka mea hiki iaia ke hana,, aole hoi e like me ka na nupēpa e olelo nei no ke kupono wale no o lakou no ka hoonani ana maluna o na papaina luau. Aole i pau aku kana hā'iolelo ana, o ka puhee no ia o na kanaka mamuli o ka haule ana iho o ke kuaua, a hoopupu iho la no kekahi poe me ka hele a peno. 1 kona noho ana akn, i ku mai ai o Likana a' ha'iolelo ma na olelo a elua, o ka mua ma ka olelo Hawaii, a o ka hope aku nia ka olelo haole. Wahi ana i ka manawa mamua aku o ka hoea ana mai o na Kukini i Honolulu nei, e loaa ana i na kanaka poola, he elua dala o ka la, aka mamuli nae o na Kukini, na hoemiia iho ko lakou nku i ka hookahi dala me ka hapalua wale no, He kumu hoohalike keia a Likana i wahi e ike mai ai na kanaka i ke kupono ole loa o ka' hookomo houia ana mai o na limahana, oiai no nae aolo ona hoakaka mai imua o ka poe koho baloka, he hiki wale no i na Poko Kiko ame na Pilipino ke kome mai i Hawaii nei i na manawa apau a lakoa e makemake ai, ke manao lakou e hana mai pela, ina no aole he kii aku o na mahiko ia lakon. Ua ltamailio mai o ka ninaa waiona ka ninau nui loa ma Hawāii nei, aka o ka ninau limahana, no ka mea, aole i make nui na kanaka no ko lakou inu i ka waiona, aka no ka nele i ka ka pau o na dala a na kanaka i ke kuaiia i ka rama, a noho mai na wahine me na keiki i kauhale me ka pololi. Ua hoi kekahi poe mahope iho o ka lohe ana i ka Likana ha'ioleio, a nona no hoi ke kumu nui o ko lakou noho ana mai e hoolohe i kana maunu kii haloka, a ia Kaniho mai hoi, aa kapa okoaia mai o Kuhio, i ke ku kapakahi ame kekahi man olelo e hoowahawahaia ai ka Elele a ka Lahui, a kapa pu mai la i ka aoao Bepubalika, i ks aoao wehe u-ha ma o ka ninan limahana ]g. O ka hookomo ana mai i na limahana iloko nei o ka aina, wahi ana e kkili ia aku ana ka hana mai aa kanaka Hawaii akn, s e haawi akn auanei na waMiie i ko lakoti maa kina i sa limahana i loaa ai ia l&kon ke ola. Ua loloa maoli ka ha'iolelo a na moho, a koe okoa akn no ka ani o na moho aole i hoike mai i ko lakou mau mana» maluna o ke kahnahana a ko lakoa aoao, ame ka l&kon maa mea e liaiia aka ana. = —M» IC& ke ktk»Mak& o ka Poakoln nei i loaik hoh ai o Sam Kahi* ka paahao o ka 'māhuka ana maHoko akn o ka Halema'i MoiwaMne, a paa .mai i ka hopn ia e Hakai Mokumaia maaka ae aei o Mōan&loa. / - .