Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLVI, Number 38, 23 September 1910 — KAA I KA MAKALA KA HAPANUI O KE EO [ARTICLE]

KAA I KA MAKALA KA HAPANUI O KE EO

Ma ka hapaaai e sa heihei s «kleia ma k* Pokono afc@ 1a i haia. mawaena » na hsi heihei waapa Makala Heaianī. aa aha'i ae ka ha?- « ka hapa&ni o kt eo nz& ko lakon aeae. a ioe wale no he hookkhi heihei 1 eo i ka Healani, o ta ka heiheī o etaa hoe o ka papa elna. Xo ka heihei waa hoi o eono hoe. ka heihei i kau nalia ai e tke i na keiki hoewaa o Koea. na aha'i oa maa keiki la i ka hanohano ma kela ia. ma o ke kaa ana o ka eo o kela heihei ia la> koo, a pela n<» me ka heihei waa o eha hoe, e hoi puolo ai no na uiau keiki )a no ke kai malino. O kekahi kela o na la piha kanaka 0 aa uwapo i ka poe makaikai i na heihei, he mea ole ka lepo o ka lanahu e hu'eia mai ana e ka moku e pili ana 1 k& uwapo. a pela no Hoi i naoa oiei:t ae ai ka wela o ka la, a ina paha no ka haule kuana iho i ka manawa e heiheiana, iua aohe peno aku a koe, aka nae he la malie maikaī kela. a ua ohohia na mea apau f" ka hopena o na heihei. Ua hele no hoi na hale o na hui iraa> paa a piha i na hoaloha o ka poe i kuleana iloko o ia mau hui, me na keiki hookani pila e hoohauoli ana i na manawa apau. a ma ka hoike pokole ana ae, e lohe mau ia ana ka hooho hauoii mai kela mau hale waapa mai. Ma ka hora eiwa iponoi o kela kakahiaka i hoomaka ai ka heihei ana ma o ka hoao ana ae o na waapa o ka Makala ame lea Healaai. I ka hoomaka ana no o na waapa e holo, ua kaa ke alakai ana i ka Makala 7 a mamna o ka hoea ana i ka hoe no ka hoohuli ana mai, ua like me eha waapa ka jtna* mao o ka Makala mai ka Healani akn, a o ia niau ka mamao o na waapa a elua a hiki i ka koea ana i ka pahu eo, a o keia ka eo mua ana i ka Makala. O ka lua aku o ka heihei mawaena no o na hui a eiua. o ka papa elua mai nae, a ua kaa no ke eo o kela heiheil i ka Makala, ua like me ewaln waapa ka mamao mai ka Healani aku. I ka hoomaka ana o na waapa a elua e holo, mamua no ka Makala o ka oili ana aku, aka ua loaa koke aku no nae i j ka Healaiy, a ma ia holo like ana aku a laua e aumeume ana laua a hiki i ka hoohuli ana, ia wa i oni mai ai ka Makala mamua, a no ka hookina maoli o na keiki o ka Healani. ua hele lakou! ; a kaea, a i ka hoea āna mai i ka pahu hopu, he ewalu waapa ka mamao o ka Makala mamua o lakou. 0 ke kolu o na heihei, mawaena ia o na kanaka momona, a o keia kekahi o na heihei i ano'i nuiia. no ka mea ina kela heihei i komo ai o Chillingworth ame Kalanianaole. ' O Kalaiiianaole ame Lunakanawai Robertson ma ko laua waapa ma ka ao«io o ka Makala, a o Chillingwbrth ame Loio Thompson ko kekahi waapa ma ka aoao o ka Healani. He wahi pahu pokole mai no ko keia heihei o hapalua mi'i*, aka iloko no nae o ia pokole, ua hele kekahi o na hoe a moe okoa, oia o TBompson, a pela i kaa ai ke eo ia Kalanlanaole ma o ka Makala, a o ke kolu hoi o na heihei i eo i ka Makala ma ka nee |»apa ana. TTa nui ka huroia o keia heihei, mamuli paha o ka momona o na hoe waapa, a ua nui na hooinaikai i haawiia ia Kalanianaole anie kona kokoolua no ko laua ikaika i ka hoe. Mahope iho o keia heihei, i komo mai ai ka heihei waa o eono hoe. he eha mau waa i komo raa keia heihei. oia 0 £ Leiilima, Hauakeoki ame A, ka waa o ke Keikialii Kalanianaole, a o ka waa hoi a na keiki o Kona 1 hoe ai. 1 ka manawa i kani al ka pu hoailona no ka holo ana o na wna, na aha'i mua mai la no ka waa o na keiki o Kona ame E Maukeola mamua, a mahope mai ka waa o na haole ame Leiilioia, aka ia loihi ana mai nae, ua haule loa aku la o Leiilima mahope. a

ka u nia? la ka waa & aa ba»*e m» kal W?a ekola,. Ala aaaa au» a ka poe aaakaUkai malu-ui o a* waa o ame E Maakeola, qq ka ai*a> e b.akaai l->a am keta maa «nui i k&hi bo>kAai, m« sat oi ao aae o o Koaa maaaa. a i k* koea asa i lta p&ha w, he »»kota tMrsl# no km waa kn lakoa oi m&aioa* *ka ea kaa nae ke eo i aa keiki» o Kona m« ka hoopuapa* «iei». % K &a<tkea3a k& heiu elu^. H« heifis*ī w»apa » «iua h« maw»eaa no o IT»k»U Atne ks Uea laei. aa kaa no ke eo o kelai beihe; s ka Makala. He heiheī waa m?.i o eha hoe. a ma keia? heihei i komo hou ai na keiki o Kooa ame na kaole a pela me oa koe waa oluna o kekahi mau waa e ae, a o na waa mua no o ka heihel ana me eono hoe T o na waa no ia i heīhei *i i aae eha hoe» Ua kaa no i na keikl o Kona ke eo I o ke!a heihei, a ukali. aka nae na haole : mahope o lakoa ma ka helu elua. O Leiilima, ka waa o ka oiU mna ana mai i ka manawa i b>t>maka ai na hoe [ waa i ke kueha i ka lakou mau hoe» aole nae i loihi mai ia holo ana a lakou, na kapaeia ae la lakou mahope. a o k» oili mai la no, ia o na keiki o Kona mamua, a ma ia kulana lakou i paa ai a hiki i ka hoea aaa i ka pahu eo, a mahvaena mai hoi o ka huīkau o na waa akn i koe i'oUi. mai ai ka waa o na haole raa ka helu elua. XJa hoouiaka hoū ka heihel ana o na waapa. he heihei keia o elua hoea, a p keia ka hoihei hookahi i kaa ai ke eo i ka Healani, ina paha no ka haule o kela heihei, ina ua ku loa ka Healani i kahi o ka hoka. Ua hoomaka mai ka heihei ana o na | waa papa, be ekoiu mau waa i komo | ma kela heihei, a ua kaa ke eo ia Maikai "Pine a ia Imaukealoha ka helu ehw. O ka heihei waa.aku o na wahino ia heihei makemakeia, aka ua kaa keo eo o keia heihei i ni wahine oluna o ka | waa o Moknmaia, a haule aku kekahi poe mahope. O keia ka hopena o heihei waa me ka hoe, a komo mai na heihei pe'a a niamuli nae o ka nui ole o ka makani ma kela la, aole i malamaia ka manawa o na moku liilii ame* na waa i komo ma ka heihei, a ua kaukaiia aku no o ka mea o lakou e hoea e ana i ka pahui eo, ua kaa aka Ia ke eo iaia. , No na heihei waa maoli nae, ua kaa ka helu ekahi ia E Maukeola. a i ka waa aku o na keiki o • Kona ka helu elua. ,