Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLVII, Number 21, 27 May 1910 — O KA ONA KA HIKIMUA A O KA PEPEHIKANAKA KA UKALI. [ARTICLE]

O KA ONA KA HIKIMUA A O KA PEPEHIKANAKA KA UKALI.

Elm Poalīōia i hxls ss3 e;. »?Lat o A!rs»!:der Garaer, be Paeie ame loela Asdrew». lie hapa Hawaii e loīamiia aaa e && «ral ktno. aa uia jae hi»psapaa mawaeea o iaaa a ōahaiia mz: !a ka Paeie e I'->eia a h:k: i ks laaa; o ka ha!e o ka waiiine a Garner a aialaila t j«a axai aī ke poo o oa Paele la i ka pohaka o ka manoia ana. mai e loela, i oa iiio kela pa ana 0 ke poo i kama make ao Garaer, a no loela hoi, a'o ke koa a'o pa no me ka holo ao ka ike ana iho Ia i ka eha aoa o ka Paele, a rna ke kakahi aka Poakahi ae i loaa. aku ai i aa makai iioko o na pupnpu hale o na ttukini makai o Iwllei. Ua hopuia o>a ma ia Poakahi a lawe ia mai i ka halewai mamuli o ka hoopii a Garner no kona eha ana. Ma keia Poakahi no i hoihoiia aku ai ua Paele I& i ka halema'i i£oiwahīne a ma ke kakahiaka Poakolu mai i haaleie mai ai kona haau ola i ke kino. Ma ka nanaia ana o kē poo e na kauka ua. na-ha ka iwipoo a na komo kekahi mamala iwi iloko o ka 1010 a oia ke kumu o kona make ana. Ma ka Poaha aku nei o, ka pule i hala i malamaia ai ka Aha Koronelc no ka imi pono ana i ke kumu o kona make. a o ka olelo hooholo a ia aha, "ua make o Alexander Garner ma ka la 18 0 Meyl9lo, maniuli o ka s na-ha ana o kona iwipoo ma o ka pa ana i ka pohaku i manoia mai ai e loela Andrews oiai laua e hoopaapaa ana ma ka po. o ka la 13 0 Mei, 1910 ; ma kekahi hale ma ke alanni Yinia, ma Ho* nolulu. Oahu.'* Ma kela ahiahi i hoonouia ai o ka Paele, ua hele aku oia i ka hale o kana wahine e ike iaia me na keiki, no ka mea he noho kaawale no laua aia no a ka wa kupono hele aku oia ilaila e ike ai, a ma ka olelo a 'ka wahine ua ona ka ua Paele la i ka wa i hiki aku ai. Ua makemake oia e kamailio me ka wahine a no kona ona ua hoole mai ka wahine i kona ike ana mai, a oiai no ka laua e kamailio ana ke hoopaapaa mai la kekahi mau kanaka ma kekahi mau rumi aku. O loela, ka hapa Hawaii, aia oia i ka rumi maluna a o ke Pukiki ma ka nimi malalo, a no ko laua hoopaapaa hele aku la ka ua Paele la e papa i ke Pukiki; ua maikai ia hana ana, aka o kona hewa oia kona hoike ana aku i kona manao makemake e hakaka me kela Pukiki a mahope hoi hou mai la a noho iho la iluna o kekahi noho laau. Ia manawa iho mai Ia o loela a ku i ke alapii a hoopuka mai la i kekahi mau olelo hailiili i ka Paele me ka olelo pu ana mai e wa-hi ike poo o Garner a naha. Oili koke aku la o Garner iwaho o ka lanai a o ka manawa no ia o loela i mano mai ai i ka pohaku. Ma ka olelo a ke Pukiki he ekolu ana manawa o ka ike ana aku ia loela e kulou iho ana a lalau iho la i ka pohaku, a ma ka ka wahine olelo hoi he elua no ka manawa ana i ike aku ai i ka lalau ana iho o loela a nou mai. I ka manawa ka a loela e nou mai ana oia ka wa 0 Mrs. Garner i holo aku ai i ke alanui a papa aku la ia loela aole e nou hou mai i ka pohaku o pa mai kana mau keiki, a wahi ka a loela o ka pane ana mai o kona enemi wale no kana i makemake ai e pa aole kekahi mea e ae. Aole i maopopo ia Mrs. Garner ua ku ka lae o ke kane i ka pohaku a ma ke kahe o ke _koko kana ike ana, a hoomaka aku la e koi i ke kane e hoi 1 ka halem&H aohe nae ona ae mai a no kona ae ole hele okoa ae oia e kahea i ka makai. Aole i ike ka wahine ua puka ka p&pale o Garner a hiki i kona hoikeikeia ana aku i ka wa o ke kane iloko o ka haiema'i. Ma ka olelo a ka wahine ua like ka nui o ka pohaku i hoonouia mai ai o ka Paele Mie ke poo o kekahi o kana mau keiki pela kana lioomaopopo iho i ka pohaku e waiho ana iluna o ka lanai. Wahi hou a ka wahine aohe pahi pelu a Garuer i ka wa i noopaapaa ai me ke Pukiki no ka lua o ka manawa oiai 11:1 lawe muaia mai eia ka pahi i ke ahiahi Poakolu aku. He mau hoaloha laua akahi wale no a loaa kekahi hoopaapaa niawaena o laua.

Ma ka olelo hoi a ke Pnkiki ua kuhihewa ka Paele nana i olelo aku iaia i ke kolohe o kana waliine a oia ke kiuim o ko laua hoopaapaa. Ua hoole loa ke Pukiki aole oia i kamailio i&i iaia no ia mea, a ma kela ahiahi mua a laua o ka hoopaapaa ana oia ke ahie pepehi iaia a make, me ka wehe ana ae i kana pahi aole nae oia i maopopo ua hemo paha ka oi aole paha, a hahai aku Ia iaia a holo oia, a ina ka i ike mua oia he pahi kana ina la paha ua lalau iho oia i pohaku a hoonou mai iata. 3Xa kela po i eha ai ua maopopo aohe ana pahi no ka mea, ua lawe mua ia ka pahi e ka wahine ma kela ahiahi mua i hoopaapaa ai me ke Pukiki. I kela manawa a īoela e hahai mai ana i ka Paele ua lohe aku ke Pukiki i ka olelo ana ae o Ioela: pepehiia aku ana e a'u kela nika a make."

Mahope o ka nouia ana o ka Paele & ahi Poaha na olelo aku ka kela Paele eha ai ua holo aku la-o loela a nalowafle aole oia i ike houia a hiki i ke kakahiaka Sa>bati ae loaa akn i ke Pukiki i kai o Iwīlei, kahi a na Knkini e noho mai nei. I ka ike ana mai o īoela i ke Pnkiki na ninau nuii la ka ina paha ke huliia nei oia e na makai ua hoike aku ke Pukiki ke huliia nei oia, a i ka wa i ninaaia aku ai ke Pukiki e na makai ina paha oia ua ike ia loela ua ae mai oia me ke kuhikiihi ana aia i kai o Iwilei kahi i noho ai a nana i alakai i n& makai a hiki i kahi 0 loela e pee ana & o k& paa iho la no ia i ka hopnia. Ua maka 'n o loela 1 k& hoi i ka h&le mamuli o kela nou ana ana i ka Paele & eha ai. M& ka hoike a Kauka Wahie i kona w& i ninaninania &i ua na-ha k& iwipoo o k& Paele ma ke knemaka he«n& he iniha & oi kahi i moku a na komo kek&hi mamala iwipoo iloko o k& 1010 & oi& ke knmu o kona make. He kam&aina o Gamer no knlakauhale o Knoxville, ma ka. mokuaina o Tene«U a m& kona manawa i m&ke aku 1& n& piha iaia na mak&hiki he kanakolu-kumam&walu. Waiho na iwi o kam&hele i ka aina malihini, i ka u& oiea o ka hoom&n i ka onā. i — | Ma n& lono maopopo i Io&& mai i keia keena holopono ka hana & && komite koknhi kalapa hoole & kinai waiona raa na moknpuni &p&u» na 100 i hana ohohi& nsii& e n& makaainana noonoo m&ik&i ma n& wahi apau i knkaliu& & ke nee la na hana me ka m&ik&i ame ka ikaika. O k& la 26 0 lulai ka hoike *roi no ka ik&ika a ikaika ole.