Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLVI, Number 52, 24 December 1909 — HOOHALAHALAIA O LUNAALANUI J. K. PAELE [ARTICLE]

HOOHALAHALAIA O LUNAALANUI J. K. PAELE

Tna e lioea mai ana i ka liooiaioia ana o ka oiaio o na kumu hoohalahala e ku-e ana ia J. K. Paele, ka luna alanui 0 ka Apana o Koolaupoko, e like me na palapala i hoohikiia e waiho mai nei iloko o ka lima.o ke Kakauolelo Kaiana Kalauokalani, alaila e hoea mai ana kekahi poino maluna oia Hawaii, e noho aku ai paha iloko o ka aka hoi ina no he punohu uwahi wale no, no ka manawa a ma-o ae, alaila o palekana ana no oia mai na mea i ma- ■ naoia. I U noho pouliuli nae ka Papa o na Lunakiai a pela pu hoi me ka lehulehu 1 ke ano o na kumu hoohalahala e pili ana ia Paele, oiai ua ku ae o Meia Fern ; ma ka aoao e kaohi ana i ka hoikeike waleia ae o kela mau kumu hoopii no j Paele, me kona a 'o pu aku i ke KakauI olelo Kalauokalani, e malama malie loa oia i kela mau palapala me ka ae ole e r haawi aku i kekahi mea. 1 Me ka manaoia hoi oka halawai la a I ka Papa Lunakiai o ka noho ana ma ka po o ka Poalua aku la, ka manawa e waihoia ae ai o na.kumu hoohalahala no Paele, eia nae aole he meā o ia ano i ikeia ae, a mahope iho o ka maopopo ana ae i kekahi mau hoa o ka Papa Lunākiai, he mau ku-e ka kekahi i hoounaia mai ijo Paele, ua hoopiha loaia lakou me ke kahaha. Ua hoea mua aku ka poe na lakou ka hoohalahala no Paele imua o ka Hope i Loio Kalana, a hoike aku no ko lakou | manao ana e lawe loaia imua o ke Kiure Nui ka noii pono ana mai i ka oiaio o ka lakou mau kumu hoohalahala e pili ana ia Paele, aka, ua ka-ua aku ka Hope Loio Kalana ia lakou, me ka hoike ana aku, e waihoia ae imua o ka Meia ame ka Papa Lunakiai. I ka wa nae o ka heliiheluia ana mai I o na palapala ma kela po, aole he mea i i ikeia no na hoohalahala no Paele, a ia wa i hawanawana aku ai ka Hope Loio -Kalana i ka Meia no kekahi mau minuke, a no ka ike ana mai o LunaKiai McClellan i ka manao o kela kn. kakuka mawaena o ka Meia ame ka Loio Kalana, ua noi koke mai la oia, e

lawe ka Papa a noonoo wale no i na hana e ku ana ia manawa. I kela wa nae i ku koke ae ai ka Hope Loio Kalana iluna a hoike ae la, lie mau palapala kekahi i hooiinaia mai i ka Papa a i ka Meia no kekahi mau kumu hoohalahala e pili ana ia Paele. Ia wa i kamailio koke mai ai ka Meia, ua kauoha aku oia i ke Kakauolelo Kalana, aole e heluhelu ae i kela mau palapala, me he mea la o kona manao nui ma ia hoopanee ana i ka noonoo ana i kela mau palapaīa, no ka hooponopono maikai ana no ia e ala ole mai ai kekahi mau pilikia maluna o ke kanaka ana o ka hoonoho ana aku i luna alanui no Koolaupoko. 0 Lunakiai McClellan kekahi i makemake loa e imi aku i na alahele maa. lahi e hoopauia ai ka pilikia o J. K. Paele, a me he mea la ua kaa no oia malalo o na a'o ana a ka Meia i makemake ai oia e ike oleia mai na kumu hoohalahala no ia Demokarata e ka lehuiehu. Ua ae ae no nae o MeOlellan, he hihia ano nui io no kela no Paele, koe aku nae ka maopopo pono ana o ia hihia. Oiai ka Hope Loio Kalana Milverton, e koi ana he mau palapala hiki wale no kela i ka lehulehu ke nanaia, ua hele aku kekahi o na kanaka kakau nupepa 0 ka Advertiser e koi ia Kakauolelo Kalauokalani e nana oia i ua mau palapala la, eia nae ua hooleia mai, ma o kona hooko ana i ke kauoha a ka Meia. 1 wa hoi i heleia aku ai e koi i ka Meia no ka nana ana i ua mau palapala la, ua hoike mai la oia, uo ka hoopaneeia ana o ka noonoo ana o ua mau palapala nei no kahi wa okoa aku, a pela iho la 1 ike oleia ae ai na kumu hoohalahala i waihoia ae e pili ana no Luna Alanui Paele.