Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLVI, Number 46, 3 December 1909 — HE HOONANEA NO KA MANAWA [ARTICLE]

HE HOONANEA NO KA MANAWA

"Ua liooko mai no hoi o Pohaku ma i ka'u kauoha, a na laua no i lawe aku i na i'a na ua mau alii la a kako/u(. Eia nae ia laua nei a hala aku, ua ninau aku la au i ka inoa o kela mau wahine, a ua hoike mai la kekahi o laua i ka i ana niai: "O ko ia nei inoa, oia no o Maikaiwahine o ka Pohakau, a o kekahi inoa ona, o Mahina Hiki Opulepule i Ponahawai, a he kupa a he kamaaina au no ka loko nei," eia nae aole kela i hoike mai i kona inoa ia'u. "Auhea nae oe e kuu makuahine, he nana wahine wale ae no hoi, aole a'u mau wahine i ike ai i ka u'i e like me kela mau wahine a'ni ike aku nei i keia la. TJa ninau aku au i ka wahine i kamailio pu mai nei me a'u, nawai la ke kaikamahine e noho pu la me ia, oia hoi ka mea nona na inoa a'u o ka haha'i ana aku nei ia oe, ua olelo mai oia, he kaikamahine oia na Kukualeimaka. "Ua koi aku hoi au ia laua e hoi like mai makou no kauhale nei, eia nae ua hoole mai nei ke kaikamahine, aole e hiki iaia ke hoi mai, aia ka au a kukulu i hale kaawale, alaila oia hoi mai, eia nae iloko o na la ewalu au g hana ai i ka hale a paa." Hoko nae o keia manawa a Kaleimamo e hoike nei i ke kumu o ko lakoiu ]ohi ana ma kela la, ua maopopo e whle mai la no i kona makuahine ka inoa o ka wahine nana i kahea mai i kana keiki e hele aku, oia no o Oopuhuenuianiho, ke kae'ae'a o ka Loko Awaawa, a o ia ka ka makuahine o ka pane ana mai: "Auhea oe e kuu keiki, aole aku la kena he wahine o*koa, aka o ka eueu aku la kena o ka lakowai, a I hoike aku au ia oe ea, ua lilo aku la oe i kane na ke kaikamahine a ua kae'ae'a la, aka o ke kino kanaka no ka i lilo mai la ia oe, a koe aku la no ke kino eepa ,aole ia nau. A ihea e ku ai keia hale o olua?" "Ua hoike niai nei ia'u, ma kahi ka i kapaia o Auauhale, malaila ka au e kukulu aku ai i keia hale hou, a ke paa ka hoi o ko 1 maua hoi no 1 a ilaila e noho ai. Ua' olelo aku nei no hoi au i ka hale no i paa au * hookipa mai ai i ka malihini, paa loa mai nei nae kela i ka ole, me ka hookikina okoa ana mai nei ia'ii e wikiwiki au i ke kukulu ana iloko o na la ewalu." . . ( "Ae, aole no kena he wahi okoa aku, aka o ka ilina kena o na 'lii, a no ka mea he 'lii aku la ke kaikamahine nana ke kauoha o ka hakwi ana mai la ia oe, a pela no oia i huki aku la i kahi no o na 'lii e kii aku ai ko hale. "E hele mua aku nae oe i ko makuakane a hoike aku i kena manao o ko wahine, i hoouna aku ai hoi paha oia i na kanaka o olua e hoomakaukau mai i ke kahua o ka hale!" | Ae mai la o Kaleimamo, a o ke kaha aku la no ia o ua keiki nei hele me na kaina wawae mama, a ku ana imua j 0 ke alo o ka makuakane, a i hakalia no a pau ka manao i ka hoike, o ka j ae mai la no ia o ka makuakane a i mai la: "He nani ia e kuu keiki, ua noiia mai la oe e kukulu i hale, nolaila e loaa ana ka ko wahine, p. heaha la hoi, liookoia aku ka makeinake o ka mea noi. E hoi hou nae oe a noi aku iko makuahine, o ka pa-u kapu ona no ka hunona, e noi pu aku no hoi i ka hala I kapu, i ka maile ame ka hua lama a ka manu, a na'u hoi e hele aku e hoike 1 na kanaka no ke kukulu ana mai i ko hale." , , Ua hoi mai la o Kaleimamo a imua 0 ke alo o ka makuahine, ua i mai ia: "Auhea oe e 'kuu mama, i hoi mai la no au ia oe, a ke ae mai ka hoi oe i ka'u noi, alaila o ka pau no ia o ka pilikia: O ko pa-u kapu hoi, e noa ia Iko hunona," a o ka haawi mai la no ia o Luukia i kona ae, me ka ninau hou ana mai: "Oia wale ae la no anei kau mea i makemake ai e kuu keiki? A ina ao'e ea, alaila e hoike mai i kekahi njea e ae au i makemake ai, aohe a'u hoole ana aku, hē keiki ka hoi oe i lilo i I mea nui ia maua, "Ae, aole hoi o ko pa-u ua haawi mai la qe me ka maikai, a o ka hala kapu hoi o Ulawini e noa "hoi i ko j hunona, ame ka maile laulii o Ulawinl, ka hua lama o Kamanu, e noa keia mau I mea apau i ko hunona, pehea ia e |mama?" ! "Ua noa ia mau mea apau iaia, i ha- | kalia paha ia oe, kii aku no a lei aku ma ka a-i o ko wahine, nau hoi paha ia na ke keiki, he malama wale iho no -ka 'u ka ka makua.'' Ua kukalaia aku la. ka hele ana o na kanaka i ke kua laau no ka hale o Kaleimamo, a ahu no hoi ka laau i kahua, a i ka piha ana o ka ha o na la, ua hoalaia ka hale a hele no hoi a po, o ka paa no ia o ua hale 'np.i i lie kukuluia. X I ka lima ae o ka la, he la kahu ia no ka ai, oiai ua ku'i aku la ka lohe apuni ka aina no ka hoao o Kaleimamo i ka wphine, a moe kaoo o )ja kanaka i ka hele i ka uhuki ai, a hele a po ia la, piha na pahu i ka poi, mai ka poi kalo a ka poi ulu, e kali wale aku ana no o ka hiki mai o ka la e malamaia ai ka ahaaina. , (Aole i paū.) <■