Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLVI, Number 45, 5 November 1909 — HE MOOLELO WALOHIA NO OLIWA FELETA Ke Kaikamahine Iloko o ka Pohihihi. [ARTICLE]

HE MOOLELO WALOHIA NO OLIWA FELETA Ke Kaikamahine Iloko o ka Pohihihi.

MOKUNA 111. 2Co kona ike i ka lilo o ko R»baka Inikerama aloha ia Elika,' lioomaka mai la kona hoowahawaha iaia me ka olelo ana aole no oia i haawi i kona aloha oiaio nona, aka ma ka mea oiaio nae ua koho maoli no oia mamua e lilo ana iaia a na Robaka i hoonele mai la i ka hooko ana i kona makemake. Mai ka manawa mua mai i halawai ai o Kolana Feleta me Elika r«a sila muaia ka manaopaa iwaena o laua no ka lilo o kekahi na kekahi no na inanawa apau, a mai ia manawa mai no i hoomaopopo ia ai ko laua hoopalau e like me ia i hoikeia ma ka mokuna i hala. Ua apono loa ka Lunakanawai ABabatona i ko Elika koho ana !a Kolana Feleta i kokoolua nona no keia ola ana; ua maopopo no iaia he kanaka ilihune o Feleta, e hooikaika ana ma na ano likei «le no kona ola ana, aka nae, he lala ia no kekahi ohana hanohano a maemae, oiai o kona makuahine lie kaikamahine ia na kekahi Kauka Pelekane koikoi o Amerika. Aole nae ia o ke kumu nui o ko ka lunakanawai Asabatona makemake ana iaia, aka ma ko Rolana Feleta kulana naauao no, hoopono a hooikaika nui ma ka huli ana i ka pono kino ma ke ano naauao. he ano hoi i mamao loa mai ko Robaka Inigerama aku. Ua hoonaauao iike ia no kela mau kanaka opio ma ke Kula Kiokio. a puka like mai me na inoa maikai, aka, hookahi o laua i hoopukapuka i kana talena o ia o Rolana, a o kekahi hoi oia o Ro l»aka luigerama, he kanaka opio palaualelo loa me ka hokai wale ana i kona waiw T ai ma na hana lapuwale. Mahope o ko Kolana Feleta puka pono ana mai ke kula nui inai, pau loa ae la kana man wahi dala i hooiliia mai ai iaia a nele, ilio la ia, i ke kulnuwaiwai e hiki ai e wehe i kekahi mau liana imi loaa a i ole e hoonaauao hou ai iaia ma na ike lapaau, he oihana liana i kulama ia ohana mai kona kupunakane mai. No ia nele, ua hookikina mau mai ka makemakei iloko ona, a i kumu e hiki ai ua ae aku la oia i ka oihana kakauolelo i onouia mai īaia iloko o kekahi keena aupuni, me ka manaolana mau i ka wa pono e loaa ana no iaia kekahi alahele e alakai aku ai iaia nia kekāhi kulana maikai oi ae. He kulana, kela ana i malama ai nie ka hoopono loa a ua haawi kona mau liaku hana i ka hilinai nui maluna ona, a o ka oi loa a&u nae. oia no ke poo o ia oihana ana e noho kakauolelo ana me-ka olelo mai iaia ina e pau ana kona manawa o ka noho kakauolelo iina e lawe no oia iaia i kakauolelo pilikino nana. Ua hookuu io ia o Rolana Feleta mai ka hana aku mo ka loaa <* na hoomaikai, a nolaila, ua lilo koke ia i kakauolelo pilikino na ke Kanikela me ka uku kiekie loa i oi loa ae i kona ukuhana mua, me ka loaa pu iaia o ka ike ma na hana kalaiaina e lilo ai i ike waiwai loa nona ma ia mua aku. I kona wa i pii ae ai ma kela kulana hou, oia kona wa i hele l.ino aku ai imua o ka Lunakanawai Asabatona, ma ke ano o ke kulana kanakamakua loa a hoike ku la i kona aloha i kana kaikamahine oia o Elika me ke n'oi pu aku e lilo oia i wahine raare nana. Ua hoopeepee ole iho oia i kona kulana haahaa a ilihune, aka nae, ua hoakaka maopopo loa aku la i kana mea i upu nui ai a e lilo ana oia i mea nui nana e noonoo mau ai, a ina e loaa ana iaia kekahi puu dala mahualiua, e hooko aku ana oia ia manao ona, a ma kona koho iho ma ka pau ana o ka makahiki e hiki ana iaia ke hoolako i ko Elika mau niakemake apau oiai oia e hooikailea ana e loaa mau ia Elika ka noho hauoli ana. N Ua hopu mai la ka lunakanawai i kona lima a lulu iho me ka manao maikai oiaio e apono ana i ko Rolana Feleta manao. **Ua ike no au e imi ana no oe i na mea apau e hoohauoli ai i ko Elika naau, e kuu hoaloha opio," wahi ana, me ka minoaka ana. no ka mea,"ua hoomaopopo no au i kou aloha nona i kekahi mau inahine i hala, a nolaila, ke haawi aku noi au iaia nau me kuu naau apau a e lilo ia nau i ka pau ana o ka makaliiki e like me kau olelo. "Me ko ? u nana ole ae* i kou kulana ililiune, ke ae aku 'hei au ia Elika e lilo nau ma ka hoopalau, a i ka pau ana o ka makaliiki e iilo oia i wahinemare nau. "E loaa aku ana ia oe ka waiwai ame ka hanohano me ke kanalua ole; ua maopopo ia'u kela mea, he la no e 'hiki mai ana e ikt\ aku ana no au ia oe e pii ae ana, mamuli o ko'u hoomaopopo i kou :kaika oni no kekahi kulana aole no e nele ana ka hookoia o ia manao ikaika ou. '•Pela no i loaa ai ia'u keia kulana Lunakanawai i kefia la, i hooikaika maoli ia e a'u, a ua pii mai au ma na anuu like ole e like me oe a'u e ike aku nei i ka pii ae ma na anuu like ole me ka hoo pono. "Ua loaa no ia'u ka ike ma ko'u hooikaika ana a pela no au e ike aku nei i kou manao i keia la, aia no iloko 011 ka manaopaa me ka ikaika e pii ae ma kekalii kulana, e like me kau i hoike mai nei, a he kulana hoi e nele ole ai ka loaa ia oe." I ka holopono ana o kela kukakuka ana, kaheaia aku la o Elika. 5\ i kona liiki ana mai, ua hoakakaia aku la ia. mea imua ona, a. he manao hoi ana i hauoli nui ai, oiai, ua liolo mua ia mea ia laua mamua, a o ke kumu no hoi ia o ko Kolana Feleta aa ana e hele kino mai e noi ia Mr. Asabatona. Ua hoopaaia iho la ka aelike lioopalau mawaena o na opio me ke apono loaia e Mr. Asaba.tona. a kukalaia ae la ka hoopalau aha o Elika Asabatona me Rolana Feleta ma ke akea. Malioj>e o ko Robaka Inigerama ike maopopo ana ua nele kona manaolana no ka lilo o Elika iaia, holo aku la oia no Europa mrt kt* akaka mua ole o kona manao hele, no ka ihoonana ana i kona mau manao hilahila i awili puia me ka ukiuki no Rolana Feleta. | Ma ia hope mai, ua lilo loa o Elika i mea ino loaia e Imogena no ka lilo ana o Kolana Feleta iaia, he hoopalaimaka wale no kona kamailio aku nie ka hookeke mau me ka nana ana me na maka īnoino oiai aia ka lili, ka inaina ame ka hoomauhale iloko kahi i paila ai. Me ia ano iho la i hoohalaia ai kekahi manawa loihi no ka makahiki a oi, a no nā opio hoopalau nae, ua lioohalaia ko la.ua manawa kaawale me ka hauoii loa, e nana mau aku ana i ka olino mai <> na la liauoli ame ka pomaikai mamua o laua. ! Ma ka mahiua liope o ka piha ana o ka makahiki o ka noho hoopalau ana o Elika ma, hoi hou mai la o Robaka Inigerama mai Europa mai me ka Jiikiwawe loa e like no me ka liikiwawe o kana liele ana. Ua kakauia aku iaia kekahi leka e Lunakanawai Asabatona no ka mare akū o Elika ma ka hapa hope o ka mahina a ua hoike mai oia i kona manao no ka hoi mai e akoakoa pu i ko laua wa e mareia ai a i hookahi ko lakou hauoli pu ana ma ia la. No ia kumu oia i hoi koke mai ai me«ka hoopoina ana i na manao inaina mamua. a oiai ua lilo kana mea aloha i ka mea okoa, liooliolo iho la oia i kona noouoo no Imogena, kekahi o kona mau kaikuahine. e lawe i wahine nana. laia i hoi mai ai a ike aku la. i ko Elika ma kaawili mai me ka hauoli a he hiohiona hoi ia i oi loa aku ka ehaeha o kona naau mamua o ka mea hiki iaia ke hoomanawanui, nolaila, ma kekahi la he

pule hookahi mainua o ka hiki ana mai o ka la e mareia ai o Elika,! hoike aku la oia ia Lunakanawai Asabatona i kona nuinao e mare ia laua me Imogena me ka ma-lu loa ma kekahi kakahiaka ae a pau ia alaila holo aku laua no Europa elua la mai ia la aku. 7 Ua hookahahaia na mea apau i ka wa i loheia ai kela nu<hou, a no ko ka Asabatona ike i ka hikiwawe loa o kela manao, kaua aku la oia ia Robaka Inigerama e hoomanawanui iki iho ko laua i»are ana a pau ko Elika ma mare i hiki ai ke hooma#popoia kekahi mau mea kupono no ko laua mare. Aohe hooioheia mai o kana kaupe aku aka, ua hana koka ia| iho la ia hana; aohe poe e ae i ike i kela mare ana o laua mawaho ae o ka ohana, koe wale no kekahi mau hoaloha pili kokoke, i laweia mai nae» lakou i mau hoike no ka mare ana, a maloko o ka halepulo i hanaia ai ia hana kahi maa mau ia lakou i ka hele i ka pule 7 no ka mea, ua hoole o Imogena i ko laua inareia iloko o ka halenoho. Elua la mahope iho o ka pau ana o ko laua mare, ua haalele iho la o Imogena ma no Nu loka me ka hikiwawe loa, he Poaono ia la, « like me ka laua i hoolala ai no ka holo loa aku no Enelani. Ma ka Poakolu mai o kekahi puie ae, ua malamaia iho la ka ahaaina mare nui ma ka halenoho nani o ka Lunakanawai Asabatona, a mahope o ka holo makaikai pokole ana o ka paa mare opio no na Moanawai Nui, ua huli hoi mai la o Mr. aipe Mrs. Kolana Feieta i Piledelepia ma ka halenoho o ka makuakane o ka wahine mare. He manao no ko Kolana Feleta e hoi i ka. Hokele e noho ai aka, mamuli o ka Lunakanawai Asabatona hoakaka aohe ona oluolu ke liookaawale» aku la,ufv mai iaia aku oiai laua e noho ana iloko o ke kulanakauhale, a oiai lioi o Elika wale no kana, keiki hookahi, ht mea hoomokumokuahua ia i kona noonoo ko laua kaawale koke ana mai iaia aku peia lakou i noho like ai, a ua lilo ko lakou noho akoakoa ana i mea hauoli i ko ka Lunakanawai manao. Ua lilo loa ko Imogena kaawale ana mai ka halei aku no ka aina mamao i mea hoomama loa i ko Elika noonoo pilihua, oiai nae, aole ia i walaau iki aku i kahi mea no kona ehaeha no na hana lokoino a Imogena iaia ; ua hooikaika mau oia ē kaohi ia mau ehaeha apau, oiai e ulu mahualiua mau mai ana ka Imogena mau hanaino iaia mamuli o ka lili ame ka huahuwa no Feleta. Ua ike maopopo loa oia lie manawa no e hiki mai ana e hoonanaia ai kona mau manao kaumaha, a e panai aku ai oia i ka ino no ka hewa i hanaia mai iaia. A nolaila, oiai oia e noho ana ma ka home o kona makuakane, me ka ike mau aku o kona mau maka i kona makuakane aoo ame kana kane u'i opio imua o komi alo, ua. ho'opihaia ka wahine opio me ka ihauoli, he panihakahaka kupono loa ma kahi o kona naau kauinaha i na 1 a lehulehu i aui aku. Mamua o ko Kolana Feleta ma mare ana, ua noho ae oia ma kona kulana hou he kakauolelo pilikino na ke Kanikela, e lik'e me ia i lioike mua ia ae nei, a ua lilo ia hana hou i hana hoohauoli loa iaia a he kanaka kupono a makaukau maoli no no ia kulana, a ua lilo no hoi kona makaukau i mea kokua nui i kona haku. Elua makahiki ko lakou noho ana me ia ano me ka hauoli, a mahope mai kauohaia inai ana ke Kanikela, ka hakuhana, o Kolana Feleta, e lioi no kekahi aupuni mamao. He nuhou hookauinaha loa kela ia Elika; no ka. mea, ike koke ilio la oia e nee- pu ana laua me ko lana haka a e haalele hookahi iho ana i kona makuakane mahope me ka naau kaumaha no ko laua kaawale; aka, oiai, o ke kane ka mea kulean"a iaia, ma kahi a ke poo e hele ai e hele pu ia e pono a.i, nolaila aole hiki iaia ke hoolololie iho no ke aloha i ka makua. Ua hooluoluia no nae kona noonoo no kona ike i ka makaukau, ka lioopono ame ka makaala o <ka wahine malamahale, oiai he wahine hana ia i noho loihi me lakou, a ua kamaaina i na mea apau' o ka noho hooponopono home ana mai ka manawa mai i make aku ai ka wahine elua a kona makuakane, ka makuahine hoi o Imogena. : . A no ia ike o Elika i ke kupono o ia wahine, hoopau loa ae la oia i na manao hopoliopo no kona makūakane, a i ka hiki ana mai 0 ko laua la e holo ai no ko laua kahua hana hou, kam aku la laua maluna o ka moku, me ka haalele ana ilio i ka mea aloha he makua, ka aina, ka home, a au aku la i ke kai loa no ka aina mainao. Mai ka manawa i haalele iho ai o Robaka Inigerama ame kana wahine i ka home a hiki i kela manawa a Elika ma e holo nei,,aohe 1 lolie iki ia ifiai kekahi mea no laua; ole la hoi ka loaa mai o kahi leka ia Elika i ka' makuakane piha, aloha la hoi, ka mea i malama ahonuiia laua, he oki loa no. Ua wehe hamama ka Lunakanawai Asaba.tona i kona naau, kona liome ame kana hoomalu ana no na keiki awaawa mai ko la.ua wa pokeo mai a. nui a huli i ka laua loaa, me ka hoopalaleha ole i hookahi manawa no ka ho'oikaika ana no ko laua mau pono klno ame ka ihoonaauao ana ma na ano apau, i ulu ae*ai laua a lilo i kane a i wahine naauao hoopono iloko o ka aina, eia nae, o ka hopena i pānaiia mai no kana mau hana maikai apau, he nann maka, he lokoino a he aloha ole. Aolie hookalii mea i maopopo i ko laua wahi o ka hele auwana ana; i ka hoomaopopo ia aku me he mea he» mau mea ola laua i nalowale honua mai ka ilihonua aku. Mamuli o ko laua Haohao loaia, ua loaa ia. Elika ka manao, malia ma ka laua alahele e hele aku ai e halawai aku ana laua me Robaka ame Imogena ma kekahi wahi; eia nae, aole; lakou i halawai iki, a ina nae i hoikeial ae ka mea oiaio, aolle ia aole no hoi kana kane i kaumaha no ia halawai ole ana o lakou. 0 ka laua wahi mua i hele ai oia no ka mokupuni Sisile, kahi a laua i noho hana ai anoane e piha ka makahiki, a mahope oia manawa ua kauoha houia mai laua e hoi i Eoma. a mahope iki iho o ko laua liiki ana ae a noho ma Roma,, ua hanau iho la kekahi kaikamahine na laua, oia o 01iva. — Mahope o ka hanau ana aku o Elika i kela kaikamahine, aohe inanawa i loaa ai iaia ke ola maikai. Ua loaa iho la oia, i kekalii ma'i fiiva ikaika, oiai ka bepe pule wale no kona iwaho, a lie manawa loihi kona i kaa ai ia ma'i me ka hoomailo loaia. 1 ka loaa iki ana ae iaia o ka oluolu mamuli o ka ikaika ame ka makaala o na kauka, ua nawaliwali loa kona noonoo a no ia kumu, ua kauoha na kauka e hoihoiia oia iloko-o ka halema'i ma Roma malalo o ka lapaau ana a ke Kauka. kaulana Reinezi e like me ia i hoike muaia; lie liilii loa no nae ka. manaolana i loaa i na kauka no kona palekana loa mai kela ma'i mai. # MOKUNA IV. Mahope koka iho o keia mau haawe luuluu i hoea koke mai mahope iho o ko Rolana Feleta noho mare ana, tia loaa mai la ke kahi mau leka i kona hakuhana e kauoha ana iaia e hoi koke aku no Peru no kekahi hana ano nui e pili ana i ka oihana Kanikela. He puupuu ikaika loa keia i ko kanaka opio, no ka mea, i kona hoomaopopo iho ua like loa keia me ka hookaawale ana aku i ka uhane mai ke kino aku, ka haalele ana iho i kana mau mea aloha mahope iloko o ka nawaliwali kulipolipo i maopopo ole iaia ka hopena, a e hele aku no ka aina mamao/no ka hana e loaa mai ai ia lakou ka pono a he hana hoi e hiki ole ai iaia ke noho. Ua lilo loa kona noonbo ae no kana keiki i kumu lioopupule i kona noonoo oiai, lie ekolu wale no ona mahina ia wa, a o kana hana kupono e hana aku ai nona no kona malama kupono ia he ninau jmakiki ia e hiki pono ole ai iaia ke wehewehe. O kana hana mua oia no kona hoike ana aku i kona hakn hana e liaalele ana ia i ka hana a e noho paa iho ma Roma kahi ana e kiei mau aku ai i kana wahine ma'i a e pulama ai hoi i kana makahiapo ka hua mua loa i loaa mai i ko laua mai i ko laua mau puhaka. '

I kona hoike ana aku i kona manao i kona hakuliana no ka pilikia i loaa iaia e hiki ole ai oia ke hele, ua koi ikaika mai la. kona baku me ka olelo mai aole hiki iaia ke hele hookahi a haalele iaia, oiai, oia wale no ke kanaka kupono e hele ai me ia ka mea i kanui aina i ka hana, a he hana nui nana ka huli ana i kanaka kupono ma kona wahi me ka liaua nui e a'o hou aku ai iuia a lilo i limahana kupono. E lilo ana kona noho ana i mea hoopilikia i ka hana a ua makemakeia e hiki koke aku i kahi o ka hana. Nolaila, oiai he pokole loa ka manawa, ua hookikina mau mai ka haiki o ka manawa iaia e hana koke ia kekahi hana e pono ai 0 Elika ma ka hoihoi ana i ka halema'i o Kauka Reinezi. a no ka bepe uuku opiopio loa hoi, ,e haawi ia ma ka lima o ke Kanikela Amerika ame kana wahine, na maa i hoike mai i ko laua kaumaha nui no na hoao lehulehu i kau mai maluna ona, a na la.ua e hoouna 1 ke|kamaiki i ke kupunakane, ka Lunakanawai Asabatona i hoike muaia. A i ka holopono ana o ia mau hoolala ana ana, haalele iho la oia ia Roma, me na manao luuluu a kaumaha me ka manaolana ole ona no kona ike hou i na maka o kana mau mea aloha, no ka hele ana i kahi o kana hana, me ka hooikaika mau e hoonana i kona manao luuluu e like me ka hiki iaia. Ma keia wahi o ka moolelo e komo mai ai ka hapa i hoike mua ia ma na mokua i hala, oia ka lawe ana o ka wahine a ke Kanikela ame kana, kauwa i ka bepe> iluna o ka mokuahi Oei-aeio ma Oenoa, ka haa.wi ana i ke kapeua, a i ka wahine poo kuene hoi o ka moku, ka h'oomoeia ana iloko o ka ruini anie ka lilo ana i ka ailiue ia e Jmogena me ka ike ole ia. Nolaila, e hoomaopopoia, o ke kamaiki i lawe ailiueia ai e Imogena, o Oliwa Feleta ia, ka mea nona keia moolelo walohia, aole o ke kamaiki i laweia ai i Nu loka a hanai kuhiliewaia ai e Lunakanawai Asabatona me ka nianao o kana moopuna ponoi ia! He malie wale no ka moana i ka wa i holo ae ai ka mokuahi Geracio ma ka- moana Akelanika no Amei'ika, e papa iho ana lui kukuna la me ka laelae a, e pa ana hoi na weiau makani me ke aheahe, a mamuli o ia haawina maikai i ku koke ae ai ka moku i kona pahuhopii e .hiipoi ana i kana malihini i nianaoioia e ke kapena ame na mea apau oluna, o Oliwa Feleta, ka hooiliua o ka waiwai nui o kekalii lunakanawai koikoi o Amerika. Ua lilo loii ke kamaiki i mea punahele loa i na poe apau oluna 0 ka moku, e kiei mau ana, lakou me ka milikaa niau iaia nie lie inomi la, mamuli o ko lakou lolie maopopo ana aku i ka uioolelo walohia o ke kamaiki ame kona mau makua, a hui pu no hoi me ka ikeia hei kanaka koikoi ke kupunakane ame ka makuakane, ua lilo loa oia i mea kamailio nuiia e na ohua apau. He bepe u'i maoli oia i ka lakou nana iho, aiai no hoi kona ili, me na maka uliuli me ka lauoho ehuehu e pipii ana ma kona wahi poo uuku. E hoaahu mauia ana oia me ka aahu hou maemae i na manawa apau oiai, maniua o ka hanau ana o Elika i ke kauiaiki, ua hoohala mau oia i kekahi mainawa lahulehu ma ka humuhumu ana i mau lole lihilihi no kana kamaiki, a o na kapa i hoaaliuia ai oia, o ia no na lole ana i hana. maiau ai- me kona mau lima noeau, ku ke aliua o ka lole no kana wahi kamaiki ana i manaolana ai he mea hoohauoli nui mai ia iaia. O kela mau lole no i hana muaia ai ka ka waliine kuene Mi*s. Federika e kahiko mau ai i kana milimili a ua lilo maoli 1 mea aloha nana me ke ano hoohihi. Aole oia. i hookuoi iki he kamaiki okoa kela ana e milikaa ana, oiai ua pouli loa oia me ka ike ole ua lawea ke kamaili i>ololei, a he kainaiki okoa kela ana e malania ai. Aole ia i manao iki ua koinoia oloko o ka rumi a laweia o Oliwa Feleta mai ka rumi aku, e kekahi kolohe, ma kela la i liolo.mai ai ka moku; no ka mea, aolie ana wahi e ae i lalau ai niahope o kona haawi aha aku i kona aloha i ka wahinei a ke kanikela anie kana wahine kauwa, ia laua i makaukau ai e haalele mai i ka inokū, a hoi awiwi aku la i ka mmi-a ke kamaiki e moe ana, a iaia i komo aku ai, e paa ana 1 no ka puka, e moe ana no ka bepe a e like no me ka lakou haalelei ana ilio pela no na mea apau oloko.o ka rumi i loaa aku ai iaia. Aolei ala iki ka bepe a hala elua hora mahope iho, a i ka puolio ana ae a ai hou i ka waiu i koomakaukauia nana, ua haule hou aku la oia hiamoe aole hoi i ala iki a hiki i ka inaniao loa ana o ka moku iwaena moana. Maikai 'kona kuluna ola kino ma kelai holo ana mai a pae wale no i ka aina me ka loaa ole o keikahi mea hookaumaha noonoo e like me ia i manao waleia.; o ke kumu nui no paha mamuli ia o ka niakaala loaia e na ohua (ka. hapanui) a. pau o ka inoku. Ua lilo ia i mea nui loa ia lakou e «hii mau ai. He umi-kummalima minuke i hala ae mahope o ka pili ana o ka moku i ka uwapo ma Hobokena, ua ikeia aku la kekahi kauaka kulana hanohano o ukaliia ana e kekahi wahine aoo e pii mai ana iluna o ka moku a liele ae la e huli i ke kapena. 0 kela keonimana i pii ae ai iluna o ka moku, o ka Lunakanawai no ia o Piledelepia ke kupunakane ponoi o Oliwa. ke kamaiki, a o ka wahine aoo ei ukali ana iaia, o ka waliine malama hale ia o ka Lunakanawai, a he wahine lioi i hookauwaia e hanai i ke kamaiki. Mahope o ko ka Luna.kanawai Asabatona lioolauna ana iai.i iho imna o ke kapena Hadale, ua hoikeike aku la oia i ka iiapa o ka pepa hoolauua a ke Kanikela i hoouna muaia mai ai iaia ma ka e ke Kanikela Amerika ina Roma. Ma ka hookukuia ana o na hapa pepa a elua, ua kulike loa me ka hapa o ka pepa i humuia ai iluna o ke koloka o ka bepe, a no ia kumu, ua liaawi ia mai la ke kamaiki iaia, a he ku i ke aloha ka ike aku i ko ke kupunakane hiipoi a milikaa ana i ka bepe mei na wainiaka nunui e lialoiloi mai ana ma kona mau maka i hiki ole iaia ke uumi iho. Owili ae la oia i ka liua oliaha a kana kaikamaihine a paa i ke kihei, me ka mauao kuliihewa o kana moo}>una ponoi ia, aka he inoa. moopuna no nae nana, a nana pono iho la me ke kilo loa'i ka helelielena o ke kamaiki e nana ae ana iaia. A pau kana nana ana, liaawi aku la i ka wahine malama hale, a maihope o ko ka wahine kuene honihoni ana iaia me kona mau waimaka o hiolo ana, a pela no hoi me ka hapanui o na ohua, haalele iho la ka lunakanawai me kona hoa me ka laua malihini opio i ka moku, a iho aku la uo kahi o. ke kaalio e ku mai ana no ka lawe ana aku ia lakou no ka' hale lioolulu kaaahi o Penikelevania a mailaila aku no ke kulanaikauhale o Piledelepia. 1 ka Lunakanawai Asabatona e hoi la. no ka home, aohe wahi kanalua iki iloiko ona lie bepe okoa ka laua e lawe ana, aka, o Oliwa Felet*a. maoli no ia i kona noonoo, a nolaila, ua kapa mau ia ka inoa o Oliwa Feleta maluna ona, oiai nae o kona inoa pololei e kapaia ai o Helena Inigerama. A o like me ke ano o na kupunakane he mea nui loa na moopuna ia lakou, ua haawi ka Lunakanawai Asa,batona i kona aloha af»au maluna o kela kamaiki me ka mala.ma a milikaa mau ana iaia, oiai o ka hua oliaha ia mai ka puhaka mai o kana kaikamahine hookahi wale no, a oiai o kana kaikamahine aia i kā aina e kahi i waiho ai me ka ma'i i inaopopo ole ka .hopena, nolaila, ua haawiia 1 kona pulama ana ma na ano apau, me kela manao ikaika e lilo ke kama.iki i paninakahak no kana mea aloha i kaawale mai kona alo aku. Ua hookaawaleia kokahi rumi holookoa no kela kamaiki me ka hoomaemae a hooponoponoia a kupono loa nona, me ka hoonoh<* mau loaia o ka wahine hiikeiki malaila i na manawa apau. (Aole ,i pau.) ' • ' 1