Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLVI, Number 35, 27 August 1909 — KA MEA E HOLOMUA AI KA AINA. [ARTICLE]
KA MEA E HOLOMUA AI KA AINA.
I ka hookuku ana ia Hawaii nei me ka hapanui o na aina o ke ao nei e kaulana mai nei i ka waiwai, ka holomua ame ka hanohano, na loa na hana na lakou i hapai aku ia mau aina iluna ma ke kulana e ikeia aku nei i'keia la mai ko Hawaii kulana ae, aka ina no nae e hoohanaia kekahi mau keehina hana kupono loa ma ko kakou Teritore nei, e hiki ana no o Hawaii nei ke helu puia ine na wahi e ae, aole paha no ka like loa ma mau kulana ae la. aka he anuu kiekie nae e makaleho mai ai na aupuni naaueo a puni ke ao. Wahi a Mr. de Yoimg kekahi o na kanaka kakau nupepa kaulana o Kaleponi, ua hoike ae oia i ka manawa i ike mua loaia ai ka hu ana o ke gula ma kela Mokuaina, ua komo nui mai na kanaka mai na wahi like ole mai no ka huli waiWai ana, e hooikaika ana kela aine keia e like me ka hikj iaia ke hana, i loaa nui mai ai ke piila iaia, a i keia la, o Kaleponi kekahi aina i noho nuiiia o na. kanaka, na lakou i hapai aku i kela Mokuaina iluna, e like me ia e ikeia nei ka liolomua ma na kulana ame na hana like ole. Ua nele o Hawaii nei i ke gula e hiki ai ke komo nui mai ka poe na.t lakou e hoow T aiwai i ka aina, na nele pu hoi i kekahi n>.an metala e loaa ai na pomaikai nui, aka he hookahi mea i loaa ia Hawaii, a na ia mea hookahi i hapai aku i keia mau mokupuni a ik» ia mai e ke ao holookoa, o ia no ka oihana kanu ko, ka oihana naua kaualako mai i na lahui e, e komo mai iloko nei o ka aina, ka oihana e holo mai nei na pomaikai no ka holomua o ka nohona aupuni ame ka oihana kalepa maloko nei o ka aina. Aole nae no keia oihana, ua ike na mea apau i kona ku man ana ma ke ano lie oiliana imi loaa no ka poe waiwai a kuonoono o ka aina nei, aka eia ka oihana kanu halakahiki ke hla mai nei ma ke kiilana opiopio loa, aka i keia la nae, ke lilo nei na halakahiki o Hawaii nei i mea makemake nuiia e na wahi apau ana i kipa aku ai, a'me ke kanahia ole no ke olelo ae, e hiki miii ana ka la a Hawaii nei e hoolako aku ai i ko ke ao nei me na miliona tini i kela anie keia makahiki. I mea e hoomahuahuaia ae ai keia oihana he mea pono e wehe hamamaia mai na aina aupuni ma kela ame keia wahi o ke Teritero no ka hookuonoono ana, e loaa ai i kela ame keia makaainana Ameiika me na dala kupono, e maiiaoia ai o ka makaainana ilihune kekahi e komo pu akn ma ka imi ana i mau pomaikai. Aole na Hawaii he poe i nele i ka aina, aole lioi he poe i nele ka liiki ana ke mahi aku i ko lakou iiiau aina ponoi iho me keia oiliana hoowaiwai, aka na nele maoli no kakou me kela manao hana, ka mea i oleloia, nolaila mai ka noho lako ana, a nolaila mai ka waiwai. I keia la, ua hele ka aina a piha i ka lahui Kepani e noho hana niai nei ma na mahiko o keia Teritore, aka lie lahui -īae lakou i nana ole i na hana hooholomua iloko o lta aina, koe wale no ko lakou imi ana i ko lakou liiau pomaikai, a ku ae no lioi ana. noi ko lakou aina, nolaila ua hiki ole ia lakou ke hooulu inai i kekahi mau hana e hoowaiwai ai iloko o ka aina nei. Ke mauao nei makou, o ka hoea ana mai o kekahi poe kanaka i maliiai mai Amerika mai, i maa i ka hoouhi ana i kekahi mau hua ai a mau oihana mikiala e ae iloko nei o ka aina, ina e wehe iiamamaia ana ke kuai ana o na aina aupuni i na makaainana Amei'ika e kipa mai ana ma Hawaii nei, alaila iloko auanei o kekahi mau makahiki kakaikahi w r ale no, eku hou mai ana he mau hana imi loaa a lioowaiwai iloko o keia Teritore. He nui na aīna aupuni e waiho mai nei i kupono loa no ka hooulu ana i kekahi mau oihana mikiala, koe wale no ka nele i ka poe na lakou e hoala ae ia mau hana, a e alako aku hoi i ka nui o ka poe e noho mai nei me ka hoomaopopo ole, aia no ka «he mau liana e ae e loaa nui ai ka pomaikai i ke aupuni ame kona mau makaainana. •Aia na oihana kanu pulupulu, ka paka, he mau meaulu keia i ikeia ka nlu pono ma Hawaii nei, a ina e hoomahu'i mai ana kekalii poe i ike i ka hoohana ana i keia mau ihana waiwai iloko nei ;o «ka aina, he keu aku maoli o ka nui o na oihana hoowaiwai, e heluia ai o Hawaii ma ka .heluna like me kekahi mau ama e ae Amerika. - E na Hawaii e makaala no ka hoea mai o ka wa maikai e komo pu aku ai me kekahi mahele o na kanaka mahiai e hoomahu'i like aku ai ma na hana apau e alakai aku ai ia oukou imua ma na alahele o ka holomua ame ke kuonoono, a e hapai aku ai hoi ia Hawaii aina a ia Hawaii laliui no ka ikeia mai e ke ao holoōkōa, me na mahalo kiekie mailaila mai.