Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLVI, Number 33, 13 August 1909 — NUI NA LUNANANA E HOOKOHUIA MAI NEI. [ARTICLE]

NUI NA LUNANANA E HOOKOHUIA MAI NEI.

I ka Lunahooponopono o ke Kuokoa: Ma ka hoomaopopo ana i keia mau la e nee nei o ke aupuni Klilanakauhale ame Kalana o Honolulu, le'hulehu maoli na Lunanana e hoqkohuia mai nei uo ka nana ame ka malama ana i ka pono o ka lehulehu. I keia la, ua hookohuia he Lunanana no ka i'a ma ka makeke he Lunanana no ka "waiu, he Lunanana no ka i'o holoholona o kela ame keia ano, he Lunanana no ka nana pono ana i ka haaaia ana o na paipu, he Lunanana no ka nana pono ana i ke aaio o ke kukulu ana i ka hale, heLunanana no ka nana ana i na huaai 0 na ano like ole, a ke houpuupu houia mai nei e hookohuia aku ana ka i mau Lunanana kuikawa no na apana mawaho, e laa o Waialua, Ewa ame kekahi mau wahi kupono e ae, a ke nana aku i keia mau hana a ke aupuni Kalana e hana mai nei, he mau hana kupono wale no lakou no ka malama ana 1 ke ola o ka lehulehu. "Ua manaoia aia iloko o keīla mau meaai apau kekahi poino o ka lehulehu pela paha i hookohuia ai na Lunanana a nui wale Iloko wale no anei o ka i'a, ka i'o holoholona, ka waiu, ame na huaai na launaliele e loaa mau ai ka ma'i i ka lehulelm? Aole anei he meaai e ae kekahi e manaoia aku ai e loaa ana ka lehulehu i ka ma'i, e kupono loa ai e hoonohoia i lunanana e nana? Ua poina paha ka Papa Lunakiai. Auhea ka lunanana e nana pōno i ke ku'i ana a na Pake ike ole i ke ku'i poi? Auhea ka lunanana i ka hana ana a na Pake i ka palaoa, ka meaono, ke ki ame ke kope? 0 kekahi no anei 0 na Lunanana i hookohuia? Ina pela ua pono. Aole anei he mau mea hoopoino mai kekahi i ke ola kino o na kanaka aīa itoko o kela mau ai? He mea pono e nana makaala loaia ka hana ana a na Pake i ka poi, a no ka mea, 1 keia la, mamuli o ka emi mai o na wahi kanu kalo iloko nei o ke kulanakauhale e hiki ai e hoolawaia na kanaka me ka poi, me he mea la i ka nana aku, ke hana mai nei na Pak.e i kekahi hana akamai ma ka hookomo ana i hu (yeast powder) iloko o ka poi i kumu e pii koke ae ai ka poi a hu aneane e piha ka pahu, hapalua a dala paha e hoihoi ai ka naau o ka mea ai poi, aka nae, i ka hoowali ana i kela poi, e hikiwawe ana ka mahaha a pohapoha ae la me he mea la ua hookomo ia i kekahi hu, a ina ua hookomo io ia owai ka mea ike aku ina aole luna e nana pono i ka hanaia ana? Ina aole i hookomoia kekahi mea hoohu a mea okoa ae paha iloko o ka poi, owai ka mea ike aku i ka hanaia ana o ka poi me ka maemae a kapulu paha, oiai, i ka wa e lawe mai ai ka Pake poi i ka pahu poi he poi ka mea ikeia iho, aka nae o ka hanaia ana o ua poi ]a, ua anei ia me ka inaikai ame ke kapulu paha. Ina no ua maikai ka hanaia ana o ka poi, ua maikai ka ihi ana, ke ku'i ia ana, owai ka mea ike aku he Pake kino maikai ia a ma'i paha, a ina he Pake ma'i ka mea nana ei ku'i ana ka poi a ka lehulehu e ai aku ai, anei e loaa ana ka poe ai poi i ka ma'i, inamuli o ka ma'i o kela. Pake. He mea pono e hoonohoia kekahi lunanana malaila i ka wa e ku'iia ai ka poi a hiki i ka hookomoia ana iloko o ka pahu a lawe aku ma na kauhale. Ina ua manaoia, e loaa ana ka leihulehu i ka ma'i mailoko mai o ka i'o bipi, "ka i'a, ka waiu a pela aku, pela i hoonohoia ai i mau luna no, keaha ba liiki ole ke' manao ae © loaa pu mai ana ia haawina pilikia maluna o ka lehulehu mailoko mai o ka poi e hanaia ana me ke kapulu, a i ole mai ke kino ma'i mai paha o ka poe Pake ma'i na lakou e ku'i a e> hoowali ana ia poi. Ma na'hale ku.-'i poi, he mea pono loa e hoonohoia kekahi lunanana kiai paa loa malaila i na wa apau e nana pono i ka hanaia ana o ka poi, ina e manao nuiia ana ke ola o ka leliulehu. He pono e nana akahele loaia ke kino o ka poe Pake e lawe-lawe ana i kela hana. ano nui, e ke Kauka Kalana, a o ka poe a lee Kauka e hooia ai he mau kino maikai ko lakou no ia hana, 0 lakou wale no k,e aeia e lawelawe ia hana aole o ka poe pofio hapuku waleia. O na haleaina kekahi wahi kupono loa e loaia e ka Papa Luna* kiai a e hoonohoia kekahi lunanana malaila e pono ai. Ke nana aku i kekahi mau haleaina maloko nei o ke kulanakauhale, aole i kana mai ka lepo ame ka pelapela e kupono ole ai e ai me ka ono, a ina hoi ua maemae ka haleaina, pehea na meaai e laweia mai ana e hanai i\ka mea a mau mea poioli. Owai ka mea noho paa malaila e nana ai i ka hana ana o ka Pakei kuke 1 na mea ai? Heaha na mea i hoohuihuiia iloko o na meaai a ka poe pololi i ike ole aku ai i ka hanaia ana mai? Owai ka mea nana e nana pono i ka hookomo ana i ke ki a launahele e ae paha iloko o ka ipuhao? Ina ua pololei ka lauki i hoo'komoia ai iloko 0 ka ipuhao, owai ka mea. i ike pono 1 ka hokoinoia ana o ke kope a pinaki papaa paha iloko o ka ipuhao waiwela? Iloko o na meaai paa, oia hoi ka hei ka halakahiki, ka ipuhaole, ame na hua ai o ia ano, aohē pohihihi |oa o ka noonoo ana he palekana ko ka lehulehu ma ia mau mea, no ka mea, aole 'ja he man mea kawiliia, aka no na \ mea kawiliia aia malaila kahi pohihihi

loa, no ka mea, aohe maopopo o ke kawili ana mai o na Pake haleaina i na meaai e kupono ai no ke ola kiuo maikai o ka lehulehu, he pono ka lakou i 4 ka wali. O ka makemake nui o keia manao e lioakaka nei, e hookohuia kekahi lunanana o keia kulanakauhale i mea nana i0 nana pon|lf? i ka hana ia ana o ka poi me na haleaina, ina he manao nui ia ke ola o ka lehulehu. MAKAAINANA.