Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLVI, Number 31, 30 July 1909 — Nuhou Kuloko [ARTICLE]
Nuhou Kuloko
E hoea hou raai ana ke aumokukaua I o ka Pakipika no Honolulu nei iloko j o ka mahina o Sepatemaba ae nei. He kanalima ka nui o na ohana Rukini e laweia mai ana no ka hoohana ana aku ma na mahiko o Hawaii «ei; Ke nee mua mai nei ka hana pahao o ka Pa-ilina o Kawaiahao, ua aneane e paa ke kahua a o ke kau iho koe o ka pahao. E 'alawa ae i ka hoolaha a ka Halekuai Kamaa Regal e oili aku nei ma kekahi wahi o keia pepa no na kamaa aulii o na lede maka palupalu. Ma keia Poaono ae e wehe ai kekahi mau puukani o ka Ua Kanilehua he ahamele ame hulahula maloko o ke K. P. Hall, e naue mai i ike kumaka i ka nani.» Ke loaa ole na hoololiloli ana, alaila a keia mahina ae e kaa mai ai ke Aloha Aina malalo a ka hooponopono ana a ka Lunahooponopono hou J. M. Poepoe. Eia no ka hihia o na alakai o na hana olohani ke noho mai nei i keia mau la, me ka maopopo ole o ka wa e puka mai ai o ka olelo hooholo no ko lakou mau hihia. , Ma na lono i hoea mai i keia keena, nui ka na haumana o ke Kula Sabati 0 Halawa, Molokai i loaa ai i ka ulia poino i komo a lilo i p'oe hoahanau no ka Ekaleaia o Halawa. Ua aeia aku ka hoopii okimare a kekahi wahine Kepani, o Kiku Kaneshige ka inoa, e ka Lunakaanawai De Bolt, e hoku oia mai kana kane mai no ka malama ole i ke ola. Ma ka Poakolu nei i hookuu liiliiia ihe ai na kulu pakaua o Kulanihakoi, ke hele la a lali aku ukele mai na alanui o ke kulanakauhale nei, e ole nae hoi ia, loaa iki kahi laki i na kaapio lawe ohua. He umi dala matana e loaa aku i ka mea e hoihoi ae ana i kekahi lio wahine eleele i nalowale i kona kahu ma Kamoiliili. E nana ae i ka hoolaha ma kekahi wahi o keia pepa e puka aku nei. ' Ma na mea e pili ana i ka hihia o na Kepani hoeueu olohani e hookolokoloia mai nei iloko o keia mau la i olelo ae ai kekahi hoike i ke kulike ole o ka manao o ke aupuni o lapana me ko na Kepani hoohaunaele. Ile kaukani dala a ka Puuku Tefitore Conkling i hoihoi ae ai iloko o ha l&nako ma ka auwina la PoaliolU nei, ina ka hookomo ana i i ka banako hookahi o na bahftko e6a 0 ke kulanakauhale nei. i HWlßliilu nei kekahi mau haumana o ke Kula Sabati o Halawa i halawai ai' mie ka ulia poino ma Molokai, ma k6 aiio he mau hoike ma ka hihia a' kē aupuni Amerika & ku-e ana i' kie kapena ka Mokuea Kainbow. Ua ihoohalahala hou o »Tohn Eodrigues, he Pukiki i hoopa'iia e Lunakanaw&i Andrade ma ka Poalua iho nei, n 0 ka pahu ana ia Antone Freitas ika pahi, no 'ka lilo ana o kana mea aloha he wahme iaia, imua o ka Aha Kaapuni. Ua hoikeia mai o ka nui o na tona kopaa e loaa ana i ka mahiko o Olaa ma keia kau Wili e hiki aku ana ia ma kahi o ka 19,400, he 600 wale no ka emi mai mamua o ka ka Lunanui mea 1 koho ai mamua o ka wehe ana o keia kau wili. Ke hopohopo nei ka poe wawahi olohani, ina e komo nui mai ana na limahana aina e iloko nei o ka aina no ka hana ana ma na mahiko o ka olohaniia ana iho nei e na Kepani, alaila e pau ana ko lakou noho hana ana aku no na mahiko. E hoounaia aku ana maluna o ka Lurline ma keia pule ae he ehiku kaukani tona kopaa i Amei'ika. O keia paha kekahi hoouna nui ana i ikeia iloko o kekahi manawa loihi no ke ake nuiia e kaawale aku na kopaa i makaukau i keia manawa. Ma ka hoomaamaa kikipu i malamav& ma ka Papu o Kahauiki, ma ka Poaono aku nei he 96 ka helu i loaa ia Hopkins a hookahi helu ka haule iho o Stone iaia. Nui ka mahalo o ke Konela Jones i na lala apau o ka puali Lahui o Hawaii no ka makaukau, Me he mea la e hoolaha hou mai ana ka Papa Lunakiai no na kohokoho no ke kanu ana i ke kino make' o ka poe ilihune loa o ke kulanakauhale nei. Mahope o ka huli ponoia ana, ua ikeia aohe i komo iloleo o ka Mr. Williama koho o $8.50, ka eli ana i ka lua kui papau, no ka pahu wale no kela me ka j lawe ana. Ma kahi kokoke i ke kuiki kaauwila o Palama, ma ka auwina Ia Poakolu nei, ua puiwa ka lio o ke kaapio o ke Kepani nona ka helu 205 i ke kaauwila a haule ke kalaiwa mamuli o ka palahuli ana o ke kaa. Ua eha ke Kepani kalaiwa me na ohua elua e kau ! ana iluna. O ke kalaiwa nae ka i la- ' weia i ka halema'i. Mamuli o ka loaa ana o kekahi poe kii hoikeike ku i ka hoo'hilahila i papa ia e ke kanawai maloko o ka pahuhao o Makino, i ka manawa i wawahiia ai e na luna aupuni ma ka manawa o kona hopuia ana, ua lawe ae na luna aupuni Federala i ka mana o ke kanawai, a hopu aku i ke alakai o na Kepani olohani ma ka pule aku nei i hala. Ua loaa mai nei he leka i keia keena mai ia John M. Bright mai o Lahaina e hoike mai ana i kona ehaeha no ka hoopukaia ana aku o kona inoa ma ka I Helu o ke Kuokoa o ka la 23 o keia mahina nei, no ka hewa apuka. Aole 0 oe ka mea a ke Kuokoa o ka hoike 1 ana ae, aka he keiki okoa no i kapa 1 kona in<y iho o John Bright, e heluhelu hou oe i na mea e pili ana i kela meahou, a e ike iio oe i ka hoopauia o kou pohihihi.