Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLVI, Number 29, 16 July 1909 — NA HUNAHUNA MEAHOU O KA CUHANA MAKAI. [ARTICLE]

NA HUNAHUNA MEAHOU O KA CUHANA MAKAI.

He pepehikanaka ma ke <3egere ekahi ke kuniu hoopii e oniamalu nei maluna o Waikiki, ke kanaka i hooiaia nana i pepehi ia Henry Wetherill, ka Paele luina o ka moku Pleiades, ke kolu hoi o na Kanaka i hoohuoiia ai nana i pepehi i ka Paele i kekahi mau pule i kaahope ae nei. Ma ka auwina la o ka Poaha o ka pule i hala i hoopaaia ai kona kumu hoopii ma ka buke o ka oihana makai no ka noii pono ana i kona hewa. Aohe kumu hoopii i kauia aku maluna o kekahi mau kanaka e ae o lakou o ia o Jim McCandless ame Tom Cummins, aka nae, o ka mea maopopo loa e huli ponoia ana ko laua kumu hoopii kupono i keia mau la iho. Ma ka manao o ka Makaikiu Joe Leal, ua nui a 'lawa loa na ike ma kona aoao e hiki ai e paa ka hihia a e ahewaia ai o Waikiki, ka mea i manaoia> nana i pepehi i kela Paele i loaa aku ai e waiho ana -ma kahi kokoke i ka puu papa ma kahi leokoke i ka uwapo kaaahi me kona poo ua hahauia i £a pauku laau. Ma ka hoakaka a ka makaikiu Leal, ua hoike o Waikiki i na mea apau a koe kona hoike maoli ana ae nana i pepehi t no ka mea, ua hoike maoli ae oia i ka hakaka ana ma leela wahi i make ai ka Paele a o ka hana hoi i ulu mai ai kela pepehikanaka. A hiki mai i keia manawa aohe mea i maopopo iki owai la ka pepehikana oiaio. Ma ka inoa o Henry Wetherill i ike laulaia ai kela Paele maluna o ka moku a ma kekahi oleloia hoi o John WaL ka kona inoa pololei a he hoahanau oia no Joe Gans, ka Paele pelepele, a he hajja Hawaii ka oia. Ma ka hoomaopopoia o Wetherill he Paele pLha oia aole he hapa Hawaii e like me kekahi olelo e hauwawa nei. TJa paa ae i ka 'hopuia, e ka Lunanana Laikini Fennell o Higashi, ka ona nona kekahi hokele Kepani e ku nei ma ke alanui Hokele no ke kuai waiona me ka laikini ole, a o ka hoopa'i no ia hana hewa-ana he hookahi haneri dala me na koina» Ua hoohuoi mua o Fennell he kuai waiona.ka hana a kela Higashi, a nolaila'ua hoouna akn la oia i kekahi kiu e hele e kuai. wai momona a i ka haawiia ana mai nae he bia. Ua holopono kela hoomakakiuia ana, no ka mea, i ka wa i loaa mai ai ka bia, o ko Fennell wa ia ij komo aku ai iloko o ka rumi a o ka paa iho la no ia o ke kolohe. Ma ke j kakahiaka Poaha ae ua noho ka aha e hoolohe i kela hihia, a o ka olelo hooholo i hoopukaia mai nona e uku oia | i ka hoopa'i o haneri dala me na koina. Ua hoopa'i puia ae o Kapua, he kanaka Hawaii no ka hou ana i ka maka 0 kekahi' kaikamahine Pake Ina ke alamii Hokele. Ma ka olelo a kela kaiamahine Pake ua kauoha oia ia Kapua e haalele mai i ka halekuai a e hoi no kona kolohe iloko o ka halekuai 1 a no ia wahi olelo wale iho la no ua houia aku na maka o kela kaikamahine Pake a eh a loa, a o ko Kapua eha hoi, ua hoopa'iia mai e ka aha he .$15.00 me na koina. Ua manao paha o Umauma, ke kanaka kolohe nana i ki i ke poo o kekahi wahine i ka-pu ea he mea paani wale no ia iaia, aka nae, i ka manawa 1 kauia mai ai ka hoopa'i maluna ona he kanakolu la i ka halepaahao, ua ku lohaloha iho la oia me ,he hee la i ku i kē o. O keia paha ke kanaka mua loa, i maopopo ole he mea poino ka paani ana me ka pu. O ka hihia o P. §ullivan, ke Pukiki i hopuia ai e papale ana i ka papale o Joe I%;al i ka wa i hopuia ai, ua hoopaneeia mai a ka Poalima mai a ma ia la i kapiia ai. O lea hihia o John. 01iver lie kaaka 1 hopuia iio ka ona, ua haalele mai i na dala bela $6 no ka makemake ole e hele hou mai e hoikeike i kona helehelena imua o ka aha. He elua mau Pake i hopu ia a noho ana i ka halepaahao no ka hoao ana e aihue ma ke ano powa; ua hopuia laua ma ke ano, hoohuoi. Ua hoopiiia ae o George Kalilikane ame opio no ka haleaka ame ka hoeha. Ekolu mau keiki poo paakilei i hopu ia e ka Makaileiu Leal no ka lulu, mahope aku o ka Winston balaka kahi i loaa aku ai; o ka inoa o kela mau keiki, o John Keakahiwa, Fred Bose ame M. M. 01iva. Hlokahi o lakou i pakele aku, holo a lele maluna o ka pa. H® kalaiwa kaapio o F. Bose; ua loihi no ka manawa a na makai i hoomakakiu ai iaia akahi no a paa i ka hopuia.. Ma ke ahiahi loa iho, ua paa mai ewalu poe Pake piliwaiwai a nolio ana i kē puhi. Imua o ka Aha Hoomalu, ina ke kakahiaka Poakahi nei, he Poko Riko ka i hookolokoloia a hoopa'iia no ka ona, ekolu dala. i O P. King kekahi i laweia ae imua o ka Aha no ka ona a kapiia he eono dala me ke a'o puia mai ina lawe houia aku oia imua o ka aha no ka ona he hoopa'i hoopaahao wale no kona. Ua hopuia kekahi Pake, o Ah Ghong ka inoa, no ka huna ana i kekahi kaikamahine o Hilda Moku, nona na makahiki he 14 mahope o kona holo malu ana mai ke kula mai o. Keoneula. Ua hoopaneeia mai kona hihia a ka Poakolu nei. O Kale Kiliniwoki kona loio.

0 ka hihia kuai waiona o Sam Hoo,mana ua hoopaneeia mai a ka Poalua nei mamuli o ke noi a kona loio, o Kale Kiliniwoki. O ka hihia o na Pake piliwaiwai ewalu o Kale Kiliniwoki no ka loio, ua hoole oia i ka ae ana aku o kona mau haku i ko lakou hewa.