Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLVI, Number 26, 25 June 1909 — HE HOONANEA NO KA MANAWA [ARTICLE]
HE HOONANEA NO KA MANAWA
"He keu aku hoi ha o ka mea kupaianaha au e hoike mai nei ia maua," i pane aku ai o Hoakiki, me ka nalu ana iho no ka mea a Loli o ka olelo ana aku ia laua e puhi i ka hale i ke ahi, he keu no hoi e make io ana o Puhi, eia no ka ke lapuu mai nei me kekahi o na kaikamahine a laua. Olelo ae la nae o Hoakiki i ka i ana ae: "O keia paha ka mea i olelo ia ai la, h« make .no ke kalo, ola no i ka naio, a pela >oi ka puhi a maua i manao ai, ua maKe, eia no ka ke ola mai nei." Ma keia wahi, e waiho iki knkou ia Iloakiki ma pela imua o na īuahine a laua, a e hoi aku kakou ihope i kahi i loaa ai o kela mau kaikamahine ia Loli ame Puhi. Oiai na wahine ame na kaikamahine a ua mau kanaka nei e noho kaa-1 wale ana mai ia laua aku, ua ono mai! la lakou i ka i'a, a no ka mea ole nana e hele aku e'lawai'a na lakou nei, uaj iho okoa aku la na kaikamahine i kahakai me ka nui o na kamalii e ae i k& lawai 'a. He kamakoi ka lawai'a a na keilei-/ kane' o ka hele ana, a no na kaikamahine hoi, o ka ohi limu ame ke ku'i opihi ka lakou, a no keia mau 'kaikamahine nae, aole o laua ike i kekahi o kela ano lawai'a, a ua ku wale iho la no laua i kahi o ka hoka, e maopopo ole ai ka loaa o ka laua i'a. O ko laua nei hele aku la nae ia a hiki i ka punawai i kapaia o Awawa liOli, ua ike aku la laua nei i keKahi mau kanaka elua e noho mai ana; o keia no o Loli ame Puhi i hoololi i ko laua mau kino i mau kanaka u'i. Ia ike ana mai no o ua mau eepa nei i keia mau kaikamahine i ka hele aku, ua pa mai la kahea a kekahi o laua i ka i anā mai: "Auhea olua e na kaikamahine u'i, e hele mai eia ka ai la ua makaukau, a eia hoi ka i'a ua mo'a, e ai kakou a maona alaila hole like aku hoi kakou i kahakai i ka lawai'a!" "Pehea auanei e koliu ai ia maua ka liele like ana aku me olua, aole o maua ike i ka lawai'a," i pane like aku ai no ua mau kaikamahine nei. "iNa maua hoi paha e hele aku e lawai'a na olua, a o ka olua i'a ia e pii aku ai, e aho hoi pāha ia ola koauka, he oki loa hoi ka hoi wale aku!" "Hoounauna aku auanei paha maua ia olua e hele i ka lawai'a, a e koi mai ana paha olua ia maua i uku n'o ko olua luhi. Aohe a maua uku la e haawi aku ai ia olua." "Mai noonoo olua no ia mea he iiku, he noonoo uku auanei v kekahi o kaia manawa, he mea loaa wale uo ka hoi ka ia ia ha'i, a pehea hoi māua e kauka'i aku ai no ko olua uku mai ia maua? E hele mai hoi paha kakou e ai, ke maalili loa mai nei ka i'a la, o ka wa ono no keia oi a o ka ae aku la no ia o na mau kaileamahine nei e nolio e ai pu me kel'a mau kanaka. O ko lakou nei ai ia a maona, ua i akuMa o Puhi i kona kokoolua. *'E hele no hoi oe o kaua me ia nei i ka olua lawai 'a a owau no hoi me kekahi 0 laua i ka maua lawai'a," a i ka holo ana o keia manao mawaena ;o lakou, ua haele nui aku i kāi lāwai 'a. .. .' . ■ r>- ei Aoie i loihi aku ia hele ana a lakoii, lioi nui mai la a kahi a lakou o ka ai ana, aole no hoi o kana.mai ua mea he i'a a ua mau kanāka la 6\ka heīē ana. Ohi mai la ua māu kaikāmahine nei i na i 'a a hiki i ke koe okoa ana aku'no o ka nui o na i'a, a o ia ka kekahi o ua raa« kaikamahine nei o ka 1 ana aku. ' "Aole no keia he i'a mai a koe ā olua o ka hapuku ana mai, o ka pau ka hoi ia inai ka i'a o ke kai hohonu a hiki i na i'a o ke kai papau. E lawe no paha maua ma ka i'a hiki iā maua ke hoihoi, a na olua aku no boi ka-nui o ka i'a!" '' Aolē maua i hele aku nei i ka la» wai'a na ha'i aku, aka na olua wale no. O ko maua ike aku hoi i ko olua hele kino wahine i ka lawai'a ko maua kumu o ka hele ana aku nei e lawai'a na olua, a ina paha aole e liiki ana ia i olua.ke hoihoi aku i keia poe i'a apau, j alaila na maua no hoi e hoihoi aku a hiki i ko olua hale e noho nei, pehea ia i ko olua manao?" I "Nui maōli ko maua hooluhi ia olua. 0 ko olua hele maoli ana aku nei e lawai'a na maua, a o ko olua hoihoi maoli ana aku- i kauhale. E hoike mai olua i ko olua uku, i hiki ai~ia maua ke noonoo, malia paha aolee hiki ana ia maua ke uku aku, no ko olua luhi, eia nae hoounauna e nae maua ia olua!" "O ka uku no ka olua e houpuupu mai nei, e hoomanawanui paha ka uku a mahope noonoo ia mea. Ina paha olua e ae mai ana, he pii like aku hoi ko.kakou waiho aku ka i'a a olua, alaila hoi māi maua," a'no kā paakiki loa «o o ua :: mau kanaka nei e hoihoi i ka i'a a laua nei ua ae okoa aku la na kaikamahine, a o ko lakou nei pii aku la nq* ia no ko lakou ana o Kuapuu, Ia hoea ana aku a lakou nei no ke ana ,e noho mai ana no na luahine, a oiai ua hele wale a ono i ka i'a, ia ike ana mai no i ka lu ana aku a na kaikamaHine a laua i ka i'a, ( o ko laua la miki mai la no ia hana/me ka nana ole mai i keia mau kanaka malihini. He hookahi nae o ua mau luahine nei 1 ninau mai i na kaik»mahine. "Ea, aole no keia he i'a a olua a lohe mai i ke a'o, pehea i loaā ai ka olua i'af" "Ileaha mai auanei hoi. Oko maua iho aku nei paha ia a hiki i ka pnnawai, ua kahea mai nei no hoi keia mau kanaka ia maua e hele aku e ai | pu me laua, a ia maona ana o makou, 0 ko laua nei hele aku nei no ia e lawai 'a na maua, a o ia kena" poe ~i 'a a olua e ike mai la." "A heaha iho la ka olua uku e haawi aku ai na keia mau kanaka?" i ninau mai ai kekahi o laua. "Aohe a olua uoonoo uku no keia manawa, lie hoi aku e hana i ka I'a a noho ihfc ai. O ka maua no lioi ia o ke "koi mua ana aku nei i ua mau kanaka nei e hoike mai i ko laua uku, eia nae hoi aole o laua la haha'i mai, nolaila he manawa okoa aku pāha e noonoo ai no ka uku!" Oiai ke ahiahi aku nei i kela manawa, a aole no hoi he au'aia mai o ua mau kanaka eepa nei, nolaila ua hookolohe wale aku la no o Loli: "E u hoi paha kaua ua ahiahi, hoi aku a ka pahoehoe, sr hiamoe, a ehia ka hoi mea aloha o kaua i ka hii'ihu'i mai o ke kehau o ka po." (Aoli i pau.) *