Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLVI, Number 22, 28 Mei 1909 — NA KANAKA HAWAII NO NA HANA MAHIKO. [ARTICLE]

NA KANAKA HAWAII NO NA HANA MAHIKO.

Iloko o keia mau Ia e ikeia nei ina ke kulanakauhale o Honolulu nei, he ku maoli i ka niehameha ke nana aka i ka waiho wale o na liuina alamii, na wahi maa i,ka hooluluia e e lilo ai i mea liaohao i ka mea i?[alihini, a ninaU iho paha, aia la ihea ka r:ui o na kanaka kahi i nalowale ai. lle hookahi no pane e ioaa mai ana -iaia, 0 ia no ka pau ana 0 na kanaka nolio wale 0 na lahui like ole ma na inahiko i olohaniia iho nei e na Kepanh He mea no hoi e liauoli ai ta naau i ka ike ana aku i ke oho ana 0 na Hawaii me ka manao makee hana iloko o keia mau la e hele i ka hana-mahiko, a malia palia no ka nui 0 ka ukuhana o ka la ka niea i niakemake loaia ai ka hele ana i ka hana mahiko, a i ole ia 110 ka uku kokeia mai paha hoi kekahi i ka wa no e pau ai ka hana, 1 aka he hooka-hi no mea nui a makou e hooiuaopopo aku nei e hoolakoia aku ana lakou me ke dala e liiki ai ke hoolawaia na makemake ame na mea apau e pono ai ka*noho ana. O ka olohani ana 0 na Kepani e haalele i ka hana o na mahiko, inamuli o ka lakou mau kuinu koi, ua hoea niai ia i kahi e ku ai o ka paonioni ihawaena o na aioao a elua, mawaena o na Kepani ame na ona o ka mahiko, me ke ake aku 0 kekaiii aoao e ike i ka haawipio mai o keka.lii, i hooiaio loa ia hoi ia manao, mamuli 0 ka haalele mnoli ana aku o na Kepani 0 na Mahiko 0 Aiea ame Waipahu i ko lakou mau hale, a hoi mai la no ke kulanakauhale nei e nioho ai ma ka Poaono i hala aku la a ma ke Sabati inai no hoi. 4 No keia manao paonioni ke ku nei na maliiko ma ka aoao e hoo hoka aku i ka poe olohani, ma o~ka hāawi ana aku i na hana o na ma.hiko i ka poe e makemake mai ana i ka hana, 0 kekahi mau lahui e ae. O ka maloou e makemake nei e hoeueu aku i ka manao iloko o na kanaka Hawaii, o ia no ka hoike ana i ko lakou makee hana, ina no paha ua emi mai malalo o ke dala hapalua ka uku o ka la hana Lookahi e haawiia ana ia lakou maloko o keia mau mahiko, a no ka mea ua kaa aku kekahi mau hoolilo ano nui o ka noho ana nia ka aoao o ka mahiko, e laa na -hale e nolio ai, ame kekalii mau hemahema e ae o ka noho ana, e lilo ai no he mau dala nunui no ia mau hemahema. Ive liauoli nei no hoi inakou i ka hoike maoli ana mai o kekahi heluiNi o na Hawaii i ko lakou ike ana aku i keia n>auawa, i ka loaa ana o ka hana paa niau, me ka. loaa ana he home a he mau wahi e kanu ai i kekahi meau i»«ikanu, ua oi loa ae ia niamua o na liana alanui i keia mau la, a no ka. mea, he mau Ia helu wale no iloko o ka mahina e hana ai, me ka liiki ole, ke ukuia na hoolilo 0 ka noho ana no ka mahina hookahi, a ma ia ano i ike ai lakou i ka waiwai o ka lioi aua aku a nolio maloko 0 na mahiko. He manao pololei no keia i loaa i na kanaka e like ae la me keia, aka aia no nae he mau kiimu lehuulehu e oi loa >ae ai' ka hoi ana aku ma kahi o na liana maopopo loa i hamama ilo kela ame keia mea makemake hana e noliO aii O ka ninau /hoopae limahana, he ninau ano nui keia i lioalaia, iloko o ka noonoo 0 na kanaka HaAvaii, a o ka oi loa aku i ka manawa e hoea mai ai ka hakoko kalaiaina, a i walii e hoopioia ai ka manao hoopae liniahana, o ia no ka hoike ana ae 0 na Hawaii ame kekalii mau lahui kakaikahi e noho nei iloko o* ka aina, ua, hiki ia lakou ke hoolawa aku i na ftiahiko me na limaihana, e waiwai ole ai ke kauoha ana i na limahana o na aina e. O ka ninau ukuliana, lie ninau ano nui lio ia £ pono ai ke noonoo akaheleia e kela ame keia mea makee hana, aka ua ili aku no nae ke koikoi inaluna 0 kela ame*keia limahana. ka hoike ana aku 1 ka mea hiki iaia ke hana, a ma ia ano e loaa no auanei iaia ka ukuliana maikai. a i ole na kulana maikai paha iloko o naimaliiko. IJa loaa mai keia mamuli o ka ike ana i na hana like ole e lawelawe ia nei e na kanaka apuni ke ao nei a ma kekahi olelo ana ae hoi, o ka liana ka inua a ke kanaka e hoike aku ai, a mahope aku ka uku. O kekahi mea nui e loaa mai ana mamuli'o ko na kanaka oho ana. niai no na hana mahiko. o ia no ka pau ana o ka lalau wale ana ma o a maanei ; ame ka noho nele ana, e hapaiia inai ai na manao kuko e 'hana aku i kekahi mau hana karaima e hookomo okoa aku ai ia lakou iloko o ka poino.