Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLVI, Number 20, 14 May 1909 — OLOHANI NA KEPANI LIMAHANA O NA MAHIKO O AIEA AME WAIPAHU Hoalalaia Ka Manao Olohani Mamuli o ke Koi e Hoomahuahuaia Ka UKuhana. [ARTICLE+ILLUSTRATION]

OLOHANI NA KEPANI LIMAHANA O NA MAHIKO O AIEA AME WAIPAHU

Hoalalaia Ka Manao Olohani Mamuli o ke Koi e Hoomahuahuaia Ka UKuhana.

T".i 'niki mai i ke oo ana o na mai hoalalaia iloko o kekahi mau j ak;ii o na ahahui Kepani, e like me r. .1 ;nta i lohe muaia no ka hoopii ana aku " na Kepani hana maloko o na 3; ahis- i ko lakou mau uku hana, iv .a „ ka olohani ana ae o kekahi .mau K-i-anī o na mahi-ko o Aiea ame Waij.ahu i hiki aku ma ka«hi o elua kaukani i h<» imaopopoia. l'a h.'OHiaka ka olohani ana o na Kei'Hiii ma ke kakahiaka o ka Poama ka mahiko o Aiea, oiai r..« nae aole e kala kahiko i hooiala , ai ia manao e ka ahahui o na Kepa- ; ; i kapaia ka "Ahahui Uku Kiekie." 1 ka manawa "1 loheia. mai ai, ua oloī n: na Kepani hana o ka mahiko o H'«r:.«iulu. ua hoīo koke aku kekahi 1 .. ke kulanakauhale nei no Ewa, •. K.i ao'e nae he mau hiohiona ano nui' oiai ua noho maiie wale nō Kt.pani maloko o na hale, me ka .na oie aku i kekahi mau hana hoo-j ; . -.kia i ka mahiko. ' ] . > na Pake hoi -keia i hele i-ka hana 1 kt-;a kakahiaka, usi kauohaia akū: ■.u e haalele koke i ka hana, o kau : 1 auanei kekahi poino maluna o| . ik .u. a mamuii o ka maka'u, ua haa-| • •• h"nua waie aku ia no lakou i ka . „ina o ka mahiko, aoie no ko lakou • ina<> ku-e maoli i ka haku hana a i • kahi mau luna paha. ii- mau Pukiki kakaikahi wale no k i hele e hana me na Poko Riko ; 1 kela kakahiaka. Ma ka mahiko aku o Waipahu, ua a like ia 'naawina oiohani i # na Keni. he hookahi ka haaieie ana mai . ]>oe hana oloko o ka haie -w-iii a.. . *j loa aku i na kauw*a e noho hana • a me na haku hana o ka ma.hiko. Wahī o na mea i hoikeia ae, ua hookaukau muaia he huina dala nui

mahuahua e na alakai o kela ahahui, ! a he mau haneri eke laiki, no ka ihoo- ; iako ana aku i kela poe Kepani olohani, oiai lakou e noho hana oie ana. Ua hoike ae kekahi o na nupepa Kepani, aia he eha mau kumu a lakou i koi aku ai i na mahiko e ae mai i ko iakou makemake, a o ka hooko ole ia ana mai o ia mau kumu, pela i ala mai ai kela oiohani anā o lakou. Eia ke ukūla nei na Kepani hana oloko o na malako ma ka $18 o ka mahina, aka o ka lakou nae e koi nei, e ukuia aku iakou i hookahi da4a o ka la, o ia hoi i $26 o ka mahina, a pela no hoi e hoomahuahua puia ae ai ka uku o kekahi poe e ae e hana nei maloko o ka halewili. O keia ka ua nupepa Kepani nei o ka hoike arra ae, ua hoounaia aku keia koi imua o ka lunanui, eia nae aoie i loaa iki mai he pane a -hiki i ka olohani okoa ana o na Kepani hana. O kekahi kumu i waihoia aku imua 0 ka lunanui, o la no ke kukulii ana 1 mau hale hou ma na Kamp; ka hoomae'mae ana i na alanui e hele ai ma na Kamp; a o ke kumu hope, o ia no ka halihali ana i na iimahana me ka eleu maluna o ke kaaahi i ko lakou mau wahi hana. Me he mea la nae, o kekahi kumu paakiki loa a kela mau Kepani i koi aku ai, e hookoia mai, o ia no ka hoike muaia mai o kfi lohe i kela aha- ( hui, i ka manawa e makemakeia ai o kekahi limahana Kepani e . hoopaula mai ka hana aku o ka mahiko. Ua hoikeia ae, ua hoounaia aku ka he mau leka iehulehu *n)a ka Poalua nei ma. na mokupuni lehulehuu, mai 1 ka ahahui aku o na Kepani, e hoike. ajtu aha no ka liuliu ana no ka olohani nui i manaoia.

. Ua hoike ae o Mr. Makino, ka peresidena o ka Ahahui Uku Kiekie, e lawelawe ana lakou i na keehina pili. i kela <hana olohan* me ica maiie loa, oiai ina e aluka like ana na mahiko i ka olohani ana i ka. manawa hod|kahi, alaila e hoea mai ana ka manawa e pilikia ai. He elua wale no mau mahiko i makemakeia aku e olohani i ka mānawa hookahi, a ē hoomau no na Kepani o kekahi maū maiiiko ē ae i k'a hana ana, a iia lakou e hoolako mai i na hemahema o na Kepani e noho hana ole ana. I ka manawa i olohani ai na Kepani ma ka Mahiko o Aiea, ua hoea ae kekahi lohe no ka manao ana o ka maliiko e kipaku i keia poe Kepani mai nā liale mai o ka mahlko a lakou e hoho mai nei, aka nae mamuli o nal a'o 'ana a na loio o kela poe Kepani, j ua kauohaia aku no lakou e hoomau j i ka nolio ana malaila, i kulike ai me ka pono o na hoaainā i haawiia e ke | kanawai, aia wale rio a loaa mua mai ka 'hoikeia ia lakou no ke ku ana a hele hiai kelaWahi aē. Eia he iliale ukana ma keia kulanakauhale i imiia e ka ahahui a loaa no ka hoahū ana i na ūkana ame na mea apau pono ai na Kepani i olohahi, a ūa auhauia ak u hoi na Kepani o 'Aiea ma ka palua dala pakahi, no ka waihona malama- ola, i hiki aku ka ihuina i hoahūia i keia manawa mai kela poe «Kepani mai ma kahi o ka $4000. Ua hoike ae na Kepani, aole maoli he mau manao ku-e iloko o lakou no ka Lunanui nana e hoohana nei i ka mahiko, oiai wahi a lakou oia kekahi o na kanaka oluolu loa. Ma ka Poalua nei, ua loaa mai he hoikē mai ka mahiko mai ame' Waianae no ka hoea ana aku o kela manao iloko o na Kepani ma ia mau mahiko no ka olohani ana, aka ua ihooleia mai ka ia manao, a ke hoomāu la no na Kepani malaila i ka hana. . Aole nae e hiki ke ike ponoia ka mea oiaio i keia manawa, no ke kulana oiaio o na Kepani ma na mahiko apuni ke Teritore nei, oiai, ua hoike ae o Mr. Makino, ua hiki aku ka nui 0 na lala i komo maloko o ka ahahui 1 ka umi-kūmamaono kaukani, a ina pela ua- pau loa na Kepani o na mahiko i ke komo iloko o kela ahiahi e hiki!ī ole. ai ke ku-e mai i na mea e hoalalaia ae ana no ko lakou pono. Ma ka Poalua nei i hoouna maoliia aku» āi he palapāla ia Lunanui Ross o ka -Mahiko .o Aiea i'kakauinoaia e iwakalua mau lala o kela āhahui e hoike aku>iana i ria kahua i hookumuia ai !ca>krianao olohani, e like me na mea l hoikeia' ae nei maluna. He leka loihi kela e hoakaka aku ana i ko lakou mākee no na hana maikai a ka iunanui, ame ka nui o na pomaikai i ioaa i-.ka hui mahiko mamūli'o ko lakou hoomanawanui, aka e ohumuhumu aku ana nae no ko lakou lawā pono ole i ka uku e haawiia ana ia lakou, a oiai no hoi ua pipii loa ae nei ke. k\\mukuai o na mea e pono ai lakou i keia manawa, pelā iho ia i manaoia ai e noi aku i na liaku mahiko e hoomāhuahua ae i ko lakou uku i hookahl dala o kela ame keia la i hanaia. M I ka hoomaopopo ana aku i ke ano o ka leka a lakou o ka hoouna ana i ka hinanui, ua hoomakaukauia kela palapala e kekahi loio a mau loio pafna na lakou e kokua nei i kela,hana a kela hui Kepani'. Ua hoilee puia ae no hol, i hakalia wale no ka olohani ole o. kekahi mau mahiko o Hawaii i ka loaa ole mai o na pane no na leka i,kakauia aku ia lakou, a o.ka mahiko mua loa i mākemakeia e olohani, o ia no ka mahiko kokpke loa i Hilo, no ka manaoia, iria no no ke kipakuia aku o na Kepani, o ko lakou kau koke no la maluna o na mokuahl a holo' aku no Amerika. I ka nana aku nae, me he mea la, aole na ona mahiko e haawipio wale aku ana māmuli o ka makemakē o ka poē Olohani, oiai i kā wa i haalele mai ai riā Kepani oloko o ka halewili o Waipahu, ua kii kokeia na- Pukiki ame na Poko Riko a na lakou i hoopiha aku i na wahi i hoohakahakaia.

KA MAHIKO O WAIPAHU, KAHI I OLOHANI Al' ONA KE PANI HANA.