Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLVI, Number 10, 5 March 1909 — E AIE AKU ANEI A I OLE E HOOPII AE PAHA I KA AUHAU. [ARTICLE]

Help Learn more about this Article Text

E AIE AKU ANEI A I OLE E HOOPII AE PAHA I KA AUHAU.

O ka mea hea la o keia inau niea elua ka oi aku 0 k:i maikai e aie anei i dala mawaho ine na boua 0 ke Teritore a hooiu'e aku i 11:1 hana o ke aupuni me ka hoomalnialiua ae i na auhau i mea e hiki ai ke uku aku i ka uku panee maluna 0 na bona a e hookaawale i waihona kukaokoa, a i ole e Iwomau aku no paha i ka hana ana ma ke ano e ikeia ana he kupono no na liana o ke aupuni me na loaa makahiki. e hoomakaulii ana ine ka pakiko ma ka hoohana ana i na hana 0 na oihana like ole i mea e koe nui ai he waihona dala kupono no ka hoomahuahua ana aku i ka oihana wai, nā halekula hou, na hale hookolokolo, na halepaahao ame na hana kupono e ae i makemakeia ma na wahi like ole 0 ke Teritore, a i ole e hoomahuahua ae paha i na auhau i mea e hiki ai ke holopono na hana like ble me ka aie dala ole? O keia na ninau poliihihi i waihoia | mai imua o ka lehulehu a o ke kuinu hoi i kaheaia ai he halawai nui ma ke ahiahi Poakalii nei maloko 0 ka rumi Ahaolelo; ua makemake na Komite Waiwai 0 na hale elua e lohe i na hoakaka manao 0 na kanaka koikoi a kalepa 0 k« kulanakauhale nei a heaha la ka lakou paqe. - O ka bila aife dala ka mea imua o ka Hale i keia_Wu la e noonooia mai nei, a maloko 0 na itamu ua hiki aku ka huina nui i kekahi mau haneri kaukani dala, a ua noiia mai ma- ka olelo hooholo a e laAve pu ia mai ana ia me lea bila no ka noonooia. O ka pilikia nui ma ka bila e koi ana ia i kekahi waiwai no ka hoopaa ana no ka uku hou ana aku i ka aie me ka hookaawale pu ia i haawina kukaokoa no ka hookaa ana aku i ka huina i aieia a e hookaawaleia ia huina i kela ame 'keia makahiki 110 ka hookaa ana i ka ukupanee aine ke kumupaa. Aole hiki ike Teritor e ke •hana i na liana hou me ka hookaawale pu i dala a 0 ka hookomo ana i na itamu no na hana hou iloko 0 ka bila aie aole ia lie mea e hookaa kokeia aku ai 0 ia huina e ka poe hookaa auhau. Oiai lioi, ina no e hoomau ana ke Teritove i ka nee malie ana e like me ka hiki iaia me na wahi loaa liilii e kali ana ke Teritore no kekahi manawa loihi no kekahi mau hana hou i makemake loa ia a i ole e kau paha i mau auhau kuwaho i mea e loaa mai ai ke dala i hiki ai ke lianaia aku ia mau hana hou. Ma ka noho ana 0 ka halawai ma ke ahialii Poakahi nei maloko o ka Hale 0 na Lunamakaainana ua i>iha oloko i ka poe kalepa ame ka poe koikoi o ke kulanakauliale nei, a o ka hoakaka a ka liapanui i puka mai aole e hoomahuahua houia ka auOiau. Ua nui na lioakaka manao 0 ka poo koikoi maluna 0 keia mau nirrau a penei ko E. I. Spald'ing mauaa: "Ua hiki loa i kekahi lialie kalepa kolkoi o Honolulu nei ke hooholomaa i na.hana 0 ke aupuni rn£ ka hapalua 0 na hoolilo a ke aupum' e hoolilo nei i keia manawa me ka Joaa nui o ma dala e pilikia ole ai ke aiupu-ni."' 0 ka hoakaka ano nui a: na hoa i akoakoa ae ma kela hal'awai oia noka hoemi ana mai i' na hoalilbv malalo--0 na loaa makahiki 0 ke atrpram; mai na hoolilo nui : liewaliewa e ae i hiki ai e koe koena i ka waihona no; ka hoonee mua ana> aku i na hana. apau me ke kunana; ol)e no IheleaM manawa. , ' 1 keia manawa? ua oi lom na hoolilo ma kekahi mau hgiia, a he mau lioōlilo nae ia i naiiai'a aku ua kupono' ol'u e hoomauia. O ka hoomahimhua lioui ana ae i na auhau he hana kupono. olie loa iia' e lianaia no ka mea i keia la ua kiekie' maoli na auhan ii kauia' maluna o- na waiwai paa a lewa paha e* Hikaka ai no ka poe waīwai a oki, loa aku hoi ka poe ilihune. O kekahi komu pilikiia no o\ ke aupuni oia ka pau- pono ol'e mal 0. na auhau waiwai, na auliau loaa makahiki ame na auhau kino 1 ka ohiia,. no ka mea, ma ka nana ana mai na buke helu auhau lie mnn lian.«ri tausani dala i ohi oleia ir/ai ka poe- hookaa auhau mai, i kupono loa e ohiia mai.