Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLVI, Number 10, 5 March 1909 — O NA KAKAWAI O KA HONUA NEI KA OI AKU O KE KOIKOI I KO KE AKUA. [ARTICLE]

O NA KAKAWAI O KA HONUA NEI KA OI AKU O KE KOIKOI I KO KE AKUA.

Dear Kaokoa, Aloha oe:—Me keia poomanao maluna ae, ke noi nei au i Woluolo oia mau o ke kiai o ke ao S wahi rumi iki e iike me ia mamua ae. i'aniinmm walo n na kumnkanawai. na kanawai o na Aupuni like ole o ke ao nei, a i kono ia ai na makaainana 0 ua mau aupuni pakahi la e malama a ioolohe, a o ka mea e hoolohe ole ana a hoao naaoli no e uhaki me kona hoomaopopo a hoomaopopo ole paha i ke lanawai, he mea oiaio, e ili ana no ie koikoi o ke kanawai maluna no ona ina nae e paa i ka hopuia e ka mana « ke kanawai, aka, ina hoi e pakele ana ma o ka holo mahuka ana, alaila, aa lilo iho la ke kanawai i mea heneiene ia e ua kanaka la i pakele ai, ina no hoi oia e loaa aku ana mahope j )e mea oiaio e kau ana no ke alina a ie kanawai maluna o ia, kanaka. | Ua hoala mai ke Akua i poe kanaka -aaauao piha i ka ike, ke akamai e iukalu i aupuni, e hoomaluia ana e le Kumukanawai kaulike, a laula o ko mana, e hoohaiki ole ana i na pono * kona mau makaainana, e like me ka maa i ua aina puni ole o Europa i na e noho hoomaluia ana o Amerika e ja kanawai ko'iko'i o Beritania Nui <>ia no nae hoi ka keia poe kanaka koa, loa i ala lokahi ae ai, me ka puuwai liookahi, e uhaki i ke kanawai o ko Takon aina makua ka auamo ehaeha lrra a lakou i hoomanawanui ai no «oeane 3 kenekulia. A o ka hopena o ia uhaki kanawai ana ina i lanakila ole, he mea oiaio, e olii no na alakai i ke koikoi o ka hoopa'i o dke kanawai a lakou i mauai, a pela no kakou apau e ike nui nei i ka waiwai nui o ia mea he kaaawai, e hooili ana i ke kakauha o ia mea iluna j>onoi o ia mea nana i uha 'i ī ke kanawai. Oiai o ke kanawai ka puuhonua o ka lehulehu e hoopakeleia ai na ola, na waiwai i ka wa maluhia a kaua ole. Na ke kanawai hoonoho o ke Teritore o Hawaii i apono ia. e na hale kau kanawai a elua, ame ka Luna Kiekie loa he Peresidena, pela i kukala ia mai ai kakou, he poe kupa Amcrika mai na hoahanau ilikea o ko Amorika iho, a ia kakou na iliulaula piha a hapa, i hana ia maluna iho o Hawaii aina a loaa pu aku no hoi ia inoa (kupa) i na keiki a ko na aina e 1 hanau iho i Hawaii nei, a apo pu ia mai no hoi ko lakou mau makua i poe kupa Ameiika, ke ae me ka manaoio e malama, a hoolohe a hooko i na loina ano nui i kono ia ai lakou e hooko, me ka nana ole ia aku o kona kuleana. O na kanawai i kauia no ke kanana ana i ka poe knpono e loaa ia lakou keia Mana o ke koho baloka ana. E holo pololei aku no ia pomaikai iluna a ma o na poe kupa Amerika , a aole loa e hiki e loaa«ma ke ano laelae i na poe i hookupa ole ia e like me ke iuhikuhi a ke kanawai a koe wale no na ke ano hahaki i ke kanawai, i mea e loaa ai o ka pono oi kelakela, o ke kupa Amerika, aka, oia alahele nae, aia he auwe ana ame ka hilahila, i ka *a e ahuwale ae ai, he uhaki kanawai oia. Ua olelo mna ae nei au, he loaa ka pono koho i na kupa Amerika apau loa, i me ke koe koena ole, ina no nae e | hiki ana iaia e hooko i na rula hoo-1 kupono i hoomakaukau muaia no ke! kupa Arterika e hooko aku ai, penei: i Akahi, he mea pono e loaa a piha pono, ka huina makahiki o ua kanaka apio Amerika la i ka 21; Alua, he mea I pono iaia, e ike i ka heluhelu a kakan i ka olelo Beritania, a olelo Hawaii paha; Akolu, He mea pono i ua i kanaka Amerika la e hoopaa i kona inoa ma o ka Papa hoopaainoa la, e iike me ke kuhikuhi a ke kanawai i haawiia mai e ke Aupuni na kona poe, makaainana e hoolohe aku, me ka loaa' •le o ka mana i keia Teritore, ame j lona mau kupa e oku ae e like me ka iini like ole, o kela ame keia makaaiaana, e like me kona manao iho, koe wale no ma o kona hale kau kanawai la, a e hanaia ana hoi e ka poe i kohoia e ka leo o ka lehulehu. O keia iho la ka kakou e ike, a e hooko ia nei ; e na kauaka naauao loa, »- naauao o na kulana like ole, iloko iho o ka aina o &.menka, a io kakou iho nei no hoi. E laa na Lu?akanawai, na Loio, na poe i kohoia, «ne na makaainana e ae, o ka kakon « hana mau nei, no keia mau kau koho i hala ae nei, ua hoao ikaika aku kakou e hooko i ke kanawai me ka maka'u. a weliweli maoli no hoi, o hooaiele ia mai i ka loaa ana o ua mana koho baloka la. A he hoka maoli no koi ke paa ole kon inoa iloko o ka huke hoopaa, e kipaku ia auanei oe, e na Lunanana koho baloka. Ina aole oe e ae ia mai e loaa ka bfeloka alaila, o kau hana pono a ku i ka naauao e ninau aku pehea la kou pono i loaa ai kou mana koho? E ha'i mai no lakou. e hele i ka, Papa koopaa inoa, ilaila e loaa ai, aole loa va kahi wahi e ae, o ke kumu ua haa"wi ke kanawai, aia he mana i keia poe e hooko ai, aole loa hoi ma kou ano he Kiaaina oe, a he Konela Kiekie a Emepera paha, aole, aole loa e loaa ia mea ia oe, aia no \ hooko oe, e like ne ka ke kanawai i kauoha ai ia kakou, e hana a hooko kakou, alaila, e ike auanei kakou i ka maalahi o ka loaa mai o ua mana koho la, o keia ka kakou e ike maka nei imua o ko kakou man kiionohi ponoi, ame ke kakauha, a koikoi maoli o ke kanawai o ka aina o Amerika, maluna o kona nau palena a ka Hae Hoku e y welo ai. l*ela no ke alnalu o ke kumukanawai o Amerika, a koe okoa aku no nae na aupuni e ae, na ko lakou mau kumukanawai no hoi e hookikina ia lakou m hiipoi e like me ke koi ana, a ko lakou kanawai i amana ia ai. O ke Akua ka Makua mau loa ke Keiki ka Hoola panai no ko kakou man hewa, ame ka Uhane Hemolele la nhane oiaio, he mea oiaio, o lakou * ekolu, he hookahi no ia, a e ola Ma no lakntt iho, a ina no lakou iho ko lakou ola ana. he mea maopopo loa, aia iloko o lakou ke ola mau loa, a ina pela e kii kakou i ola mau loa no kakon, aole nae o ke ola mau loa iloko o ka ehaeha mau loa, a aole no hoi o ke ola mau loa malalo iho o ke ola nan loa e haiamuia ana e ka nani o ka Makua, ke Keiki ame ka Uhane Homolele. Aka, o ke ola mau loa no, » noho akn ai mamua aku o kona afo, a imna boi Ona, ke Keiki ame ka Uhane Oiaio, a e hoopuni a hoopihaia ana e kona nani, e like me ka nani o ka la, a o ka naui Celesetiela lioi ma kahi olelo ana ae, a no keia ola mau iloko o keia nani Celesetiela ae la,

ka'n e hoaiai akn nei ma o keia leka la, a no keia ola mau la, ka ka Haku i iawe kino mai ai i kanawai a i rula e hookupono ai i kela ame keia kanaka, e ake nui ana e loaa iaia ke ola mau loa i olelo ia ae la. Ua lawe mai ko kakou Haku i ka Euanelio i mea e loaa ai o ke ola mau loa imua oūa, a iloko o ua Euanelio ia he 6 mau kulana hana ]ike ole e pono ai i ka mea makemake ola mau loa, e hoolohe, a hooko ai; o ka mua, E manaoio i na olelo a'o apau a ka Uhane i ha'iia mai ai a i kauoha ia mai ai; ka lua, E mihi oe i kou mau hewa apau loa au i hana ai mamua ae 0 kou lohe -ana i keia Euānelio; ke kolu, E l)apetizo ia oe iloko o ka wai nui no ka holoi ana i kou mau hewa; ka ha, O ke kaulima ana i sila a i ala nui e mawehe ae ai i alanui no ka Uhane, e kau a e noho pu ai me oe e like me ka emoole ame ka loihi' o kou hoomau ana e noho a e ola ana me kou hiipoi i na kauoha apau a ke Akua. Ka lima, 0 ke alahouana o ka poe make, ke hiki hou mai o lesu Kristo, o ka poe no nae i malama i keia Euanelio, oiai oia e ola ana ma keia ao e like me kakou i keia hora, oia hoi ka poe i oleloia i make iloko o Kristo i hookahi tausani makahiki; Ke ono, O ka la hookolokolo mau loa ka la a lesu e wae ae ai i kona poe, ka poe hoi 1 malama i kana mau kauoha. Ke i mai nei na tausani o na tausani, ke hoomana nei no makou ia lehova, ua okiia no ko makou mau aumakua, ke hoola nei no makou i na ma'i o ko makou Ekalesia/ a o ko makou no ka Ekalesia mua i Hawaii nei a na makou i hoonaauao i na Hawaii, a i hea ko oukou wahi Ekalesia mailuilu ano wale ae nei no," he mea oiaio no kela, he 3 tausani a oi makahiki o ko Mose kanawai i a'o ia iloko o ka lahui Hebera, a i ko lesu lawe ana mai i ka Euanelio mai kona Makua mai, a ha'i aku imua o ua lahui Hebera la, ua pep£hiia Oia, oiai no nae e paa ana no iloko o na lima o lakou, na wanana e ha'i e mai ana no Kristo, ua lilo iho la no nae ia i mea ole i ko lakou naauao, a ua kapae ae lakou i ke kanawai o ka Euanelio, e ha'iia aku ana, me ko lakou ike maka no i na hana mana he nui e hooia ana ia lakou, i ka oiaio o ia mau hana, i hiki ole ia lakou ke hana ina lakou e huiia ae ana. Nolaila, o na luna apau i hoonoho ia e ke Akua iloko o kona Ekalesia hookahi wale iho no, e hoomanao iho kakou, ua paa ia e hiki ole ai ia kakou ke kanaka ke akaa ae, i ka manao o ke kanaka maka'u io i ke Akua ma 0 ka malama ana i Kona mau Kanawai oia ko kakou aloha laia, Ma keia mau wehēwehe mamua ae nei, e hoomaopopo pono mai ai no kakou i ko kakou lilo i kumu a'o na ke Akua, penei e maopopo ai. Makemake kakou e loaa ka mana Koho Baloka hoolohe a hooko pono kakou i na kuhikuhi ana a ke kanawai, pela e loaa ai, a ina hoi kakou e iini ana e loaa ke ola mau loa imua Ona, o ka kakou mea e ike maka nei, ua hoololi ia ae la na luna o kona Ekalesia, ua hoololi a paku'iia ae la na kumu ano nui loa o ka Euanelio, ua ku ae la na ano Ekalesia e like me ko kakou makemake iho, ua kiolaia ae la» na Kauoha i pilipaa no kona Ekalesia, a ua lilo loa maoli no na hana o ka Ekalesia 1 ano hana pili kalepa. O ka Ekalpsia e haawi nui ana i ke ola o ke kahu ilaila e pikokoi ai, a o ka Ekalesia loaa ole o ke dala e kiola ia uo ia. ' O keia mau hiohiona hana e hoomauia nei e kō ke ao nei mai ,mua loa* mai no, a hiki i keia la ke a'o mai nei ka Haku, e haele oukou e ka poe hana ino, no keaha hoi? No ka hooko ole o na kanaka o ke ao nei i Kana mau kauoha, a malama ole i Kona mau kanawai e like me ko kakou kau o ka weli i na kanawai aina, e like me ia a kakou e ike maka nei. Nolaila, me keia kakou e hoomaopopo iho ai no, ke paani, a a'o, a paio aku nei i ke Akua, me ka henehene, oiai, nae he mana oi loa aku Kona i ko Amerika, eia nae ka'u e ike nei, ua oi loa aku ko kakou weliweli i ko Amerika kanawai a i hooia mai keia ma o ko kakou hooko pololei e like me ia mamua ae nei. A i ko ke Akua hoi he ku-e maopopo i Kona kanawai, Kor. 12:28; Epeso, 4:11-12. Ma ka hoohalike loa ole ana me Kana. He Hookahi Wale No. He hookahi wale no Ekalesia o ke Akua i hoikeia mai e ka Lunaolelo Paulo, Epeso 4:11. E like me ka hookahi ana o ka Makua, hookahi Keiki o ke Kalahala, hookahi Uhane Hemolele, Epeso 4:4-6; hookahi manaoio ; a hookahi Bapetizo ana, aole hoi lie 3 Ma--kua, 4 lesu, Elima Uhane Hemolele. A ina pela iho la ke kanawai o ke Akua i kakauia iloko o ka Baibala i mea e kuhikuhi a alakai mau ia na poe e ake nui ana i poe keiki na ke Akua. Auhea na kumu kupono a kakou e hoopakeleia ai mai na hoahewa ia ana e kau. mai ana inaluna o lakou e like me ke koikoi o ka lakou hana ana? Mat. 7:21, 22, 23. A nolaila, e ike a hoomaopopo e mai no kakou i ka lilo ma'u wale o ko kakou luhi ma o keia noho hoahanau ana, no na hoomana like ole e like me ia i keia la, e ike kumaka ia n&i, oiai, he hooia no ko kakou he mana ke Akua, a ma o keia hana Ana o ke kukulu (Ekalesia i like ole me Kana hoonoho ana, Kor. 12:28 i lilo ae ai na kanawai o ka Honua nei, ka oi aku o ke koikoi, ka weliweli ame ka maka'uia mamua ae o ko lehova kanawai. J. M. MAHUKA. Feberuari 21, 1909.