Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLVI, Number 8, 19 Pepeluali 1909 — HALAWAI A KA PAPA LUNAKIAI. [ARTICLE]

HALAWAI A KA PAPA LUNAKIAI.

Ma ka halawai i malamaia e kā Papa Lunakiai ma ke aniahi o ka Poaha o ka pute i hala 7 ua ae lakou e komo pu ma na hana o ka ]a hookahakaha ma ka hoopuka ana i na kauoha e panikuia ke kuea e hoopuniia ana e na alanui Papu, Hokele, Bihopa ame ke alanui Moi iloko o na h6ra e malamaia ana na hana hoohiwahiwa' o ia la, oia ke ahiahi o ka la hanau o Keoki Wakinekona. Ua makemake na Lunakiai Aylet.t ame Kane e waihoia aku kela ninau iinua o ka Loio Kulanakauhale no kona manao kanawai no ke pani* kuia o na alanui i na kaa like ole ma ia ahiahi, a mamuli nae o ka hoakakā ana mai o ke komite hoohiwahiwa i ka waihoia ana aku o ia manao imua o ka Luna Nui o na hana o .ka Lehulehu a haawi mai oia i kona ae, pela iho la i huki houia ai ke ku-e. 0 ke kauoha e paniia ke kuea i hoakakaia mai ka liora ehiku me ka hapa a hiki i ka hora umi-kumamakahi o ke ahialii o ka la 22 o Feberuari, a mahope aku o kela manawa, o na kaa wale no e aeia e holo mai ma kela w T ahi o ia na kaa uwila ame na kaa otomobile mai na halekaa mai e huli | aku ana i kela mau alanui ame na kaa otomobile i komo i na hana hookahakaha o ia la, a o ka hapanui ae ua kaupaleia aole e aeia e liolo malaila, oiai ua manaoia e 'haawi i na alanui no ka pomaikai o ka poe liele»wawae. Oia kekahi o na- kumuhana i kamailio nuiia e ka Papa; o ke hapanui o ko lakou manawa ua lilo. nui ma ka liooholo ana i na bila. O na bila a pau i waihoia mai ai e ke komite, ua liooleia e ka Meia; ua pakahi, palua, a pakolu waihoia ana mai no ke kolio ana e Logan a ua pakolu no na manawa i hooleia aku ai e ka Meia, a nolaila ua waihoia mai ka ninau no ke koho ana e Mr. Logan; o ke noi e kauoha ana i ka Lunahooia e uku ae i na ukuhana i waihoia mai ai e ka lunakiai ua hoole liouia e ka Meia. Ua paii loa ka manawa mw keia hana, ka waiho ana mai i ke noi a me ka ninauia ana oiai he nui na oihana like ole e hooponoponoia ai na ukuhana. Aohe mea i hooholoia no na bila haawina o na oihana like ole, a o ka hana wale no i aneane aku e hooholoia o ia na hoolilo no na alanui ame ka oihana makai. O na hoolilo no na alanui no ka mahina, ua okiia a ka $1,000 a o ka ukuliana o kekahi poe makai ua hoemiia mai ilalo. Pakele ka ukuliana o na limahana o ka Hope Loio Kalana mai okiia. I ka pau ana ae o ka halawai ua lioomaopopo hou aku la o Kalakiela i kona uku no ke okiia a'me ka ole. Haule ke Noi a Logan. Na Aylett i liapai mai i ka noonoo ana no na limahana o lee Kalana e hele aku ana i ka liooinoana ma Moanalua ine ka Puali N. G. H. a noi mai la ina paha he palapala noi kekahi i waihoia mai e ka Akukana Kenerate Jones no ka liookuu ana aku i na limahana e hele. Aohe noi o ia ano i waihoia mai, wahi a Mr. Quinn, a ma kana hoomaopopo nae aia kela palapala noi ke liele mai nei ma ke ala, a me lie mea la ua paaia, a o ka mea nana e paa nei i kela palapala/ maluna ona na ahewa ana. Ua noi koke mai la o Mr. Logan e aeia na limahana o ke Kalana e hele i- kela wahi hoomoana a e hoomakaukau mua na luna aupuni lehulehu i ko lakou mau keena mamua 0 ko lakou hele ana. Ua kokuaia mai kana noi e MeOlellan. . Ma ka ninauia ana na haule kē noi, a hoopaneeia mai ka halawai a ksi Poalua nei. Halawai o ke Ahiahi Poakahi Nei. Ma. ka, nolio ana a ka halawai a ka Papa ma ka Poakahi nei, mai loaa hou kekahi hana a ka aha hookolokolo e hoolohe mai. ai ina i loaa ole kekahi mau hooponoiiono maikai hou. Ma keia manawa o ka Makai Nui Kalana ka mea ku-e i ke komite o ka Papa Lunakiai, a e like- no hoi me ke ano inau e olelo ana kela ame keia ua pono oia a ua hewa kela, pela no i ikeia aku ai ma kela la. Aohe kanalua ma kela ame keia aoao i ka pololei, ka naauao ame ke ku i ke kanawai o ka lakou hooholo ana; \ia puka mai kela mamuli o ka hpoleia ana mai o kekahi poe makai e ka Puuku aole oia e lawe ana i ka bila kikoo i haawiia aku ai ia laleou me ka lawe puia o kekahi mau pa-keneka o kp lakou uku'a ma ia ano 1 hoole mai ai ka Puuku Kalana i ka uku ana mai i ka poe i aeia aku. Ma ka lialawai o ka Poāha o ka pule i hala ua hoike ae o Lunakiai Quinn o ka ukuhana o kekahi poe makai ua okiia. Oiai kela poe makai harfa ana aohe lakou i maopopo iki ua okiia. Oiai kela poe makai e hana ana aohe lakou i maopopo iki ua okiia ko lakou ukuhana a hiki i ko lakou wa i kaheaia aku ai e laina no ke kii ana aku i ko lakou mau leikoo dala. Aohe no lakou i maopopo iki i ka wa i loaa mai ai na bila kikoo ua okiia ā hiki i ko lakou lioea ana imua o ka Puuku i ka wa i haawiia aleu ai na bila kikoo dala iāia no ka wawahi ana ma ke dala maoli, pela ka olelo a kekahi poe makai. Ma ka olelo hoi a ke komite makai ua hoike muaia aku no ka ia lolie i ka Makai Nui he pule i hala ae, e okiia ana ka ukuhana o kekalii poe makai, a o kana hana, o ka hoike aku i kona mau makai ia mea, me'kona kali ole a hiki mai i ko lakou ikemaka ana ia mea ma ka la hookaa dala. Ma ka lioike a ke komite ua maopopo loa i lea Makai Nui Jarret ia mea, a nolaila ua kuhihewa like lakou apau. Ma ka manao o ke komite o ka Papa, e hoohalike i ka uliuhana o kekahi poe makai e like me ka wa ia laukea, no. ka mea wahi k lakou ua loaa no ia laukea kekahi poe makai maikai loa me kela ukuhana. Ua ae ka Makai Nui Jarret me ka holopono ole no nae o kona noonoo no ia mea. Ua hooponopono hou ka Makai Nui Jarret i ka papa ukuhana a waiho ae la me ka hoakalea ole me kona hooia ana i ka pololei o kana hooponopono hou ana.' Ua lawe ke komite a hooponopono i na ukuhana e like me ka lakou i ik£ ai he pono. Ua waihoia aku kela hoike ukuhana imua o ka Papa. Ua paku'iia aku me kela hoike ka papa kuhikuhi "A" a aia maloko olaila na ukuhana i hoakakaia no kela ame keia limahana o ka oihana ,makai 'i hoomakaukauia e ka Hope Loip Kalana Milverton he $400 ka lele ae mai ka bila haawina makai inau ae, no ka mahina. Ua lioopuka ka Lunahooia i na kikoo dala e like me ka papainoa i wai-' hoia aku iaia ma ka papa kuhikuhi "A" a i ka laweia ana aku nae imua' 0 ka Pnuku Kalana ua- hoole mai Iji oia 1 ka uku ana i kela mau huahelu, oiai

nae ua hoikeia aku ia mea iaia, pela ka hoike a ke komite o ka Papa. Ma ka Makai Nui ,Tarrett olelo o ka papainoa wale no i hooiaio ia e ia ke ukuia e like me ke kanawai, a o kekahi poe makai aohe i komo pu iloko o kela papainoa, aohe e loaa ko lakou ukuhana. Halawai o ke Ahiahi Poalua'NeL I ka wa a Mr. Cox, ka lunahoomalu o kc komite makai o ka Papa Lunakiai i hoakaka aku ai imua o ka Papa ma- ka noho ana a ka halawai ma ke ahiahi Poalua nei, ua maopopo no i ka Makai Nui Jarrett e loaa ana j ka. inahina o Feberuari ka ukuhana e like Nui ia e noonoo pono i ka mahelehele ana i ka ukuhana i kona poe kanaka. O keia kekahi o na kumuliana ano mii i noonooia. Ma ka hoakaka a Lmnakiai Cox, ma kona ano he lunahoomalu no ke komit,e makai, ua hoike akn oia i ka Makai -Nui e ae ana oia me ko Ianuari, a i ka wa lioi a Quinn 0 ia komite hookahi no i hoaleaka aku ai ua ike oia ua hai maopopo ia aku 1 ka Makai Nui ua okiia ka haawina dala o lea mahina o reberuari (ua kuhihewa o Quinn ma leeia mea) ua hoolidlo koke ka Papa e haawi i ka ukuliana i na makai no ka malama o Fehea'uai'i, e like njie ko Ianuan. Ua hoonawaliwali kokeia no ka manaolana o na inakai, no ka mea, ua maopopo ia lakou uo ka* mahina wale no o Feberuari ka like o ka ukuhana me ko Ianuarj, a ho na mahina mahope akn e pau ana i ke okiia, pela ka mea i lioomaopopoia aku Quinn olelo ma ia halawai, a nolaila na ka Makai i na hooliio o ka mahina o Feberuari e hoohalikeia me ko ka mahina o Ianuari a ua waiho ae oia i ke noi e kauohaia ke Kakauolelo e hoike ae i ka Makai NuL ame ka Lunalio'oia o na luna aupuni apau i okiia ko lakou mau ukuhana e uku houia aku. Wahi a Quinn, he poe makai kakaikalii wale no ka i okiia na ukuhana. TJa nui loa na kamailio no kela okiia ana o na uleuhana; i ka wa i hiki ole mai ai o Lunakiai Cox ua manao oia ame Ahia, e hanaia mai ana no la hoi ia hana e ka Makal Nui a i kona ike ana i kona kuhihewa, ua makemake oia e hoopololeiia ia hemahema ia manawa me ke kaukai ole .aku, a kalii w a okoa aku. Aole i hoike iki ia aku ia lakou ka ukuhana a lakou i manai» ai. Ua loaa mau iaia ka manao ua maopopo loa ka Makai Nui i ke oki ukuhana i lioolalaia. ITa noi mai la o Mr. Cox e hooholo loaia ka ukuhana o ka maliina o Feboruari e like me ko Ianuari, a hooholo lokahiia. Na Bila no ka Hoolaha Ana. He m«u koi lehulehu no ka'hookaa. ana i na bila no ka alanui me ke komo pu o ka $3,943.30 no ka apan!t o Ilonolulu, $1,074 no ka apana o Ewa, $478 no ka ohi ana mai i na loaa no ka opala, a ua hooholoia e like me ka papa kuhikuhi helu 1, 2, 3, a Logan. Nui na bila no na nupepa kuloko no ka hoolaha ana i na kanawāi, a pela aku, i jhooholoia ma na papa "1, 2, 3," ua hooholo puia ka bila $18.50 no ka noho niniu p ka Meia ame ka moena veleveta omaomao no ke keena o ka Meia, a ua hoole nae ka Meia i ka waiho aku i ke noi. E Ukuia na Limahana i lilo i Mau Koa Ua noi mai o Meia Fern e aeia ak;; na limahana o ke Kalana e hele no ka. hoomoana ma'Moanalua, mai ka la 18 me ke komo pu o ka la 21 o keia mahina e like me ka palapala a Kieaina Frear, he poe koa lakou malaln o ka Puali N. G. H. oiai ua ae pu mai oia i na limahana o ke Teritore e hele. Ua koho lokahi ka papa ma ka aoao e kakoo ana i ke noi. —