Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLVI, Number 3, 15 Ianuali 1909 — KE KULANA KUPILIKII ILOKO O KA HOOPONOPONO AUPUNI KULANAKAUHALE. [ARTICLE]

KE KULANA KUPILIKII ILOKO O KA HOOPONOPONO AUPUNI KULANAKAUHALE.

Mai ka mānawa mai i hookahuaia ai ke Aupuni Kulanakauhale malalo o ka hoomalu ana a ka Meia ame ka Papa o na Lunakiai m« ka la 4 iho nei o lanuari, a hiki mai la i keia manawa, aole loa i ikeia ke kuikahi ana o ka Meia me na lala o ka Papa ma na hana a lakou e lawelawe mai nei no ka pon 0 a no ka holomua o na hana o ka lehulehu. " * ! $amuli nae o ia kuikahi ole, a no ka makauia o ala mai kekam mau hana e kaa mai ai ke koikoi maluna o kekahi o keia mau mana, nolaila, ua ulu mai ka manao iloko o kekahi poe ike kanawai īloko nei o ka aina e uwao mawaena o ka hana a ka Meia ame ka Papa Lunakiai, aka nae aole he ae aku o kekahi e haawipio malalo o kekahi, aia wale no ko lakou maliu mai, a hiki i ka hooholo ana mai a ka Aha Kiekie i ka mea o lakou i lawe i ke keehina pololei, e like me ke kauoha a ke Kanawai Kulanakauhale. Ke ku nei ka Meia a koi aku i ka Papa Lunakiai i kona mana hookohu i na luna aupuni malalo o ka manao o ka Pauku 146 o ke Kanawai Kulanakauhale e oldo ana: "I kekahi manawa mawaena o ka la mua o Dekemaba, iloko o ka makahiki hookahi tausani eiwa haneri ame ewalu ame ka la ekahi 0 lanuaii, iloko o ka makahiki umi-kumamaiwa hanen me eiwa, o ke kanaka ma ke koho balota ana, e malamaia ana malalo o keia Palapala Hoohkii iloko o "ka malama o Novemaba mamua iho, i kohoia 1 Meia no ke Kulanakauhale ame Kalana, e hana aku no oia i na hookohu apau i hoomaopopoia ma keia Palapala Hoohui e hanaia eia, a o na kanaka apau i hanaia pela, e hookupono no lakou ia lakou iho, e like me na mea i hoakakaia ma keia Palapala Hoohui, a e lawe no hoi lakou i na oihana ma ka hora awakea ma ka Poakahi mua maliope iho o ka la ekahi o lanuan iloko o ka makahiki umi-kumama-iwa haneri me eiwa a o na papa apau, na Komisina ame na luna aupuni o ke Kalana o Oatyrmalalo o ka hookohu ia ana malalo o na Kanawai e ku ana; aole no lakou e paa aku i ka hana mahope aku o -o ka manawa hope loa i oleloia maluna ae." Malalo o keia pauku i hookohu ae ai oia i na luna aupuni apau 1 hoakaka oleia ko lakou kohoia ana a hookohuia ana maloko o ka Palapala Hoohui, mamua ae o ka la 4 o lanuari a ua hookohu pu aku hoi i ka poe hana iloko o ke aupuni, a ke noho mai nei lakou ma ko lakou mau wahi i kohoia aku ai malalo o ia! hookohu a ka Meia. O keia mau hookohu ana nae, fca. ka Papa Lunakiai* 1 hoole aku ai, a hookahua ae i ka mana hookohu malalo o na rula a ka Papa i hooholo ai, e haawi ana ia mana; iloko o ka lima o kela ame keia komite, a ke noho hana mai nei nb ia poe, a ma kekahi olelo ana r.e -ae lioi, he elua puali like ole e noho mai nei, rt:e ka manao e kaa ana Ita lanakila ma ko lakou mau aoao pakāhi iho. Ke hana maoli nei kekahi puili rtiii ha hanā malalo.o ke kauoha a ka Papa Lunakiai, a ke hamohamo wale aku nei 110 ka puali a ka Heia o ka hookohu ana mawaho paliuhao, a mamuli o -ka maopopo ole o ka puali o laua nei 1 mana, ua hoopiolokeia aku |co ka lehulehu manao, aka e hoopau kokeia ae na lauwili iloko o keia jnau la e pono ai, i ole ai e hookomoia aku ke aupuni a o ka lehulehu fioi iloko o ka pilikia. Ma ka nana ana i keia mau hana o keia mau la, he hookahi mea maopopo loa ia kakou ke nana aku, o ia no ke ku-e o ka Pauku 146 mai ka manao holookoa ae o ke Kanawai Kiilanakauhale, o ia hoi e waiho maoli aku no ka Meia i kana poe i makemake ai 110 ko ka Papa apono ana mai, a iloko hoi o ia poe ana e hookohu mai ai, ame ia apono ana aku hoi a ka Papa Lunakiai, aole i loaa aku ke kuleana e hookohu aku ai i ka poe aole lakou lie mau luna aupuni, no ka mea aole ke kanawai i haawi ia mana a i ole hoakaka pela. Ma ko ka Meia aoao, ua kaihi ku ae oia i ka mana hookohu o na mea apau i manaoia he mau limahana lakou no ke aupuni Kulanakauhale, oiai nae o ka mea pololei, ina e apo ponoia mai ana ka manao o ka Pauku 146, i kohu ai me ke Kanawai Kulanakauhale holookoa, o tfa luna aupuni wale no kana poe e hookohu aku ai me ke apono ana mai nae a ka Papa Lunakiai, a koe aku na limahana o ke Kulauakauhale, aole hoi e like me kana i hana ai e like me ia e ikeia aku nei i keia la. 0 ka Papa o na Lunakiai kekahi i komo like īloko o kela kamaa bnti o ke kuhiliewa mamuli o ke kaihi ana mai i ka mana o ka Meia ka mea i haawi oleia ia lakou ma ke kanawai, koe wale no na rula a lea Papa i kau iho ai, a i hooholo ai hoi. 1 mea e hooluhi hewa oleia ai kekahi pohai e noho kiai mai nei a i ole ia o ka poe hoi e hooikaika mai nei i na hana, ua kau iho ke leoikoi maluna o ka Meia ka lawe loa ana aku i ninau kanawai imua o ka Aha Kiekie no kona mana hookohu. Ina e kakoo mai ana ka Aha Kiekie i kana mau rula ana ame kana mau hookohu ana, alaila ua hoopakele ae oia iaia iho mai na olelo pahenehene e hailukuia aku ana maluna ona ame kona pohai, a ina hoi no ke aponoia mai o na keehina hana a ka Papa Lunakiai, alaila, ke manao nei ke Kuokoa, e ae lokahi ana ka poe a Fern i hookohu ai e haalele mai i ko lakou mau kulana n*te ka maalahi; aka he keu aku nae ka luhi makehewa. — Ke olelo nei o Charlie Aehi, ina ka e hoopauia aku ana o Chas. R.hodes, ke kakauolelo a Meia Fern, alaila e holopono ana na hana a ka Meia me na Lunakiai, aka nae ma na mea i hoikeia mai e kekahi poe Demokarata aole malaila ka pilīkia o ka Meia, aka ua a'o maoliia aku no oia e kekahi mau alakai o kona aoao, e lawe i kona mana i liaawiia aku eke kanawai. E like auanei paha me ka Papa Lunakiai 0 Hawaii ame Makai Nui Keolanui ke aumeume i ko lakou mau mana a hiki i ke ku ana imua o ka Aha Kiekie. Ina paha e oleloia ana, he mau hana ku maoli i ka hoopilikia ka ka makani i kekahi poe o ka Apana o Waialua ma o ka hoopilikia ana i kekahi.mau kauhale iloko o keia mau la iho nei, alaila o lakou ka poe kupono e haawi ae i na hoomaikai kiekie ana, no ka mea, aole 1 hiki aku i ka hapa umi o ka poino o ka poe ma Italia i ko lakou. ; He hu ka aka i ke ano o ka hopuia ana ae o Kauka Atcherly no kona ki ana i ka hale o Kauka Wayson i ka pu mamuli o-kona huhu ia Wayson me ka manao nana i aihue i kana laau no ka ma'i lepera O ka laau anei a Walaka ka i loaa ia Atcherley, a oia anei kana e olelo nei ua aihueia e Kauka Wayson? O na hana hawawa a ka Meia e lawelawe mai ai ma kona kulana, he ma'i like ia e kaii mai ana maluna o na kanaka Hawaii apau o keia Teritore, a o ka maikai ame ka holopono o kana mau keehina hana ■F"~