Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLVI, Number 2, 8 January 1909 — KA MAKAIKIU NIKOLASA KATA KA WELI O NA POWA [ARTICLE]

KA MAKAIKIU NIKOLASA KATA

KA WELI O NA POWA

. MOKUNA XXVI. laia e kaulono pono ana kana nana ana i kahi o ka maina keleawe. īke koke aku la oia i kekahi kino kanaka e nihi hele mai ana ma kahi o ka hale. "Heaha la hoi kela mea e kokolo hele mai la?" wahi ana i namunamu iho ai." Aohe paha he pololei o ka manao ana ae he hoahui ko Dekona iuka nei o keia wahi. I ko'u nana aku oia wale no me kana wahine na mea elua iloko o keia hale, a ina aole kela o kekahi o ko Pekona mau hoahui alaila owai la ka kela, a heaha kana hana oonei o ka miki ana mai?" Oiai oia e nalu nui ana i kela mea ua hoohikilele loa ia oia i kona lohe ana aku i kekahi hopio. j "E Mr. Dikekona!" Huli ;no ae la o Patse a ike koke aku la ia Mrs. Dekona e ku mai sna ma ka puka. * "E oluolu oe e kamailio iki aku au ia oe," wahi ana i hawanawana | mai ai. A ia Patse ho»i i hele aku ai iaia emi aku la oia ihope a ku iho la. '*Aole," wahi ana, "e hahai mai oe ia'u." Alakai hele aku la oia iaia a hiki i kekahi kihi. "E palekana ana oe maanei, no ka' mea, malia o hele mai oia e hoolohe ia oe i ka manawa i maopopo ole." "Heaha kau mea i makemake ai e kamailio mai ia'u?" i ninau aku ai o Patse. "Ua hoike aku la hoi au ia oe i na mea apau i hiki ia'u," wahi ana i pane mai ai! "Aole ka oe i hoomaopopo he kanaka hana karaīma o Dekona?" Nana pono aku la o Patse iaia me na maka o ka mahalo no kona lioike maopopo loa ana mai i ko Dekona ano. "Ke hoao nei ka o Dekona e lawe i kuu ola," i nalu iho ai 0 Patse, "no ka maopopo mua i keia wahine Jkona kumu i hele mua mai la e hoike mua ia'u. Aole keia wahine e imi ana e kumakaia ia'u pela ko'u manao." * Ae, ke maopopo loa mai la ia'u," wahi a Patse i pane aku ai. "Ua ike au i kela." ( "A pehea aohe ou 'maka'u iaia ?" *'Ha," wahi ana i aka iki iho ai; ka'u wale no e maka'u nei o kona mahuka e aku mai ia'u aku." "Pehea, o kou manao maoli no ka paha ia i hiki maj nei ianei e liopu a lawe iaia?" "Ae, oia kou mea i ae aku ai i kana koi,e pii pu mai maua iuka nei." "O, o ka'u pule e holopono kau apana hana; ina he hiki ia'u ke kokua aku ia oe, e hana no au i mea no'u e kaawale aku ai mai īanei aku, keia wahi a ka ehaeha ame ka inea i noho ai." "Malia paha he wahi hana hiki no hoi kekahi ia. oe ke k6kua mai." wahi a Patse i ka wahine. *"Alia, i hookahi hoi minute," wahi a ka wahine i kaua mai ai; he makemake au e lohe iki aku i kekahi mau mea hou no Mrs. Remona." "Ua ike no oe ia Mrs. Remona?" i ninau koke aku ai o Patse. "Ua ike iaia?" auwe, ae, e Mr. Dikekona, o ko'u kaikaina no hoi/ ia." "Ina pela, e Mrs. Dekona," wahi a Patse, "o ka'u wale no e hoike aku ia oe oia keia: Ua ike aii pakele mai 6 Kata mai iaia mai, a, no ko*ti ike ia Kata kamaaina, ua manao au ua paapio o Mrs. Remona ia Kata." "Alaila, aole ka oe i maopopo loa i na mea apau e pili ana i kela paapio ana o Mrs. Remona ia Isata, e like me kau i kamailio mai nei ?" "O ka'u i kamailio aku nei ia oe oia wale iho la no kahi mea uuku 1 loaa mai ia'u." "O. he ku i ka weliweli," wahi ana. "Ua pinepine na manawa a lakou i koi mai ai ia'u e komo £>u iloko o na hana karaima. I ko'u -vva i mare ai me Mr. Dekona, aole i maopopo mua ia'u kona ano." v "Ke manao nei au," wahi a Patse," 'e like me ka'u e ike aku nei i kou manao, aole ōia e ae ana ia oe e holo hele ma na wahi like ole o ka hale i ka wa e hiki mai ai o kekahi malihini i kou hale nei." "O ke kumu o kela, e nana mai oe," wahi a ka wahine," oia no kona pau lele nui loa maluna ona iho, no ka mea, aohe ona manawa liookahi i paa ai i ka hopuia. He nui a lehulehu na karaima eleele loa ana i hana ai aole nae he hookahi manawa ona i paa ai i ka hopuia." "I kekahi mau mahine aku nei i;hala ua hiki mai la ianei kekahi kanaka e o ke kumu o kona hiki ana mai ianei aohe maopopo ia'u, aole oia i haalele iho i keia hale me ke ola." A i ka hooki ana iho o kana kamailio ana, naka ae la ia me ka liaalulu, o ke ano o ka mea i piha loa i ka maka'u. "I ke ahiahi ua koi ia aku oia e puka iwaho ma ka puka mahope, a o ka'u mea wale no i maopopo he mau la loihi loa mahope mai ua loaa aku kona kino make i kekahi poe o kai o Berafoda e waiho ana iloko o ka loko makai loa aku nei." "Ke ike aku la au," wahi a Patse, "ke ike aku la au i keia manawa. * "Ke maopopo ole aku la ia'u ka manao o kau mea i olelo mai la," wahi a ka lede. "Eia no ko'u manao, akahi 110 au a hoomaopopo i ka manao a ko kane i oleio mai ai ia'u aia ke alapii ke waiho mai la e hele aku ai a puka iwalio ma ka puka inahope." "Ae, oia," walii ana i hooho mai ai, me ka leo hawanawana o ka mea i piha i ke pihoihoi. "O kona manao, i kou wa e ulu ae ai ka maka'u. e haalele iho ana oe i kou rumi. E hana mai ana oia i kekahi mea e maka'u io ai oe a e hanaio aku ai oe pela. A ina aole oe e hele aku ana, alaila e pepehiia ana oe iloko o kou rumi." "A pehea ina au e hele ana?" wahi a Patse i"»ninau aku ai. "E nou ia ana ōe ahaule ilalo i kou wa e maalo ae ai mamua ona malalo ala o ka honua, mamua aku o ka hale." "He kulana palekana niaoli kela," wahi a Patse. "I ko'u nana aku ma ke ano o kau olelo aohe no ou ano maka'u mai." wahi a ka wahine me ka helehelena kaumaha, "aohe o'u ike iki i kahi o kou pakele." Ma ka mea oiaio, aohe i nana aku o Patse i kela hana hoomaka'uka'u he mea mama wale no. Ua maopopo no iaia o kona kulana i kela manawa he kupilikii māoli oiai aia oia i kahi mehameha loa i ke kuahiwi, kahi hiki ole i kekahi mea ke hele mai e kokua iaia. "Aole au e pono ke noho loihi hou iho maanei," i pane mai ai o Mrs. Dekona, "no ka mea, aohe maopopo kona manawa e hiki mai ai a oiai aohe mea hiki ia'u ke kokua aku ia oe, ua maopopo iaia ina e hana aku ana au i kekahi mea no kou pono he ku-e ana aku ia iaia." "A pehea, aohe e hiki ia oe ke hooka'ulua iki aku iaia iloko o ka nimi aina no kekahi manawa?" i ui iki aku ai o Patse. "Aole hiki. E ike mai oe i keia manawa ua maopopo loa iaia eia oe iloko o kana umii, a nolaila, aohe ona nana i ka'u mea e hana aku ai. Eia kekahi, ina e maopopo' ana iaia ke a'o aku nei au ia oe i kekahi mea e pakele ai oe, e mamamake like ana kaua." "Ina pela," wahi a ka makaikiu, "o ka hana maikai loa a'u e hana ae ai o ka papalima pu me ia i keia manawa; nana paha ka eha, na'u paha." Xo ka nui maka'u loa o ka wahine, a o kekahi no ka maopopo loa iaia e hiki mai ana ka manawa £ lawelawe ai kekahi hana

hookahekoko weliweli maloko o kela hale, emi malie aku la ia me ka manao e hele. Ano ka hakui ana ae o kekalii manao hou iaia, huli hou mai la eia a pane mai la i ka makalkiu: "Ina owau ma ko u wahi, aole au e hoao e hana e Uke me kau," wahi ana; "aka nae, ina ua manao oe oia ka hana pono loa i kou manao, e hana aku oe." Hoomaha iki iho la oia no kekah) minute. "Manao au e ki mai ana oia ia oe i ka pu i kona manawa e ike mai ai." "Ma ia wahi la, e ka lede; he ninau ia i maopopo ole owai la o maua ke-haule mua ana." Ua hookaumaha loaia o Patse i ka wa ana i hoopuka aku ai i kela mau huaolelo, no ka mea, ua hoomahuahua loaia aku ko Mrs. Dekona pihoihoi. "Mai hopohopo oe, e ka lede," wahi a Patse, me ka leo nahenahe. "Manao au e pau ana no kela hana i ke aheahe wale no. O ko'u manaopaa maoli no e hopu ia Dekona a paa he pio na'u, a i ka wa a r u e hana ai ia mea aole oia e make ana." No ka hiki ole i ka wahine ke hoomanawanui i ka ehaeha o na hana e hoea koke mai ana, haalele koke mai la ka wahine i ka makaikiu a hoi aku la i kona rumi, me ka manao kaumaha. Hoi hou aku la o Patse iloko o kona rumi a noonoo pono iho la | kana mea e hana aku ai, a i kona noopoo ana he mea pono iaia ke kakali ana iloko o kona rumi a hiki i ka wa e komo mai ai o Dekona alaila ia wa oia. e hana aku ai me ka ike ame ka ikaika a pau i a'oia ai iaia, ma o ka lele aiia aku maluna o Dekona me he tiga wahine la a kupee i kona mau lima me na kupeehao. Hele hou aku la oia i ka puka aniani a nana hou aku la iwaho; i kona manawa i lilo loa ai i ke kamailio me Mrs. Dekona, ua poina loa oia i ke kanaka ana i ike mua ai e kokolo hele mai ana a hiki mai i ka hale, a kokoke loa oia e ninau aku ia Mrs. Dekona no kela kanaka ana i ike ai. . "Naa,upo maoli au i ko'u ninau ole ana aku nei i kela wahine ina he poe e ae kekahi o kela puulu powa me Dekona ianei, no ka mea, ua ia'u he wahine ha'i pololei kela." Ua haupu koke ae kela manao iloko ona i kona wa i ike hou aku ]ai i kekahi kanaka e hele mai ana, ua aneane kokoke loa mai i ka hale, a e hoomau ma_i ana no hoi i ke kokolo hle ana ma na wahi, pouliuli. Ua maopopo aole kela kanaka noonei mamuli o kona kokolo hele me ka alaalawa ana ma o a maanei, me kona pee ana malalo o ka malu o na laau i kela ame keia manawa. "Manao au o ka hana maikai loa o ka hele mua e nana i kela kanaka a mahope aku keia paani lealea." Hele aku la oia a ke poo crke alapii a iho malie loa aku la. Aneane e hiki aku ia i ka hapalua like o ke alapii, hoololi hou ae la oia i kona noonoo a iho aku la me na kaina wawae koikoi. O ke kumu o kona hana ana pela i mea e hoike aku ana ia Dekona e haalele iho ana oia i ka hale. <A 0 keia kamumumu o ko'u kapuai wawae kona mea nana e koi aku e hele ae ma ka puka mahope me ka hikiwawe, ina he manao kona no ka hoohalua mai ia'u." I ko Patse wa i hiki aku ai i kahi o ka puka mahope, iike koke iho la oia, e like no me kana i manao mua wale ai, ua paa ka puka i ka lakaia. Wehe malie loa aku la oia me kana mea paahana wehe puka a i ka hemo ana mai puka aku la oia iwaho a mahope hoi hou mai la iloko me ke pani malie ana aku a koe hapra ka puka a ku iho la iloko o ka hale. He elua paha minuke leona ku malie ana malaila, a i kona noonoo ana ua hiki ae paha o Dekona mawaho mai o ka puka e hoohalua ai ia>a, wehe malie loa mai la oia i ka puka a kiei aku la iwaho. Ua kupono loa i ka wa pono kela kiei ana aku. He mau anana he 'umi a oi mai ka hale aku, ike aku la oia ia Dekona e ku nialie loa mai ana ma ke kihi o ka halelio, me ka alaalawa ana ma o a maanei. MOKUNA XXVII. • . . . . * Me ka mal'e loa wehe mai la o Patse i ka puka a oili aku la iwaho. I kona wa i puka aku ai aole i lohe iki mai p Dekona iaia. Aia no ia ma ka malu o ka halelio kahi'i pee mai ai, e hoolohelohe ana me ka hakilo loa ana i kekahi mea. Aohe i loaa aku i ekolu kaina wawae o ka makaikiu ike koke aku la oia i ka lele koke ana aku o Dekona imua, hapai ae la i kona lima i ka lewa a nou aku la me ka ikaika loa maluna o kekahi kanaka e pee mai ana ma kahi kokoke i ka halelio. O kela kanaka a Dekona i nou aku ai ua kokolo hele mai oia a pee malalo o kekahi kumulaau e ku ana ma kahi kokoke i kahi a Dekon'a e pee ana me he mea la e kali ana a hiki i ka manawa kupono ana e nee hou ae ai imua. Holo awiwi aku la o Patse ma a kela mau k'anaka e hakaka mai ana. Lohe koke mai la o Dekona i kona holo ana aku a huli mai la e hoopakele ae iaia. Ike koke aku la o Patse i koija hapai ana ae i kona lima iluna a iloko o kona linia he poka kepau i hoopaaia i kekahi kaula loihi. Huki koke ae la ka makaikiu i kana pu panapana, a i kona kau pololei ana aku i ke kanaka powa huki mai la i ke kiko. Ua hookahaha loa ia oia i kona wa i ike ai aohe kani aku o kana pu. Huki hou mai la oia i ke kiko no ka lua o ka manawa me ka manao e ki aku, a e like no me ka hoohoka o ka poka mua iaia pela no ka lua, a haohao loa iho la oia i ke kumu o ke kani ole ana; alo ae la oia ma kekahi aoao, i pakele ai oia i ka poka a Dekona e nianao ana e~ kiola mai iaia. laia i lele ae ai ma kekahi aoao, pakika aku la kona wawae maha'i o ke alanui kaa oiai he wahi ihona aku ia- a hoholo aku la iluna o ka mauu. Ua mainao loa kela wahi ana i hoholo aku ai mamua o ka hiki ana iaia ke ku hou ae a pololei. Papa pono iho la ka malamalama o ka mahlna maluna o ko Dekona maiī maka i ko Patse wa i ku pololei hou ae aiiluna. "Ua pepehi hewa aku nei ka au i ke kanaka okoa," wahi a Dekona i hooho ae ai i kona wa i ike pono mai ai ia Patse mamua pono ona. - * Ua manao maoli no o Dekona i kela kanaka ana i y nou ai i ka poka kepau, ka elele leo ole a ka make, o ka makaikiu ia, aka i kona manawa i ike maopopo mai ai ia Patse imua ona, ua hoehaeha loaia kona noonoo. Kuemi iki aku la oia ihope i loihi kana wahi e hoonou mai ai i kana poka kepau. laia nae e ana mai ana i kona lima e hoonou mai A ka makaikiu o kona manawa no ia i paa koke aku ai i ka lima kakauha o" ka makaikiu a hoomaka koke ko laua lawelawe lima ana. Oiai laua e lawelawe lima ana me ka ikaika e hoao ana kela ame keia e lanakila maluna o kekahi, holokiki mai la o Mrs. Dekona mailoko mai o ka hale me ka uwa ana a komo mai la mawaena o na kanaka hakaka elua me ka hoao ana e uwao ia laua. Ua hoomau mai la no o Dekona i kona hakaka ana me .ka inaina nui me he tiga la e haehae ana i kona enemi, a no ko Patse hopohopo o poino auanei o Mrs. Dekona ia laua hooka'ulua iki iho ia. He wiwi maoli kela wahine i ka Patse nana aku, eia nae i kela manawa ua ike maoli oia i kona ooiea, me.ka hooikaika ana e hookaawale ae ia laua; kulai mai la oia ia Patse a hikaka aku la i kahi e. "E holo oe i pakele," wahi a ka wahine ia Dekona; me ka leo o ka mea ikaika. "He nui loa keia poe, ei aku a hoea mai.; e paa ana oe i ka hopu ia ina e hoolohe ole mai oe i ka'u uwalo aku." Mamuli o kela mau olelo a kana wahine ua lilo loa pia i mea hooweli loa aku iaia. "Eia o Kata maanei," wahi ana i uwa maoli ae ai, a ifiahope 0

kona kiloi ana iho i kana poka kepau, ua holokiki aku la ia iloko a ka halelio ma ka puka e hamama mai ana, a oiai ua ku makaukau mau ka lio me ka paa i na p6no apau, ua kau ae la oia a holo aku la me ka awiwi loa i ke alanui. A'o ke koa a'o pu no me ka holo! Ke holo la hoi ua kolohe e holo ai. "Hohe wale ka poe hewa, aohe mea e uhai ana, aka, o ka poe pono kuoo lakou me he liona la." Ma kela manawa ua ku pololei ae la o Patse iluna a hele ae la oia mamua o Mrs. Dekona. "Aole hiki ia'u ke alo ae," wahi ana i pane mai ai ia Patse; "oia ka'u kane a he mea pono ia'u ke hoopakele ,iaia." Ua ike koke iho la o Patse he mea makehewa ka uhai ana aku ia Dekona, no ka mea, ma kana hoolohe aku i ke pohapoha o na kapuai wawae lio, e holo ana ia me ka mama loa e hiki ole ai ke ukali aku me kona mau wawae. Ina paha ma ke alanui ihona neinei ina la paha ua hoao ia e alualu, aka aia ma ke alanui kamoe, he alanui loihi loa ia, aka nae, ua hiki loa ke holonui rhe ka hoomaha ole. "O ko kane kau i aloha aku la a pehea ka oe? Mai manao ko kane i ka holo ana aku la e pakele ana oia, e ka lede kumliewa," wahi a Patse, me ka piha huhu no kona hoohokaia ana. • No ka pau ole o ko Patse manao alualu mahope o Dekona, ulu hou ae la iloko ona kekahi manao e hele oia i kahi o ka lua maina keleawe e nana ai a hoomaka aku la oia e holo me kona mama apau. He mau kapuai wale no kana o ka hele ana aku hiki aku la oia i kahi e waiho iina o ke kino o ke kanaka a/Dekona i hoonou ai me ka poka kepau me kona manao kuhihewa oia. laia e kunana ana, onioni ae la ua kanaka la a i kona nana pono ana iho, ike koke iho la no oia o Bakoma kona hoaloha. "Pehea oe i hiki mai nei ianei, e Eakoma?" wahi a ka makaikiu i ninau iho ai, me kona kulou ana iho maluna ona. "Na ko'u maliao ponoi no i hookikina mai ia'u e pii mai e nana pono i na mea e hanaia ana mauka nei," wahi ana me ka I{£ nawaliwali. "I ko'u wa i ike mai ai ia oe e kau pu ana me Dekona maluna 0 kona kaa, ;ulu mai la ia'u ka manao e komo ana oe ilo'ko o kela hale, oiai aohe kanaka i komo mUa iloko o kela hale o oe wale ana no paha ka mua, a no ia uluku iloko o'u ua hiki ole ia'u ke kali hou, a nolaila ua pii okoa mai nei au e nana a ma kela wahi a kaua e kamailio ana i keia auwina la i komo mai nei au iloko nei." "Kaumaha maoli au nou," wahi a Patse. "E Mrs. Dekona eia kekahi kanaka maanei e makemake loa ana 1 kau mau kokua, ke oluolu hoi paha oe." Ku iki iho la oia malaila, no ke ake e ike ina paha e hele io mai ana ka wahine e hooko i kana noi. A i kona ike i ka hele mai o Mrs. Dekona, hoomaka aku la oia e holo e like ine ka hoike mua ae nei. 0 ke poo o ka hawai mauka loa he kanaha kapuai ke akea, a oiai iloko o ia loihi loa o na la o ke ku ana o kela hawai, he oia mau | no nae ka paa. ; O na wai a pau o na kahawai liilii i hookomoia mai ai iloko o ka hawai e mau ana no ke kahe ana me ka mau no o ka paa o ka , hawai aohe i helelei. Aohe hohonu loa o ka wai oloko o ka hawai no ke ano ihoku loa, aka nae ua lawa ia wai e lawe £i i kekahi mea kaumaha e kau iho | ana iluna o ka hawai a hiki i kai loa kahi e lana mai ana o ka lokowai. "Manap au maanei o Dekona i hoolilo ai i ke kino make o kela j kanaka mua ana i pepehi ai a pela i loaa ai koila kino mihke iloko o loko," wahi a Patse i nalu iho ai, a ke manao pu nei no au maanei no paha ia i manao ai e hoolilo i ko'u kino make i kai ina no ka holopono o kana mea i hoolala ai, aka, i keia manawa, ud hoka oia ma na ano apau a oia ke pani ana ma ko'u hakahaka." Alaalawa ae la oia ma o a maanei no ka nana ana i na waapa a Bakoma i kamaUio mai ai iaia i ka auwina la maluna o ia mau mea e : laweia ai ke keleawe i kai ma ka hawai. Ike aku la oia he ekolu waapa e mokaki mai ana maluna o ka honua mauka iki aku o ke poo oka hawai. Kii aku la oia a kauo mai la i kahi oka hawai a hookau aku la me ka manao e nana i ke ano o ka holo ana, a iaia nae i hemahema ai i ka paa ana, ua hemo aku la mai kona lima aku a lilo aku la i ka lawe a ka wai nui, aohe opala koe. Me kona ku 'ole iho e namunamu no kana hana hemahema, kii hou aku la oia i waapa hou a huki mai la i kahi o ka hawai. 1 ke kau pono ana mai iluna o ka hawai kau koke ae la oia me ka hoopaneenee ana me kona 'lima a hiki i ke kau pono ana iluiia o ka hawai, a hoomaka aku la e holo me he heeholua ana la, a i ole me he heenalu ana la paha, aia ka palena i kai o ka lokowai. I ka waapa. i hoomaka aku ai ka ikaika holo ua aneane maoli e paa kona hanu i ka ua mea o ka ikaika launa ole mai o ka holo ana; ma kana hoomaopopo iho, ua hapa mai ka holo ake kaaahi. O ka pakika o ka hawai i ka liinu ame ka ikaika hooke a ka wai mahope mai o ka waapa ka mea nana oia i hooi loa aku i ka mama holo aohe 1 lipu iho noho ana i kai o ka lokowai, ua hele nae kona mau maka a pioioi i ka ua mea o ka.eha i ka miakani, Oiai oia e laweia la e ka wai ke ulu mau mai la iloko ona ka hopohopo e nahaha aku ana paha ka waapa i ka wa e pa ai i ka wai miamua ona. Ikawa i pa aku ai ka waapa ika wai ua palau aku la oia me he mokuahi la e eku ana i ka ale; hainu'a na ale ma kela ame keia aoao o ka waapa a aohe i liuliu iho, liolo aku la ka waapa me ka nawe malie loa _ana a pae aku la ma kela aoao o ka lokowai me kona pulu ole, fie wahi hunehune liilii wale no. Ia Patse no a lele aku mai ka waapa aku ike koke aku la no oia ia Dekona e holo mai ana maluna o kona lio. " Ua holo koke aku la o Patse imua a paa aku la i ke kaulawaha oka lio a huki mai la me ka ikaika. Ua niniau ae la ka*lio ika wa 1 paa ke kaulawaha iaia, a wala aku la o Dekona a haule ana iluna o ke alanui. . I kela manawa hookuu āku la o Patse i ka. lio a holo aku la oia me ka puiwa. Huki koke ae la o Patse i kana wahi ipukukui a hoolele iho la i ka malamalama maluna o ke kanaka e waiho 1010 ana iluna o ke alanui me ka oni ole. Huki ae la o Patse iaia iluna me kekahi lima a iloko o kekahi lima kana pu panapana. Mamua o ka liiki ana ia Patse ke keakea aku ua huki koke ae la 0 Dekona i ka pu a ki ae la iaia iho ma kona puuwai. . "A, ke ike mai la oe," wahi a Dekona i kamailio koke ae ai," aole kanaka hiki ke lawe' ola-aku ia'u." Ua lilo loa keia make koke ana o Dekona i mea hoohoka nui loa i ko Patse nPonoo ana,' mamuli o ke ko ole o kana mea i manaa ai no ka paapio o Dekona a lawe kino aku iaia i ka halepaahao, a i kekahi la ae mamuli o ke kokua ana mai a kekahi o na makai o ke aupuni, ua hulha oloko o ka hale o,Dekona, a ma ia huliia ana ua ike maopopo laua aole o Dekon£ wale no ke alakai o kela poe powa a i ole, o Hawe ame Remona paha, aka he nui wale aku ma na wahi like ole, a o Dekona wale no nae ke alakai i paa ole i ka hopuia a i ole make paha, akahi no oia a make. Mahope o ka make ana o Dekona nanafpono iho'la o Patse i kana pu, a ma ia nana pono ana ana, ike iho la oia ua pau loa na 1 ka weheia. He mea haohao nui ia ia Patse i kahi i hiki ai e lilo kana pu i kekahi mea a weheia na poka mai ka pu aku. \ I kela manawa a Patse i holo pu mai ai me Dekon& maluna o ke kaa, o ka wa no ia a Dekona i lawe ai i ka pu mai iaia ae a ia manawa no hoi i wehewehe ai oia i na poka apau a hou i ka pu a Patse iloko o kona pakeke. me ka ike ole o ka makaikiu. Mamuli o kela hoonouia ana o Eakoma i ka poka kepau e De- • kona, aole oia i Janakila hou mai kela poino mai, aka ua hoonawele loa aku 'kona nawaliwali a hij<i i kona make ana; a no ka wahine hoi a Dekona, mamuli o kela hana i lawelaweia maloko o ko laua pahale i kela po ana i ikemaka ai, o kona ma'i ia nana i hoomailo loa a hiki maoli i kona kuapupule ana a laweia oia i ka halema'i pupule.

O kekahi Treia o na hihia ano nui a koikoi a Kata i lawelawe ai me kona mau kokua; a mamuli o keia hana koa a wiwoole a Kata i lawelawe ai aneane oia hookahi wale no, ka mea nana i hapai ae i kona kaulana a īke laulaia ma ke ao holookoa; oia kekahi o na makaikiu wiwoole ma ka hanu ana i ka poe ha'iha'i kanawai. Ma kela hopuia ana o ka hui powa lala ma Bosetona malalo o ke alakai ana a Kimo Hawe a hoopaaia lakou no kekahi mau makahiki lehulehu iloko o ka halepaahao, aole ia he hana maalahi ana i hana ai, aka, halawai mau oia me na poino lehulehu aneane e make. He ekolu ona manawa i aneane aku āi i ka make, aka nae, ua pakele mai no oia mai ka make mai i makaukau ka lua kupapau e ale aku iaia. / He mau hihia keia i ike ia ai ke koa, ka wiwoole, ame ka eleu o na makaikiu a e lilo loa ana ka lakou hana kaulana i mea no lakou e poina ole ia ai e ka poe heluhelu apau ke hiki aku lakou i ka hopena o keia moolelo. He nui na mea waiwai iloko o keia moolelo ke noonoo akahele loaia miai kona hoomaka ana mai a hiki i lea hopena e lilo āi i mea pomaikai nui no ka poe ake i ka ike, a ke waihoia aku nei ma ke akea na kela amei<eia no e wae i na olelo a'o maikai loa no'lakoai iho mailoko mai elkeia moolelo. * - 1 (KA HOPENA.) ; i