Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLIII, Number 42, 16 October 1908 — LILO KE KANAWAI AINA I MAUNU BALOKA. [ARTICLE]

LILO KE KANAWAI AINA I MAUNU BALOKA.

0 ke kanawai aina o Amerika Huipuia no ka pahola ana niai analuna o ke Teritore o Hawaii, ame ka paku i a ka Elele Kuhio no ke kanawai aina a i umi-kumamalima makahiki, ua lilo ia i mea e pehi ia mai nei o ka Elele Kuhio e na Demokarata iloko o keia kau haikoko kalaiaina aia ka pono o ka puni mai o na kanaka ia lakou la, alaila kani ka aka ke puka i keia kau. 1 me|Jr e pau ai ka pohihihi o ka lehulehu, a i mea hoi e kahihi oleia aku ai na ahewa ana maluna o ka Elele Kuhio, ua hoike akea oia imua o ka lehulehu ma kana ha'iolelo, na ka Peresidena Rusawela maoli no i makemake e hoolilo i na aina aupuni ma ke ano i mau home hookuonoono, a e hookomo mai i na kanaka Europa no ka hoomahu'i. ana ma na oihana mahiai liilii maluna o ua mau aina la, e hoolimalimaia aku ana ia lakou mai ke aupuni aku. Ua hoololi aku oia i ke kanawai kumu, e hooloihi aku ana i na makahiki hoolimalima o na aina aupuni a hiki i ka umi-kumamalima makahiki ka mea nae e nokeia aku nei i ke kamailio nuiia, ma ke ano no ka poe waiwai wale no ka pomaikai mamuli o ia hoololi ana i hana £(i, aka ua poinia nae ka lehulehu i ka hoomaopopo/pu ana, aia mailoko o ia hoololi hookahi ana i hana aku ai, e hookoe ana i ka mana i ke aupuni e hoopau aku i na hoolimalima, ina e noiia mai ana ua •mau aina la i mau aina no ka hookuonoono ana. Ke liki mai nei ka Elele Demokarata Mr. McCandless e liiki ana iaia ke hana aku ina oia e puka ana i keia kau, i mea e hoololiia aUke kanawai aina a hiki i ka lilo ana i mea hoopomaikai mai i na ka'naka Hawaii ilihune, ina pela e koi aku e na Hawaii iaia e puunaue mai i na eka aina nunui hoi ona e waiho mai nei ma keia mokupun i i mau home hookuonoono no oukou, mamua o ke kaukai aku a hiki i ka lilo ana i Peresidena, Demokarata a i Ahaolelo Demokarata, alaila ia manawa paha e maliuia mai ai kona mau manao pili i keia kumuhana, a ina no aole, alaila i maunu hoikeike wale aku no imua o ouleou. He mea e hauoli io ai na Hawaii i ka hoonuinuiia mai no ka nui 0 na eka aina e loaa mai ana i na kanaka ke pahola mai ke kanawai aina o Amerika Huipuia ma aka e hoomanao pu nae e na Hawaii, ma kahi o ka manaoia no oukou ia mau eka aina nunui hewahewa, o na haole Amenka auanei ka poe a McCandless e ake nei e loaā ia mau pomaikai. I ka manawa i weheia ai kekahi mau aina nunui ma Okalahoma no ka hookuonoono ana i kulike ai me na kanawai o Amenka Huipuia, aole i kaukaiia aku, o ka pbe wale no e noho ana ma ia mau wahi kokoke, ka poe e kuleana i na home hookuonoono, aka ua wehe hamamaia ia i na Kupa Amerika apau mai kekalii pe'a a kekahi pe'a t) Amenka, a he oiaio he mau kaukani o na kanaka i hele mai e koho 1 mau home hookuonoono no lakou. O keia hookahi no ka Amenka e hana mai ana ina no ka holo io o ke kanawai aina a McCandless e manao nei e hooholoia mai e ka Ahaolelo Lahui, a ia wa auanei e holomoku mai ai ka poe puni aina mai Amerika mai iloko o keia Teritore ma kahi o na kaukani, aoko lakou noho ana iho i Hawaii nei, he hoomahuahua ana aku ia i na haole koho baloka e hookeia aku ai na Hawaii a pijipu i ka paia ma tia hana koho baloka ma keia hope aku.

Ua kuhihewa paha na Hawaii, o kekahi hana a ka Elele Lahui e hele ai no Wakinekona, oia no ke noi ana aku i mau haawina dala no na alanui ame na uwapo, i hoolawaiā mai ai na limahana me na hana, e like me ka lakou c olelo nei. i ka imi ole o ka Elele Kuhio i ka pomaikai no na kanaka ilihune. IJia iho no na haawina oke Teritore ame Kalana iloko o ka Ahaolelo kuloko ame na Kalana, aia no ilaila e hoolakoia aku ai na limahana me na hana no lakou e pomaikai ai.

Ina na Kale Aki e haku mai na kanawai a na moho Lunamakaainana Home Rula ame Limahana i huiia ke puka lakou i keia kau e like me ka ha'iolelo a kekahi o na moho ma ke kihi alanui ma ke awakea o ka Poakahi nei, alaila he makehewa no ka hele ana iloko o ka {Ahaolelo e kuakii ai, he mau mea paahana wale no oukou apau na Kale Aki.

O ka hoohohonu ana i ke awa kumoku o Honolulu nei, o ka loaa ana mai o ka haawina no ka Palekai o Hilo ame na hana e ae i loaa mai mamuli o na kau a ka Elele Kuhio i noho ai iloko o ka Ahaolelo Lahui, he mau hana wale no ia e holo aku ai o na hana i na kanaka ike i na hana akamai, a o ke kumu no o ka haahaa o ka uku o kekahi poe Hawaii, mamuli oka ike ole \na hana akamai. * ,