Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLIII, Number 40, 2 October 1908 — KA MOMI O KA HIKINA A I OLE Ka Hihio Moeuhane Kupaianaha. [ARTICLE]

KA MOMI O KA HIKINA A I OLE Ka Hihio Moeuhane Kupaianaha.

MOKUNA VIII. Ma keia wahi ! hooki iho ai o Lulu i kana kamailio ana mai i kona r - „ a hamohamo ae la i kona lima ma kona lae, a lohe aku la o AA'ii;; i ka nui ana iho o kona hanU, a ia wa i ninau aku ai ke kanaka , īka i ana aku: "Pehea aole anei oe i makemake e kaawale mai lua ko-u aku?" • Owai hoi ia mea makemake ole e kiei aku i ke ao malamalama, nui ko'u manawa i ake ai e hoopakeleia mai keia noho u ana, eia n a«; aole loa e hiki ia'u ke pakele, oiai e kiai makaala loaia ana au e kauwa ake Keikialii Kong-ti. I ka wa o kekahi o laua e hiamoe a i. e ala ana kekahi o laua, a pela wale iho la no au la e noho nei me mea la ua hana i kekahi karaima koikoi loa." "A pehea, aole anei i komohia ke aloha iloko ou no ke Keikialii?" ninau hou aku ai o Adena. 'Aole loa au i aloha iaia. Ua like pu oia ia'u me he uhane lapu e kaalo mau mai ana imua o'u, a ma kekahi olelo ana ae hoi ua like . >ia me ke diabolo hoomaka'uka'u o ka po, a ua hele au a piha i ka maka'u nona." •'Aole o'u maopopo i ke kumu o kona makemake ana e hoopaa ia , c maloko nei o keia wahi" i kamailio aku ai o Adena i 'wahi e hoo-n.-iionalo ia ae ai kona mau manao uluku mamuli o na mea ana i lohe ai mai ia Lulu mai. •'He hookahi wale no ana kumu nui o ka hoike ana mai ia'u, i lilo < ].• aku ka au na kekahi mea okoa aku, ina aole oia i lawe mai ia'u ma-].-ko nei o keia wahi." 'Alaila ua manao no anei oe, ua hookaawale maoli ia no keia w.-ihi non, aole no kekahi mau hana e ae a ua Keikialii la?" wahi hou n- a Adena i ninau aku ai. "Ma na mea a'u i lohe ai mai na kauwa mai e noho pu nei me a'n. na kekahi Pake i hoike i keia lua i ke keikialii ame na mea huna a; e pili ana ike ano e hamama ai a e paa hou ai kona pani puka, a i:a pepehiia ua Pake'la a make. "Eia wale iho no kona hoolako ana i keia wahi a i kona makemake ana e lawe mai ia'u no keia wahi, aona Pake eha na lakou i hana ialoko nei a maikai, i kupono no ka noho ana aku, ua pau loa lakou anau ika pepehiia. O ko'u kumu o ka lohe ana i keia mea, mamuli 0 ke kamailio o na kauwa a ua keikialii la i kuu wa e hiamoe ai, a oiai 310 nae aole au i pauhia i ka hiamoe, ua hiki ia'u ke lohe aku i na mea apau a laua e kamailio ana." "Ke nianao nei au, he wahine mare no ka keia keikialii?" wahi a Adena nia ke ano hoomaoe. ' "Ae, he wahine no kana e ola mai nei, pela o Lana i kamailio mai ai ia'u. a ua hoike mai nae oia, ua kokoke ka ia wahine e make maniuli o ka ma'i, a ke nonoi ae nei au i na lani, e haawi mai i ka oluolu iaia. "He hookahi wale no mahina i koe oka piha no ia ia'u ona makahiki he īwakalua a iā manawa oia e kii mai ai ia'u i wahine mare nana. Auwe! ua kiheahea kona mau lima i ke koko, a mai haohao mai oe i ke ano o ka make ana aku o kana wahine mare, no ka mea ke paa nei no-kuu manao e lawe njaoli ana no pia i kona ola mamua o • ki'u lilo ana aku i pani hakahaka ma kona wahi," wahi aua Lulu la n:e ka haalulu o kona kino. . Palulu ae la ua kaikamahine la i 'kona mau lima ma kona maka. no ka hoomanao ana ae no na hana a keia keikialii ame kona lilo ana 'aku i wahine nana, a i ua Adena nei e nana ana maluna o kona kokoo!na. ua ike aku la oia i ke kahe makawalu mai a kona mau waimaka, a n.a keia hiona o kela kaikamahine i hookomo mai i ka uwila iloko ona. lalapa ae la kona mau manao koa', a oiai ua komohia koke no ke a'. 'ha iloko ona no keia kaikamahine u'i, nolaila ua hooholo iho la k' >na manao e hoohoka aku oia i keia Keikialii ma na ano apau e hiki ;>na iaia ke hana aku; aole wale i mea e hookoia ai ko ia nei mau manr > ame kona iini, aka i hoopakeleia *ae ai no hoi o Lulu mai k'.na lilo ana aku malalo o keia Keikialii. "E Lulu, e hoolana i kou mau manao, a malia o hiki mai no< ka wa pono. e lilo uo au i mea nana e hoopakele ae ia oe mai ka lilo ana aku nialalo o kela Keikialii. He loihi no keia manawa a kaua e kan:;;i!io pu nei aka aole nae au i hoike aku ia oe i ko'u inoa, nolaila e kana mai oe ia'u o Paulo Adena," wahi a ke kan&ka opio me ka leo ' •'.IV 'lu. • ■ 1 "0 Paulo Adena!" i hooho mai ai o Lulu me ka holoi ana ae i mau waimaka. "He inoa kupaianaha maoli kena i kapaia aku ia oe. no ka mea o ka mua loa no keia o ko'u lohe ana i kela inoa." "Ua lilo io paha ko'u inoa i mea malihini ia oe, aka mamuli no paiia ia o ka mamao loa o ka aina o ko'u mau kupuna a o ko'u mau makua mai Kina aku nei, ka aina hoi i hiki ole ia Kina nei ke noho liO'-'inalu aku maluna ona. "0 ka aina o"u i puka mai ai, he aina ia na'u e haaheo ai, he aina 1 hooliloia aku na wahine i mau haku maluna o na kane, aole e like Kina nei ka hookauwaia ona wahine. Malaila ua hiki ina waliine ke mare aku i ka lakou mau kane i aloha ai, a na laua e hoolilo i j laua home, me na mea apau no ko laua hauoli. ' "Xa na makuahine e kanu mua-aku i ka anoano o na hana maikai iloko o ka lakou mau pulapula, a e ulu mai no auanei lakou he u a i kanaka koa a wiwo ole, a pela hoi na kaikamahine e ulu ae ai a k; 1 i poe lede maikai a hanohano. "I keia manawa a kaua e kamailio pu nei, aia kekahi mea i kulike I!a mc oe, ke noho hoomalu mai la ma ka nohoalii o kuu aina hanau, ka aina nana e rula nei i ke ao holookoa, a i hoike aku au ia oe ea, ua ume maoli ia aku no na mahalo ana a na makaainana i ko lakou iwahine, a pela hoi oia i na makaainana, aole hoi e like me ka noho ana ona makaainana ma Kina nei. Iloko o keia mau mea apau au i 'ke aku la ia oe, aole anei oe i manao e loaa ia oe ka hauoli iloko 0 keia aina?" I a nana pono mai la o.Lulu ia Adena, aole me ka manao kanano na mea ana i lohe aku ai mai ke kanaka opio aku, aka me na ir .in:io uilani no ke ake e ike aku i keia aina, alaila na i mai la oia i' ka p:me ana mai: "Owai hoi ia mea makemake/ole i ka noho hauoli ana, a ke iini r - 1 ' kiui naau e kiei aku ina palena oua aina.la. O kuu makemake, 0 kiui mau iini eia no ka hele ana aku mai £eia wahi me ka lanakila,* aka na liiki ole nae ke hookoia ia mau upu ana, oiai na kiai e hoopuni an; ī i na aoao o kuu keena-paahao nei." "Ke i hou aku nei au ia oe e kuu hoa e hoolana ! kou manao. no mea aia- iloko o ko'u mau lima ponoi ka mana e hooliio i na hana P'iini>i? apau i hana ia mai maluna ou i mea ole. E hoomanao pu hoi. he ° : a niau no ka laahia o'kou kino, ake omamaka mau la ro na hioII a '-'iumahiehie, ame ke ala o ka pua nani maluna ou, mai ae i na lima o ka mea pakaha e kau mai i na hana hoomaewaewa n -'- una ou e ka u'i o na u'i ame ka. nani o na nani." "0 na olelo apau i puka mai kou mau lehelehe mai, oia mau olelo u e moni nei me he hone ia no ke kula, aka i ka nana ana ae i kahi Jj c !; īki ai ke hoopakeleia mailoko ae o keia wahi, aole loa au wahi e '-"• : 'ao ae ai la e hiki mai na kokua no ka lawe ana aku iau i ka aina 0 a lanakila," wahi a Lulu me ka pihoihoi. ,

"O ke kaukai ana aku e loaa ia oe he hoopakele mai waho mai o keia lua, he mea pohihihi loa ia," wahi a Aelena me ka neenee loa ana mai a piii ma ka aoao o Luiu, a paa okoa mai la i na lima o ua kaikamahine nei a i hou mai la: "Eia he heopakele ua kokoke loa ia oe, a o ua hoopakele la o ka mea no ia o papaleo pu nei me oe. E hoolohe mai e Lulu, oke alahele e puka aku ai mai keia wahi aku, ua waiho malaelae mai la imua o ko kaua mau alo, aohe mea nana e hahai ae mahope, nolaila i hakalia wale no ia oe i ka pane mai, o kuu lawe koke no ia ia oe mai keia wahi aku me ka hoohakalia hou ole aku. / "Ke hoea ka hoi oe i kuu aina aole loa e hiki i ka mana o kela Keikialii ke kii mai a kaili aku ia oe mai a'u aku, noiala ua paa anei kou manao e hele pu me a'u no kou lanakila ?" No ka lua o ka manawa, ua nana pono loa mai la o Lulu maluna o na maka o Aelena, a i kekahi manawa e nana iho ana iluna o ka papa'hele, a i ka hala ana o kekahi mau sekona o ia naho hamau ana ona me ka pane leo ole, ua lalau mai la oia i ka lima o Adena a i mai la: "E oluolu anei oe e hoike maopopo mai ia'u ike alahele oko kaua palekana?'' "Aole ia he ninau pohihihi, a aole ia o ka'u mea i makemake ai e pane aku ia oe, aka e nana mai oe ma kuu mau maka nei, aole anei e hiki ia oe ke ike mai i kekahi mea ilaila?" "Mawaho o keia luahuna, malaila au i noho mana ai maluna o kuu puuwai, aka i kuu komo ana mai iloko nei, a halawai pu me oe, Aia kaili ia aku ia mai a'u aku, a ma ia ano iho la e hiki ole ai ia oe ke hoohewahewa mai, e lawe aku ana au ia oe i kuu home, a me ka nui o kuu waiwai e imi aku ai au i na mea apau nou e pono ai, a e hauoli ai, Maluna ae nae o keia mau mea apau. ua makemake Au e hoolilo ia oe i wahine mare na'u, a oia hoi ka'u e ninau aku nei ia oe, ua maopopo mai la anei ia oe na mea apau e pili ana i kou palekana mai keia wahi/aku?" "Akahi no au a maopopo i na mea au i hoike mai nei ia'u," i pane mai ai o Lulu me ka naka haalulu ana ae o kona kino. "Oia wale no anei kau pane no ka'u mau mea apau i hoike aku nei ia o.e?" i ninau hou aku ai no o Aelena me ka piha hialaai no ka loaa mai o kekahi pane maopopo loa e hookoia ai kona mau iini apau. "Ina e hiki ana ia oe ke alakai aku ia kaua me ka lanakila, alail.i ua makaukau mau au e hahai aku mahope o kou. mau kapuai wawae'* a noho malie iho la o Lulu me ke kainailio hou ole aku, a oia nae ka manawa' a Adena i i hou mai ai: "Hue ia mai kou mau manao apau iwa'no i ike aku ai au i na mea a:pau. E lawe aku ana au ia oe mai keia wahi aku, me ka nana ole ina no aole i like ka pana ana a ko kaua mau puuwai, a ina no he mea no kaua e kaawale ai ma keia alahele hoopakele a'u e hoakaka aku nei imua. ou, e h&aheo ana no au, no ka mea ua kaawale oe mai ka mana mai o kekahi kanaka i hawahawa kona mau lima me ke koko hala ole o kona mau makaainana." "Heaha auanei hoi, ua hoike mai nei oe ia'u i ke alahele o ka palekana, nolaila e hele pu aku ana kaua mai keia wahi aku," alaila ua moe okoa mai la ke poo o Lulu iluna oka umauma o Adena. "Alia oe e pulale koke mai, aka e hoomanawanui oe, no ka mea pau no e ike mai i ko'u mau ano.apau, a oiai e hui mau ana kaua i ka hapanui o ko kaua manawa, ma keia alahele a'u e alakai aku nei ia kaua i kalii o k,a maha, nolaila aia a hiki mai i ka wa pono, alaila hoike aku au i ka pane o kau ni^au." \ Hapai ae la o Adena ike poo o Lulu, eia nae ua hele na maka 0 ua kaikamahjne la a pohina i na waimaka, me ka hamohamo ana ,aku i.kona mau lima ma ka lae o ua Lulu nei, alaila ua lioni aku la oia"*'ma na lehelehe o Lulu a i aku la. "Aole a'u mau mea i koe e ninau aku ai ia-6e, a oiai hoi ua hoike mai la no oe ia'u e kakali malie au no kau pan'e, nolaila e like auanei me ka loihi o ko'u kakali ana, pela no ka pii maiiuāhua mau mai o kofu aloha ia oe. IJa kilohi aku nei au i kou mau maka, a koe aku •t>loko o kou puuwai, a ina aole i kulike ka'u koho ana i na hoike ma kou helehelena me ke ano maoli o kona puuwai, alaila ke hoohiki aku nei au ia.oe, aole au e koho hou i ke ano o kekahi mea Vna kona helehelena. * "Aole owau wale no ke ike mau aku ana ia oe, aka e loaa aku j ana ka hooia ana ia oe no'u nei, a iloko auanei o ia e hiki ai i ja oe ke aloha niai ia'u, ina nae aole i haulehia oe i ke alpiha, no'u i keia manawa." . : "Aohe mea e ae nana i a'o mai ia mea he aloha o oe wale no, a me he mea la ke pii mau mai nei kun makemake non, aka nae e hooma:nawanui no nae hoi kaua, a na keia mua aku e hoike mai, aole e hoo,pohoia aku kau mau upu ana," wahi a Lulu iaia i noho ae ai maluna o kona noho. Ke ike'mai la o Adena i ka manao o keja mau olelo apau a Lulu e hoopuka aku nei iaia, alaila ua. hoomaka hou mai la oia e huai pau 1 ka nui o kona aloha no Lulu, a o kana e ike mai la oia no ka pii ana ae o ka ula ma ka papalina o ua kaikamahine nei e hoike okoa mai ana iaia nei, aole keia e hooneleia ana me ka haawina ana i ai e loaa. ' Ke hoikeike hou ia la oia no ke ano o kona aina hanau, ka ho'me nani ana e manao la e imi aku no ka pono o ke!a lede opio, a na .keia mau olelo haanui a Adena i hookolmo aku i na manao hauoli iloko o Lulu-a hoomaka hou mai la ua kaikamahine nei e uwe, aole nae he mau waimaka no ke kaumaha, aka he mau waimaka no lea hauoli. Ke nee awiwi loa la ka manawa, a he mea makehewa wale no ka hoololoiahili ana ma ka hu'e pau ana i ko laua mau manao pakahi, oiai eia no laua iloko o ka lua paahao, nolaila ua i aku la o Aelena ia Lulu: . "Ina aole ou mau manao hopohopo no ko kaua haalele ana iho i keia wahi ea, alaila ke i aku nei au ia oe, e hoomakaukau kaua no ka | hele ana aku ma ke ala no ko kaua palekana." , j "Aole o'u hopohopo a maka'u paha, oiai ua kau aku ko'u mau manaolana no ko kaua pono maluha ou, a o ka'u e i aku nei ia oe t aole he manawa hou aku no kaua e houlolohi wale ai, aka e lioomanao pu mai nae oe, aole e hiki ia'u ke hele aku me keia ano o'u i keia manawa, aka e loaa ia'u he mau lole e hoano e ana i ko'u ano maoli." "He manao maikai io kena ou e Lulu, a akahi no au a hoomaopopo o kekahi ia o na mea ano nui loa e hiki ai ke loaa, ma keia manao o'u e hoopakele ia oe, aka pehea ka loihi alaila hoea hou mai kela Keikialii ia nei?" "Aole oia e 'noea mai a hiki i ka pau ana o ka pule hookahi." "Alaila ua maikai, e liele aku au e huli i lole nou iwaena o na kamaaina e noho kokoke mai nei ma keia mau wahi. E haalele koke ana au ia oe, a i ke ala ana mai o kela Pake kauwa, mai hoike aku oe .i ke ano e o kou mau ano iaia, o komo auanei ka hoohuoi iloko ona no kaua. . I "E hele ana au me kela manao e loaa he lole keikikane e kupono ai ia oe, a aia a hiki i ke ahiahi alaila huli hoi hou mai au noloko nei, a o ko kaua wa auaneija e puka aku ai'no ke ao malamalama, a pau ka maka'u ana no kela Keikialii limakoko." i "O he keu aku a ka nui o'kuu hauoli mamuli o kou hoea ana mai, i me he anela la mai ka lani mai, aole wale mamuli o ko'u ike ana i ka j o kd'u manao e hoopakele ia'u, aka ma ka ike pu ana aku i ka nui o kou,aloha no'u," wahi a Lulu me ka hoopili hou ana mai i kona pooiloko o ka houpo o Adena. He manawa nou aku ia a ua mau opio nei e hue pau la i na manao aloha, ke haawi la i na. muki ana, me he mea la akahi no laua a ike i ka omaka waipuna, a i ka ma-o ana ae o ke kikina ikaika o ka hooilo, ua i mai la o Lulu ia Adena: "Manao au aole e pono ia oe ke haalele honua mai ialoko nei mamua o ka ike ana mai o kela Pake kauwa i hoonohoia mai ai no ke kiai ana ia'u, he mea maikai paha ke kahea mua ana aku iaia e hele mai a nau no hoi e noike aku iaia i keia kumu hoi hou ou iwaho." Aoli i pau.