Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLIII, Number 40, 2 October 1908 — NA KAHUA HOOHANA O NA AOAO KALAIAINA. [ARTICLE]
NA KAHUA HOOHANA O NA AOAO KALAIAINA.
O na poe e makemake ana i ka hooponopono aupuni maikai, a e hana ia ka pono o ka lehulehu ma ka hoemi, lilo a e uhaai ole ia ai ko ka lehulehu, he mea pono no ia lakou e kakoo i na moho o ka aoao Repubalika. « ! Ma na kahua hoohana o ka aoao Repubalika ame ka aoao Demokarata, ua hoomaopopo ia ke koikoi maoli o ke kahua hoohana o ka aoao Repubalika, a e kamailio ana i na kahua e pono io ai o ke Teritore ame ka hooponopono Kalana. Ua hoomaka ke kahua o na Repubalika ma ke kakoo ana i ke alakai hooponopono aupuni a Peresidena Rusawela, ke kakoo ana ia Taft i moho Peresidena, a e kakoo pu ana i ka hooponopono ana a Kiaaina Frear; a e haawi pu ana i na mahalo i ka Elele Alii Kalania'naole no kona hooikaika pāūpauaho ole ana no ka pono laula o k'e ,Teritore. Ua hoopaa pu aku ka aoao Repubalika no ke kiai ana i ka pono 0 na kanaka paa,hana a. e kakoo ana i ka haawi ia o na hana aupuni 1 na makaainana kupa Amerika (aole hoi'e like me ka kela alakai Demokarata e haawi nei i kana hana o ka Palekai o Hilo i na paahana Kepani). E hoopaa pu ana no ka hooholomua ana i ka oihana hoonaauao iloko o ka aina, ma ke kukulu hou ana i na halekula nunui. E kakoo pu ana i ka hoao ikaika ia o ka hoao ana e imi i ka mea € hoola ia ai ka ma'i lepera. A e hooikaika ana 110 ka hooholomua i na liana mikiala mahiai iloko oka aina. A e noi ana 1 kia Ahaol'elo £ haawi ia ka man'a i ka lehulehu no ke koho ana i na luna nui i koe o ka lehulehu. A e noi pu ana ika Elele Lahui e hooikaika ma na ano a pau no ka haie aupuni Amenka ma Hilo nei. Ua ku-e ikaika loa na Repubalika i ke Aupuni Komisina ma Hawaii nei. A e haawi pu ia ka pono lawai'a akea ina makaainana oke Teritore. A e haawi pu ia i puu dala e uku ia ai ika Moiwahine Liliuokalani mai' ke aupuni Amerika mai. A e ku-e ana na Repubalika i ka hoihoi ana i ka mana o na aina aupuni malalo o ke aupuni Amerika, malalo o keia mau kumu: 1. He hāawi ana aku ia ika loaa aupuni kiekie ona aina aupuni malalo o Amerika. 2. He hooneele ana ia ia Hawaii nei ina loaa hoolimalima ona aina aupuni, a hoemi pu ia na loaa e hooholomua ia ai na hana o ke aupuni, a he mea ia e alakai ai i ka auhau papalua e hookau ia maluna Jb na makaainana. 3. Aole i, kupono ke kanawai Amerika ike kulana o Hawaii ne'i, & he mea ia e hoopilikia ana i na makaainana Hawaii. Ke manao nei na Repubalika e hooponopono hou ia na hemahem<* "O ke kanawai aina, aole hoi e haawi wale ia ko Hawaii kumu loaa e like me na loaa hale leka ame hale dute. Ma ka hoohalike ana i na kahua hoohana o keia mau aoao* o ka noonob pono e hoomaopopo ana no oia. Ua hookahua ia ke kahua hoohana o na Repubalika maluna o na mea kupono e pono io ai ka lehulehu. A ma ke kahua hoohana hoi ona Demokarata, oke pahele balota ka mea nui a ia aoao i manao ai, aole he mea io e pono io ai ka lehulehu. Na ka lehulehu nae o na Hawaii noonoo maikai' e kaupaona i ke kahua hoohana o keia mau aoao.—Hoku o Hawaii.
He rula maikāi ole na kekahi poe moho i pau i ka helelei iloko o na Aha Elele Wae Moho iho nei o kakou ka hoomaka-e ana i ko lakou mau hoa kanaka, he keu no iloko aku la no o ia wahi haalele na manao l<u-ee apau, a kaa mai iwako nei o ke akea, haawi aku i na kakoo ana i na moho i waeia mai e ko lakou mau aoao iho, a e like no hoi me ka makou e noke mau aku nei i ke kamailio no na moho kupono, o lakou ka poe e koho aku ai, a hoomanawanui iho no hoi kekahi poe, tia aku ua kau, hoao hou ana e holo mohō.