Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLIII, Number 39, 25 September 1908 — NUI KE KAHAHAIA O KEKAHI MAU MOHO A KA REPUBALIKA. [ARTICLE]
NUI KE KAHAHAIA O KEKAHI MAU MOHO A KA REPUBALIKA.
Aole e lilo i mea na ke Kuokoa e hilahila ai ka hoike maoli ana ae i kona manao hoakaka mamuli o na mea i hanaia maloko o ka Aha Elele Wae Moho a na Repubalika i noho ai ma ka Poaono o ka pule aku nei i hala maloko o ka H'alekeaka Opiuma, a no ka mea ua ku mau oia ma ka aoao e kakoo ana no ka waeia mai o na moho me l:e kaulike, a no ke alakai aku i ka hoouka kaua kalaiama no ka lanakila i keia kau. . T r No ke kulana Meia i alualuia e na moho ekolu, oia o John L. Lane, Chas. Hustace ame John Lucas, ua ikeia ka nawaliwah o na moho haole ma ka helu muaia ana o na haloka i hookomoia aku no -*akou, oiai o Lane e alakai ana no mamua me ka heluna baloka 01 uuku e hiki ole ai nae oia e kohoia ma ke koho baloka mua ana, a ma ka lua o ke koho ana ua hooi loaia aku ko Lane ikaika, a hiki 1 ka haalele okoa ana mai o Mr. Hustace i ke alualu ana no ke kulana a 3akou apau e holo ana, oiai hoi o Mrs. Lucas i noho aku ai a hiki 1 ka liaulehia ana ma ke kahua mokomoko. - He elua mau mea hiki loa ke hoomaopopoia aku īloko 0 kela Aha Elele, o ka mua oia no ka haawi ana aku o na elele i ka lakou mau kakoo ana i na moho mamuli 0 ke ano hoaloha, mamuli o ka hookikma ia mai e na hoaloha o lakou e hana aku pela, mamuli o, ke ake ana e haulehia ka inea i manaoia aku e ku-e mai ana i ko lakou mau pono, a i ka haulehia ana o na moho a kekahi hapa o na elele i hoOikaika loa ai, ua komo loa aku no ko lakou mau manao i|ini e hoohaule aku 1 na moho e holo ana no kekahi mau kulana e ae iloko o ke Kalana ame ke Teritore. . . O ka lua o na mea i hooniaopopoia aku iloko o kekahi mahele o na elele, oia no ke kapaeia ana ae o na manao e haawi aku i ka lakou mau kakoo ana i kekahi. mau moho Meia, mamuli no o ko lakou hoomaopopo e ana i ke'kulana nawaliwali e hiki ole ai ke lanakila ma ka hoouka kaua nui e hoea mai ana, a kau aku ka manaolana maluna o Lane ma ke ano, o kona Hawaii ana, ke kumu e huliamahi mai ai na Hawaii maikai apau a haawi i'ka lakou mau hooikaika arta nona. He hookahi nae mea maikai i ikeia, oia no ka hoike okola ana mai o ka moho i haule i kana mau hoomaikai ana, me ka hooia pu mai, e koho ia o Lane me ka lokahi e kela Aha Elele. Mamuli o na manao ooloku i komo aku iloko o na elele nia o ka lanakila ole ana o ka lakou mau moho Mēia pakahi o ka hooikaika ana, nolaila ua waiho ko lakou kuakoko a hiki mai i ka wa i hiki mai ai i ke koho ana i na Lunakiai, 0 ka wa ia i ala mai ai o na elele i, kakoo ia Lucas ame Hustace a okioki i ka lakou mau pahi maluna o na moho i lolie akeaia ko lakou hooikaika ana no Lane, a ma ia ano iho la i pau loa ai na moho Lunakiai o ka Apana Elima i ka haule a puka aku ko na kuaaina mau moho; a kaa hoi ka hapanui o na Lunakiai ma ka aoao Eha. < He nui ko ke Kuokoa minamina i ka lawe ana mai o na elele 1 ka lakou koho ana i na moho, malalo o ka hookahua ana a ko lakou mau manao nonohua, me ka nana ole i ka pono nui e alualuia aku ana e loaa ma ka pahu baloka, ka mea hoi nana i hoohaule i kekahi poe jnoho kupono ma ke kulana Lunakiai āme Lunamakaainana. A • oko ka Aha Elele kuleana nae ia e like me ka lakou i hana mai feii, a o k"a lehulehu ma ko lakou aoao ka mea nana ē kaani mai Jia molio i kulike me ko lakou makemake maoli, a na ko lakou kupono auanei, e alako mai i ka manao o ka poe koho, a haawi mai i ko lakou mau baloka me ke kanalua ole. • '• 1 < ; Aole a makou hooia ana aku no ka maikai o na moho apau i wae ia e ka Aha Elele Repubalika, a pela hoi ko lakou kupono ole, a no ka mea o ka Aha Elele Wae Moho no ke kuleana ma ka wae ana i ka Uakou mau moho, oiai nae ua hoike mua aku ke Kuokoa i kona manao, e ike aku i ka hanaia mai o ke kaulike ame ka pololei i kulike me ko ka lehulehu makemake, a no ,ka mea e kikoo ana ke Kuokoa i na mea e hoea mai ana mamua aku nei aole o na mea e hanaia ana iloko o keia mau la. Oiai nae ua puka amaka ae nei na molio i waeia mai e ka Aha Elele Repubalika, ua lilo i mea na na kanaka ma na huina alanui e nune ai no kekahi o na moho lunamakaainana o ka Apana Elima i a mamuli o kla lohe 'alkeaia ana ae o ka manao ku-e o kekahi niahele nui O ka poe kolio, nolaila he hiona maopopo loa ia no kon'a lanakila ole ke liiki mai i ka wa e koho baloka ai, a o ka ke Kuokoa e hoaiai ae nei, he oi ae ka unuhi ana i ka inoa, oi uuku ka hana, mamua o ke kolmo kino ana aku iloko o ka hnhana o ke kaua, no ka mea ua maopopo 110 ka hiki ole ke hooukaia ke kaua me ka lanakila. O ka lanakila o kekahi moho e holo ana no kekahi o na kulana iloko o ka Ahaolelo Kuloko, a iloko hoi o na Kalana, mamuli no ia 0 ka ikeia o ko lakou mau kulana maikai e hiki ai i ka lehulehu ke hilinai aku no ka hookoia o ka hana o ka lehulehu me ka maikai ame ka holopono, a o ka lanakila hoi o ka aoao kalaiaina kuloko, mamuli no ia o ka loaa ana he paa baloka maikai i aponoia mai e ka lehulehu o ka poe koho baloka, aka ina i nele ia mea, alaila ua komoia e ka ilio nielemele e like me ka manao hoakaka o Kiaaina Frear ma kana lia'iolelo ma ka halawai i malamaia ma Aala Paka i ka wa o Kakauolelo Garfield ma Honolulu nei. 1 O ka hiki ana ke ikeia aku kalii e puka ai o Chas. Aki no ke kulana Meia no ke Kulanakauhale ame Kalana o Honolulu nei, ke kaukai aku i kona ikaika mai ka aeiao Limahana mai, he ninau powehiwehi loaia ke kilohiia aku ma na mea maopopo loa mawaho o na aoao kallaiaina, aka ina ua waeia ae na moho Meia o na aoao e ae ma ke ano i mau kii hoikeike, a i ole i mea hoohenehene na na enemi iloko o ia aoao hookahi, alaila e kani ana ka aka a kahi e like me na lono pipa alanui iloko o keia mau la. -M O keia kekahi o na kau hahana o ke kalaiaina e hoomaopopoia aku nei, no ka mea ua wae maoli kela ame keia i ka lakou mau kanaka, aole no ka nmkemake wale ana no e hoopiha aku i na kulana ma ke ano paani, aka ua waeia ma ke ano e lanakila maluna o kona hoa mokomoko, a o keia ke kumu nui i ake aku ai kekahi aoao kalaiaina e noho mua ae ka kekahi, mamua ae o ka noho ana mai o ka kekahi a wae i ka lakou mau moho. ; Kani ka aka a ka aoao DemoJkarata i ka waeia ana ae o kekahi poe moho no na kulana o ke Kulanakauhale ame Kalana o Honolulu ma ka aoao Repubalika, eia nae pii ka maeele i ke kumu pepeiao i ka waeia ana ae o Harry von Holt no ka holo ku-e ana aku ia Mr. Trent, ka moho ikaika ma ka aoao Demokarata 110 ke kulana Puuku o ke Kulanakauhale ame Kalana o Honolulu.